Skip to Content

Witte Donderdag; Laatste Avondmaal uitleggen aan kinderen

Witte Donderdag; Laatste Avondmaal uitleggen aan kinderen

Witte Donderdag, de donderdag voor Goede Vrijdag, is een belangrijke dag in het christelijke geloof. Op deze dag herdenken christenen wereldwijd het Laatste Avondmaal van Jezus Christus met Zijn discipelen en de instelling van de eucharistie. Laten we duiken in het verhaal zoals beschreven in de vier canonieke Evangeliën.

Betekenis Witte Donderdag

Witte Donderdag staat symbool voor goedheid, vreugde en heiligheid. Ondanks de tragische gebeurtenissen die zich op deze dag ontvouwen, zoals het verraad van Judas en de arrestatie van Jezus, herinnert de liturgische kleur aan de vreugdevolle betekenis van het Laatste Avondmaal en de instelling van de eucharistie.

Het laatste avondmaal

De Evangelisten Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes bieden elk hun eigen perspectief op het Laatste Avondmaal. Op de veertiende dag van de maand nisan, de vastendag voor het Pascha, bereiden Jezus en Zijn discipelen zich voor op het Paschamaal.

Na zonsondergang begint de vijftiende nisan, de eerste dag van het Paschafeest. Het avondmaal zelf vindt plaats in de hof van Getsemane op de Olijfberg. Jezus, wetende wat Hem te wachten staat, wast de voeten van Zijn leerlingen als een teken van nederigheid en dienstbaarheid.

Judas Iskariot, een van de discipelen, verraadt Jezus door Hem met een kus te identificeren. Jezus wordt gearresteerd en naar hogepriester Annas en later naar het paleis van Kajafas gebracht. Hier wordt Hij bespot, geslagen en verloochend door Petrus. De dramatische gebeurtenissen leiden tot de uiteindelijke kruisiging van Jezus op Goede Vrijdag.

Katholieke Tradities op Witte Donderdag

In de katholieke traditie markeert Witte Donderdag het begin van het Triduum Sacrum, dat ook Goede Vrijdag en Stille Zaterdag omvat en overgaat in het paasfeest tijdens de paaswake. De liturgische kleur van Witte Donderdag is wit, wat symbool staat voor goedheid, vreugde en heiligheid.

Voetwassing

Een opvallend ritueel op deze dag is de voetwassing, waarbij de priester de voeten van twaalf gelovigen wast, symbolisch voor Jezus en Zijn twaalf apostelen. De hymne “Ubi Caritas” wordt vaak gezongen tijdens dit ritueel.

Leeg altaar

Het altaar wordt leeggemaakt, het tabernakel is leeg bij aanvang van de mis, en de godslamp wordt gedoofd. Dit alles culmineert in de processie naar een zijaltaar na de communie, waar het Allerheiligste wordt bewaard tot Goede Vrijdag.

Orthodoxe tradities op Witte Donderdag

In de Orthodoxe Kerk wordt het vastenkarakter van de diensten tijdelijk losgelaten. De liturgische kleur verandert naar meer feestelijke kleuren, zoals rood. Belangrijke diensten omvatten de vespers gecombineerd met de Goddelijke Liturgie van de Heilige Basilius de Grote. Speciale troparia worden gezongen ter herdenking van het mystieke avondmaal en de instelling van de eucharistie.

Lokale gebruiken

Verschillende regio’s hebben hun eigen tradities op Witte Donderdag. In Rupelmonde, België, bijvoorbeeld, werpt men apostelbrokken van het stadhuis. In sommige streken wordt ‘s avonds tarwebrood gegeten ter gedachtenis aan het Laatste Avondmaal. In Oostenrijk en Tsjechië wordt het “Groene Donderdag” genoemd, en het eten van spinazie is een gebruikelijke gewoonte.

Witte Donderdag uitleggen aan kinderen

Pinksteren is een bijzonder feest dat je samen met je kinderen kunt vieren door het verhaal uit Handelingen 2 of een kinderbijbel voor te lezen. Het is begrijpelijk dat de concepten rond Pinksteren en de Heilige Geest wat abstract kunnen zijn voor jonge kinderen, dus het is belangrijk om het op een toegankelijke manier uit te leggen.

Om het begrip te vergroten, kun je met je kinderen in gesprek gaan aan de hand van verschillende vragen. Begin met het verbinden van Hemelvaart en Pinksteren, waardoor ze de context beter begrijpen. Vervolgens kun je de focus leggen op wat er met Pinksteren wordt gevierd en de symboliek van de wind en het vuur bij Jezus’ leerlingen.

De Heilige Geest, hoewel misschien abstract, kan worden uitgelegd met creatieve werkvormen. Een voorbeeld is het ‘ijsblok en de föhn’ waarbij je laat zien hoe de Heilige Geest als een warme wind het harde ijsblok van bijvoorbeeld boosheid of verdriet kan smelten, waardoor positieve verandering kan plaatsvinden.

Een aansprekende werkvorm is ook het gebruik van matroesjkapoppen om de aanwezigheid van de Heilige Geest in ons leven te illustreren. Door het verhaal te vertellen van Jezus, de discipelen, en de Heilige Geest in de matroesjkapoppen, wordt het idee van de Heilige Geest die in ons woont en altijd bij ons is, visueel en begrijpelijk.

De afsluitende vraag aan de kinderen, of ze liever Jezus als een echte persoon bij zich zouden willen hebben of de Heilige Geest in zich willen laten wonen, kan een interessante discussie opleveren en helpt om de betekenis van de Heilige Geest op een persoonlijke manier te verkennen. Zo maak je Pinksteren voor kinderen niet alleen leerzaam, maar ook boeiend en relevant voor hun eigen leven.

Witte Donderdag, rijk aan symboliek en betekenis, nodigt gelovigen uit om zich te bezinnen op de kern van het christelijke geloof en de offers van Jezus Christus. Door middel van liturgie, rituelen en tradities herdenken christenen wereldwijd deze cruciale gebeurtenissen op weg naar Pasen.

Linda van Aken