Skip to Content

Shaken baby syndroom; kan dit per ongeluk in kinderwagen of wiegen?

Shaken baby syndroom; kan dit per ongeluk in kinderwagen of wiegen?

De eerste keer dat ik hoorde van het Shaken Baby Syndroom was tijdens een gesprek met de kraamverzorgster. We hadden het over huilende baby’s en hoe vermoeiend dat kan zijn, toen ze erover begon.

Ik schrok best wel. Want hoewel onophoudelijk gehuil van zo’n kleintje je echt gek kan maken wanneer het maar niet stopt (althans, mij wel), is schudden natuurlijk nooit een oplossing.

Zelf liep ik weg wanneer ik het even niet trok. Of belde om hulp als ik echt oververmoeid was. Daar voelde ik me trouwens ook schuldig om hoor (daar ben je moeder voor geworden geloof ik), maar beter hierom dan omdat je kindje blijvende schade heeft opgelopen.

Wat is het Shaken Baby Syndroom?

Ik noemde het al even in de inleiding. Het Shaken Baby Syndroom komt voor bij baby’s die hard door elkaar worden geschud. In verhouding is het hoofdje van je baby veel groter dan zijn lijfje.

Het nekje is instabiel en bij het schudden kan deze het hoofd dan ook nog voldoende niet dragen, met alle gevolgen van dien. Bovendien drijven de hersenen bij pasgeborenen nog los in het hersenvocht en zijn daarmee erg kwetsbaar.

Komt het alleen bij baby’s voor?

Nee. De meeste gevallen van Shaken Baby Syndroom (ook wel Inflicted Traumatic Brain Injury) komen weliswaar in het eerste levensjaar van kinderen voor, vandaar ook de naam, maar soms ook bij oudere kindjes (tot ongeveer 4 jaar).

Bron

Wanneer kan je het Shaken Baby Syndroom veroorzaken?

In de meeste gevallen zijn de baby’s:

  • 5-20 seconden door elkaar geschud
  • Minder dan 40 keer

Het is dus een misverstand dat je flink moet hebben staan schudden voor je kindje er iets aan over kan houden. En dat maakt het meteen des te belangrijk om extra alert te zijn op je eigen grenzen en energielevel: één geval van onmacht kan namelijk leiden tot ernstige problemen.

Wat kunnen de gevolgen zijn van het Shaken Baby Syndroom?

  • Beschadiging zenuwbanen
  • Bloedingen in de oogjes
  • Botbreuken in de armen of ribben (omdat ouders het kindje vaak hardhandig vasthouden tijdens het schudden)
  • Gedragsproblemen of leerproblemen op latere leeftijd
  • Hersenbloedingen
  • Hersenschade, wat kan leiden tot een (meervoudige) lichamelijke of geestelijke handicap
  • Ontwikkelingsachterstand
  • Overlijden
  • Slechthorendheid/doofheid

Diagnose

De (huis)arts stelt de diagnose Shaken Baby Syndroom. Soms omdat de ouders zelf toegeven wat ze hebben gedaan, maar veel vaker op basis van wat hij ziet.

Een aantal symptomen zullen pas later tot uiting komen, terwijl plotselinge doofheid of zwellingen wel direct kunnen opspelen. Des te eerlijker je bent, des te sneller ze je kindje kunnen helpen.

Al blijft het Shaken Baby Syndroom een vorm van kindermishandeling en het kan bestraft worden.

Is het te genezen? / Behandeling

De gevolgen van het Shaken Baby Syndroom zijn niet te genezen, maar wél te beperken. Hoe sneller medische hulp geboden is, des te beter. Zo kan de zwelling in de hersenen mogelijk nog beperkt blijven.

Maar feit blijft natuurlijk dat het voorkomen van deze vorm van kindermishandeling het allerbeste is.

De behandeling is afhankelijk van de effecten op het kindje.

Hoe kan je het Shaken Baby Syndroom voorkomen?

Zoek hulp! Zodra je merkt dat je er doorheen zit en je kind wel iets aan kan doen, weet je eigenlijk al dat je over je grenzen bent gegaan. Probeer dat op tijd te voorkomen door hulp te zoeken.

En schaam je vooral niet: je bent ook maar een mens! Bovendien kan je beter een goede bekende tijdelijk iets meer laten bijspringen dan dat je beschaamd in het ziekenhuis (en/of tegenover de rechter) moet toegeven wat je hebt gedaan.

Wanneer je vermoedt dat iemand in je omgeving zijn of haar baby mishandelt, houd dan in een dagboekje bij wat je opmerkt. Beschrijf welke signalen je zag, of de baby bepaalde symptomen vertoont en vraag anderen of zij hetzelfde hebben opgemerkt.

En overleg met Veilig Thuis. Daar kan je altijd terecht als je iets vermoedt, een luisterend oor of om advies te krijgen van welke stappen je het beste kan ondernemen.

Wat doen bij een huilende baby?

De meeste baby’s waarbij een shaken syndroom wordt geconstateerd huilen veel, regelmatig of hard. Zodat ouders ten einde hoop zijn. Nu is schudden kindermishandeling en kan je beter het volgende proberen:

  • Ongemak (vieze luier, te warm of juist te koud)
  • Honger
  • Aandacht nodig
  • Jouw onrust (hoe vervelend ook: een huilende baby kan namelijk ook onrust veroorzaken en zo houd je elkaar in stand)
  • Vermoeidheid
  • Mocht je ervoor openstaan, dan is Dunstan Babytaal misschien een idee om te proberen. Door goed te luisteren naar het gehuil, kunnen sommige ouders de oorzaak veel beter achterhalen.
  • Ook wandelen helpt bij sommige kindjes heel goed. Maak je niet druk om mogelijk priemende blikken: misschien proberen anderen je juist een hart onder de riem te steken en kijken ze omdat ze het herkennen van hun eigen kinderen. Of niet, maar dat is dan hun probleem ?
    Als je er niet uitkomt of je merkt aan jezelf dat je niet meer kan, vraag dan om hulp. Misschien kan je moeder of (schoon)zus je kindje wel rustiger krijgen en je uitleggen hoe ze dat doet. En zo niet, dan biedt het je alsnog de tijd om even op bed te ploffen met Netflix of een goed boek. Of een ommetje te maken.
  • En tot slot kan je natuurlijk ook altijd contact opnemen met de verloskundige of huisarts. Want soms is er meer aan de hand (koemelkallergie of reflux) en dan kunnen zij je verder helpen.

Voorlichting na de geboorte

TNO en het Wilhelmina Kinderziekenhuis (UMC Utrecht) hebben samen een voorlichtingspakket ontwikkeld om jonge ouders bewust te maken van de ernstige gevolgen van schudden.

In 2011 deden ze een pilot in Amsterdam, Zaanstad en Tilburg. Het doel is deze voorlichting uiteindelijk landelijk te implementeren.

In de VS en Canada is dit al gebruikelijk. Hier leidde dit zelfs tot een vermindering van 50% van het aantal gevallen.

Shaken baby syndroom; kan dit per ongeluk in kinderwagen of wiegen? - Mamaliefde
Merel van Berkel