Allerheiligen katholieke feestdag

Allerheiligen, jaarlijks gevierd op 1 november, is een katholieke feestdag waarop zowel bekende als onbekende heiligen worden herdacht en geëerd. Hoewel het in Nederland geen nationale feestdag is, speelt het een significante rol binnen de katholieke gemeenschap. En wordt het vaak gekoppeld aan Halloween, dat toch een hele andere oorsprong heeft.

Inhoud toon

Betekenis Allerheiligen

Allerheiligen is een verplicht hoogfeest in de Rooms-Katholieke Kerk, bedoeld om alle bekende en onbekende heiligen te eren. De heiligen worden beschouwd als bemiddelaars voor de biddende kerk op aarde.

Heiligen zijn alle personen die in het hiernamaals bij God zijn. Zij zijn “de bemiddelaars voor de biddende kerk op aarde, voorsprekers voor hun strijdende en lijdende broeders en zusters”, zoals in het Getijdengebed wordt gezegd. Volgens de katholieke en orthodoxe leer moeten de heiligen vereerd worden omdat zij als het ware een venster zijn op de heiligheid van God.

De Byzantijns-orthodoxe kerken herdenken eveneens alle heiligen op één specifieke dag. Deze viering vindt op de eerste zondag na Pinksteren plaats en staat bekend als de Zondag van Alle Heiligen, in het Grieks aangeduid als Άγιοι Πάντες (Hagioi Pantes).

Geschiedenis van Allerheiligen

De oorsprong van Allerheiligen ligt deels in de jaarlijkse herdenking van de kerstening van het Pantheon in Rome op 13 mei. Paus Bonifatius IV wijdde deze oude heidense tempel aan Maria en alle martelaren. Al in de eerste eeuwen van het christendom groeide de behoefte aan één dag waarop alle martelaren werden herdacht

Allerheiligen vond oorspronkelijk plaats op 13 mei, maar in 844 breidde Paus Gregorius IV de viering uit naar alle Latijnse bisdommen buiten Rome en werd het verplaatst naar 1 november. Mogelijk was deze datumkeuze bedoeld om een Christelijk tintje toe te voegen aan de voorloper van Halloween, dat rond dezelfde periode werd gevierd.

In de 15e eeuw kreeg Allerheiligen een hogere rang met de toekenning van een octaaf door paus Sixtus IV.

In de geschiedenis van Nederland heeft Allerheiligen ook een verbinding met grote overstromingen, waaronder die van 1570. Tijdens deze rampzalige gebeurtenis overstroomde een aanzienlijk deel van Holland, wat een impact had tijdens de Tachtigjarige Oorlog.

Allerheiligen in Nederland

Hoewel Allerheiligen in Nederland geen nationale feestdag is, blijft het een verplichte feestdag binnen de katholieke kerk. Dat wil zeggen dat volgens canon 1247 van de Codex van Canoniek Recht gelovigen op deze dagen verplicht zijn de Mis bij te wonen. Net zoals op zondagen, moeten ze zich onthouden van arbeid en zich richten op de “nodige ontspanning van geest en lichaam.”

Pas sinds 1967 kregen de Nederlandse bisschoppen ontheffing, waardoor de dag niet meer op 1 november zelf hoefde te worden gevierd. Vaak werd de viering verplaatst naar de eerste zondag na Allerheiligen.

In Winschoten wordt al ruim tweehonderd jaar een Allerheiligenmarkt gehouden op (of rond) de feestdag van de heiligen. Deze traditie, die teruggaat tot 1817, trekt jaarlijks duizenden bezoekers uit Oost-Groningen en Duitsland.

Allerheiligen in Europa

Allerheiligen is een nationale feestdag in vele landen, waaronder Andorra, België, Frankrijk, Hongarije, Italië, Kroatië, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Monaco, Oostenrijk, Polen, Portugal, San Marino, Slowakije, Slovenië, Spanje en delen van Duitsland en Zwitserland. In Zweden en Finland wordt Allerheiligen gevierd op de zaterdag tussen 31 oktober en 6 november.

Relatie Allerzielen, Halloween en Semhain

Allerzielen, op 2 november, volgt direct na Allerheiligen en is de dag waarop gebeden wordt voor alle gestorvenen. Deze dag staat in het teken van de overtuiging dat zielen na de dood gelouterd moeten worden in het Vagevuur voordat ze bij God kunnen verblijven.

In de Middeleeuwen werd rond Allerheiligen in Angelsaksische gebieden een verbinding met de doden gelegd, wat leidde tot festiviteiten op 31 oktober. Deze festiviteiten worden gezien als de oorsprong van Halloween, mogelijk voortkomend uit oud heidens gebruik en het Keltische feest van Samhain op 1 november.

Hieruit zou Halloween, ook bekend als All Hallows Eve (vooravond van Allerheiligen), zijn voortgekomen. Halloween is echter ook een Keltische traditie en heeft zich in de loop der tijd als een wereldlijk feest ontwikkeld, vooral na verspreiding door kolonisten naar Amerika.

Katholieke feestdag

Allerheiligen blijft een belangrijk katholiek feest, geworteld in eeuwenoude tradities en symboliek. Het herdenkt de heiligen en martelaren en vormt een bron van verbinding tussen gelovigen. Hoewel het geen nationale feestdag is in Nederland, blijft Allerheiligen een betekenisvolle gelegenheid voor de katholieke gemeenschap om gezamenlijk hun geloof en geschiedenis te vieren.

Meer informatie vind je hier.

Dag in het jaar

Author
Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)