Schoolarts verplicht of mag weigeren mee te werken aan onderzoek?

Afgelopen week was het zo ver; na vier jaar lang bezoekjes te hebben gebracht aan het consultatiebureau kwam de uitnodiging voor de schoolarts. Niet wetend wat we konden verwachten gingen we er heen.

Nu had ik vooraf al verhalen gehoord over dat het heel lang kon duren dus was ik erg blij dat ik zoonlief kon onderbrengen bij oma zodat we echt even met zijn tweeën waren. Na een kwartier wachten werden we door de assistente opgehaald.

Ik nam plaats aan het bureau bij de schoolarts en de assistente nam mijn dochter naar een andere tafel waar ze een aantal oefeningen moest doen. Nu weet ik dat het voor hen de normaalste zaak van de wereld was, maar ik had toch wel iets uitleg verwacht.

Het is voor mij de eerste keer bij de schoolarts dus had ik graag geweten welke testen ze gingen doen. Natuurlijk kan het per arts, locatie en regio verschillen, maar veel testen zijn hetzelfde. Daarom leek het me goed om hier een blog over te schrijven. 

Wanneer ga je naar de schoolarts? En is dit verplicht of mag je weigeren?

Tot je kind vier jaar is (en drie maanden) breng je bezoekjes aan de arts van het consultatiebureau. Als je kind naar de basisschool gaat wordt dit stokje overgenomen door de schoolarts.

In tegenstelling tot het consultatiebureau is dit niet gebaseerd op waar je woont, maar waar je kind naar school gaat. In het Digitaal Dossier Jeugdgezondheidszorg (DD JGZ) worden alle gegevens van je kind (0-19 jaar) opgeslagen, zodat er een volledig digitaal kinddossier ontstaat.

Er zijn drie momenten dat je kind naar de schoolarts gaat voor een preventief onderzoek.

• Als je kind 5 jaar oud is (groep 2)
• Als je kind 9 jaar oud is (groep 7) Dan is er niet alleen een controle, maar krijg je ook de tweede BMR-prik (bof, mazelen en rode hond)
• Als je kind 14 jaar is (tweede klas voortgezet onderwijs)

Let op: Deelname aan dit onderzoek is vrijwillig. Je bent dus niet verplicht om te gaan. Zo’n tien procent van de ouders weigert hun kind naar de schoolarts te laten gaan.

Voorbereiding bezoek schoolarts

Voor het eerste bezoekje krijg je een uitgebreide vragenlijst, die komt samen met de uitnodiging. Dit kan op papier zijn of digitaal.

Nu hebben wij wel de uitnodiging gekregen maar niet de vragenlijst en wist ik daar ook niets van dus kon ik er ook niet om vragen. Aan de hand van die vragenlijst wordt de ontwikkeling van het kind besproken tijdens het bezoek.

Dit omdat er naast de medische controle, waarbij er wordt gekeken naar de groei, gewicht en fijne en grove motorische ontwikkeling, wordt er ook gekeken naar de sociaal-emotionele ontwikkeling om eventuele gedragsproblemen te kunnen signaleren.

Afhankelijk van waar je woont kan je ook gevraagd worden om alleen de vragenlijst in te vullen en mag je niet aanwezig zijn bij het onderzoek dat op school wordt afgenomen. Dan krijg je daar ook een formulier bij om toestemming te geven voor dit onderzoek.

Als je kind een ‘risicofactor’ heeft zoals te zwaar volgens de lijntjes ondanks dat je ribben kan tellen, of gescheiden ouders, zullen ze je kind wat scherper onderzoeken.

Ook je kind en de juf krijgt ‘huiswerk’, je kind wordt gevraagd om twee tekeningen te maken. Eentje is het tekenen van een zelfportret om te zien hoe ze poppetjes tekent (kop-potige of al verder etc.) en de ander is een huis waarin ze moeten tekenen wie daar woont.

Dit kunnen ze echter ook tijdens het onderzoek zelf vragen. Of dan wordt er gevraagd om te tekenen wat ze eten. De juf vult ook een vragenlijst in waarin ze opmerkingen geeft van wat haar opvalt.

Preventief Gezondheids Onderzoek kind 5 jaar

De bezoeken duren gemiddeld vijftig minuten tot uur, veel langer dus dan de vijf tot tien minuutjes bij het consultatiebureau. In die tijd krijg je het gevoel dat je kind volledig doorgelicht wordt.

