Oke, dat je een beetje misselijk bent tijdens je zwangerschap, dat is normaal. En elke dag een keer overgeven ook, voor een paar weken.
Maar de hele dag door overgeven? Weken, maandenlang? Dat is extreme zwangerschapsmisselijkheid, ook wel Hyperemesis Gravidarum genoemd. Of gewoon HG.
Het is in ieder geval om van te kotsen… en gevaarlijker dan je denkt.
Wat is zwangerschapsmisselijkheid?
Om te weten wat extreme zwangerschapsmisselijkheid is, is het eerst goed om te weten wat normale zwangerschapsmisselijkheid is.
Het eerste trimester is berucht om de misselijkheid. 80% van de zwangeren hebben hier last van. Dat kan erg lastig zijn, zeker als je het voor je omgeving nog even geheim wilt houden.
Het is een fabeltje dat zwangerschapsmisselijkheid alleen in de ochtend voorkomt. Helaas kun je er ‘s middags en ‘s avonds ook last van hebben. Het scheelt vaak wel als je eerst iets eet voor je opstaat en je niet meteen uit bed springt.
In het tweede trimester nemen de misselijkheidsklachten normaal gesproken af. Dat komt omdat het hormoon HCG dan verdwijnt, die heeft zijn werk gedaan. R
ond de 12-15 weken is de misselijkheid meestal helemaal verdwenen.
Aan het einde van het derde trimester kan de zwangerschapsmisselijkheid weer opspelen. Er is minder plaats voor je maag en daardoor kun je meer last hebben van brandend maagzuur en misselijkheid. Al deze misselijkheid is naar, maar niet gevaarlijk.
Je verliest geen gewicht, je krijgt geen vochttekort en je kunt elke dag een normaal aantal uur uit bed komen.
Wat is extreme zwangerschapsmisselijkheid?
Bij extreme zwangerschapsmisselijkheid is dat niet het geval. Je moet dan zó veel overgeven dat je vochttekort krijgt. Je verliest gewicht of je kunt niet eens op je werk komen zonder 4 keer over te geven.
Je normale leven wordt dan zodanig beïnvloed dat je je taken niet meer uit kunt voeren. En het gewichtverlies en vochttekort is gevaarlijk voor jou en de baby. 2% van de zwangere vrouwen krijgt HG.
De symptomen van HG zijn:
- Vaak overgeven (10-30 keer per dag is ‘normaal’);
- Geen voedsel binnen kunnen houden;
- Afvallen;
- Vochttekort;
- Extreme vermoeidheid;
- Duizeligheid en (bijna) flauwvallen;
- Je kunt bijna niets verdragen van licht, geluid en geuren;
- Niet uit bed kunnen komen, of alleen op de bank kunnen liggen;
- De klachten blijven na het eerste trimester.
Normale zwangerschapsmisselijkheid wordt veroorzaakt door het hormoon HCG. Sommige vrouwen reageren extreem op dit hormoon, en zijn de eerste 12-15 weken alleen maar misselijk.
Ook zij kunnen meerdere keren per dag overgeven en last hebben van uitdrogingsverschijnselen. Toch is dit geen HG. Zodra het hormoon HCG afneemt, neemt de extreme misselijkheid ook af.
Dat maakt een diagnose erg lasting als je aan het begin van je zwangerschap zo misselijk bent dat je functioneren in de knoop komt. Dan is het heel hard duimen dat het door de hormonen komt…
Wanneer komt HG voor?
Of beter gezegd, wanneer komt het niet voor… Een echte oorzaak voor HG is nog niet gevonden. Sommige vrouwen hebben gewoon pech, lijkt het. Het kan dus zijn dat iemand met HG negen maanden misselijk is.
