Geelzucht; wat is de oorzaak, symptomen en is het besmettelijk?

Geelzucht komt regelmatig voor bij pasgeboren baby’s. Maar ook volwassenen kunnen geelzucht krijgen. Wat is dit nu eigenlijk? Is het gevaarlijk en wat is er tegen te doen?

Inhoud toon

Wat is geelzucht?

Eigenlijk is geelzucht helemaal geen ziekte op zich. Het is namelijk een symptoom dat optreedt bij verschillende aandoeningen die te maken hebben met de lever, galblaas en galwegen.

Het oogwit en/of de huid van de ‘patiënt’ kleurt geel en daarom spreekt men over geelzucht.

Welke aandoeningen kunnen geelzucht veroorzaken?

Er zijn meerdere aandoeningen die geelzucht als een symptoom hebben.

Dit zijn bijvoorbeeld:

Hepatitis A (leverontsteking door een infectie met dit virus)
Vernauwing in de galwegen
Een tumor
Galstenen
Syndroom van Gilbert
Bij pasgeboren baby’s omdat de lever nog niet optimaal werkt

Uiteraard maakt het uit waardoor de geelzucht veroorzaakt wordt in hoeverre het gevaarlijk is!

Wat veroorzaakt het geel zien?

De gele kleur van de huid of het oogwit komt doordat er te veel bilirubine in het bloed zit. Dit is een afvalstof van het afbreekproces van hemoglobine uit rode bloedcellen.

De lever neemt deze bilirubine op en zal dit omvormen, waarna het via de galblaas wordt afgevoerd. Bilirubine is geel van kleur.

Blijft er een te hoge concentratie van deze stof in het bloed zitten, zal de huid dus verkleuren naar geel.

Geelzucht en baby’s

Zoals al vermeld komt geelzucht bij baby’s regelmatig voor. Meestal is dit onschuldig. Veel baby’s zullen een gelige kleur krijgen als ze tussen de 2 en 5 dagen oud zijn. De lever van de pasgeborene zal nog niet zo optimaal werken dat het alle bilirubine kan verwerken.

Normaal gesproken zal deze gelige kleur binnen een paar dagen verdwijnen. In een enkel geval zal het langer aanhouden.

Natuurlijk is het wel verstandig om het in de gaten te houden en te overleggen met de huisarts of je verloskundige.

Zijn er andere klachten, dan trek je vanzelfsprekend nog sneller aan de bel.

Gekleurde ontlasting of donkere urine zijn bijvoorbeeld eveneens aanwijzingen dat er iets niet goed gaat met de lever. Je baby zal dan door middel van bloedonderzoek onderzocht worden op de leverfuncties.

Heeft de baby een donkere huid, dan is de gelige kleur natuurlijk minder snel te herkennen. Het oogwit zou dan wel geler eruit kunnen zien.

Oorzaken van geelzucht bij de baby

Meestal zal de oorzaak van geelzucht bij pasgeboren baby’s door de werking van de lever komen. Deze moet nog goed op gang komen, waardoor er even te veel bilirubine in het bloed aanwezig is.

Maar ook nu kunnen er andere oorzaken zijn. Zo kan het voorkomen dat de baby te veel afvalt en daardoor te weinig plast. De bilirubine kan dan het lichaam niet verlaten.

Ook de bloedgroep van zowel moeder als kind kunnen een reden zijn. Zijn deze afwijkend van elkaar, dan kan het zijn dat het op elkaar reageert.

In het bloed van de baby komen dan antistoffen voor van de moeder, waardoor het bloed van de baby sneller afgebroken wordt.

Hierdoor zal de baby langer of erger geelzucht hebben en kan een intensievere behandeling nodig zijn.

Controle op geelzucht

Als het goed is zal de verloskundige of kraamverzorgster je baby goed controleren of het geel ziet. Omdat het soms wel degelijk een gevaar voor je kindje op kan leveren!

Als de hoeveelheid bilirubine te hoog wordt, kan het een hersenbeschadiging veroorzaken. Is je baby te geel, dan zal hij ook opgenomen worden.

In het ziekenhuis zal de baby onder een blauwe lamp gelegd worden of op een lichtmatras. Soms is er ook een infuus nodig om je baby te behandelen.

In zeldzame gevallen is het nodig dat je baby nieuw bloed krijgt en er een wisseltransfusie plaatsvindt.

Meer licht

Bij baby’s met geelzucht wordt er aangeraden om het kindje voldoende licht te laten krijgen. De wieg of de box bij het raam zetten kan een idee zijn. Let wel op dat het niet in het zonlicht komt te liggen en het daardoor te warm krijgt!

Zonlicht is goed tegen geelzucht, maar ook buiten moet je de baby niet direct in het zonlicht leggen. De tere babyhuid is daar niet tegen bestand en zal snel verbranden.

Welke baby’s lopen meer kans op geelzucht?

Er zijn baby’s die meer risico lopen op te veel galkleurstof. Dit zijn:

Bij een te vroege geboorte
Bij borstvoeding en dan met name als deze nog niet goed op gang komt en de baby daardoor te weinig vocht binnenkrijgt
Zoals gezegd als de bloedgroepen van moeder en kind niet overeenkomen
Heeft een ouder broertje of zusje problemen hiermee gehad en onder de blauwe lamp gelegen? Dan is de kans groter dat dit kindje ook geelzucht krijgt.
Bij bepaalde erfelijke ziekten
Als één van de ouders een getinte of donkere huid heeft
Heeft de baby bij de geboorte blauwe plekken opgelopen? Ook dan loopt het meer risico.

Kun je het risico op geelzucht verkleinen?

Je zult niet echt kunnen voorkomen dat je baby geelzucht krijgt, want zijn lever zal nog op gang moeten komen.

Wel kun je invloed uitoefenen op de hoeveelheid vocht dat het binnenkrijgt (en daarmee bevorderen dat de galkleurstof goed uitgeplast of -gepoept wordt).

Bij borstvoeding mag jij je kind regelmatig aanleggen (8 tot 12 keer per etmaal). Hierdoor drinkt het vaker én jouw borstvoeding komt goed op gang.

Geef je flesvoeding, dan zul je dit moeten bespreken met de verloskundige of de kraamverzorgende. Je kunt namelijk niet meer flesvoeding geven.

Wanneer bel je de verloskundige of arts?

Zoals gemeld zal het meestal onschuldig zijn, maar ook bij geelzucht kan er sprake zijn van factoren die wel een risico vormen.

Bel direct als je baby binnen een dag al geel kleurt. Je kindje zal dan nagekeken moeten worden door een kinderarts. Tijdens de eerste week van je baby bel je direct als:

Je baby suf is en niet alert reageert
Je baby slap is
Je baby minder actief is
Je baby slecht drinkt of in slaap valt tijdens het drinken
Je baby verhoging of juist ondertemperatuur heeft
Je baby zachtjes huilt met een hoge toon
Is de baby na drie weken nog altijd geel? Ook dan bel je met de huisarts.

Gezondheid baby

Author
Recent Posts

Volg me via:

Wil Cats

Schrijfster at geWILde teksten

Wil is een trotse moeder van vier puberende / volwassen jongens en vindt haar vreugde als beheerder van een 'vrolijke veestapel' in het bruisende gezinsleven en haar liefdevolle huwelijk.

Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!

Volg me via: