Skip to Content

Ambidexter zijn; zowel links- als rechtshandig door het leven gaan

Ambidexter zijn; zowel links- als rechtshandig door het leven gaan

Het overgrote deel van de mensen betitelen zichzelf als rechtshandig. Maar niet alle overige mensen zijn dan automatisch linkshandig. Er zijn namelijk ook mensen die beide zijn. Dit wordt ambidexter genoemd. Wat houdt het precies in en is dit alleen maar handig of zitten er ook nadelen aan? Zit hier ook nog een erfelijke kant aan? Of zijn er andere factoren die dit bepalen?

Wat is ambidextrie?

Ambidextrie, zoals het zo mooi genoemd wordt, wil zeggen dat iemand zowel links- als rechtshandig is. Het is maar 1 procent van de mensen die werkelijk ambidexter zijn. Ambidexter kan wel worden aangeleerd.

Vroeger moest men bijvoorbeeld rechts schrijven, ook al was je linkshandig. Daardoor kunnen linkshandige mensen toch ook rechts goed uit de voeten. Ook een polsbreuk, bijvoorbeeld, kan iemand dwingen om de andere kant meer te gaan gebruiken en zo ook met die hand vaardiger te worden. Maar ambidextrie kan dus wel degelijk ook aangeboren zijn!

Oorzaak van ambidextrie

We richten ons nu even op de aangeboren ambidextrie. Hoe ontstaat dit? Al voor de geboorte is het bepaald of een kindje links- of rechtshandig is of dus ambidexter zal zijn. Volgens een onderzoek van de Rijksuniversiteit in Groningen zou het te maken hebben met de hoeveelheid testosteron in het bloed van de moeder.

Omdat in sommige families linkshandigheid vaker voorkomt of dus ambidextrie, vermoedt men ook dat er een erfelijk aspect is. Toch is er ook nog een heel andere theorie. Hierbij zou het dan gaan om zuurstofgebrek bij de geboorte. Als door dit zuurstofgebrek er een beschadiging optreedt aan de linkerkant van de hersenen, dan zou de rechterkant hierdoor meer ontwikkelen.

Omdat de rechterkant juist weer de linkerhelft van het lichaam aanstuurt, zou men dan linkshandig worden. En vice versa. Zo bekeken zou een ambidexter persoon dus een gelijkwaardige ontwikkeling hebben bij beide hersenhelften…

Wanneer kun je zien welke voorkeurshand je kind heeft?

Bij een peuter of kleuter kun je nog niet veel zeggen over een voorkeurshand. Pas rond een jaar of zes kun je hier meer specifieker naar gaan kijken. Veel kinderen hebben al jong een voorkeur, maar er zijn er ook die dit nog heel erg afwisselen.

Waar vroeger kinderen gedwongen werden om toch rechts te gaan schrijven, is men er nu (gelukkig) van teruggekomen om kinderen te ontmoedigen om links dingen te doen. Dwing je kind dan ook niet om toch rechts te gaan schrijven. Dit gaat namelijk tegen zijn eigen ‘natuur’ en daarmee tegen zijn motorische ontwikkeling in. Je kunt beter op zoek gaan naar pennen en andere materialen die geschikt zijn voor linkshandigen!

Wat is kruisdominantie

Misschien heb je ook weleens van kruisdominantie gehoord. Hoewel het er wel op lijkt, is het niet hetzelfde. Bij kruisdominantie of gemengdhandigheid, heeft men voorkeur voor een bepaalde hand in bepaalde situaties. Iemand die voor schrijven echt rechts wil schrijven, maar met zijn sport opeens linkshandigheid laat zien, bijvoorbeeld. 

De voordelen van ambidexter zijn

Zeker in bepaalde sporten kan het een groot voordeel hebben om ambidexter te zijn. Bijvoorbeeld met basketbal kun je dan net zo goed links als rechts dribbelen en scoren. Dat schept uiteraard meer mogelijkheden.

Nu is dit een aantoonbaar voordeel, maar er wordt ook gesuggereerd dat daarnaast een persoon met ambidextrie creatiever en intelligenter zou zijn en zal beschikken over een beter taalvermogen. Als het inderdaad zo is dat beide hersenhelften gelijkwaardig zijn ontwikkeld, zal er daardoor geen hersenhelft ‘overheersen’.  

Onderzoek hersenen links- en rechtshandigen

Uit onderzoek komt volgens Nemo Kennislink naar voren dat er inderdaad grote verschillen zijn tussen links- en rechtshandigen wat de hersenen betreft. Bij linkshandigen zou de verdeling van functies minder sterk zijn dan bij rechtshandigen. Linkshandigen gebruiken beide hersenhelften bij bijvoorbeeld het herkennen van gezichten.

Bij rechtshandigen worden bepaalde vaardigheden, zoals op taal- en motorisch gebied, geregeld door de linkerkant van het brein. Bij linkshandigen is dit dus veel meer een ding van beide hersenhelften. Omdat linkshandigen dus anders gebruik maken van hun hersenen zijn er nu experts die ervan uit gaan dat hersenen van linkshandigen gewoon anders in elkaar zitten dan die van rechtshandigen. 

De nadelen van ambidextrie

Mensen die geen voorkeur hebben voor een bepaalde hand, kunnen hierdoor niet goed weten welk lichaamshelft ze zullen inzetten. Het kan zo zijn dat ze hier echt mee om moeten leren gaan. Alhoewel mij lijkt dat als een kindje zo geboren wordt, hier toch spelenderwijs mee vertrouwd zou kunnen raken… Maar ook hier zijn er nog meer nadelen die men vermoedt. Zo zouden ambidexters relatief gezien vaker dyslexie hebben of AD(H)D. 

Gebrek aan voorkeur

Nu hebben we dus genoemd dat ambidexters het moeilijk kunnen vinden om te bepalen welke kant ze in zullen zetten. Er gaan ook verhalen rond dat mensen die tweehandig zijn niet alleen een gebrek aan voorkeur hebben, maar ook emotioneel sterker te beïnvloeden zijn.

Zo vertelt Scientias dat bij een experiment ambidexters veel meer moeite hadden om bij de opdracht te blijven. Ze moesten denken aan iets wat ze blij, verdrietig of boos maakte. Maar door de muziek die ondertussen gedraaid werd, kwamen ze in een heel andere stemming terecht.

Volgens de onderzoekers hebben tweehandigen een grotere hersenbalk, waardoor ze sneller kunnen schakelen van de ene naar de andere hersenhelft. 

Nog meer verschillen

Een ander risico die zowel linkshandigen als ambidexters lopen is in het bezit te zijn van het gen wat voor schizofrenie zorgt.  Een heel ander terrein seksualiteit. Misschien raad je het al, maar er is ook een connectie met biseksualiteit. Bij een onderzoek in 2006 werd vastgesteld dat mensen die bij een online vragenlijst aangaven tweehandig te zijn, allemaal biseksueel waren! 

Ambidexter willen worden

Jezelf trainen om beide handen (of voeten) net zo vaardig in te kunnen zetten: is dat mogelijk? Op zich kan je jezelf uiteraard in die vaardigheden trainen. Regelmatig oefenen om links te schrijven, bijvoorbeeld, of veel met een bal met je linkerkant oefenen. Hoe ver je hierin komt zal heel persoonlijk zijn.

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)