Skip to Content

Tanden baby; wanneer doorkomen en in welke volgorde

Tanden baby; wanneer doorkomen en in welke volgorde

Zoals bij alle ontwikkelingen bij baby’s kan het flink verschillen wanneer de eerste tanden doorkomen. Wist je dat er zelfs baby’s geboren worden met een tandje? Het komt bij 1 op de 2000 baby’s voor.

Vaak zit het tandje wat los omdat de wortel niet goed gegroeid is en het kan best in de weg zitten, de eerste maanden zijn tandjes nog compleet overbodig.

Wanneer eerste tandjes baby & kind?

Het eerste tandje komt gemiddeld tussen de 4 en 8 maanden door, meestal rond 6 maanden. Tandjes komen meestal per 2 door, en met een beetje pech zijn er soms 4 die tegelijkertijd je kindje plagen.

Het eerste tandje is meestal een snijtand in het midden van de onderkaak, maar er is allerlei variatie mogelijk.

Al in het begin van de zwangerschap wordt het melkgebit gevormd onder het tandvlees. De eerste tandjes zullen echter pas maanden na de geboorte daadwerkelijk doorkomen. Over het algemeen komen de eerste tandjes van je baby door met 6 maanden.

Natuurlijk zijn er altijd baby’s die wat eerder zijn en al met 4 maanden de eerste tandjes krijgen. Andere kinderen krijgen rond hun eerste verjaardag pas hun eerste tand. Als het eerste tandje eenmaal door is, komt er gemiddeld één tand per maand bij.

Volgorde doorkomen melkgebit

De mond van je kind is nog een stuk kleiner dan die van een volwassene. Daarom krijgt een kind eerst een melkgebit. Dit zijn kleinere tanden. Hiermee leert je kind in de eerste levensjaren kauwen, praten en slikken.

Het melkgebit heeft minder tanden en kiezen dan een volwassen gebit. Het melkgebit bestaat uit 8 snijtanden, 4 hoektanden en 8 kiezen, in totaal 20 tanden en kiezen. Het blijvende gebit 28, of 32 mét verstandskiezen.

De volgorde waarin de tanden exact verschijnen, verschilt per kind.

  • Meestal komen de middelste snijtanden onder als eerste door tussen de 6 en 9 maanden.
  • Daarna volgen de twee middelste snijtanden boven.
  • Dan komen de buitenste snijtanden in de onderkaak.
  • Dan volgen doorgaans eerst de voorste kiezen in de bovenkaak, dan in de onderkaak en daarna vullen de hoektanden de ontstane ruimte in.
  • Meestal wisselen de kiezen in het boven- en ondergebit om en om door.

Over het algemeen is het melkgebit rond het derde levensjaar compleet. Je kind heeft dan twaalf tanden en acht kiezen.

Het melkgebit speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het blijvend gebit en beïnvloedt zelfs de vorming van het gezicht van het kind.

Symptomen doorbreken melkgebit

Het gedrag kan echter zeer sterk per kind verschillen. De één heeft er meer last van de ander. Over het algemeen kan je de eerste doorkomende tandjes herkennen aan het rode en opgezwollen tandvlees van je baby.

Met je vinger kun je een hard puntje voelen. Soms zie je ook een wit puntje dat kan duiden op een doorkomend tandje. Een wit puntje kan echter ook een talgklier in het tandvlees zijn.

Als je meerdere van onderstaande symptomen ziet, heb je dus een grote kans dat je baby tanden krijgt, maar er bestaat altijd een kans dat het iets anders is.

Op een gegeven moment kun je de tandjes zien en/of voelen door het tandvlees heen, maar je kunt het doorbreken van de (eerste) tandjes ook vaak merken aan:

  • Overmatig kwijlen. Je baby kwijlt meer dan normaal. Soms zelfs zo erg dat je het natte truitje moet verwisselen.
  • Onrustig. Als kinderen tandjes krijgen, kunnen ze wat druk en ongedurig worden.
  • Veel sabbelen / kauwen / bijten De grijpgrage handjes van baby’s stoppen alles in hun mond, van babyspeelgoed tot de eigen vingers.
  • Rood en opgezwollen tandvlees (of juist heel bleek). Dit bemoeilijkt het eten en zorgt voor een verminderde eetlust bij het kind.
  • Warme en rode wangen. Aan de kant waar de kiezen doorkomen, kan de wang rood zijn en wat warm aanvoelen.
  • Oorpijn. Baby’s met een beginnend melkgebit grijpen vaak naar hun oortjes en wrijven daarover ten teken van zere oortjes. Let wel op, oorpijn hoeft niet altijd te wijzen op doorkomende tandjes. Je baby kan ook gewoon ziek zijn.
  • Zuurruikende poep en diarree. Bij het krijgen van nieuwe tandjes heeft je baby vaak last van zogeheten spuitluiers.
  • Luieruitslag en rode billetjes; als gevolg van de diarree.
  • Baby slaapt slecht. Door de pijn in de mond komen baby’s moeilijk in slaap en worden ze ook regelmatig jengelend wakker.
  • Koorts / lichte verhoging. Soms kan het doorkomen van tanden gepaard gaan met lichte verhoging / koorts.
  • Huilt meer en zonder duidelijk aanwijsbare oorzaak
  • Minder goed eten / drinken

