Thema zintuigen peuters & kleuters; 30 spelletjes & activiteiten

Voor jonge ontdekkingsreizigers is elke aanraking, elke geur en elke klank een fascinerende verkenning van de wereld om hen heen. Met een overvloed aan energie en nieuwsgierigheid hebben ze een natuurlijke drang om te leren door te voelen, te proeven, te ruiken, te horen en te zien.

Het stimuleren van de zintuigen van peuters en kleuters is niet alleen leuk, maar ook essentieel voor hun algehele ontwikkeling. Door middel van onderstaande creatieve spelletjes en activiteiten kunnen ouders, opvoeders en verzorgers een boeiende omgeving creëren die hun zintuiglijke waarneming verrijkt en hun nieuwsgierigheid voedt.

Zintuigen spelletjes

Zintuigen zijn als de superkrachten van ons lichaam waarmee we de wereld om ons heen kunnen ervaren. We hebben er vijf: zien, horen, ruiken, proeven en voelen.

• Met onze ogen kunnen we kleuren en vormen zien.
• Terwijl onze oren geluiden opvangen, zoals het gezang van vogels of het gelach van vrienden.
• Onze neus kan verschillende geuren detecteren, zoals de heerlijke geur van bloemen of het aroma van versgebakken koekjes.
• Als we iets eten, gebruiken we onze tong om te proeven en te ontdekken of het zoet, zout, zuur of bitter is.
• Tot slot hebben we onze huid, die ons laat voelen of iets glad, ruw, warm of koud is.

Samen helpen al deze zintuigen ons om de wereld om ons heen beter te begrijpen en te genieten van alle mooie dingen die het te bieden heeft.

Werkblad; Kan jij de juiste zintuigen bij de afbeelding verbinden?

Gebruik deze clips met afbeeldingen om de kinderen deze te laten verdelen over het Montessori wiel met de vijf zintuigen. Of gebruik echte voorwerpen.

Een leuke dobbelsteen rondom de 5 zintuigen.

Een sensory bin of zandtafel gevuld met diverse materialen die in het teken staan van de vijf zintuigen.

Draai aan het wiel; kan jij de juiste lichaamsdelen aan Mr. Potato bevestigen om hem weer compleet te maken?

Geen Mr. Potato? Gebruik dan bijvoorbeeld een aardappel waar je met sateprikkers vlaggetjes in prikt met de zintuigen, of deze variant van klei met eetbare elementen.

Of maak dit gezicht van karton waar ze met klittenband de zintuigen op kunnen ‘plakken’. Ook heel leuk om op wat groter formaat te maken als een alternatief op ezeltje prikje.

Horen

Door peuters en kleuters bewust te maken van verschillende geluiden, variërend van hard, zoals een toeterend voertuig, tot zacht, zoals het gefluister van bladeren in de wind, kunnen kleuters onderscheid maken tussen geluidsniveaus. Ze ontdekken ook het verschil tussen hoge en lage tonen, zoals het vrolijke fluiten van een vogel tegenover het diepe gebrom van een motor. Bovendien leren kleuters te herkennen wat geluid maakt en wat niet, zoals een kwakende kikker versus een stille steen.

Hierdoor kunnen ze de diversiteit aan geluiden om hen heen beter begrijpen en waarderen. Dit helpt bij het ontwikkelen van hun luistervaardigheden en bevordert hun vermogen om te communiceren en te genieten van hun omgeving.

Een thematafel behorende de vijf zintuigen; eventueel kan je per zintuig nog verder uitdiepen.

Gebruik papieren bekertjes (of blikjes) met een touwtje daartussen als alternatief voor een telefoon en laat ze daardoor een woord naar de ander vertellen. Leuk experiment om te laten zien hoe geluid zich omvormt tot en golf.

Kleuters kan je uitleggen dat hun oren geluidsgolven opvangen en ze naar hun hersenen sturen, waar ze worden omgezet in herkenbare geluiden zoals spraak, muziek en natuurgeluiden.

Vul de toiletrollen met verschillende materialen en laat ze ermee schudden om het geluid te horen.

Om het wat uitdagender te maken kan je een tweede set maken en ze dan laten proberen om de geluiden te matchen. Als alternatief voor de toiletrollen kan je ook bijvoorbeeld een zwart geverfde plastic fles gebruiken of plastic paaseieren.

Voelen

Kinderen leren dat hun huid een gevoelig orgaan is dat hen in staat stelt om verschillende texturen en temperaturen te ervaren. Ze ontdekken het verschil tussen harde en zachte oppervlakken, zoals het ruwe gevoel van schors tegenover het gladde gevoel van een steen. Ook leren ze de sensatie van warmte en kou te onderscheiden, zoals het aangename gevoel van de zon op hun gezicht tegenover de frisse aanraking van een briesje.

Door peuters kleuters bewust te maken van deze verschillende aanrakingen, kunnen ze niet alleen hun tastzin verfijnen, maar ook hun vermogen om zichzelf en hun omgeving te begrijpen vergroten. Dit helpt bij het ontwikkelen van hun fijne motoriek en sensorische waarneming, en moedigt hen aan om te verkennen en te genieten van de diverse ervaringen die de wereld te bieden heeft.

