Skip to Content

Zelf ontsluiting voelen; hoe meten en zeker weten; van symptomen tot fasen

Zelf ontsluiting voelen; hoe meten en zeker weten; van symptomen tot fasen

De ene vrouw loopt ogenschijnlijk rustig rond en klokt zelf haar weeën. De andere vrouw smeekt binnen de kortste keren om pijnstilling. En dan heb je natuurlijk alle vrouwen daartussenin. Feit blijft dat iedere vrouw die zonder keizersnede bevalt, 10 centimeter ontsluiting moet ondergaan. En dat is nogal wat.

Dus zeker als je je eerste kindje verwacht, kan het fijn zijn om je van tevoren te verdiepen in ontsluiting. Dan weet je in ieder geval meer in detail waar je lichaam mee bezig is.

En ontdek je dat het vrouwelijk lichaam hier gelukkig (meestal) op gebouwd is. In deze blog lees je dan ook alles over ontsluiting tijdens de bevalling.

Wat is ontsluiting?

Tijdens de bevalling krijg je weeën. Deze weeën zorgen ervoor dat je baarmoedermond steeds verder opengaat. De baarmoedermond wordt dan opgerekt en verweekt. Dit is nodig om je kindje geboren te laten worden en wordt ontsluiting genoemd.

In totaal moet je tot 10 centimeter ontsluiting komen, dus de baarmoedermond moet 10 centimeter opgerekt worden, om het hoofdje van je baby te kunnen laten passeren. 10 centimeter wordt volledige ontsluiting genoemd. En dan mag je gaan persen!

Het duurt vaak lang voordat je volledige ontsluiting hebt. Bij een eerste bevalling duurt dit gemiddeld 10 – 16 uur. Onthoud wel dat dit een gemiddelde is, want je hebt het vast al vaker gelezen: iedere bevalling is anders.

Fasen van ontsluiting

10 centimeter ontsluiting, daar ben je dus wel even mee bezig. Toch is niet iedere centimeter hetzelfde. Ontsluiting wordt eigenlijk altijd opgedeeld in drie fasen:

  • De latente fase (1 – 3 centimeter ontsluiting)
  • De actieve fase (4 – 7 centimeter ontsluiting)
  • De overgangsfase (8 – 10 centimeter ontsluiting)

De latente fase (1 – 3 centimeter ontsluiting)

Prostaglandine. Een moeilijk woord voor een hormoon dat belangrijk werk levert tijdens de bevalling. Prostaglandine zorgt ervoor dat de baarmoedermond weker en korter wordt, dat deze ‘verstrijkt’. En dat is precies wat er in deze fase gebeurt, net als dat de baarmoedermond een gunstiger ligging krijgt.

In de latente fase voel je de weeën vaak wel, maar zijn ze nog goed uit te houden. Ik kan me herinneren dat een vriendin in deze fase nog even naar de McDonald’s ging omdat ze daar zin in had en zichzelf wilde afleiden. Ik denk nog steeds dat ze een uitzondering is.

Heb je 2 centimeter ontsluiting, dan worden je weeën meestal regelmatiger en duren ze ongeveer 45 seconden. Bij 3 centimeter ontsluiting worden je weeën sterker, langer en vervelender.

Zeker tijdens je eerste bevalling kan deze fase best lang duren. Bij iedere volgende bevalling ga je hier vaak sneller doorheen.

De actieve fase (4 – 7 centimeter ontsluiting)

Hier begint het echte werk. Niet voor niets het woord ‘actief’ dus. Jezelf afleiden is vaak niet meer te doen. Je moet je echt goed concentreren om de weeën te kunnen opvangen.

Je lichaam helpt je hierbij door oxytocine te gaan aanmaken. Een hormoon dat als natuurlijke pijnstiller fungeert, dat je ook helpt om in je eigen mentale cocon te komen.

Hoewel je bijna alles verstaat van wat mensen tegen je zeggen, zul je waarschijnlijk niet meer reageren. En dat is juist goed, want dat betekent dat je volledig met jezelf en de geboorte van je kindje bezig bent.

Bij 5 centimeter ontsluiting heb je zo’n beetje iedere 3 minuten een nieuwe wee die 1,5 minuut duurt. Bij 7 centimeter ontsluiting is de kans groot dat je de weeën als erg intens ervaart.

