Stoppen duimen kind; baby fopspeen afleren en 's-nachts slapen

Ik dacht – zoals wel meer nieuwbakken ouders – dat mijn kind zonder fopspeen door het leven zou gaan.

Maar toen ons zoontje in de kraamweek zijn eigen handjes al had gevonden en hij dag en nacht op zijn vaders en mijn pinken sabbelde, pakte ik toch de speen uit één van de gratis babydozen tevoorschijn. Dat was niet echt onze stijl (‘I ♡ mama’ stond er geloof ik op), maar hij werd er rustig van en dat was het belangrijkste.

Inhoud laat zien

Zuigbehoefte

Pasgeboren baby’s hebben – als het goed is – zuigbehoefte. Ze moeten in de eerste dagen leren om te drinken. Voor borstvoeding moeten baby’s een goede techniek aanleren, waarbij ze de tepel goed vacuüm zuigen. Daar moeten ze krachtig voor zuigen.

Daarbij is het belangrijk dat ze vaak drinken om de borstvoeding goed op gang te krijgen. Zuigbehoefte is dus van levensbelang.

Soms is er nog niet aan die behoefte voldaan als je kindje wel uitgedronken is, dan zal het iets zoeken om op te sabbelen zoals zijn duim, of je geeft een fopspeen.

Flesvoeding en zuigbehoefte

Bij flesvoeding is de drinktechniek anders. De melk stroomt/druppelt dan vaak vanzelf en de baby hoeft niet flink te zuigen. Soms stroomt de melk zelfs zo snel dat baby’s hun tong juist tegen het gaatje houden om te doseren zodat ze zich niet verslikken.

Omdat de techniek zo anders is, wordt vaak aangeraden om eerst goed uit de borst te leren drinken (als het de bedoeling is dat een kindje borstvoeding krijgt).

Voedingen gaan in het begin bij flesvoeding vaak sneller dan bij borstvoeding en aan de zuigbehoefte is dan nog niet altijd voldaan.

Zuigbehoefte in het eerste jaar

Gedurende het eerste levensjaar neemt de echte zuigbehoefte langzaam steeds verder af. Als je kindje wel veel duimt of op zijn speen sabbelt, wordt het steeds meer een gewoonte. Op zichzelf is daar niets mis mee, maar hoe langer je een gewoonte hebt, hoe moeilijker die af te leren is.

Effect sabbelen op fopspeen of duim

Positief effect

Zuigen heeft als bijeffect dat het je kindje een veilig gevoel geeft; ontspannend als je kindje moe is en juist enerverend als je kindje wat verveeld is.

Kindjes die in een onbekende omgeving zijn, zijn minder angstig als ze kunnen sabbelen, en met een speen of duimend komt hij gemakkelijker in slaap.

Negatieve effecten

Het sabbelen heeft echter ook wat negatieve gevolgen:

Bij veelvuldig gesabbel kunnen de tanden naar voren gaan staan. Dat heeft niet alleen effect op het melkgebit, maar kan ook invloed hebben op het blijvende gebit.
Als je kind veel sabbelt, gaat hij meer door zijn mond ademen, wat tot gaatjes kan leiden. Ook dit kan uiteindelijk effect hebben op het blijvende gebit.
Het door de mond ademen kan ook leiden tot oorontstekingen.
Als kinderen nog veel sabbelen aan een speen of duim wanneer ze beginnen te praten, kan het tot een spraakprobleem leiden, zoals slissen. De tong ligt bij het sabbelen namelijk tegen de ondertanden.
Het sabbelen is – net als lang de fles krijgen – op de lange termijn niet goed voor de mondmotoriek. Aan de borst drinken, van een lepel eten en uit een (echte) beker drinken is juist wel goed voor de mondmotoriek.

Duimen vs. Fopspeen

Wat is nu beter – of minder erg – duimen of een fopspeen? Daarover verschillen de meningen.

Waarom duimen

Als je kindje duimt, is het voordeel dat zijn duim niet kwijtraakt onderweg of ’s nachts. Daartegenover staat dat het veel moeilijker af te leren is: een fopspeen kan je weghalen, maar een duim natuurlijk niet.

