Skip to Content

Ontstaan van Kerstman: evolutie van Sinterklaas tot het huidige Coca Cola karakter

Ontstaan van Kerstman: evolutie van Sinterklaas tot het huidige Coca Cola karakter

De Kerstman, bekend onder verschillende namen zoals Sinterklaas, Kris Kringle en Santa Claus, is een legendarische figuur die diep geworteld is in de westerse christelijke cultuur. Met zijn karakteristieke verschijning en het brengen van geschenken tijdens kerstavond, heeft de Kerstman een iconische status bereikt. In dit artikel zullen we de evolutie van de Kerstman verkennen, van zijn vroege wortels in de folklore tot het moderne beeld dat we tegenwoordig kennen.

Germaanse tradities

Voorafgaand aan de kerstening vierden Germaanse volkeren het midwinterevenement Yule. Met onder andere de wilde jacht als traditie, deze werd geassocieerd met de god Odin. Odin, met namen als Jólnir en Langbarðr, wordt dan ook gezien als een mogelijke invloed op Sinterklaas en de Kerstman, met zijn lange baard en nachtelijke ritten op een paard, vergelijkbaar met Odins Sleipnir. In Noord-Europa was de Yule-geit vroeger een drager van geschenken, vergelijkbaar met de Finse Joulupukki.

Oorsprong Sinterklaas 4e eeuw

Sinterklaas, een 4e-eeuwse Grieks-christelijke bisschop van Myra (nu Demre, Turkije), was bekend om zijn gulle giften aan de armen, waaronder het schenken van een bruidsschat aan drie verarmde dochters. Zijn religieuze toewijding en bebaarde bisschopafbeelding zijn kenmerkend voor continentaal Europa en daarmee het voorbeeld geworden voor Sinterklaas. In 1087 werden zijn botten door kooplieden naar Bari gebracht, later verspreid tijdens de Eerste Kruistocht. Tijdens de Middeleeuwen ontvingen kinderen op 6 december geschenken, voorafgaand aan de latere kersttraditie, voorgesteld door Maarten Luther als alternatief voor de verering van heiligen.

Father Christmas

De oorsprong van de Engelse Kerstman dateert uit de 16e eeuw in Engeland tijdens het bewind van Henry VIII. In die tijd werd hij afgebeeld als een grote man in groene of rode gewaden afgezet met bont. Hij belichaamde de geest van vreugde en festiviteiten tijdens Kerstmis, een periode van vrede, vreugde, lekker eten en wijn.

19e eeuw: van gedichten tot illustraties

De 19e eeuw zag de opkomst van de moderne Kerstman. Het gedicht “A Visit From St. Nicholas” uit 1823, ook wel bekend als “The Night Before Christmas”, speelde een cruciale rol in het definiëren van het moderne beeld van de Kerstman. Illustraties, zoals die van Thomas Nast, droegen bij aan de visualisatie van de Kerstman, met zijn kenmerkende rode jas en witte baard.

20e eeuw: commerciële versterking en liefdadigheid

De 20e eeuw bracht verdere versterking van het beeld van de Kerstman, vooral door commerciële belangen. Haddon Sundblom’s illustraties voor Coca-Cola in de jaren dertig worden vaak geassocieerd met het moderne beeld van de Kerstman, hoewel historisch gezien andere drankbedrijven ook bijdroegen aan zijn populariteit.

De Kerstman werd niet alleen een commercieel symbool, maar ook een figuur geassocieerd met liefdadigheid en filantropie. Vrijwilligers verkleed als de Kerstman werden ingezet om fondsen te werven voor behoeftige gezinnen tijdens de kerstperiode.

Kerstman huidige tijd

De iconische status van de Kerstman blijft sterk in de 21e eeuw. Zijn beeld is diep verankerd in de kersttradities over de hele wereld. Moderne toevoegingen, zoals het populaire lied “Mrs. Santa Claus” en boeken zoals “How Mrs. Santa Claus Saved Christmas”, hebben bijgedragen aan het verder vestigen van de rol van mevrouw Claus.

Afbeeldingen

Vroege afbeeldingen van schenkers uit de kerkgeschiedenis, vooral Sinterklaas, versmolten met het Engelse karakter Father Christmas, creëerden het mythische personage dat bekend staat als Santa Claus. In de Engelse en Britse koloniën van Noord-Amerika gingen verschillende versies van de geschenkgever samen, en Washington Irving speelde een rol in het verengelsen van Sinterklaas tot ‘Santa Claus’.

De evolutie van de Kerstman weerspiegelt niet alleen veranderingen in de viering van kerst maar ook de invloed van commerciële en culturele factoren. Van zijn vroege wortels tot het moderne beeld, de Kerstman blijft een geliefd figuur die vreugde en opwinding brengt tijdens de feestelijke periode.

Linda van Aken