Bij een twintigwekenecho onderzoekt de echoscopiste je ongeboren baby zorgvuldig. Er wordt gekeken naar alle organen, de lengte van de armen en benen maar ook zichtbare afwijkingen. Het kan zijn dat bij de twintigwekenecho blijkt dat je kindje een schisis heeft. Dit noemen we ook wel een hazenlip.
Een hazenlip kan in verschillende vormen voorkomen. Waar dien je rekening mee te houden als je kind een schisis heeft? Heeft dit gevolgen voor de borstvoeding bijvoorbeeld?
Wat is een schisis?
Bekende mensen met een hazenlip zijn Jan Jaap van de Wal (caberatier) en Snelle Jelle. Door de manier waarop ze met hun schisis naar buiten treden, ontstaat er steeds meer acceptatie voor deze aangeboren afwijking.
Een schisis wordt wel omschreven als een aangeboren afwijking van de bovenlip, het gehemelte en/of de bovenkaak. Hier zit een spleet of gat in.
De schisis kan enkelzijdig of dubbel zijn. Zo kan deze enkel in de bovenlip voorkomen. We spreken van een dubbele hazenlip als deze in zowel de bovenlip als bijvoorbeeld het gehemelte voorkomt.
Op deze plaatsen kan een schisis voorkomen:
- Lipspleet. Een enkelzijdige lipspleet zit links of rechts. Als het om een volledige spleet gaat, loopt deze door tot in de neus.
- Kaakspleet. Een onvolledige kaakspleet heeft onder het slijmvlies geen bot. Bij een volledige kaakspleet kun je dit zichtbaar zien. Een kaakspleet komt altijd voor in combinatie met een spleet op een andere plek in het gezicht. Bijvoorbeeld een kaakspleet en een lipspleet. Of een kaakspleet en een gehemelte en lipspleet.
- Gehemeltespleet. Een gehemeltespleet kan in verschillende vormen voorkomen. Deze komt zowel in harde als in zachte gedeeltes voor. Ook kan deze enkel- of dubbelzijdig zijn. In sommige gevallen is de gehemeltespleet niet zichtbaar aan de buitenkant.
Hoe vaak komt een schisis voor bij een kind?
1 op de 1000 zwangeren is in verwachting van een kindje met een schisis.
Het ontstaan van een schisis
Niet bij iedereen is een schisis onderdeel van een syndroom. In de 6e tot 12e week van de zwangerschap vindt de aanleg van het gezicht vorm.
Zo groeit weefsel dat later gehemelte, lip en kaak vormt naar elkaar toe. Als dit niet volledig gebeurt, ontstaat er een spleet. Het hangt van het tijdstip af in dit proces, wat voor soort spleet het wordt.
Oorzaken waardoor een schisis ontstaat
In veel gevallen is er geen duidelijke oorzaak waardoor een schisis ontstaat. Vaak gaat het om een combinatie van factoren.
Een schisis kan veroorzaakt worden door;
- Erfelijke factoren
- Stoornis tijdens de zwangerschap
- Een combinatie van erfelijkheid en stoornis tijdens de zwangerschap
Als de aandoening in de familie voorkomt, kunnen 1 of beiden ouders de schisis doorgeven. Een stoornis in de zwangerschap kan komen als de moeder aan diabetes lijdt of door het gebrek van bepaalde medicijnen.
Onderdeel van een syndroom, zoals Stickler of deletie 22q11.2
Een schisis kan onderdeel zijn van een syndroom. Voorbeelden hiervan zijn het Sticklersyndroom en het deletie 22q11.2-syndroom. Het syndroom van Stickler is een erfelijke aandoening van het bindweefsel.
Doordat het om een erfelijke afwijking van het DNA gaat, verschillen de symptomen per persoon. Veelvoorkomende symptomen bij het syndroom van Stickler zijn onder andere:
- Gehoorverlies. Met name hoge tonen worden niet gehoord. Ook hebben veel kinderen ‘lijmoren’.