Tijdens het gesprek wordt er onder andere het karakter van je kind besproken, de opmerkingen die de leerkracht heeft gegeven, of je kind ziek is geweest, angstig is, of er problemen zijn met slapen, eten of zindelijkheid, weerbaarheid, functioneren op school, voedingspatroon, of ik nog vitamines geef of hoe vaak de tanden gepoetst worden, hoe de thuissituatie is, zelfs mijn werk werd besproken en of ik met het bloggen wel geld kon verdienen…

Het is de bedoeling dat met de controles problemen voorkomen worden. Daarom geeft de schoolarts of jeugdverpleegkundige advies en voorlichting, zoals over gezonde voeding en veiligheid.

Zo kreeg ik advies omdat ze zo weinig vertelt over school, vragen te stellen die begonnen met hoe of wat en niet waarom, en dat terwijl ik pedagogiek heb gestudeerd…

Vervolgens probeerde ze zelf ook een gesprekje te beginnen over wat ze die ochtend had gedaan maar hield ze haar mond stijf dicht ;-) Is natuurlijk ook best raar voor zo’n kind, als iemand die je verder niet kent opeens allemaal vragen gaat stellen.

Terwijl ik aan de tafel zat met de arts, ging haar assistente aan de slag met onze dochter. Om het gewicht en lengte te bepalen en voor de ogen- en orentest. Toen dat klaar was mocht ze een mooie sticker uitzoeken en werden de gegevens ingevuld op een meetlint die ze mee mocht nemen naar huis.

Tussendoor werden er vragen gesteld zoals ‘fiets je zonder zijwieltjes’.

Daarna deed ze ook nog met de arts een aantal testen. Er wordt echt uitgebreid gekeken naar lengte, gewicht, zicht, gehoor, evenwichtsgevoel en fijne en grove motoriek.

• Tot dertig tellen; zowel vanwege cognitieve redenen als de spraak.
• Gewicht en lengte; je kind wordt gevraagd zichzelf uit te kleden (houdt dus rekening met makkelijke kleding) en wordt gewogen en gemeten.
• Orentest; je kind krijgt een koptelefoon op en een knopje in de hand. Met de rug naar het koffertje toe moet je kind luisteren of het alle piepjes hoort en dan de knop indrukken. Dit vond onze dochter een erg leuk spelletje.
• Ogentest; dit is dezelfde test als bij het consultatiebureau maar dan met een c die verschillende kanten op kijkt. Je kind moet dan een stokje met een c vasthouden en de opening net zo houden als op het plaatje dat aangewezen wordt. Dit oefenen ze eerst van dichtbij, en later van een afstandje. Dan wordt ook weer de ‘piratenbril’ gedragen.
• Tellen; je kind wordt gevraagd om te tellen (tot dertig) en kan ook gevraagd worden naar wat eenvoudige rekensommetjes.
• Diepte zien; ik hoorde alleen dat ze dit hebben getest, maar niet gezien hoe.
• Kleurenblindheid; ook wordt er gekeken naar of je kind kleurenblind is door kleuren te benoemen en te kijken door een rood / groene bril.
• Gezondheid; ze kijken naar de ogen en de mond met een lampje. Voelen aan de buik. Eventueel luisteren ze ook naar het hart of longen. Bij jongens kijken ze ook of de ballen zijn ingedaald.
• Houding; je kind moet rechtop staan en dan wordt er gekeken naar de houding en skeletgroei. Bijvoorbeeld stand van heupen, rug, knieën en voeten.
• Fijne motoriek; op een werkblad staan een aantal oefeningen waarbij je kind iets moet natekenen. Van figuurtjes zoals een cirkel en ruit tot patronen en een doolhofje. Hierbij wordt er niet alleen gekeken naar de fijne motoriek maar ook de pengreep.
• Grove motoriek; terwijl je kind uitgekleed is moet het heen en weer lopen, op hakken en op de tenen en hinkelen.
• Ooievaarstest; je kind moet afwisselend op één been staan om zo het evenwicht te bekijken.

Doorverwijzing?

Mocht het nodig zijn dan heeft de schoolarts heeft voorlichtingsmateriaal over uiteenlopende onderwerpen. Aansluitend op de vraagstukken over jouw kind, krijg je folders mee naar huis met informatie en tips.

Als er iets is kunnen ze dat tijdig signaleren en er iets mee doen voor je kind naar groep drie gaat. Mocht het nodig zijn dan verwijst de schoolarts je door naar bijvoorbeeld het ziekenhuis, fysiotherapeut of maatschappelijke hulpverlening. De schoolarts signaleert dus alleen maar en doet geen behandelingen.

Eventueel kan de schoolarts dit ook bespreken met de leerkracht op school. Zodat er daar extra aandacht aan besteed kan worden. Dit mag echter alleen na goedkeuring van de ouders.