Soms van innesteling tot bevalling. 9 maanden misselijk klinkt naar, maar je kunt niet indenken hoe het voor die vrouwen is. Je leven staat stil in die 9 maanden. Je kunt geen boodschappen doen, geen kleertjes shoppen, niet schoonmaken…
De één heeft last van vlagen misselijkheid, waardoor ze tussendoor nog wel wat kunnen doen, maar niet de deur uitdurven.
Een ander heeft de extreme misselijkheid continu. Veel vrouwen met HG belanden dan ook in het ziekenhuis voor extra vocht en soms zelfs sondevoeding.
Gelukkig is de tweede helft van de zwangerschap voor de meeste vrouwen met HG iets beter te doen. Vaak zijn ze dan nog wel misselijk, of alleen ‘s ochtends, maar neemt het overgeven wel af.
Een klein deel blijft echter 9 maanden extreem misselijk. Voor de vrouwen die dat hebben, die gun ik echt een kraamweek van een jaar met staande ovatie.. Want wat moet je dan bijkomen.
Ik kan me echt voorstellen dat je na de bevalling ook even aan je baby moet wennen. Want natuurlijk kan je baby er ook niets aan doen, maar de omschakeling van 9 maanden zo ziek naar ‘Ja, daar is mijn baby!’, zal niet in één dag gaan.
Is HG gevaarlijk?
Vaak wordt gezegd dat HG niet gevaarlijk is voor je baby, omdat je baby toch wel pakt wat hij nodig heeft. Helaas is dat niet waar.
Marlena Fejzo heeft aan de Universiteit van Californië een onderzoek gedaan wat aantoont dat baby’s geboren bij een moeder met HG meer kans hebben op een laag geboortegewicht, vroeggeboorte en neuroloigsche ontwikkelingsstoornissen.
Problemen die daaruit voortkomen zijn aandachtstoornissen, leerproblemen, problemen met spraak en taal en sensorische stoornissen.
Meer informatie over het onderzoek en de uitslag vind je hier.
HG is daarnaast ook gevaarlijk voor jezelf. Bij 3 dagen enorm overgeven ligt uitdroging al op de loer. Zeker als je ook geen slokjes water binnen kunt houden. Heb je daarnaast ook nog diarree, dan is de kans dat je snel uitdroogt helemaal groot. Veel vrouwen met HG worden daarom opgenomen in het ziekenhuis.
Wat kun je aan HG doen?
Eigenlijk kun je er niets aan doen. Er is geen pilletje of stappenplan voor. Proberen te eten en te drinken is belangrijk, maar kan ook stress veroorzaken omdat je dan bang bent dat het er weer uitkomt.
Niets eten lijkt een oplossing, maar dat is het natuurlijk niet. Vrouwen met HG worden dan ook altijd begeleid door het ziekenhuis.
Het is niet leuk om ermee bezig te zijn, maar lees je goed in en zorg dat je weet wat HG is. Bij HG is er helaas vaak onbegrip van familie, vrienden en soms zelfs van medisch personeel.
Het is ongrijpbaar en daarom is het makkelijk om te zeggen dat je je niet aan moet stellen of dat het ‘er nu eenmaal bij hoort’. Maar HG hoort er NIET bij, het is een ziekte.
Informeer jezelf dus goed en trek dan ook niet voorzichtig aan de bel, maar hard. Met HG kun je in een paar dagen tijd doodziek zijn en veel kilo afvallen. Dat zeg ik niet om je bang te maken, maar wel zodat je jezelf serieus neemt en niet (ook) gaat denken dat je je blijkbaar aanstelt.
Wanneer naar het ziekenhuis met HG?
Ben je extreem misselijk, maar zit je nog in het eerste trimester? Dan is het lastig om te bepalen of het HG is of niet, zoals hierboven uitgelegd. Je wordt dan wel in de gaten gehouden of je niet uitdroogt of niet teveel gewicht verliest.
Te veel uitdrogen is gevaarlijk voor jezelf en op een gegeven moment ook voor je baby. Je lichaam kan namelijk niet goed functioneren op (veel) te weinig vocht.