Natuurlijk kunnen deze symptomen ook wat anders betekenen. Zo kwijlen veel kindjes wat meer in de periode rondom het eerste tandje, doordat de speekselklieren dan actiever worden.

Sommige kindjes hebben nergens last van. Kwaaltjes zoals koorts, rode wangetjes, luieruitslag en diarree worden vaak toegeschreven aan het krijgen van tandjes. Dit is echter nooit wetenschappelijk aangetoond. 

Een mogelijke verklaring waarom veel baby’s koorts hebben rond de tijd dat de eerste tandjes doorkomen, is dat ze juist dan veel dingen in hun mond stoppen om op te bijten.

Hierdoor komen ze veelvuldig in contact met virussen en andere ziektekiemen. Daarom is het belangrijk om, als symptomen als diarree of koorts langer aanhouden dan 24 uur, niet te aarzelen om naar je arts te gaan.

Ook oorpijn is een belangrijk symptoom om in de gaten te houden. Omdat de kaak en oren met elkaar in verbinding staan, kan dit een teken zijn dat de tanden doorkomen, maar het kan ook een oorontsteking zijn. Als de tand is doorgekomen verdwijnen de klachten weer.

Tips en oplossingen tandjes pijn verzachten

Als je baby pijn van de doorkomende tandjes ervaart, kun je je als ouder soms behoorlijk machteloos voelen. Wat je ook doet, niets lijkt te helpen. Aandacht en knuffels allereerst en veel geduld.

Kindjes slapen vaak slechter (ook als je kindje al doorsliep) en jij dus ook en het duurt vaak een week of zelfs enkele weken (als het er meer zijn bijvoorbeeld). Om de pijn iets te stillen kan je de volgende dingen doen:

  • Geef iets om te knabbelen. Denk aan een bijtspeeltje, broodkorst of fruit. Voor een extra koelend, pijnstillend effect kun je het in de koelkast leggen. Dat werkt goed bij een bijtspeeltje gevuld met water of bij fruit, maar ook andere bijtspeeltjes kan je vooraf even koelen. Let op: Het wordt afgeraden om iets uit de vriezer aan je kindje te geven omdat dat té koud zou kunnen zijn. Let ook op met het eten dat je geeft. Laat je kindje altijd rechtop zitten met eten, eventueel op schoot als dat nog niet zelfstandig gaat, en blijf er altijd bij. Als je normaal alles gepureerd geeft, let dan extra goed op dat het eten dat je geeft zacht genoeg is voor je kindje om fijn te malen zonder kiezen. Rauwe appel is bijvoorbeeld te hard, banaan of rijpe meloen of peer kunnen wel goed. Ik controleer het altijd of ik het tussen mijn vingers fijn kan knijpen.
  • Masseer het tandvlees. Niet alle kinderen vinden dit fijn, maar de jouwe misschien wel. Het kan met een schone vinger of de bolle kant van een (baby-)lepeltje.
  • Pijnstilling. Geef, in overleg met de huisarts of apotheker een babyparacetamol of dentinox. Dentinox is een middeltje dat bij de apotheek verkocht wordt dat je direct op het tandvlees kan doen. Het is suikervrij verkrijgbaar, er zit wel wat alcohol in (verstopt op het etiket als ethanol). Je gebruikt enkele druppeltjes per keer, waarbij je je kind 45 minuten na het aanbrengen niet moet laten eten en drinken.
  • Bij luieruitslag vaker verschonen. Mocht je kindje luieruitslag krijgen, zorg dan dat je vaak verschoont, vooral poepluiers zo snel mogelijk. Je kunt de plekken insmeren met billencrème. Als het mogelijk is (bijvoorbeeld warme zomerdagen in de tuin), kun je je kindje zonder luier laten rondlopen, dan geneest het nog sneller. Ook van luieruitslag kunnen kinderen flink uit hun doen zijn. Als het aanhoudt, kun je met de huisarts overleggen.
  • Let op dat je kindje niet te vaak op een dag zoete of zure dranken of voeding krijgt. Water of lauwe thee zonder suiker is prima voor kinderen en niet zo slecht voor de tanden, dat mag wel vaker, maar probeer de eet- en drinkmomenten te beperken. Het drinken van melk, sap of limonade uit een fles (maar drinken aan de borst net zo goed) kan, als je kind vaak slokjes neemt, leiden tot zuigflescariës. Dat is moeilijk te herkennen, maar als het tandenpoetsen pijn doet is dat wel een duidelijk signaal om eens bij een tandarts of mondhygiënist langs te gaan.
  • Wrijf voorzichtig met een koude vinger over het tandvlees van je kind. Of laat hem op een broodkorst kauwen.
  • Breng met een wattenstaafje druppels Dentinox aan op het tandvlees. Het middel is suikervrij en bevat de pijnstillende stof lidocaïne. Dit zijn suikervrije druppels die de pijn verzachten, maar ook de bijkomende klachten verlichten.
  • Een barnsteen of amber is een reinigende steen waarvan wordt gezegd dat hij pijn bij doorkomende tanden kan verlichten. Het effect is niet wetenschappelijk aangetoond, maar veel moeders uit de Baltische Staten, Duitsland en Oostenrijk dragen zo’n steen om hun hals of pols.
  • Zorg dat het eten van je kind niet te warm is. Het tandvlees is nu extra gevoelig voor hitte.
  • Heeft je kind echt veel last en is hij de hele dag huilerig? Geef hem dan voor het slapengaan een zetpil.
  • Als je borstvoeding geeft wat vaker laten zuigen vanwege de zuigbehoefte. En natuurlijk lekker bij je dragen in een draagzak.