- Zichtbare afwijkingen aan het gezicht: denk aan een schisis, maar ook aan een kleine onderkaak of een naar achteren gezakte tong. Verder kan een kleine neus of een wat vlak gezicht voorkomen bij het sydroom van Stickler
- Hartafwijkingen: een verhoogde kans op een doorzakkende hartklep
- Oogafwijkingen: denk aan staar, ernstige bijziendheid, een verhoogde druk op de oogbol als ook het loslaten van het netvlies
- Skeletafwijkingen: soepele gewrichten of juist stijve en pijnlijke gewrichten.
Ook kinderen die lijden aan het deletie 22q11.2-syndroom hebben te maken met een schisis in het gezicht. Vaak is er ook iets met hun hart, gehemelte en gezicht zichtbaar anders. Bij dit syndroom verschillen de symptomen ook per persoon. Doordat er een stuk DNA ontbreekt kunnen deze klachten optreden:
- Hartafwijking (van mild tot ernstig)
- Zichtbare afwijkingen in het gezicht (ogen die verder uit elkaar staan, kleine spleetogen)
- Schisis in gehemelte en/of gezicht
- Problemen met voeding en ademhalen
- Nierproblemen
- Verminderd afweersysteem
- Vertraagde ontwikkeling spraak / taalsysteem
- Kans op leerproblemen
- Kans op gedragsproblemen
Diagnose schisis
Een schisis kan op twee manier gediagnosticeerd worden. Dit kan met de 20-wekenecho, dan noemen we het ook wel een prenatale diagnose. Als uit de echo blijkt dat het kindje een vergrote gehemeltespleet heeft, kan het zijn dat er vervolgonderzoek plaatsvindt. Een schisisteam kan ouders hierbij begeleiden.
Een andere mogelijkheid is de postnatale diagnose. In dit geval is het kindje geboren. De verloskundige of kinderarts zal een kindje controleren op zichtbare afwijkingen. Een lipspleet wordt na de geboorte vaak opgemerkt. Een gespleten gehemelte is niet altijd zichtbaar.
Het kan gebeuren dat dit pas na een jaar zichtbaar wordt. Vaak geeft voeding dan een probleem.
Wat zijn bijkomende complicaties bij een schisis?
Als je kind een hazenlip heeft, is het goed om te weten dat er complicaties kunnen optreden. Niet om je bang te maken, maar om je voor te bereiden en informatie in te winnen over hoe het bijvoorbeeld met voeding gaat.
Borstvoeding
Ook kinderen met een schisis hebben een zuigreflex en -behoefte. Afhankelijk van de ernst van de schisis kan een kindje met een hazenlip ook borstvoeding ontvangen. Bij een lip- en kaakspleet is borstvoeding meestal wel mogelijk.
De kraamverzorgster zal de baby dan vaak met de beentjes naar achteren leggen. Door deze houding zal je borst de spleet afsluiten, zo kan de baby vacuüm zuigen. Een lactatiedeskundige kan hierbij goed advies geven.
Deze deskundige weet alles over borstvoeding en het aanleggen. Ook houdt zij in de gaten of de baby voldoende voeding binnenkrijgt.
Kinderen met een gehemeltespleet kunnen vaak geen borstvoeding drinken. Dit omdat ze de zuigkracht voor het drinken via de borst missen.
Sociaal-emotionele complicaties
Een baby zal er nog weinig van meekrijgen, maar peuters en kleuters wel. Als andere kinderen een opmerking maken over hun gezicht, kan ze dit onzeker maken. Het is fijn als je actief meewerkt aan een positief, realistisch zelfbeeld. Niemand is perfect en iedereen is uniek.
Oorproblemen
Het kan zijn dat een kind met een hazenlip gehoorproblemen heeft. Dit komt omdat de spieren in het gehemelte de Buis van Eustachius niet goed sluiten. Als deze buis niet goed opengaat, blijft vocht in het middenoor waardoor gehoorproblemen ontstaan.
