Muzikale ontwikkeling baby’s, peuters en kleuters; muziek maken met kinderen

Voor ons hoort muziek erbij. In de auto, op een feestje, tijdens het koken. Waar we vroeger eindeloos onze favoriete muziek konden draaien, schalt tegenwoordig “Wheels on the Bus” en “Humpty Dumpty” uit de boxen. De kinderen vinden het heerlijk om liedjes te luisteren, te dansen, maar ook om zelf muziek maken (en natuurlijk lawaai).

Ik heb me al vaker verbaasd over hoe jong kinderen nog zijn als ze al duidelijk reageren op muziek. Maar hoe zit dat dan, muziekontwikkeling bij kinderen van ongeveer 0-4 jaar? En kun je ze op weg helpen? Je leest het hierna in deze blog!

Muzikale ontwikkeling bij jonge kinderen: de voordelen

De muzikale ontwikkeling van kleine kinderen draagt bij aan hun algehele ontwikkeling. Hierbij kun je denken aan de motorische, sociale en taalontwikkeling.

Motorische ontwikkeling

Muziek kan op verschillende momenten bijdragen aan de motorische ontwikkeling van jonge kinderen. Als ze nog niet kunnen lopen, kunnen ze misschien al wel gericht op bijvoorbeeld de stoel slaan om daarmee een klank te maken. Of met een speelgoedje langs de verwarming kruipen voor weer een andere klank.

Kinderen die al wel kunnen lopen, kunnen gaan dansen en klappen op de muziek. Al deze ‘oefeningen’ dragen bij aan de motorische ontwikkeling. Zowel de grove als de fijne motoriek, maar ook de hand-oogcoördinatie.

Sociale ontwikkeling

Kinderen leren doorgaans muziek maken door een ander na te doen. Óf door het samen te doen. Bij het samen muziek maken, dansen of zingen is het belangrijk om ook te reageren op de ander. Dit gaat bijna vanzelf, omdat de focus op de muziek ligt. Toch is het een stimulans voor de sociale ontwikkeling.

Taalontwikkeling

Muziek kan een grote bijdrage leveren aan de taalontwikkeling van kinderen. Simpelweg door liedjes te zingen voor je kindje, zal hij woorden gaan herkennen of nieuwe woorden ontdekken. Zeker rijmwoorden blijven makkelijker hangen bij kinderen. Wat minder voor de hand ligt zijn het ritme en de concentratie die bij muziek komen kijken.

Door het ritme van muziek te ervaren, krijgen kinderen ook meer gevoel bij het ritme van hun (moeder)taal. En dan is er dus nog de concentratie. Kinderen moeten zich concentreren om een liedje tot zich te nemen.

De woorden, de klanken, het ritme. Ze moeten goed luisteren. Niet in de zin van ‘dit mag wel en dit mag niet’, maar in de zin van pure aandacht. Hierdoor kunnen ze later ook beter luisteren naar taal.

Goed voor de ontwikkeling dus, muziek, maar hoe kun jij je kindje hierbij ondersteunen? Hierna wordt onderscheid gemaakt tussen baby’s, dreumesen en peuters.

Het blijft natuurlijk afhankelijk van de ontwikkeling van je eigen kindje wat hij al kan, er bestaat geen goed of fout. Dat maakt het misschien ook wel zo leuk!

Baby’s en muziek

Dat baby’s al in de baarmoeder de stem van hun moeder herkennen, is al langer bekend. Wat relatief nieuwe informatie is, is dat ongeboren baby’s ook liedjes kunnen herkennen. Uit onderzoek is gebleken dat liedjes die een baby vaak heeft gehoord vanuit de baarmoeder, ook na de geboorte een reactie kunnen oproepen.

Al tijdens de zwangerschap kun je dus muziek ‘introduceren’ aan je baby. Zing bijvoorbeeld alvast het liedje waarmee je straks je kindje in slaap wil wiegen. Overigens kan dit natuurlijk ook worden gedaan door de vader of een broer of zus!

Zodra je kleintje geboren is, kun je vrolijk verder gaan met het introduceren van muziek. Uiteraard kan je pasgeborene zelf geen muziek maken. Maar hij kan er wel naar luisteren. Je kunt bijvoorbeeld een muziekmobiel boven de box hangen. Of, als je kindje dan misschien teveel prikkels ervaart, eens een rustig muziekdoosje proberen.

Je merkt vaak snel genoeg hoe je kindje op verschillende klanken en indrukken reageert. Een volgende stap kan een rammelaar zijn, zodra je baby zelf voorwerpen kan vastpakken. Door zelf te rammelen leert hij geconcentreerd luisteren en traint hij zijn hand-oogcoördinatie.

Misschien gaat je baby zelfs al brabbelen. Hij maakt dus zelf geluid. Speelgoed dat geluid produceert wordt dan ook steeds interessanter. Ongeveer vanaf dat moment kun je met je kleintje muziekspelletjes gaan doen.

Als je deze maar vaak genoeg herhaalt, gaat je kindje deze vanzelf herkennen. Zing bijvoorbeeld ‘klap eens in je handjes, blij, blij, blij’ en beeld dat uit.

