Stress tijdens zwangerschap, symptomen en gevolgen voor baby groeiachterstand en buikpijn

Er zijn nogal wat dingen om je druk over te maken in je zwangerschap. Zal het wel gezond zijn? Wordt het een jongen of een meisje? Welke naam kiezen we? Help, mijn partner wil precies die stomme naam…

Waar gaat de baby slapen? Wat moet er allemaal nog gebeuren? Ik ben zó misselijk, hoe verberg ik dat op mijn werk… En: zal ik wel een goede moeder zijn? Welkom in de roze wolk van zwangerschappen. Merkt je baby iets van die stress en, ook fijn voor jezelf, hoe ga je ermee om?

Stress moeder gevaarlijk voor baby

Is stress voor de baby gevaarlijk? En dat antwoord is helaas: ja. Baby’s die veel stress ervaren, hebben een hogere hartslag en dat is niet gezond. Een hoger stresslevel in je lijf, van moeder en kind, betekent dat het lichaam in opperste staat van paraatheid verkeerd.

Goed voor noodsituaties, maar zoiets moet niet te lang duren. Want continu stress voelen kost een hoop energie en die energie kan dus niet gaan naar belangrijke lichaamsfuncties, en voor baby’s: groeien.

Als je als moeder veel stress hebt, kan je baby een groeiachterstand oplopen. Niet fijn in een tijdperk waarin alles maar moet- of je nu zwanger bent of niet.

Vroeger werd je als zwangere vrouw met rust gelaten, nu willen veel vrouwen op het werk juist laten zien dat je alles gewoon nog kan, omdat ze die druk voelen van buitenaf. Want je zou eens als ‘moeke’ bestempeld worden…

Heb je lange tijd stress, dan vernauwen je bloedvaten zelfs door de opgehoopte spanning en daardoor kun je allerlei lichamelijke klachten krijgen als moeder, en krijgt de placenta te weinig toevoer.

Oké, dat is niet bij één dagje stress gelukkig. Maar wat nu als je ruzie met je werkgever hebt, in een moeilijke financiële situatie zit of ruzie hebt met de vader van je baby? Hoe kun je de schade dan zo veel mogelijk beperken?

Gevolgen van stress op de baby

Je baby zit lekker warm in je buik en lijkt nog niets mee te krijgen van de buitenwereld. Toch is dat niet waar, al zijn zintuigen werken al voor de 20 weken. De zintuigen zijn: voelen, horen, zien, ruiken en proeven.

Voelen & zien:

Hij voelt zichzelf, de navelstreng en de wand van de baarmoeder. Daar verandert gelukkig niet veel aan als je als mama stress hebt.

Net zoals bij ‘zien’. Je baby kan dag en nacht van elkaar onderscheiden, en er zijn zelfs studies die zeggen dat een baby in de baarmoeder al gezichten kan herkennen. Ze zouden dan de ogen en mond als vlekken zien. Maar ja, dat kunnen we natuurlijk nooit navragen.

Een baby heeft hier in ieder geval geen stress van. Wel bijzonder om te weten: onderzoekers hebben baby’s van 1 tot 2 maanden foto’s laten zien van onschuldige dingen zoals een eendje, maar ook van een grote spin. Wat bleek?

Bij die spin ging de hartslag van de baby omhoog. Staaltje instinct?

Horen:

Hij of zij kan ook al horen, zo kan hij schrikken van een dichtslaande deur of schreeuwende stemmen. Hij kan zich dan stil houden en ‘verschuilt’ zich eigenlijk in je buik. Als er een plotseling hard geluid is, zoals die dichtslaande deur of bijvoorbeeld vuurwerk, dan kun je de schrikreactie voelen als een schok door je baby.

Je ontkomt niet aan plotseling harde geluiden, en dat hoeft ook niet. Zo raakt je baby vast gewend aan de buitenwereld. Want als hij straks lekker ingestopt in de kinderwagen ligt, kan er ook opeens een auto gaan toeteren.

Hij weet dan al: oké, dit is niet leuk, maar het schijnt er af en toe bij te horen.

Je baby ervaart dus stress van (plotselinge) harde geluiden, maar hij kan ook gestrest worden door jouw stress. Hij kan stress herkennen door je stem. Je praat altijd op een bepaald niveau, met een bepaalde snelheid.