Een raadspelletje; in doos wordt een voorwerp gelegd en de kleuters moeten niet zozeer raden wat het is, maar hoe het voelt. Is het hard of zacht, is het puntig of rond, heeft het een bepaalde structuur etc.

Wat is zwaar en wat is licht; of zijn er wellicht ook dingen even zwaar? En wat als er meerdere voorwerpen tegelijk in de wegschaal worden gelegd? Niet alleen een leuk spel, maar ook gelijk een educatief element.

Een knutselwerkje om te maken; kunnen de kinderen de verschillende materialen koppelen aan hoe het voelt?

De ballonnen zijn gevuld met verschillende materialen; kunnen de kinderen die herkennen, ook al kunnen ze het niet zien en koppelen aan de juiste afbeelding? In plaats van fotokaartjes kan je ook een beetje van het materiaal in een ziplock doen en laten matchen.

Voelen doe je niet alleen met de huid aan je vingers of handen; ook met je voeten kan je voelen. Door verschillende materialen in plastic bakken te doen maak je heel eenvoudig je eigen blotevoetenpad. Of je plakt deze materialen op karton.

Lees ook: Zelf blotevoetenpad maken

Ruiken

Het is van onschatbare waarde om kleuters te onderwijzen over het zintuig van geur, omdat dit hen in staat stelt om de wereld om hen heen op een unieke en boeiende manier te ervaren. Kinderen ontdekken dat hun neus een krachtig orgaan is dat hen in staat stelt om verschillende geuren te detecteren en te onderscheiden. Ze leren het verschil tussen aangename en onaangename geuren, zoals de zoete geur van bloemen tegenover de scherpe geur van azijn.

Alles en iedereen heeft een identieke geur. In het begin zien baby’s nog niet veel, maar herkennen ze anderen aan hun geur. Dit is dus een erg belangrijk zintuig bij jonge kinderen. Wist je dat er een relatie is tussen geur en emoties zo intens is dat de meeste herinneringen aan een geur komen uit de eerste tien jaar van je leven?

Door kleuters bewust te maken van de diversiteit aan geuren om hen heen, kunnen ze niet alleen hun reukvermogen verfijnen, maar ook hun vermogen om hun omgeving te interpreteren en te begrijpen vergroten. Dit helpt bij het ontwikkelen van hun sensorische waarneming en bevordert hun nieuwsgierigheid om de wereld te verkennen en te genieten van de geuren die deze te bieden heeft.

Deze zandtafel is omgetoverd in het thema met diverse materialen die heerlijk ruiken zoals kruiden.

Lekker spelen met klei, maar dan met een extra lekker geurtje zoals munt, lavendel of speculaaskruiden. Ook verf kan je zelf maken met een kruidig geurtje.

In deze flesjes (of potjes) zit een watje met wat geurige aroma olie; kunnen de kinderen herkennen welke geur dit is? Denk bijvoorbeeld aan mint, lavendel, citroen etc. In plaats Eventueel kan je ook huis-tuin en keuken producten gebruiken in en soort mini reageerbuisjes zoals limonade, afwasmiddel en azijn. Dit is dus niet om te proeven!

Een alternatief op het raden van wat de geuren zijn; maar dan met de focus op het herkennen van verschillende geurtjes.

Lekker of niet; verzamel wat parfumflesjes en spuit deze op een ijslolliestokje. Ruikt dit lekker of toch niet? Als je een tweede set maakt kan je er ook een memory van maken; lukt het om de parfum bij elkaar te zoeken?

Door een vergrootglas kan je net wat meer zien dan normaal; neem een glas mee de natuur in en bestudeer een aantal planten, bloemen of misschien wel insecten.

Zien

Kinderen ontdekken dat hun ogen krachtige organen zijn die hen in staat stellen om verschillende kleuren, vormen en bewegingen waar te nemen. Hier vind je een filmpje voor kinderen met uitleg over hoe ogen werken. Ze leren het verschil tussen heldere en donkere kleuren, zoals de sprankelende blauwe lucht tegenover de diepe groene kleur van gras. Ook ontdekken ze de verscheidenheid aan vormen en patronen, zoals de ronde vorm van een bal tegenover de rechte lijnen van een boek.

Door kleuters bewust te maken van de diverse visuele aspecten van hun omgeving, kunnen ze niet alleen hun zicht scherpen, maar ook hun vermogen om de wereld om hen heen te interpreteren en te begrijpen vergroten. Dit helpt bij het ontwikkelen van hun observatievaardigheden en stimuleert hun nieuwsgierigheid om te blijven ontdekken en te genieten van de visuele pracht die de wereld te bieden heeft.

Spelen met kleur; vul de zandbak met bekers en ‘scheikundige’ elementen met gekleurd water en laat ze vervolgens daarmee experimenteren. Wat gebeurt er als je kleuren met elkaar mengt?