Waarom fopspeen

Voordelen fopspeen

Je hebt als ouders de controle over het sabbelen bij een fopspeen. Je kan hem op gezette tijden geven en daarmee de negatieve effecten minimaliseren. Dit doe je bijvoorbeeld door de speen alleen bij het slapen te geven en weg te halen als je kind (diep) slaapt.
Het afleren is vaak nog steeds niet makkelijk, maar je kan ze gewoon wegdoen.
De vorm van een fopspeen is ook iets minder schadelijk dan een duim, er staat minder druk op de tanden, kaken en het gehemelte.

Nadelen fopspeen

Kinderen die altijd met een speen in slaap vallen, zullen wel eens wakker worden en huilen of je roepen omdat ze hun speen willen. Dat kan best een paar keer per nacht voorkomen. Vanaf een maand of 8 kan je je kindje leren om zelf zijn speen te pakken, meerdere spenen in bed leggen, aan een speendoekje vast te maken, maar je zou het dan ook af kunnen leren.
Verder kunnen spenen best vies worden en moet je ze wel tijdig vervangen: de richtlijn is elke zes weken. Maak ze dus regelmatig schoon, vervang ze tijdig en controleer ze regelmatig: trek er af en toe flink aan, kijk of er geen scheurtjes zijn ontstaan.

Baby wil geen fopspeen

Wat als je baby geen fopspeen wil? De eerste drie maanden huilen de meeste baby’s relatief veel, daarna neemt dat weer af. Je kunt verschillende vormen en materialen proberen, je kunt ook kijken of je de eerste maanden zonder speen overleeft en geen speen geven.

Let wel: niet elk kindje heeft een even grote zuigbehoefte, als je kindje niet wil is dat prima! Zelf heb ik wel even doorgezocht toen ons mannetje na een tijdje zijn nieuwe speen niet pakte, omdat ik hem soms met zijn duim in zijn mond zag, en ik wilde liever een fopspeen dan dat hij zou duimen.

Soorten fopspeen

Fopspeen komen in verschillende vormen en maten.

Vorm fopspenen

Je hebt de bekende ronde kersvorm (fysiologisch), deze is het meest herkenbaar voor je baby als je borstvoeding geeft.
Daarnaast heb je ook de dentalvorm (anatomisch), deze is schuin afgeplat. Hierdoor zou het beter zijn voor het gebit. De negatieve effecten komen vooral door de zuigbeweging zelf. Het blijkt wel dat kindjes de dentalspeen makkelijker in hun mond kunnen houden. Daardoor valt hij minder op de grond en dat is natuurlijk hygiënischer.

Materiaal fopspenen

Fopspenen zijn meestal van silicone, dat is stevig en daar zijn weinig kinderen allergisch voor. Een ander materiaal dat wordt gebruikt is latex/natuurrubber. Dat is wat zachter en wordt wat sneller warm in de mond, sommige kinderen geven hier de voorkeur aan. Het moet wel nog iets vaker vervangen worden omdat het iets brozer is.

Verschillende maten fopspenen

De maten zijn belangrijk om aan te houden. Te klein betekent dat het schildje in de mond kan komen of dat de speen te ver voorin de mond ligt, wat slecht is voor de zuigbeweging. Een te grote speen kan tegen de huig aankomen en daardoor kan een kindje kokhalzen. De maat staat altijd op de verpakking aangegeven, meestal zijn dat deze maten:
0-6 maanden
6-18 maanden
18+ maanden

Heeft jouw kind geduimd of gebruik gemaakt van de fopspeen?

Meer spenen vind je hier.

Stoppen duimen kind; baby fopspeen afleren en 's-nachts slapen - Mamaliefde

Gezondheid baby

Gebit

Author
Recent Posts

Hanna Meijer

Ik ben begin dertig, getrouwd, trotse mama van een kleine knuffelkont/dondersteen ('18). Mijn achtergrond is in de ontwikkelingspsychologie en ik heb ervaring in het onderwijs. Ik zit momenteel in de luxe positie dat ik thuis kan zijn bij mijn mannetje. Vanuit huis klus ik wat bij als vertaler en blogger. Ik hou van weetjes, gadgets en verdiep me graag in maatschappelijke vraagstukken.