Naast deze tips is het belangrijk om je kind te troosten en voldoende aandacht te geven. Als dit alles niet helpt, dan is er nog geen reden tot paniek. Het krijgen van tanden is namelijk een natuurlijk proces en geen ziekte. De pijn en klachten verdwijnen vanzelf zodra een tand in zijn geheel is doorgekomen. Tot die tijd is het geduldig wachten.

Je kunt de baby gewoon borstvoeding blijven geven als de eerste tandjes zijn doorgekomen. Als de tepel goed achter in de mond van de baby wordt geplaatst, hoeft dit geen problemen op te leveren.

Bijtring

Naast het extreme kwijlen knaagt ze overal aan. Als ze kon kruipen denk ik dat de tafelpoten er aan zouden zijn gegaan. Van Sanne had ik nog bijtringen in huis, dus er kon genoeg geknaagd worden.

Haar favoriet zijn toch wel de houten bijtringen. Deze heb ik recentelijk ontvangen om te mogen proberen. Ikzelf vind het een superschattige bijtring met dat knuffeltje eraan. Het knuffeltje is gemaakt van organisch katoen.

De bijtring is niet gemaakt van plastic zoals de anderen bijtringen, die ik in huis heb. Het is namelijk van hout. Misschien dat dat lekkerder bijt bij doorkomende tandjes? Ik denk dat Veerle juist enthousiast erover is, omdat het ook een rammelaar is.

Ze houdt nou eenmaal van lawaai maken. (Dat heeft ze van haar moeder ?.) Hopelijk is het tandje snel door en kan ik ook weer eens een volle nacht slapen. In de tussentijd geniet ik van mijn lachende kleine meisje, die druk zwaait met haar bijtring tevens rammelaar.

Ervaringen met VSM Tandgel

In de tube zit een echte gel (zonder kleur en geur) die makkelijk op je vinger is aan te brengen, zodat je het op het tandvlees van je spruit kan in masseren. 

Toen we dan ook de VSM Kind Chamodent Tandgel binnen kregen, ben ik na het lezen van de bijsluiter meteen begonnen met smeren. Ik smeer de VSM tandgel 3 x per dag. ‘s Ochtends, tussen de middag en ‘s avonds voor het slapen gaan.

De eerste paar keren vond de spruit er niet veel aan, maar ik merkte dat hij de smaak wel lekker vond. Hij zoog bij het aanbrengen namelijk de gel op. De dagen erna deed hij al vanzelf zijn mond open, wanneer ik hem de tube liet zien. Ik was daarom nieuwsgierig en heb het daarom ook geproefd. Het smaakt een beetje zoet. Best lekker!