Ik ben daarom benieuwd of er terugkoppeling komt, want daar heeft ze niet naar gevraagd. Niet dat ik er moeite mee heb, toevallig hadden we diezelfde middag ook het oudergesprekje op school dus heb ik het zelf al doorgegeven.

Soms kan het voorkomen dat je kind een extra uitnodiging krijgt om naar de schoolarts te komen, bijvoorbeeld als de schoolarts het gewicht of de groei van je kind extra in de gaten wil houden.

Of als de ogentest of gehoortest die in groep 2 niet helemaal goed ging, kan bijvoorbeeld in groep 3 nog een keertje worden overgedaan.

Preventief Gezondheidsonderzoek groep 7

Alle kinderen krijgen rond hun negende jaar een vaccinatie. Daarmee is uw kind goed beschermd tegen een groot aantal infectieziekten zoals de bof, mazelen en rodehond (BMR) én een vaccinatie tegen difterie, tetanus en polio (DTP). Deze prikken worden gelijktijdig gegeven. Ieder kind ontvangt een persoonlijke oproep.

In de brief staat waar en wanneer het kind wordt verwacht. De afspraken worden ingepland op basis van postcode. Daardoor kan het voorkomen dat kinderen uit een klas niet gelijktijdig de oproep ontvangen.

Bij de oproepbrief krijg je de oproepkaarten voor de inentingen. Neem de oproepkaarten en het vaccinatiebewijs van uw kind mee naar de priklocatie. De inenting kan dan geregistreerd worden.

Ook deze keer krijg je een vragenlijst over je kind die je thuis moet invullen. Als je vragen of zorgen hebt over je kind, kun je dit aangeven. Dan wordt een aparte afspraak bij de jeugdarts of jeugdverpleegkundige gepland. Ook de leerkracht vult een vragenlijst in.

In groep 7 geeft een jeugdverpleegkundige een gezondheidsles in de klas. De les gaat over puberteit, hygiëne, pesten en leefstijl.

Daarna vindt een individueel onderzoek plaats. De jeugdverpleegkundige meet de lengte en het gewicht, test het gehoor en zo nodig ook het gezichtsvermogen. Daarnaast voert ze met uw kind een gesprek over dingen die hem of haar bezighouden, waarbij ze ook kijkt naar de ingevulde vragenlijsten. Hoe gaat het op school, met vrienden, thuis en met de gezondheid?

Na afloop krijgt het kind een brief mee in een gesloten envelop, waarin de resultaten en bevindingen staan. Als er bijzonderheden zijn, dan bespreekt de jeugdverpleegkundige samen met de ouders wat nodig is voor een goed vervolg.

Preventief Gezondheidsonderzoek in tweede klas voortgezet onderwijs

Als meisjes twaalf jaar zijn, ontvangen ze een oproep voor een vaccinatie tegen baarmoederhalskanker. De prik beschermt tegen het HPV-virus.

Als je kind in de tweede klas zit, vult hij / zij in de klas een vragenlijst in. Daarna vindt er een individueel onderzoek plaats.

De jeugdverpleegkundige meet de lengte en het gewicht en voert met uw kind een gesprek over dingen die uw kind bezighouden. Hoe gaat het op school, met vrienden, thuis en met de gezondheid? Als blijkt dat er mogelijk problemen zijn, dan bespreekt de jeugdverpleegkundige samen met u wat nodig is om tot een oplossing te komen.

Speciaal onderwijs

Gedurende de schoolperiode binnen het speciaal onderwijs vinden vergelijkbare gezondheidsonderzoeken plaats als in het reguliere basisonderwijs. In welke groep dit gebeurt, hangt af van het tijdstip waarop je kind op deze school is gekomen. Verder heeft de jeugdarts een adviserende rol bij plaatsing van een kind binnen het speciaal onderwijs.

• Author
• Recent Posts

Linda van Aken

Publisher at Mamaliefde

Linda is de oprichter van Mamaliefde.nl. In het dagelijks leven is ze getrouwd en moeder van een koningskoppel.

Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.

Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.

Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.

Latest posts by Linda van Aken (see all)

• Stapelstein stenen; 20 ideeën voor activiteiten en spelletjes - 25 April 2024
• 20 Ikea Flisat kindertafel hacks - 24 April 2024
• Affirmatie kaarten voor kinderen - 23 April 2024

Gerelateerde berichten:

10 smoesjes om niet naar school te gaan; dit zijn goede redenen! Boekverslag voorbeelden groep 3, 4, 5, 6, 7 en 8; welke boeken Leren schrijven kind; 20 oefeningen voor schrijfletters & aan elkaar Herfstleerling; wel of niet naar groep 3 of kleuterverlenging waar ligt de grens?