Taal en spraakproblemen
Het kan voor kinderen met een gehemeltespleet moeilijk zijn om bepaalde klanken te maken. Met name letters als de b, d, p en t zijn lastig. Dit wordt door de logopediste ook wel plofklanken genoemd. De wrijfklanken zoals de s, v, z en f zijn ook vaak lastig.
Operatie schisis
Een schisis is goed te opereren. De chirurg kan afhankelijk van de spleet met 1 of meerdere operaties de spleet dichtmaken. De plastisch chirurg opereert meestal de lip of gehemeltespleet. Bij de gehemeltespleet worden vaak meteen buisjes geplaatst. En de kaakchirurg opereert de kaakspleet.
Wat overblijft is een litteken. Het grote voordeel is dat voeden een stuk beter en makkelijker gaat. Ook kan het helpend zijn voor de spraak en taalontwikkeling. Er zijn kinderen die op latere leeftijd met een schisis hulp van een logopediste of hoorspecialist nodig hebben. Als je kindje een kaakspleet heeft, kan er op latere leeftijd een beugel nodig zijn.
Schisisteam
Een schisisteam bestaat uit meerdere zorgverleners die gespecialiseerd zijn in kinderen met een schisis. Het fijne is dat ze oog hebben voor alle facetten. Van je schrik als ouder, tot problemen die kunnen ontstaan in het gehoor of met de voeding.
Dit team denkt met je mee. Je kunt je verloskundige of arts altijd vragen naar de contactgegevens van een schisisteam in jouw buurt.
Kinderziekten
- Vlekken kinderziekten
- 5e en 6e ziekte
- Allergieën kind
- Apenpokken
- Astma
- Automutilatie
- Bloedneus
- CMV-virus
- Diabetes
- Diarree
- Dyscalculie
- Dyslexie
- Eczeem
- Flaporen
- Flauwvallen
- Geelzucht
- Groeipijn
- Hazenlip
- Hemangioom
- Hielpijn
- Hik baby
- Hooikoorts aanvallen kind
- Keelontsteking
- KISS-syndroom
- Kleurenblind
- Krentenbaard
- Koorts of verhoging
- Koortsstuipen
- Meningokokken
- Netelroos
- Obstipatie
- Oogafwijking
- Overgewicht
- Pseudokroep
- Roodvonk
- RS-virus
- Schimmelinfectie
- Spanningshoofdpijn kinderen
- Spina Bifida; open ruggetje
- Uitdroging
- Verkouden
- Verslaving
- Waterpokken
- Wormpjes
- Kind voorbereiden operatie
- Wratten
- Zonne-allergie
Gezondheid baby
- Babykwaaltjes & klachten
- Baby in ziekenhuis
- Baby duimen afleren
- Baby hoest veel
- Berg hoofd baby
- Consultatiebureau baby
- Darmkrampjes baby
- Doorkomende tanden
- Duimen stoppen
- Fontanel baby wanneer dicht
- Geelzucht
- Gehoortest baby
- Groeipijn baby
- Hazenlip baby
- Hemangioom baby
- Hielprik baby
- Hik baby
- Huidverzorging baby
- Koorts baby
- Laag geboortegewicht
- Luieruitslag baby
- Maxi-Cosi effect baby
- Obstipatie baby
- Ontlasting baby
- Ontstoken oog baby
- Oorpijn baby
- Osteopathie baby’s
- Oververhitting baby
- Pseudokroep
- Regeldagen baby
- Rode wangen baby
- Shaken Baby Syndroom
- Smetplekken baby
- Spruw baby
- Tanden baby
- Vaccinaties
- (Verborgen) reflux baby
- Vitamine D & K baby’s
- Voorkeurshouding baby
- Wiegendood
- Uitdroging baby
- BSO: Diverse varianten naschoolse opvang voor schoolkinderen - 22 August 2024
- 37 Babyshower spelletjes & activiteiten; van opdrachten tot raadspelletjes of creatieve herinneringen - 18 February 2024
- Zwangerschap geheim houden en verbergen - 1 October 2023