Een beetje gewicht verliezen aan het begin van je zwangerschap is niet erg. Maar als je echt gaat praten over kilo’s en als het niet ophoudt, is dit wel gevaarlijk.
Je baby en je eigen lichaam leven dan op je vetreserve. Dat is niet erg als het even duurt, maar als het zo blijft is het wel gevaarlijk. Door het vet aan te spreken, komen er namelijk stoffen vrij die (heel) lang in je lichaam opgeslagen zijn.
Dit kunnen ze in het ziekenhuis zien in je urine. Als er ketonen in je urine zitten, betekent dat er vetafbraak plaatsvindt. Simpel gezegd: je baby houdt meer van ‘verse’ voedingsstoffen.
Hoe omgaan met goedbedoelde adviezen?
De meeste mensen weten niet wat HG echt inhoudt. Ze kunnen zich niet indenken hoeveel impact het heeft en hoe ellendig een vrouw zich dan kan voelen. In het begin wordt er al snel gezegd: ‘Stel je niet aan’ of ‘Het gaat vanzelf over!’.
Ook: ‘Maar je doet het voor iets moois!’, is een veel gehoorde reactie. Wat moet je daar nu mee als het geen gewone zwangerschapsmisselijkheid is, maar je al die weken, maanden lang zó misselijk bent. En er misschien zelfs depressief door bent…
Het kan helpen om je familie en vrienden op de hoogte te stellen via een mail. Voelt misschien een beetje officieel, maar het helpt wel. Schrijf een mail waarin je zegt dat je heel blij bent dat je een kindje verwacht, maar dat het er nu voor zorgt dat je HG hebt.
Leg in je mailtje uit wat HG is (of verwijs naar deze blog), zo is het meteen duidelijk dat het niet zo maar een beetje misselijk zijn is.
Niet om interessant te doen, maar om aan te geven hoe het er werkelijk voor staat. Het is gewoon een diagnose, en geen aanstellerij.
Vertel ook welke consequenties het heeft: moet je naar het ziekenhuis? Is het gevaarlijk voor jou en de baby? Lukt het nog om te werken, en hoe zit het met het huishouden? En met jezelf? Genieten van je zwangerschap is er met HG meestal niet bij.
Vrienden en familie willen vaak helpen. Geef aan waarmee je hulp zou kunnen gebruiken. Koken is met HG vaak gewoon onmogelijk. Hoe fijn is het als de buurvrouw één keer in de week kookt? Of als je moeder één keer in de 2 weken de bedden voor je wil verschonen?
Het is nu niet de tijd om hulp te weigeren, je bent geen prinses-op-de-erwt, je hebt alleen HG.
HG en je werk
Als je weet dat je HG hebt, zeg dit dan niet tussen neus en lippen door tegen je werkgever. Vraag om een gesprek en leg het verschil uit tussen gewone zwangerschapsmisselijkheid en HG.
Denk van te voren vast na over oplossingen. Kun je bepaalde taken vanuit huis doen? Dan kun je vanuit je bed misschien nog het een en ander doen, of ‘s avonds als je dan minder last hebt.
Lukt dat allemaal echt niet, zeg dit dan ook.
Ben je bang voor de reactie van je werkgever? Vraag dan de (huis)arts die jou de diagnose heeft gegeven om advies. Vergeten te vragen?
Vraag het dan aan je verloskundige. Zij zien dit bij meer vrouwen en kunnen je tips geven.
HG en gevoelens
Naast dat je je al ellendig voelt door de HG, gaan je eigen gevoelens ook alle kanten op. Een zwangerschap heb je je toch altijd anders voorgesteld en dat is ook logisch. ‘Waarom ik?’ is dan ook geen gekke vraag.
Schaam je niet voor die gevoelens, maar zoek hulp. Vraag je verloskundige of ze iemand weet waar je mee kunt praten.
