Inclusiviteit bevorderen in opvoeding, kinderopvang en onderwijs

Inclusiviteit bevorderen in de opvoeding: hoe pak je dat aan en wat verstaan we hier nu eigenlijk precies onder? Voor een mooie samenleving is het opvoeden in inclusiviteit een groot goed. Want daarmee wordt immers de basis gelegd voor hoe je kind in het leven staat!

Inhoud toon

Een inclusieve samenleving

Een samenleving waarin iedereen er evenveel toe doet, waarin je mag en kunt zijn wie je bent en waarin niemand wordt buitengesloten. Het klinkt als een droom, maar hoe bereik je zoiets? Natuurlijk heeft opvoeding hierbij grote invloed. Thuis, maar ook op school of de kinderopvang.

Inclusiviteit gaat verder waar termen als integratie of diversiteit stoppen! Ieder kind telt mee en kan meedoen, gewoon met alle andere kinderen. Ook als hij of zij een bepaalde zorgbehoefte heeft.

Wat is inclusie?

Bij een inclusieve samenleving is iedereen gelijk. Iedereen heeft dus dezelfde kansen en iedereen doet ertoe. Men ziet in dat iedereen van waarde is voor de samenleving. Iedereen heeft dus ook dezelfde rechten en mag overal aan mee doen. In een gewone samenleving kunnen er dan extra’s gedaan worden om zo een gehandicapt persoon ook naar school te laten gaan.

Eigenlijk gaat inclusie een stap verder. Een inclusieve samenleving wil ook zeggen dat deze zo ingericht wordt dat iedereen overal aan kan deelnemen, door van tevoren al rekening te houden met mensen die gehandicapt zijn. Daarmee wordt er dus geen apart onderwijs aangeboden, maar is er dezelfde school voor ieder kind.

Verschil met andere termen

Om nog even meer duidelijkheid te scheppen. Even uitleg over andere termen, waardoor het misschien nog duidelijker wordt. Bij exclusie staan sommige mensen buiten de samenleving. Bij segregatie wordt er wel rekening gehouden met deze mensen, maar de activiteiten zijn dus speciaal voor hen georganiseerd. Bij integratie is dit ook zo, alleen dan wel binnen de samenleving.

Bij inclusie is dus iedereen gewoon deel van die samenleving en iedereen kan gewoon meedoen. De term diversiteit wil eigenlijk enkel zeggen dat de mensen/kinderen die aanwezig zijn onderling (grote) verschillen hebben.

Met een andere achtergrond bijvoorbeeld zoals religie of afkomst. Maar ook leeftijden, opleidingsniveau en zo kunnen we natuurlijk nog wel even doorgaan. Dit zegt dus puur iets over de samenstelling en niets over de manier waarmee hier omgegaan wordt.

Wat is inclusie in het onderwijs of de kinderopvang?

Het mag duidelijk zijn dat bij de kinderopvang of op school hierbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen kinderen met of zonder ondersteuningsbehoefte. Alle kinderen zijn welkom en een inclusieve opvang of school zal de kinderen juist verrijken.

Wat houdt dit in de praktijk in?

Kinderen met en zonder specifieke behoeften spelen en leren met elkaar, waarbij er geen onderscheid wordt gemaakt. Uiteraard is dit heel fijn voor de kinderen die iets hebben waardoor ze meer zorg nodig hebben.

Want zo kunnen ze gewoon kind zijn en krijgen ze niet één of ander etiketje opgeplakt dat ze minder zijn dan ‘gewone’ kinderen. Maar ook voor kinderen zonder zorgbehoefte is het verrijkend. Zij leren zo spelenderwijs dat we niet allemaal hetzelfde zijn en dat iedereen gelijk is. Ook als je niet allemaal hetzelfde bent!

Speerpunten van inclusief onderwijs

Bij inclusief onderwijs zal:

Iedereen welkom zijn en evenveel kans krijgen om deel te nemen
Is er oog en respect voor de leerwijzen en behoeften van alle kinderen
Is er een cultuur waar iedereen zich welkom voelt, gewoon zoals hij of zij is

Leren rekening houden met de ander

Ook leert het kind zo vanzelf dat je rekening met een ander houdt. Het kindje met een bepaalde beperking zal nu eenmaal langer erover doen om zijn jas aan te doen, om maar iets simpels te noemen. Kinderen die inclusiviteit met de paplepel ingegoten krijgen, zullen opgroeien tot sociale mensen.

Waar kun je nog meer inclusief zijn?

Nu kun je inclusiviteit natuurlijk op veel meer terreinen toepassen en het zou prachtig zijn als het gewoon overal zo zou zijn. Ieder kind met een beperking, maar ook ieder persoon ongeacht sekse, religieuze overtuiging, huidskleur of bijvoorbeeld gender hoort gewoon bij de samenleving en kan hier normaal aan meedoen.

Ze worden niet als een aparte groep beschouwd, maar gewoon als onderdeel van de samenleving. Buurtverenigingen en eigenlijk iedere vereniging zou hier ook mee aan de slag kunnen. En thuis dan? Hoe kun je thuis met dit onderwerp omgaan?

Thuis omgaan met inclusiviteit

Natuurlijk kun je thuis ook je opvoeding aanpassen. Je kunt je kind gewoon vertrouwd maken met kinderen of mensen die anders zijn dan bij jullie thuis en daarmee het heel gewoon laten zijn. Dit kun je doen door bewust andere mensen en kinderen op te zoeken, maar ook door over heel andere gezinnen (bijvoorbeeld) te lezen.

Maar nodig ook die kindjes met een specifieke zorgbehoefte of met een andere achtergrond uit om te komen spelen of vice versa. Praat zelf niet anders over deze kinderen en behandel ze ook gelijkwaardig. Want bij alles geldt dat jouw gedrag door je kind wordt geïmiteerd en als juist zal worden gezien. Promoot gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid.

Leer je kinderen dat dit belangrijk is en dat zaken als discriminatie en onrechtvaardigheid niet goed zijn. Daarnaast mag je kind dus zelf ook helemaal zichzelf zijn. Want ook hij mag zijn wie hij is en zo geaccepteerd worden.

Doorlopend proces

Het bevorderen van inclusiviteit is een doorlopend proces. Blijf hierover in gesprek met de kinderen en beantwoord hun vragen. Begeleid ze bij het ontwikkelen van een inclusieve mindset. En wees dus zelf een rolmodel. Een inclusieve opvoeding zou je kunnen samenvatten als:

Zorgen voor diversiteit in je leefomgeving of zoek dit bewust op
Leer kinderen respect te hebben voor iedereen
Leer en bespreek diversiteit
Wees zelf het goede voorbeeld
Moedig vragen en dialoog aan
Bestrijd vooroordelen
Respecteer individuele identiteit
Promoot gelijkwaardigheid en rechtvaardigheid

Meer informatie vind je hier.

Basisschool

Kinderopvang

Inclusief opvoeden

Author
Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)