Opvoeden doen we allemaal op onze eigen manier. De één doet het puur op gevoel, de ander wil graag handelen op verstand. Eén van de manieren die kan worden toegepast is geschikte verwaarlozing. Hoewel die term een beetje raar aandoet. Wat wordt hier onder verstaan? Wat zijn de voor- en nadelen? En waar ligt de grens tussen geschikte verwaarlozing en echte verwaarlozing?
Wat is verwaarlozing?
Liefdevolle of geschikte verwaarlozing klinkt heel vreemd. Hoe kan verwaarlozing ooit liefdevol zijn? De naam vind ik zelf dan ook een beetje vreemd gekozen.
Het heeft namelijk te maken met je kind stimuleren om zelf te doen en veel te leren. Dat is dan ook direct de kern waar deze manier van opvoeden voor staat.
Niet je kind verwennen en het overal uit veiligheidsoverwegingen bij vandaan houden. Niet alles voor je kind willen oplossen om zo te voorkomen dat het pijn zal ervaren, op wat voor niveau dan ook.
Maar er juist voor kiezen om je kind te laten leren van het leven. Zo kan het straks ook echt op eigen benen staan. Wat dit in de praktijk omvat zullen we aan de hand van een paar voorbeelden laten zien.
De angstcultuur
In de westerse wereld worden we gewezen op alle gevaren. Aan alle kanten worden beveiligingsattributen aangeboden om te voorkomen dat het kind iets overkomt. Natuurlijk is dat goed, maar schieten we er regelmatig een beetje in door.
We willen dat onze prinsjes en prinsesjes niks overkomt, wat te begrijpen is. Maar je ontneemt ze de mogelijkheid om juist door vallen en opstaan (soms letterlijk!) dingen te leren. En je ontneemt de mogelijkheid om op zichzelf te durven vertrouwen!
Volwassen, maar niet helemaal…
Pamperen, die kinderen, want straks vallen ze of worden ze gepest. Natuurlijk wil jouw vader- of moederhart dat niet (en wees gerust: ik kan pamperen als de beste…).
We leren onze kinderen dat ze niet in staat zijn om te overleven. We maken ze afhankelijk van anderen, in plaats van dat ze weten dat ze op zichzelf kunnen vertrouwen.
Want wij lossen immers alles voor ze op. Zijn ze vervolgens volwassen, dan zullen ze altijd een ander idee hebben en durven ze niet vanuit hun eigen kunnen te denken. Ze denken dat ze zelf geen invloed kunnen uitoefenen op het leven, dat alles ze overkomt. Met een mooie term wordt dit vertaald als aangeleerde hulpeloosheid.
Bemoeizucht van ouders
Om toch maar zeker te weten dat alles goed gaat, zullen veel ouders zich werkelijk overal mee bemoeien. Gaat er in de klas iets mis, dan staan we op hoge poten bij de leraar op de stoep.
Buiten spelen? Sommige kinderen willen wel, maar de ouders willen niet. Want ze hebben geen tijd om mee te gaan.
En alleen buiten spelen is veel te gevaarlijk. Ja, natuurlijk zijn er plekken waar je kind echt niet alleen moet laten spelen. Verkeer, water: een ongeluk zit in een klein hoekje, met al snel akelige gevolgen.
Maar je kind nergens alleen laten spelen, ook niet op een plek zonder verkeer of water, omdat ze misschien wel gepest kunnen worden of er een engerd langs kan komen, gaat wel weer heel erg ver.
Avontuur is nodig
Voor een kind is het leven een groot avontuur waar het niet alleen van geniet maar ook van leert. Moeten we dat als ouders ook laten gebeuren natuurlijk.
Kinderen leren door ergens te vallen, door ruzie te maken en voor zichzelf op te komen. Kinderen leren door zelf problemen op te lossen en zelf hun oplossingen te bedenken.
Kortom: kinderen leren door te leven…
Liefdevolle verwaarlozing versus curlingouders
De term liefdevolle verwaarlozing komt van de Nederlandse psycholoog Dolph Kohnstamm. En eigenlijk zegt het veel. In onze ogen is je kind zijn gang laten gaan al snel iets van verwaarlozing. We zijn immers zo gewend om ze niet hun eigen gang te laten gaan.