Na ongeveer een week leek het er ook wel op dat het tandvlees zachter werd. Ik merkte ook op dat de spruit beter ging slapen (jeeeeejjj) en hij zit wat beter in zijn vel.

Natuurlijk heeft hij nog zijn momentjes, maar nu, na een paar weken, geloof ik erin dat de tandgel werkt. Het tandvlees wordt zachter. De pijn is bij mijn spruit niet helemaal weg, maar het doorkomen van de tandjes gaat wel makkelijker.

Ik zou de VSM Kind Chamodent tandgel aanraden aan andere ouders. Ten eerste omdat het bestaat uit natuurlijke ingrediënten, ten tweede omdat het bij mijn spruit echt werkt en tot slot omdat mijn spruit het als prettig ervaart.

Babybillen Zalf van Dokter Leenarts

Bij die vervelende doorkomende tandjes heb je vaak niet alleen maar last van pijnlijke tandjes, maar ook van zere billetjes. Gelukkig lijkt Lola daar niet zo veel last van te hebben, maar het liefst wil je dat helemaal zien te voorkomen.

Gelukkig had ik de Babybillen Zalf van Dokter Leenarts in huis. Die komt op zo’n moment perfect van pas! De zachte zalf ruikt helemaal neutraal omdat er geen parfums of andere onnodige ingrediënten zijn toegevoegd. Hij smeert heerlijk zacht en is niet zo dik als andere billenzalfjes.

Na een paar keer smeren werden Lola’s billen weer mooi zacht en zag ik geen rode schrale plekken. Dat is weer één zorg minder. Nu maar hopen dat de vier hoektandjes snel allemaal doorkomen zodat Lola niet meer zoveel pijn heeft. Haar billetjes blijven nu in ieder geval goed beschermd.

Toen ik zwanger was van Lola had in extreme jeuk over mijn hele lijf en op de Negen Maanden Beurs heeft Dokter Leenarts even gekeken naar mijn huid. Helaas kon ze me op dat moment ook niet helpen en verwees ze me door naar een andere Dermatoloog. Ik wist dat ze een eigen productlijn had en ben blij verrast met de Babybillen Zalf.

Je kunt hem naast op de billetjes van je baby ook op geïrriteerde huid, blaasjes, bultjes of wondjes smeren. Omdat er maar drie ingrediënten (Zinkoxide, Parrafinum liquidum en Petrolatum) in de zalf zitten heb je veel minder kans op een allergische reactie. Zeker voor gevoelige babyhuidjes is dat wel een fijn idee.

Het enige wat ik jammer vond was dat hij niet in een tube zat dat vind ik toch net iets hygiënischer zodat je er niet telkens weer met je (vieze) vingers in hoeft.

Omdat je steeds maar een klein druppeltje nodig hebt, heb je wel onwijs lang plezier van je potje (100ml) zalf. Ik kan dus nog even vooruit, maar mocht hij op zijn dan weet ik alvast welke zalf ik opnieuw ga bestellen!

Wanneer tandjes baby poetsen

Zodra de eerste tanden doorkomen kan je al beginnen met poetsen. Het is belangrijk dat je dit melkgebit al goed verzorgt, ook al wordt het later vervangen door een nieuwe gebit.

Als het melkgebit namelijk gaatjes krijgt dan kan het invloed hebben op het gebit dat daaronder zit. Bij de doorbraak van een tandje is het glazuur nog niet uitgehard.

Hierdoor is het glazuur makkelijker oplosbaar onder invloed van zuren en is de kans op het ontstaan van tandbederf (gaatjes ofwel cariës, en tanderosie) groter. Vermijd ook om deze reden (continue) zuigen op een flesje met sap of melk. Het is belangrijk om direct na het doorbreken van het eerste tandje te starten met eenmaal daags poetsen met een peutertandpasta. Extra fluor geven is in principe niet nodig.

  • Vanaf het eerste tandje tot en met 1 jaar 1 x per dag poetsen met fluoride peutertandpasta.
  • Van 2 tot 5 jaar 2x per dag poetsen met fluoride peutertandpasta.
  • Vanaf 5 jaar 2x per dag met normale fluoride tandpasta.

Vanaf het doorbreken van het eerste tandje tot een jaar poets je 1 keer per dag (het liefst voor het slapengaan), vanaf één jaar 2 keer per dag.

Heeft je kindje ook zo’n last (gehad) van doorkomende tandjes?

Linda van Aken
Latest posts by Linda van Aken (see all)