Sommige ziekenhuizen stellen je voor aan hun maatschappelijk medewerker of aan een psycholoog.
Je kunt last hebben van woede om de HG, maar ook vanwege het onbegrip van de mensen om je heen. Iedereen weet dat zwangeren misselijk kunnen zijn, maar HG is veel minder bekend, en wordt daardoor vaak onderschat door omstanders.
Je kunt schuldgevoelens hebben omdat je lichaam je in de steek laat, ook al kun je hier zelf echt niets aan doen. Daarnaast kun je ook gewoon bang zijn, want gaat het ooit nog wel goedkomen?
Ook eenzaamheid kan opspelen, want opeens ben je bijna altijd alleen, kun je niets meer en voel je je wel ellendig. Vraag je vriendinnen om af en toe langs te komen (zonder parfum op te spuiten…). Praat hierover, het is heel normaal dat je met die gevoelens worstelt.
Na je bevalling
HG verdwijnt na de bevalling. Je kunt daar dan ook enorm naar uitzien. Als je je na de bevalling weer beter gaat voelen, kan het voelen alsof je uit een donkere tunnel komt. Wat is er eigenlijk gebeurt de afgelopen maanden?
Je hebt veel gemist in je omgeving en je moet jezelf bij elkaar rapen. Het kan voelen alsof je 9 maanden lang een ander persoon bent geweest. Praat er daarom ook na je bevalling nog een paar keer over, zo kun je het goed verwerken.
Iets heel anders: maar maak een poosje na je bevalling ook een aparte afspraak bij je tandarts en vertel dat je HG hebt gehad. Overgeven tast het glazuur van je tanden aan, en minder eten en drinken heeft ook invloed.
Plan een afspraak in waarin je gebit extra goed nagekeken wordt. Zeg gerust dat je er tegenop ziet.
Door de HG heb je heel lang op bed gelegen en heb je in ieder geval veel spierkracht verloren. Plan daarom ook een afspraak in met een fysiotherapeut.
Hij of zij kan je helpen om weer op krachten te komen en je spiermassa weer op normaal niveau te krijgen.
Ervaringsverhalen van anderen
Het kan voelen alsof je de enige bent, maar er zijn meer vrouwen met HG of die HG gehad hebben. Zij begrijpen precies wat je bedoelt en hebben alles al een keer meegemaakt. Vaak vinden zij het fijn om anderen te helpen en tips te geven. Hier vind je lotgenoten, meer informatie en tips. Als je je familie mailt, kun je deze site ook in de mail zetten:
En hier lees je ervaringsverhalen van anderen.
Er zijn ook praatgroepen op Facebook voor vrouwen met HG, wie weet heb je daar ook steun aan.
Zwangerschapscomplicaties
- Zwangerschapscomplicaties
- Zwangerschapskwaaltjes begin & einde
- Bekkeninstabiliteit
- Blaasontsteking
- Bloedarmoede zwangerschap
- Buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- Carpaal Tunnel Syndroom
- Cholestase galstuwing
- FAS; Foetaal Alcohol Syndroom
- Galstenen
- Hyperemesis Gravidarum
- IJzertekort tijdens zwangerschap
- Kinkhoest vaccinatie
- Levensvatbaarheid baby
- Listeria bacterie
- Missed abortion
- Open ruggetje; spina bifida
- PCOS symptomen
- Postnatale depressie
- Rhesus factor baby
- Roken tijdens zwangerschap
- Sterrenkijker
- Stuitligging
- Toxoplasmose
- Tweeling zwangerschap
- Vasa previa placenta
- Zwangerschapsdiabetes
- Zwangerschapsvergiftiging
- Budget Sinterklaas vieren; 14 goedkope tips - 1 October 2023
- Schurende bovenbenen behandelen; van schaafwonden dijen tot tips voorkomen in zomer - 24 January 2022
- Slapen met voedingskussen; beste slaaphouding tijdens zwangerschap - 10 January 2022