Grote kans dat na een tijdje je kindje mee zal gaan klappen of z’n handjes op z’n hoofdje gaat leggen. Je kunt ook samen muziek maken. Maak bijvoorbeeld een trommel van een paar pannen. Of tik met een houten pollepel op de tafel. Het is heel simpel, maar je kindje leert op deze manier wel ritmes voelen. En het is ook gewoon gezellig.

Dreumesen en muziek

Als je kindje één is geworden, zul je merken dat hij zich enorm heeft ontwikkeld het afgelopen jaar. Hij zal steeds vaker zelf de wereld willen ontdekken. Je kunt dan ook prima beginnen met de eerste instrumentjes. Geef je kindje een handtrommel of kleine xylofoon. Deze instrumenten kan hij zelf ontdekken. Iedere beweging geeft een andere klank.

Op deze leeftijd kun je ook weer nieuwe spelletjes ontdekken. Je kunt bijvoorbeeld liedjes gaan gebruiken om een dagritme duidelijk te maken. Denk aan ‘Smakelijk Eten’ voor de maaltijd en ‘Slaap, kindje, slaap’ voor het slapen gaan. En zodra je kindje kan staan of lopen kunnen jullie heerlijk gaan dansen!

Pak elkaars handen vast en gooi de heupen los. Of til je kindje op en dans samen door de kamer. Hij zal het heerlijk vinden om aandacht te krijgen en leert tegelijkertijd allerlei ritmes herkennen.

Peuters en muziek

Als je kindje een peuter is, heb je soms al een heus persoontje in huis rondlopen. Hij gaat nu misschien uit zichzelf dansen zodra hij muziek hoort. Of hij zingt ineens een liedje voor je. Blijf dit vooral stimuleren. Zing samen, dans samen, maak samen muziek.

Op deze leeftijd kun je nog steeds liedjes gebruiken om het dagritme te verduidelijken. En misschien is hij toe aan een ‘ingewikkelder’ instrument. Een kleine trommel of een regenmaker bijvoorbeeld.

Je kunt ook steeds langere liedjes zingen met en voor je kindje. Hier is ‘In de maneschijn’ een grote hit, compleet met alle gebaren.

Is je kindje echt dól op muziek (maken), of weet je juist niet waar je moet beginnen? Je kunt al op heel jonge leeftijd (ongeveer 10 maanden) beginnen met muziekles: muziek op schoot.

Muziek op schoot

Muziek op schoot is muziekles voor dreumesen en peuters. Het doel van de cursus is om de allerkleinsten kennis te laten maken met muziek. Vaak worden de lessen van ongeveer drie kwartier gegeven in kleine groepjes van 6 – 8 kinderen.

Er zijn instrumentjes en er is spelmateriaal. Er worden allerlei bewegings- en luisterspelletjes gedaan. Verder wordt je kindje ook gestimuleerd op het gebied van de motorische, sociale en taalontwikkeling.

Een gediplomeerd docent zal de oefeningen laten aansluiten bij de ontwikkelingsfase van je kindje. Overigens kun je vaak een proefles aanvragen, mocht je twijfelen.

Mijn eigen ervaring met muziek op schoot is erg positief. Wat ik zo fijn vind is dat je de les samen met je kindje volgt, regelmatig letterlijk op schoot. De oefeningen zijn zo vormgegeven dat je kindje op zijn eigen niveau kan meedoen.

In het begin wilde onze zoon nog wel eens smijten met de schudeitjes. Of hij ging er snel vandoor, die spannende piano ontdekken. Maar inmiddels doet hij rustig mee, probeert beheerst de instrumentjes te gebruiken, en luistert geconcentreerd naar de juf als ze op haar gitaar speelt.

Ik zie hem zichzelf zo duidelijk ontwikkelen. Al blijft die piano natuurlijk erg spannend…

Lees ook: Kinderliedjes

• Author
• Recent Posts

Jessica

Ik ben Jessica. Samen met mijn man, peuterzoon en dreumesdochter woon ik heerlijk aan de Zeeuwse kust. Met onze achtergrond (belastingadviseur en process operator) is het opvoeden van onze kinderen een leuke uitdaging. We hadden het nog nooit gedaan, dus we dachten dat we het wel konden. Inmiddels dompelen we ons al drie jaar onder in de wereld van het ouderschap. En nog steeds doen we maar wat. Gelukkig pakt het tot nu toe redelijk goed uit. Met veel plezier schrijf ik nu op Mamaliefde over de meest uiteenlopende onderwerpen die op ons pad komen.

Latest posts by Jessica (see all)

• Knutselen met schelpen; 25 creatief wat te doen & maken - 1 June 2023
• Thomas Gordon methode; uitgangspunten opvoeding en stappen respectvolle communicatie - 27 July 2021
• Lotus bevalling betekenis & voordelen & nadelen of zelfs gevaren? - 26 July 2021

Gerelateerde berichten:

Puzzels kinderen; hoeveel stukjes voor welke leeftijd? 10 Beweegliedjes voor peuters met bewegingen of in de kring Verjaardagsliedjes kinderen; 10 populaire nummers met tekst 25x Uitnodiging kinderfeestje maken, inclusief tekst