Als je gestrest bent, verandert dat tijdelijk en dat merkt je baby. Ook hij wordt gestrest. Daarnaast hoort hij stress ook door je versnelde hartslag, gelukkig horen wij ons hart niet, maar binnenin is dat een heel lawaai.

Ruiken & proeven:

In de baarmoeder is ruiken en proeven nog een beetje hetzelfde. Je baby kan natuurlijk nog niet ruiken door lucht, maar toch schijnt het reukorgaan al wel te werken en kan het geuren waarnemen in het vruchtwater.

En dan komen we ook bij ‘proeven’: je baby drinkt steeds wat vruchtwater. Niet vies, want het wordt continu ververst door de placenta en je nieren en het traint het slikken. Maar de smaak (en dus ook reuk) van het vruchtwater verandert continu.

Die verandering heeft twee oorzaken, namelijk wat je eet, maar ook hoe gestrest/ontspannen je bent. En dat laatste is zeer interessant…

Smaak vruchtwater en stresslevel

De smaak van het vruchtwater verandert als je stress hebt. Het vruchtwater wordt voortdurend ververst, en verandert daardoor ook van smaak. Een nare smaak in de mond is vervelend, maar zeker als je als baby stress proeft.

Je baby is nog niet een opzichzelfstaand persoon en neemt die emotie direct over, en is dus ook gestrest.

Helaas proeven baby’s die stress niet een klein beetje, zoals wij bijna alleen maar met onze tong proeven, hij proeft het met de hele mond, dus ook het gehemelte. Zo leert hij in de baarmoeder al kennis maken met emoties.

Maar je wilt natuurlijk dat dat vooral positieve emoties zijn.

Aan welke kenmerken kan je stress herkennen?

Stress kan zich uiten op meerdere manieren. Hoe weet je nu of je last van stress hebt? Natuurlijk zal je veel signalen al wel zelf afdoen als stress, maar er zijn ook minder voor de hand liggende zaken die een uiting van stress kunnen zijn. Symptomen die op stress kunnen duiden zijn:

• Snel geïrriteerd zijn
• Je opgejaagd voelen
• Hoofdpijn
• Harde buiken
• Concentratieproblemen
• Snel en/of vaak huilen
• Slaapproblemen
• Hoge bloeddruk
• Niet willen eten of juist te veel eten
• Nergens zin in hebben
• Futloos zijn
• Snel in paniek zijn
• Veel piekeren

Natuurlijk duiden bovenstaande dingen niet altijd op stress en kunnen ze ook gerelateerd zijn aan bijvoorbeeld gewone zwangerschapsklachten. Vermoeid zijn is immers vrij normaal en dat je snel moet huilen kan ook gewoon door je hormonen komen.

Maar door eerlijk naar jezelf te kijken weet je vast wel of je deze signalen serieus moet nemen. Heb je twijfels? Praat er rustig over met je partner of verloskundige!

Omgaan met stress tijdens zwangerschap

Twee adviezen:

1. Zet jezelf op nummer één
2. Let it go.

Vind je het moeilijk om jezelf op nummer één te zetten, omdat dat egoïstisch voelt? Zet dan je baby op nummer 1. En aangezien die baby toevallig in jouw lichaam zit… Moet je wel zelf gaan zitten als je wilt dat je baby rust krijgt.

Zet jezelf/je baby op nummer één

Ook als je de hele dag niets zou doen, is je lichaam heel hard aan het werk. Om je baby een veilig huisje te geven waarin het kan ontwikkelen en groeien.

Het is dus niet raar dat je de hele tijd moe bent of voelt dat je extra rust nodig hebt. Neem het. Je bent geen slappeling of bankzitter.

Wil iemand afspreken? Prima als het kan, maar zeg ‘nee’ als het niet kan. En een reden om niet te kunnen is ook dat je die week al een drukke week hebt. Misschien is dat plekje in de agenda nog wel leeg, maar is je hoofd al vol.

Je kunt ook rust inplannen. Dan plan je voor de komende weken één of twee avonden per week in, en schrijf je in je agenda: afspraak met mezelf. Als er dan iemand belt voor een afspraak of opdracht, dan kijk je in je agenda en kun je zeggen: helaas, dan staat er al een afspraak.