Licht lijkt ‘wit’ maar bestaat eigenlijk uit verschillende kleuren. Dit zie je bijvoorbeeld in de regenboog als de zon door de regendruppels ‘gesplitst’ wordt. Dit effect kan je proberen na te bootsen met een lichtbron, glas water en spiegel. Of misschien nog makkelijker een zaklamp en een ouderwetse cd. Als dat licht weerkaatst wordt tegen een lichte muur zie je de regenboog.

Maak je eigen kaleidoscoop van een keukenrol, of bijvoorbeeld een pringles bus.

De meeste mensen kunnen met hun ogen zien, maar sommige mensen hebben een afwijking aan een of beide ogen en kunnen minder zien. Maar hoe voelt dat om minder of helemaal niet goed te kunnen zien. Laat de kinderen een eenvoudig bouwwerkje of puzzel maken, of een tekening maken terwijl een oog is afgeplakt en ze geen diepte kunnen zien. Of juist allebei en ze dus hun andere zintuigen moeten gaan gebruiken. Een alternatief is iedereen in een rijtje achter elkaar laten staan en met de vinger een tekening te laten maken op de rug. En dat zo ‘door te geven’.

Maak gekleurde vergrootglazen van karton, of plak een gekleurd velletje achter een vergrootglas of bril en laat de kinderen hierdoor naar verschillende voorwerpen kijken. Wat gebeurd er met die kleuren; kan je alles nog even goed zien?

Proeven

Het is van onschatbare waarde om kleuters te onderwijzen over het zintuig van smaak, omdat dit hen in staat stelt om op een smakelijke manier de wereld om hen heen te verkennen en te begrijpen. Kinderen ontdekken dat hun tong een gevoelig orgaan is dat hen in staat stelt om verschillende smaken te proeven en te onderscheiden. Ze leren het verschil tussen zoete, zoute, zure en bittere smaken, zoals het genot van een rijpe aardbei tegenover het pittige gevoel van citroensap.

Door kleuters bewust te maken van de diversiteit aan smaken, kunnen ze niet alleen hun smaakzin verfijnen, maar ook hun vermogen ontwikkelen om voedsel te waarderen en te begrijpen. Dit helpt bij het bevorderen van gezonde eetgewoonten en het ontwikkelen van een breder begrip van culinaire ervaringen.

Op je tong zitten de smaakpupillen die de verschillende smaken herkennen, iedere smaak heeft zijn eigen ‘plekje’. Maar waar zitten die?

Zout of suiker; twee hele uiteenlopende smaken. Maar proef jij het verschil? Voor oudere kinderen die misschien het verschil kunnen zien kan je dit oplossen in water en dan laten proeven. Eventueel kan je dan nog een derde glas toevoegen met ‘normaal’ water. Of ook met een beetje citroensap erbij.

Verschillende smaakjes; verzamel verschillende ingrediënten en laat de kinderen proeven wat de smaak hiervan is. En eventueel of ze dit wel of niet lekker vinden.

Eigenlijk hetzelfde; maar dan geblinddoekt proeven. Herkennen ze de smaak of wat het is? Een leuk extraatje; wist je dat je ook proeft met je neus. Wat gebeurt er met je smaak als je die dichtknijpt met je andere hand?

Een leuke activiteit met smaakjes; met eetbare verf (met kleur- en smaakstof) versier je je eigen boterham om daarna even te grillen in een broodrooster.

En om af te sluiten; herken jij de smaak van de jelly bean? Extra uitdagend zijn de Bertie Bots (Harry Potter Jelly Beans) waar ook wat bijzondere smaken tussen zitten.

Het is belangrijk om kleuters uit te leggen wat zintuigen zijn en hoe ze werken, omdat dit hen helpt om een dieper begrip van zichzelf en de wereld om hen heen te ontwikkelen. Door te leren over hun zintuigen kunnen kleuters zich bewust worden van hoe ze informatie ontvangen en verwerken vanuit hun omgeving. Dit bewustzijn kan hen helpen om beter te begrijpen waarom ze bepaalde dingen leuk vinden of juist niet, en hoe ze kunnen reageren op verschillende situaties.

Bovendien moedigt het begrip van zintuigen kleuters aan om hun nieuwsgierigheid te stimuleren en hun natuurlijke drang naar ontdekking en exploratie te bevredigen. Door hen aan te moedigen om bewust gebruik te maken van hun zintuigen, kunnen kleuters hun observatievaardigheden verbeteren en hun vermogen om te leren en te groeien vergroten.

Hebben jullie nog tips voor het spelen met zintuigen?

• Author
• Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)

• Kerst dessert hapjes voor kinderen - 3 December 2024
• Pizza kersthapjes voor kerstontbijt of kerstdiner - 2 December 2024
• Dickens festivals en evenementen Nederland - 1 December 2024

Gerelateerde berichten:

Thema licht en donker voor peuters en kleuters; 25 knutselen, spelletjes en activiteiten Vormen leren peuters; 25 spelletjes om te oefenen 30x Tafels oefenen; spelletjes voor in de klas of thuis 25 Reken spelletjes voor kinderen; spelenderwijs oefenen