Skip to Content

Doula; wat is en doet ze tijdens de bevalling en wat zijn ervaringen?

Doula; wat is en doet ze tijdens de bevalling en wat zijn ervaringen?

Heb je je geboorteplan al gemaakt? Staat de vluchttas al klaar? Heb je je doula al geregeld? Steeds meer vrouwen regelen een doula bij hun bevalling. Hartstikke hip en helemaal passend bij deze tijd, maar wat is een doula eigenlijk?

En is het alleen maar hip, of borduurt het juist voort op een oude traditie? Veel vrouwen zeggen dat ze het zonder hun doula niet hadden gered, of niet zo’n mooie bevalling hadden gehad.

Waar komt een doula vandaan?

Het woord ‘doula’ komt van het Griekse woord ‘doulé’. Daar betekent het woord: vrouw die een vrouw helpt. En dat klopt ook precies. Alleen waren het vroeger vaak slavinnen die het werk verplicht moesten doen.

Zo’n doulé werkte samen met een vroedvrouw die de leiding had. Er werden diverse eisen aan hen gesteld door de mannelijke artsen zoals: schone, zachte handen. Ze mochten zelfs niet veel huishoudelijk werk of handenarbeid doen zodat hun handen zacht bleven. Ook moesten ze hun handen regelmatig oliën.

Bij voorkeur hadden ze lange, smalle vingers. Deze eisen werden gesteld omdat met zulke handen de barende vrouw de minste pijn zou hebben bij ingrepen tijdens het baren.

Daarnaast mochten de doulé en de vroedvrouw niet belust zijn op geld, maar werken vanuit passie voor het vak en de gezinnen.

En tot slot moesten ze ook een goed geheugen hebben, zodat ze zoveel mogelijk dingen van eerdere bevallingen konden onthouden en ze zo ervaren vrouwen werden die op alles een oplossing wisten.

Doula is een hippe, oude traditie

Ze zeggen weleens dat elke barende vrouw op een bepaald moment denkt dat ze doodgaat. En eerlijk gezegd dacht ik tijdens het persen ook: ‘Hoe kan een kind dit overleven??’ En dat snap ik eerlijk gezegd nog niet.

Het is bizar hoe de schedeldelen over elkaar heen schuiven en het kind samengeperst wordt in het geboortekanaal. Mijn dochter had een enorme blauwe plek op haar hoofd van het opvangen van een uren durende weeënstorm.

We zijn blij als er een baby komt en weten dat we daarna moeten herstellen, maar een bevalling is ook in deze tijd echt nog een ding. Ik vond het voelen alsof twee levens van elkaar gescheurd worden, lichamelijk.

En dan hebben wij gelukkig nog alle medische kennis, hygiëne, echo’s zodat we vast wat informatie over de baby weten… Dat hadden ze vroeger allemaal niet. De sterfte van moeder en/of kind rondom de bevalling was dan ook vele malen hoger.

Soms stierven er wel 4 kinderen achter elkaar bij de geboorte. In geboorteregisters van vroeger zie je regelmatig dat soort tragediën.

Vaak kregen die kinderen allemaal dezelfde naam, en bleef de 5e Piet bijvoorbeeld pas leven. Dat is waanzinnig om te bedenken.

Oké, wij bevallen ook nog steeds en bevallen is heftig, maar we zijn wel veel meer beschermd door alle kennis en hygiëne. Als er vroeger een vrouw ging bevallen, verdwenen alle mannen. De vroedvrouw met de doulé kwam haar helpen, samen met de vrouwen uit de buurt.

Heb je dus je buurvrouw bij je bevalling, maar in die tijd waren ze afhankelijk van elkaar en was dat anders dan nu. Samen deed die groep vrouwen de bevalling, ze hielpen met doeken en water dragen en moed inspreken. Wat moet dat ook mooie momenten opgeleverd hebben!

Pas als het echt fout dreigde te gaan, werd er een arts geroepen. En artsen waren in die tijd altijd mannelijk.

Een doula bij je bevalling

Toen de medische kennis groter werd, mannen bij bevallingen mochten zijn en de medische apparatuur snel beter werd, verdween de groep vrouwen die normaal bij de bevalling aanwezig was. De vroedvrouw bleef als enige.

Het werd opeens heel belangrijk gevonden dat de partner bij de bevalling aanwezig was. Die kende de vrouw het beste en kon haar het beste ondersteunen. Daarnaast was het ten slotte ook zijn kind.

De laatste jaren kwam de doulé in Amerika weer terug bij de bevalling. Want je partner kent je het beste, maar hij is nog nooit bevallen. En artsen en verpleegkundigen zijn goud waard, maar hebben natuurlijk wel wisselende diensten.

Ik heb tijdens mijn bevalling wel 10 verschillende verpleegkundigen gezien en 3 verloskundigen doordat er veel kindjes hadden besloten op Koningsdag ter wereld te komen. En wie kan je dan missen?

Een vrouw die non-stop bij je blijft, die weet wat bevallen is en hoe een vrouwenlichaam en hormonen werken, die weet wat jij wil en die je alles kan uitleggen. De doulé, nu genoemd doula, is weer terug van weggeweest.

Wat doet een doula?

Maar wat doet ze dan, de hele tijd je hand vast houden en zeggen dat het goed komt? Nee, dat mag je partner doen. Een doula heeft vakkennis en medische kennis, dat wil zeggen dat ze alles over bevallingen weet.

Niet alleen het medische, maar ook wat kan helpen voor de pijn. Zo zie je een bevallende vrouw bijna altijd op haar rug op bed liggen, terwijl dit de meest onnatuurlijke bevalhouding is als je kijkt naar het geboortekanaal.