Want een afspraak met jezelf is óók een afspraak, en moet niet onderaan je prioriteitenlijstje staan. En tip: doe dat ook gerust ná je zwangerschap.

Let it go

Ik besef dat dit duizend keer makkelijker gezegd is dan gedaan. Wij hadden een grote financiële schuld én ik was werkloos toen ik zwanger werd. Niet bepaald de ideale situatie. Toch helpt het om het elke dag even te laten voor wat het is. Je kunt het niet in één dag veranderen, dus wat maakt het uit als je je er een kwartier niet druk om maakt.

Haal een tijdschrift uit de bieb, lig languit op de bank of haal de tekenspullen na jaren weer eens tevoorschijn. Heb je er veel moeite mee, zet dan een kookwekker. Why not? Tot de kookwekker gaat, mag je alleen maar in dat tijdschrift lezen of wat je ontspannend vindt.

Het kan nog best schrikken zijn hoe vaak je toch weer gaat malen. Het hoeft niet meteen in één keer goed te gaan, je hebt oefentijd!

Tips omgaan met stress

• Doe een zwangerschapscursus, dat helpt om even alleen met je zwangerschap bezig te zijn;
• Pak een hobby op of begin een hobby. Het liefst een creatieve, want dat laat het stresslevel in je lichaam het snelst zakken en heeft lang effect. Je hoeft niet mooi te kunnen tekenen om ervan te genieten. Koop eens een kleurboek voor volwassenen (die liggen al voor een of twee euro bij de Action);
• Vraag of iemand je wil masseren;
• Zet een relaxt muziekje op en luister ernaar – als enige activiteit (luister je hetzelfde muziekje vaker, dan herkent je baby het muziekje na de geboorte);
• Ga elke dag een stukje wandelen zonder doel. Buitenlucht laat je stressniveau ook zakken en doordat je niet eigenlijk onderweg bent naar de supermarkt, kijk je met een heel andere blik om je heen;
• Praat met iemand over je zorgen/angsten wat betreft je zwangerschap of andere dingen in je leven. Wees eerlijk bij je verloskundige, zij kan je helpen. En wees eerlijk tegen de mensen om je heen: zo hoef je je niet opgelaten te voelen en wie weet, schiet iemand je wel ergens mee te hulp. En trouwens, dat mag je ook gewoon vragen!
• Koop een notitieboekje, bijvoorbeeld een One Line A Day Boekje en schrijf elke dag één ding op waar je blij mee was of waar je dankbaar voor bent. Al is het alleen de zon die schijnt (want hoe erg zien we daar nu naar uit!). En lees af en toe terug. Dat geeft je een positief en blijer gevoel, en ook dat laat het stressniveau zakken.

• Author
• Recent Posts

Martine Pieters-de Wit

Martine maakte op koningsdag 2018 haar entree in de wereld van het ouderschap. Met de komst van haar kindje kwamen er duizend en één nieuwe vragen en keuzes op Martine af. Gelukkig kon ze deze vragen en keuzes onderzoeken samen met mamaliefde.nl. Met enthousiasme deelt Martine via deze blog haar zoek- en ontdekkingsreis in de babywereld. Haar bijdragen zijn doorspekt met persoonlijke ervaringen, waardoor lezers een glimp opvangen van de betoverende en soms uitdagende reis die het ouderschap met zich meebrengt.

Latest posts by Martine Pieters-de Wit (see all)

• Budget Sinterklaas vieren; 14 goedkope tips - 1 October 2023
• Schurende bovenbenen behandelen; van schaafwonden dijen tot tips voorkomen in zomer - 24 January 2022
• Slapen met voedingskussen; beste slaaphouding tijdens zwangerschap - 10 January 2022

Gerelateerde berichten:

Nesteldrang betekenis; wanneer begint het en wat zijn symptomen? Zwangerschapsdementie of vergeetachtig na zwangerschap en bevalling? Laatste loodjes / weken van de zwangerschap; zo overleef je ze! IJzertekort na zwangerschap; welke waarde is gevaarlijk en ervaringen?