Skip to Content

Fopspeen baby; welke speen is de beste en wat zijn de voordelen en nadelen?

Fopspeen baby; welke speen is de beste en wat zijn de voordelen en nadelen?

Voor de ene moeder een gruwel terwijl de ander er juist heel blij mee is: fopspenen. Kun je je baby nu beter wel of geen fopspeen geven? Wat zijn de voor- en nadelen en wat kun je beter wel of juist niet doen?

Wel of geen fopspeen?

Heb je een baby en geef je het een speentje als het huilt? Dan zal je vast en zeker ook wel het commentaar gekregen hebben dat je dat niet moet doen? Maar is het echt zo erg om je baby de fopspeen te geven?

Het grote probleem hierbij is eigenlijk dat ook de officiële adviezen, om de adviezen van o.a. het consultatiebureau even zo te noemen, nogal eens veranderen.

Soms wordt het zelfs aangeraden om een fopspeen te gebruiken. En zoals altijd bij alles heb je vervolgens weer voor- en tegenstanders van deze adviezen.

Daarom gewoon maar even de voor- en nadelen van het gebruik van een fopspeen op een rijtje, dan heb je er een duidelijk beeld bij!

Voordelen van een fopspeen:

  • De belangrijkste: het vermindert waarschijnlijk de kans op wiegendood. Men denkt dat dit komt omdat je baby zo minder snel met zijn gezichtje in het matras zal draaien, beter ontwikkelde mondspieren krijgt (en dat heeft weer invloed op het vrijhouden van de luchtpijp) en de baby zal door de speen minder diep slapen.
  • Het gebruik van een fopspeen kan duimen voorkomen. Duimen leer je minder makkelijk af, terwijl duimen de stand van de kaken blijvend kan veranderen!
  • Baby’s hebben met name de eerste vijf maanden een zuigreflex én een zuigbehoefte (wat uiteraard bedoeld is om te kunnen overleven). Een fopspeen voorziet in die zuigbehoefte en is daarmee troostrijk voor je kindje. Te vroeggeboren kinderen kunnen door een fopspeen minder stress ervaren en aan die zuigbehoefte voldoen ondanks dat ze sondevoeding krijgen.

Nadelen van een fopspeen:

  • Een fopspeen heeft invloed op de stand van het gebit. Met de aantekening dat als je de fopspeen de deur uit hebt gewerkt voordat het echte gebit doorkomt, dit dus geen blijvende schade geeft (wat bij duimen wel zo schijnt te zijn).
  • Spenen kunnen een bron van bacteriën zijn (maar ook dat heb je zelf voor een deel in de hand!)
  • Omdat er op een andere manier aan de zuigbehoefte wordt voldaan, kan de zuigtijd aan de borst korter worden. Dit kan invloed hebben op de melkproductie.
  • Een fopspeen is al snel makkelijk om als troostmiddel te geven, wat vervolgens zeer lastig af te leren is.
  • Het schijnt dat bij overdaggebruikers er meer kans is op een middenoorontsteking… en dan vooral bij de oudere baby’s en peuters.

Meer informatie over het wel of niet gebruik maken van een fopspeen vind je bij La Leche League.

Welke speen is de beste?

Er zijn verschillende soorten fopspenen; zo heeft Difrax speciale Natural-spenen in de vorm van de tepel voor als je borstvoeding geeft of de zogenaamde Dental-spenen die goed zijn voor de ontwikkeling van de kaak en het gehemelte.

Bij de vormgeving is ook rekening gehouden met wat het beste en fijnste is voor de baby; zo zijn ze vlindervormig zodat de neus niet in de weg gaat zitten en er zo min mogelijk huid wordt bedekt om huid irritatie tegen te gaan.

Ook zitten er gaten in het schildje voor extra zuurstoftoevoer.De spenen zijn dan ook ontwikkeld in samenwerking met tandartsen en logopedisten. Wat de beste fopspeen is voor jouw kind, is afhankelijk van de afweging die je maakt; geef je bijvoorbeeld nog borstvoeding?

Als je op zoek gaat naar een speen is het ook goed om rekening te houden met de leeftijd van je kindje; het schild en zuiggedeelte groeien namelijk mee.