De term liefdevol wil direct zeggen dat het helemaal niks te maken heeft met echte verwaarlozing. Je doet het met een goede reden én je doet het zo dat het goed is voor je kind.
Weinig verwaarlozing aan dus, eigenlijk. Natuurlijk let je op de juiste grenzen, want je kind is te klein om alles goed te kunnen overzien.
Maar dat is iets anders dan alles bij je kind wegnemen, zoals curlingouders doen. Je zult dus de juiste tussenweg moeten zien te vinden! Waar curlingouders hun kinderen tegen alles beschermen en alles voor de kinderen oplossen.
Opvoedangst
Veel ouders lopen rond met hun eigen onzekerheden. Ook dat komt vooral door de angstcultuur die is ontstaan. Het idee dat het leven maakbaar is en je dus zelf alles in de hand hebt, helpt hier ook niet bij. Jij als ouder kan, vanuit dit gedachtegoed, dus alles doen om te voorkomen dat je kind iets overkomt.
Was dat maar waar… Het leven is nu eenmaal niet maakbaar. Er gebeuren dingen die minder leuk zijn, dat hoort bij het leven. En daarmee om te leren gaan is een vaardigheid die je moet leren.
De opvoedstress zorgt ervoor dat ouders denken dat overal een cursus van een professional voor nodig is. Er zijn zelfs opvoedkundigen (en anderen) die zeggen dat er een cursus zou moeten worden gevolgd als mensen ouders willen worden.
Is ‘vader of moeder worden’ niet zo ongeveer het meest natuurlijke wat er is? Ja, het is goed om te weten waar je mee bezig bent en er zijn cursussen die je mogelijk kunnen helpen. Maar opvoeden als iets wegzetten waar je voor gestudeerd moet hebben is toch wel weer heel erg ver de andere kant op.
Overal een coach voor
Eigenlijk zien we dit natuurlijk helemaal terug in de maatschappij. Op bijna ieder gebied is tegenwoordig wel een coach te vinden die jou zal helpen. Op zich heel fijn dat die mogelijkheid er is.
Maar waar is het verstand van de mensen zelf? Die angst nemen we mee in onze opvoeding. Die angst brengen we over op onze kinderen. Als onze kinderen groot zijn en voortdurend overal tegen beschermd zijn, wordt het leven echt een uitdaging…want ze hebben geen idee hoe ze hier mee om moeten gaan.
Waar ligt de grens?
Gevoelsmatig zul je best begrijpen waar de grens ligt tussen verwaarlozen of liefdevol verwaarlozen.
Nooit tijd voor je kind hebben, geen aandacht voor haar hebben, onverschillig zijn over waar je kind uithangt en niet met je kind praten. Je kind ook grote gevaren laten ondergaan. Natuurlijk moet je dat niet willen en is dat gewoon echte verwaarlozing.
Maar je kind in eerste instantie zelf zijn ruzies laten oplossen, wel lekker buiten laten spelen en vies worden, wel zelf dingen laten ondernemen. Je kind leert hier meer van.
Zolang jij erop let dat je kind zich geliefd voelt, weet dat hij altijd bij je terecht kan en natuurlijk in de gaten houdt dat hij niet te grote gevaren loopt!
Misschien moeten we het ook heel simpel houden: beschermen is prima, maar overbescherming/overbezorgdheid niet. Want dat een kind bescherming nodig heeft, lijkt mij duidelijk…al is het maar omdat mijn moederhart het niet anders kan (of wil?) zien!
Misbruik & Mishandeling
- Verwaarlozing kind; kenmerken & signalen
- Liefdevolle verwaarlozing
- Aangeleerde hulpeloosheid
- Stop kindermishandeling
- Gesprek aangaan bij vermoedens huiselijk geweld
- Veilig Thuis
- Kindertelefoon & hulplijnen
- Shaken Baby Syndroom
- Corrigerende tik verboden?
- Kind onder koude douche mishandeling?
- Grooming & Sextortion
- Seksuele uitbuiting kinderen
- Onveilige hechting
- Week van het Vergeten Kind
- Internationale Dag Rechten van het Kind
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
