Skip to Content

Het verhaal van de tandenfee

Het verhaal van de tandenfee

Als je kind begint met het wisselen van melktanden zal je op een gegeven moment met de tandenfee in aanraking komen. Wanneer een kind zo’n kostbaar klein juweeltje verliest, vindt het zijn weg onder het kussen of op het nachtkastje, in afwachting van het magische bezoek van de tandenfee.

De beslissing om al dan niet de tandenfee te laten komen voor kinderen is echter een persoonlijke keuze, sommige ouders omarmen de magie als een speels ritueel dat de overgang van melktanden naar blijvende tanden viert, terwijl anderen het als een onnodig fantasieverhaal beschouwen.

Wat is de tandenfee?

Het traditionele ritueel rondom het wisselen van melktanden is nauw verbonden met de tandenfee. Wanneer een kind een melktand verliest, plaatst het deze onder het kussen of op het nachtkastje.

‘s Nachts komt de tandenfee dan magisch tevoorschijn om de tand te ruilen voor een klein cadeautje of een muntje. Dit verhaal wordt vaak verteld aan kinderen die zich in de fase bevinden waarin hun melkgebit plaatsmaakt voor blijvende tanden.

Wel of geen tandenfee?

De keuze om al dan niet de tandenfee te laten komen voor kinderen is vaak gebaseerd op persoonlijke overtuigingen en gezinswaarden.

Sommige ouders omarmen de magie en opwinding die de tandenfee met zich meebrengt als een speels ritueel dat de overgang van melktanden naar blijvende tanden viert. Het kan een manier zijn om de verbeelding van kinderen te stimuleren en een positieve kijk op tandverlies te bevorderen.

Aan de andere kant vinden andere ouders het en fantasieverhaal en ‘onnodig’ om de kinderen hierin te laten geloven. Ook kan het zijn dat je kind al ‘bang’ is om te gaan slapen, en er dan helemaal niet meer geslapen wordt uit angst voor de tandenfee (ook al komt zij iets goeds doen). En kan het beter voor je nachtrust zijn om hier verder geen aandacht aan te geven.

Het verhaal van de tandenfee

Het geloof in de magie van verloren tanden heeft zijn oorsprong bij de Vikingen, die melktanden als geluksbrengers in gevechten zagen. In contrast hiermee werd het verlies van een tand als volwassene in de middeleeuwen als ongelukkig beschouwd, met het bijgeloof dat heksen volledige controle over iemand zouden krijgen door zijn tand te bemachtigen.

Het concept van de tandenfee ontstond in de 17e eeuw, toen de Franse schrijfster Madame d’Aulnoy het sprookje “La bonne petite Souris” creëerde, waarin een fee, vermomd als muis, de tanden van een koning verwijdert. Deze mythe verspreidde zich wereldwijd, waarbij het idee van het onder het kussen verstoppen van melktanden en het ontvangen van wisselgeld door de tandenfee later in Amerika werd toegevoegd. Het gebruik van muizen in het verhaal symboliseerde het bijgeloof rond tanden, waar mensen hun verloren tanden in muizennesten legden in de hoop op de groei van nieuwe tanden, geïnspireerd door het vermogen van muizen om hun voortanden te vernieuwen.

Eén van de oudste verhalen over de tandenfee, zoals we die nu kennen, dateert uit het Amerika van rond 1900. Het verhaal kreeg echter pas echt bekendheid toen het de aandacht van de media trok. In 1927 verscheen zelfs een toneelstuk voor kinderen gebaseerd op de tandenfee, geschreven door Esther Watkins Arnold. Sindsdien heeft de tandenfee haar weg gevonden naar diverse vormen van media, waaronder kinderseries en -films, zoals de animatieserie Fairly Odd Parents.

Hoe ziet de tandenfee er uit?

Een intrigerende vraag die vaak door nieuwsgierige kinderen wordt gesteld, is hoe de tandenfee er eigenlijk uitziet. Helaas is er geen uniform antwoord, omdat de afbeelding van de tandenfee kan variëren afhankelijk van culturele interpretaties.

In veel verhalen wordt de tandenfee voorgesteld als een sierlijke fee met vleugels, terwijl andere varianten haar kunnen afbeelden als een vriendelijke muis of zelfs een vleermuis.

Hoeveel geld krijg je van de tandenfee?

Wat je krijgt van de tandenfee is afhankelijk van de leeftijd van je kind of wat je belangrijk vindt. Sommige kinderen ontvangen een muntje, terwijl anderen misschien een klein cadeautje vinden onder hun kussen.

