Skip to Content

Samhain: Het Keltische Nieuwjaarsfeest

Samhain: Het Keltische Nieuwjaarsfeest

Halloween, een festiviteit die tegenwoordig vooral bekendstaat om de uitbundige kostuums en zoete lekkernijen, heeft diep gewortelde oorsprongen in de Keltische cultuur. Op 31 oktober, de vooravond van het Keltische Nieuwjaar, betraden de Kelten een periode van festiviteiten genaamd Samhain.

In dit artikel duiken we dieper in de geschiedenis en betekenis van Samhain, waarbij we ontdekken hoe deze oude viering een rijke mix is van oogstfeest, spirituele reflectie en waarzeggerij.

Historische achtergrond

Samhain, uitgesproken als “Soween,” was oorspronkelijk een Keltisch feest dat zijn wortels had in de prehistorie. De Kelten, een volk dat zich verspreidde van de Balkan naar Groot-Brittannië en Ierland, vierden Samhain als een overgang van het oude naar het nieuwe jaar. In Ierland, Schotland en delen van Wales en Man was dit feest bijzonder prominent aanwezig op de kalender.

De vraag of Samhain door de Kelten naar Groot-Brittannië en Ierland is gebracht of dat het al daar werd gevierd voordat de Kelten arriveerden, blijft onbeantwoord. Mogelijk brachten de Kelten de viering mee, gezien vergelijkbare feesten in regio’s die worden gezien als hun migratieroutes. Aan de andere kant wijzen prehistorische monumenten die uitlijnen met de zonsopkomst of zonsondergang rond Samhain op een mogelijke inheemse viering.

Wat wordt er gevierd?

Voor de Kelten was Samhain veel meer dan alleen een jaarwisseling. Het markeerde het einde van de oogsttijd en diende als een moment van balans en reflectie. Zowel letterlijk, door de staat van de kudde en de oogst te beoordelen, als figuurlijk, door innerlijk te reflecteren op wat behouden moest blijven en wat losgelaten kon worden.

Een opvallend aspect van Samhain was de dunne scheidslijn tussen de aardse wereld en die van de geesten en voorouders. De Kelten geloofden dat deze barrière tussen half september en november dunner was, waardoor contact met overleden dierbaren gemakkelijker werd.

Hoe wordt het feest gevierd?

Vreugdevuren speelden een cruciale rol in Samhain-vieringen. Het ontsteken van grote vuren op hoge punten in het landschap diende als een verbindend element tussen gemeenschappen. Deze vuren verspreidden zich als een kettingreactie, symbolisch voor de kracht van het licht tegen de duisternis.

Naast het symbolische aspect dienden vreugdevuren ook als bescherming tegen het kwaad. Rituelen zoals het door de rook lopen of het ontsteken van vuur met specifieke houtsoorten werden uitgevoerd om reinigende krachten op te roepen.

Waarzeggerij was een geliefde activiteit tijdens Samhain. Van het voorspellen van toekomstige liefdes met appels en hazelnoten tot het lezen van de vorm van gestolde eiwitten voor het aantal toekomstige kinderen, de Kelten omarmden een scala aan rituelen.

Samhain, het Keltische Nieuwjaarsfeest, weerspiegelde de diepe verbondenheid van de Kelten met de natuur en het cyclische karakter van het jaar. Het was niet alleen een viering van de oogst en het nieuwe jaar, maar ook een moment van spirituele reflectie en het herdenken van voorouders. Samhain bracht gemeenschappen samen rond vreugdevuren, waar rituelen en waarzeggerij een kleurrijk tapijt vormden van tradities die tot op de dag van vandaag voortleven in de moderne viering van Halloween.

Linda van Aken