Ook omdat je misschien al een tijdje bezig bent. Hoewel je in deze fase gemiddeld een uur doet over iedere centimeter, ben je geen uitzondering als je 10 uur over deze fase doet. Tegen het eind van deze fase is het dan ook niet gek als je vermoeid raakt.

De overgangsfase (8 – 10 centimeter ontsluiting)

Nog ‘even’ doorbijten! En dat is wat veel vrouwen lastig vinden in deze fase. De weeën komen nu snel achter elkaar en zijn ontzettend sterk. Misschien word je zelfs misselijk. Al hebben veel vrouwen daar ook al eerder last van. Het is in ieder geval vaak geen pretje.

Als je zo’n 9 centimeter ontsluiting hebt, krijg je waarschijnlijk persdrang. En hoe vervelend het ook is, je mag hier nog niet aan toegeven.

Je moet eerst toewerken naar volledige, dus 10 centimeter, ontsluiting. Dat is veiliger voor jezelf en voor je kindje. Probeer dus altijd goed te luisteren naar je verloskundige.

Op een goed moment is het zover: je hebt 10 centimeter ontsluiting. Dan mag je gaan persen en kom je in de uitdrijvingsfase: je drijft je kindje naar buiten. En dat is het magische moment waar je het allemaal voor doet: de geboorte van je kindje.

De eerste 4 centimeter en de laatste 6 centimeter

Je hoort ook vaak dat er onderscheid wordt gemaakt tussen de eerste 4 en de laatste 6 centimeter ontsluiting. Dit hangt nog steeds samen met de fasen die hiervoor genoemd zijn, maar heeft geen officiële term.

De ervaring is dat de eerste 4 centimeter vaak het langst duren, zeker bij een eerste bevalling.

Bij iedere volgende bevalling kán dit korter duren of zelfs bijna ongemerkt gebeuren. De laatste 6 centimeter duren gemiddeld een uur per centimeter. Ook hier geldt, bij een volgende bevalling kan dit (veel) sneller gebeuren.

Toucheren tijdens de ontsluiting

Onlosmakelijk verbonden met de ontsluiting tijdens je bevalling is het toucheren. Toucheren is wanneer de verloskundige twee vingers (met handschoen en glijmiddel) bij je naar binnen brengt om te voelen of en hoever de ontsluiting vordert.

Er kunnen verschillende momenten zijn waarop de verloskundige je toucheert. Voor het eerst wanneer (je denkt dat) de bevalling begonnen is. Gedurende de bevalling kan ze dit nog een aantal keer doen, telkens om te kijken hoeveel ontsluiting je al hebt en of dit al 10 centimeter is.

De verloskundige zal, als het goed is, niet om de haverklap je toucheren. Het kan namelijk heel goed dat je het niet erg prettig vindt.

Probeer je vooral te ontspannen tijdens het toucheren, al is dat natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan tijdens een bevalling. Maar hoe meer ontspannen je bent, hoe groter de kans dat het toucheren meevalt.

Lees ook: Toucheren bevalling

Kun je zelf voelen of en hoeveel ontsluiting je hebt?

Ja, als je het echt wil, dan kan het. Al is het niet per se makkelijk. Ten eerste moet je erbij kunnen, en dat wil nog wel eens lastig zijn als je hoogzwanger bent. Ten tweede is het de vraag of je weet wat je voelt.

Er zijn vrouwen die hun baarmoedermond ‘kennen’, bijvoorbeeld omdat ze al regelmatig hebben gevoeld om hun vruchtbare dagen te ontdekken. Maar er zijn ook genoeg vrouwen die dat niet doen.

En als je je baarmoedermond al kent, dan is het de vraag of je precies voelt hoeveel centimeter ontsluiting je hebt. Je kunt het altijd eens bespreken met je verloskundige, als je nieuwsgierig bent.

Zelf ontsluiting voelen; hoe meten en zeker weten; van symptomen tot fasen - Mamaliefde

Het volgende plaatje kan helpen te visualiseren hoeveel het aantal centimeters nu echt is.

Je kunt ook altijd nog eens dit beroemde filmpje hier terugkijken.

Iedere bevalling is anders!

Heel erg cliché, maar ik gooi hem er toch nog een keer in. Alle genoemde info is gebaseerd op gemiddelden of medianen. Denk dus nooit dat je ‘raar’ bent of je gevoel niet klopt, want jouw bevalling kan compleet anders verlopen dan hiervoor beschreven.

Omschrijving van de afbeelding

Jessica