Dit is ook afhankelijk van waar je woont; zo zijn er in Amerika ouders die hun kind een briefje van 5 dollar geven terwijl je in Nederland alles zou kunnen geven van 50 cent tot 2 euro. Jonge kinderen beseffen de waarde van geld nog niet eens; zo zijn 4 muntjes van 10 cent vaak meer gewaardeerd dan 1 muntje van 50 cent omdat ze kijken naar het aantal muntjes en niet zozeer de waarde. Kinderen wisselen als eerste de tanden en later pas de kiezen, je kunt er dus ook voor kiezen om voor een tand 50 cent te doen en dan voor een kies 1 of 2 euro.

Het fijnste is wel dat als ze een muntje krijgen, ze daar ook echt iets mee kunnen ‘doen’ of kopen, in de ogen van kinderen moet geld natuurlijk ‘rollen’ dus is het fijn als je met je muntje naar de winkel gaat je iets kan kopen. Al kun je er natuurlijk ook voor kiezen om dit geld te sparen in de spaarpot.

Onthoud; het bedrag is symbolisch en draagt bij aan de magie van het hele gebeuren.

Briefje van de tandenfee?

Sommige ouders voegen een extra vleugje magie toe aan het tandenfee-ritueel door een klein briefje achter te laten. Dit briefje, geschreven vanuit het perspectief van de tandenfee, kan kinderen feliciteren met hun moedige daad van het verliezen van een tand en hen aanmoedigen om goed voor hun nieuwe tanden te zorgen. Het toevoegen van een tandenfeebriefje versterkt de magie en maakt het hele ritueel persoonlijker.


Lieve [naam van het kind],

Wat een fantastische verrassing dat ik vannacht een bezoek mocht brengen aan jouw gezellige slaapkamer! Ik zag dat er een heel bijzondere gebeurtenis had plaatsgevonden – je had een melktand verloren. Dat is een grote mijlpaal!

Ik heb de tand voorzichtig meegenomen en in mijn speciale zakje gestopt. In ruil daarvoor heb ik iets kleins achtergelaten, een klein cadeautje of een glinsterend muntje. Ik hoop dat je er blij mee bent!

Je hebt zo goed voor je tanden gezorgd, en ik wil je aanmoedigen om dat te blijven doen. Blijf goed poetsen en vergeet niet om regelmatig naar de tandarts te gaan. Jij hebt nu een prachtige nieuwe tand, en ik weet zeker dat je er goed voor zult zorgen.

Veel plezier met je cadeautje en vergeet niet om goed te dromen. Tot de volgende keer!

Liefs,

De Tandenfee

Wat doet de tandenfee met de tanden?

Als de tandenfee de tanden heeft opgehaald kun je die natuurlijk weggooien, maar er zijn ook ouders die er voor kiezen om deze tanden te bewaren als aandenken voor later. Dit kan in een klein kartonnen doosje, maar dan loop je wel het risico dat deze na verloop van tijd broos worden of zelfs vergaan. Om dat te voorkomen kun je kiezen voor speciale bakjes of een pasta die voorkomt dat ze uitdrogen.

Variaties op de tandenfee

Hoewel de tandenfee in Europa en Amerika bekend is, hebben andere delen van de wereld hun eigen variaties op dit betoverende figuur.

In Italië en Frankrijk wordt bijvoorbeeld gesproken van een muis die tanden verzamelt, respectievelijk “topin” en “La Petite Souris” genaamd. Deze muisvariant is ook bekend in België en delen van Nederland, waar kinderen over “de vleermuis” te horen krijgen.

In Japan, Brazilië en Griekenland worden de tanden gegooid in de richting waarin de nieuwe tanden zouden moeten groeien. Ondertanden belanden op het dak, terwijl boventanden onder de vloer van het huis worden geworpen. Een andere benadering wordt gehanteerd in het Midden-Oosten, waar melktanden worden gegooid in de richting van de zon. Hierbij wordt aan de zon gevraagd om goede nieuwe tanden als vervanging te geven.

In Dominicaanse Republiek, Botswana en Ethiopië worden melktanden op het dak gegooid, in de hoop dat een muis ze meeneemt. De wens is dat door deze handeling het kind sterke tanden zal ontvangen, vergelijkbaar met die van een muis of rat.

Sommige landen hebben tradities waarbij melktanden begraven worden in de grond, in de overtuiging dat dit zal leiden tot het ‘planten’ van nieuwe tanden. In Oekraïne worden uitgevallen tanden in een doekje gewikkeld en in een hoekje gelegd, terwijl het kind uitspreekt: ‘Neem mijn oude tand en laat een nieuwe voor mij achter’.

Een opmerkelijke variant wordt waargenomen in Mongolië, waar de tand wordt ingevet en aan een hond wordt gevoerd. Het kind vraagt dan aan de hond om de tand te aanvaarden en er een mooiere en betere tand voor terug te geven.

Linda van Aken