Als je al te snel een groot zuiggedeelte geeft zal je kind de speen niet accepteren en te klein heeft ook minder effect. In totaal zijn er vijf verschillende maten.

Tip: Het is ook altijd handig om er één reserve te hebben of mee te nemen in een speciaal afgesloten bakje. Mocht de speen op de grond vallen kun je altijd een schone speen geven.

Hoe maak je een fopspeen schoon?

Een fopspeen moet je uiteraard goed schoonhouden. Controleer minimaal elke dag of er geen scheurtjes in de speen zitten. Slijtage aan de speen kan immers gevaar opleveren. Vervang de fopspeen dan ook op tijd. De speen kook je regelmatig even uit. De eerste twee maanden doe je dit dagelijks.

Is de speen gevallen? Dan is de verleiding groot om het even in je eigen mond te doen… Bedenk wel dat jouw mond ook een bron van bacteriën is. Je kan beter de speen even goed reinigen!

Vanaf wanneer mag je baby een fopspeen?

Geef jij je baby borstvoeding? Wacht dan met het geven van een fopspeen tot dit goed loopt. Het zuigen aan de borst werkt namelijk heel anders dan het zuigen aan deze fopspeen.

Uiteraard is het belangrijk dat de baby hierdoor niet in verwarring raakt en dus minder goed zal weten te drinken bij de moeder.

Laat je de baby slapen met een fopspeen?

Het gebruik van de fopspeen is juist tijdens het slapen een aanrader. Zoals gemeld kan een fopspeen de kans op wiegendood verminderen. Een fopspeen tijdens het slapen wordt daarom juist aangeraden.

Uiteraard zonder enge touwtjes eraan, want dat levert juist extra gevaar op. Buiten het slapen om geef je beter géén fopspeen. Want pas ervoor op dat de speen een troostmiddel wordt!

Maak geen troostmiddel van de fopspeen!

Eigenlijk zie je het praktisch overal gebeuren. Een baby geeft een klein huiltje en direct wordt de speen in het mondje geduwd. Je kan veel beter je kindje even troosten. Went je kindje zo erg aan een speentje, dan wordt het afbouwen een hele klus. Daarnaast ontdekt je wurmpje o.a. met zijn mondje de wereld om zich heen.

En ook dat wordt lastig met altijd zo’n ding in je mondje. Natuurlijk is het lekker makkelijk om alleen even die tut erin te hoeven duwen, maar uiteindelijk kost het je veel meer moeite om het af te gaan leren.

Daarnaast: een kindje wat de speen overdag helemaal niet gewend is, loopt ook niet steeds te jengelen omdat hij zijn speentje weer kwijt is…

Hoe bouw je het speengebruik af?

Is de tut van je baby ondertussen het troostmiddel van je peuter geworden? Moet je dat willen: een groter kind met een speen en vooral ook, is dit nu echt schadelijk voor je kindjes gebit?

Zoals gezegd verandert het wel degelijk de stand van het gebitje, maar zolang dit nog het melkgebit is, is dit dus tijdelijk en heeft het geen blijvende schade voor het blijvende gebit.

Het is dan ook zaak om je kind van de speen af te hebben voordat het gaat wisselen!

Een aantal tips om dit rustig aan af te bouwen:

  • Begin met het niet meer toestaan van de speen als er niets aan de hand is. Is je kind gewend om de hele dag met dat ding te lopen, dan ga je dat nu beperken tot alleen zijn slaapje. Je zou hem of haar natuurlijk een lieve knuffel ofzo kunnen geven, als vervanging.
  • Troosten doe je niet meer met de fopspeen geven, maar probeer zelf ook een andere manier te vinden!
  • De volgende stap wordt het middagslaapje. Zet hier eventueel een beloning tegenover als stimulans.
  • En dan dus ook de nachten. Daarvoor geldt eigenlijk hetzelfde. Het is even doorbijten, maar je kunt je kindje verleiden met een mooi cadeautje ofzo wat het ermee kan verdienen… en natuurlijk is hij nu écht groot als hij helemaal zonder speen kan! Dat vertel je hem uiteraard heel uitbundig!

Wist je trouwens dat Difrax ook een speciaal coaching boek heeft om ouders en kindjes te ondersteunen de fopspeen af te leren. Kindjes ontvangen van Difrax een knuffeltje als het gelukt is.

Linda van Aken