Prima als je zo wilt bevallen, maar houd je het niet meer van de pijn of schiet het maar niet op? Dan is een hurkhouding misschien niet zo charmant maar ach, wat is er überhaupt charmant aan bevallen? Een doula weet alles over houdingen, massages en weeën wegzuchten.

Doula bij je bevalling

Wil je een doula bij je bevalling? Dan heb je altijd op zijn minst een uitgebreid gesprek voor je bevalling. Zo kun je elkaar leren kennen en leert de doula jou goed kennen. Wat voor persoon ben je, waar zit je wel of niet op te wachten?

Tijdens je bevalling weet of kan je dit misschien niet zeggen, dan doet de doula het voor jou zoals het zoveel mogelijk volgens jouw wensen gaat.

Wil je intensievere begeleiding en wil je ook een doula naast je tijdens je (hele) zwangerschap? Dan kan dat ook. Ze kan dan meegaan naar echo’s en helpt je met het stellen van vragen aan de verloskundige en helpt je met het voorbereiden van de baby-uitzet.

Vervolgens is ze bij je hele bevalling aanwezig, vanaf het eerste begin kun je haar bellen en dan komt ze. Zelfs al voordat je naar het ziekenhuis gaat, mocht je in het ziekenhuis willen of moeten bevallen. Ook in het ziekenhuis behoudt de doula haar functie en blijft ze je helpen.

Na de bevalling helpt de doula je met het voeden van de baby, vooral als je borstvoeding wilt geven en je wilt/moet in het ziekenhuis bevallen is een doula van onschatbare waarde.

Borstvoeding opstarten in het ziekenhuis is veel moeilijker dan thuis omdat je steeds een andere verpleegkundige hebt, met steeds een andere aanpak of focus. Als de borstvoeding dan niet helemaal vanzelf gaat, helpt dat niet echt mee. Een doula is dan steeds eenzelfde persoon die weet wat je al geprobeerd hebt en wat je nog zou kunnen doen.

Daarnaast ken je haar al erg goed door het intakegesprek en de bevalling en ben je ontspannener als zij aan je borsten moet zitten dan wanneer een volslagen vreemde dit moet doen.

Ik verstijfde zo ongeveer toen de lactatiedeskundige vroeg of ze het ‘even met de hand mocht proberen’. Wist ik veel dat ze dan ging proberen m’n borst eraf te trekken?

Maar de allergrootste meerwaarde van een doula is: zij denkt voor jou. Zij houdt in de gaten of het wel gaat zoals jij wilt. Zij kijkt wat jij nodig hebt. Zij blijft bij je en gaat niet weg omdat een dienst erop zit.

Wát er ook gaat gebeuren, al beval je in de auto of moet je plotseling naar de OK, zij blijft erbij en zorgt voor je.

Taken partner vs. doula

Met de taken op een rijtje kun je goed het verschil zien tussen een partner en een doula.

Partner:

  • Kan je met liefde steunen, hij is een emotionele steun;
  • Jullie delen al een geschiedenis samen die iets verder gaat dan een intakegesprek zoals met de doula;
  • Hij kent je beter dan de doula, hij weet waar je vrolijk van wordt en hoe je het zou willen. Hij kan dat natuurlijk niet ruiken, dus het is uiteraard belangrijk om vooraf samen over de bevalling te praten;
  • En het belangrijkste: dit is een ervaring voor jullie allebei, jullie kind gaat geboren worden! Vaders hebben dan wel geen pijn tijdens de bevalling, maar voor hen is het moeilijk om jou veel pijn te zien lijden. Samen een team zijn tijdens de bevalling kan je relatie enorm versterken (en een doula kan hier ook voor zorgen, omdat zij de vader kan helpen door uit te leggen wat hij voor je kan doen).

Doula:

  • Heeft veel bevallingen begeleid en heeft dus veel kennis over wat wel en niet kan werken;
  • Ze heeft de vaardigheden om je te helpen, zoals bepaalde massagetechnieken, kennis over houdingen om weeën op te vangen, etc.;
  • Ze heeft kennis over zwangerschap, bevalling en baby’s, je kunt met al je vragen bij haar terecht en ze laat je mogelijkheden zien waar je zelf niet aan gedacht had.

Postpartum doula

Heb je een heftige bevalling gehad of vind je het heftiger dan je had verwacht, zo’n kleine baby? Niets om je voor te schamen, want hoe kun je je voorbereiden op een nieuw leven als je dat nieuwe leven nog niet kent?

Je kunt dan een postpartum doula inschakelen. Zij praat met je over je bevalling, zodat je het beter kunt verwerken. Ook geeft ze tips als ze weet dat je ingescheurd bent of een knip hebt gehad of iets anders.

Vaak denken vrouwen niet verder dan de bevalling, maar in de eerste 24 uur na je bevalling verandert je hele hormoonhuishouding en je hebt nog best wat kwaaltjes daarna.

De postpartum doula helpt je met adviezen hoe daarmee om te gaan. Ze houdt je lichamelijk en mentale herstel goed in de gaten.

Ook kun je haar in overleg vragen om te helpen met de baby(‘s) en/of oudere broertjes en zusjes, omdat dit erg overweldigend kan zijn en ‘anders’ kan voelen nu er een kleintje bij is.

Ervaringen met doula bij bevalling

Nieuwsgierig naar de ervaringen met een doula? Deze ouders delen hun ervaringen!

Had jij een doula bij de bevalling of dit wel eens overwogen?

Omschrijving van de afbeelding

Martine Pieters-de Wit