Skip to Content

Lezen voor de lijst VWO; deze boeken kun je lezen

Lezen voor de lijst VWO; deze boeken kun je lezen

Het lezen voor de lijst is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse taal- en literatuureducatie op het VWO. In dit artikel geven we aanraders voor boeken die interessant en uitdagend zijn voor VWO-leerlingen, verdeeld over verschillende genres en tijdvakken.

Of je nu een liefhebber bent van Nederlandse klassiekers, moderne literatuur, vertaalde werken of non-fictie, er is voor ieder wat wils. Ook delen we enkele tips om het lezen voor de lijst aangenamer te maken.

Nederlandse klassiekers

Nederlandse klassiekers zijn belangrijk om een goed beeld te krijgen van de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Hieronder enkele aanraders:

“Max Havelaar” – Multatuli (1860)

Deze belangrijke sociale aanklachtroman van Eduard Douwes Dekker, beter bekend als Multatuli, schetst de uitbuiting van de Indonesische bevolking door de Nederlandse kolonisator. Het boek heeft een grote impact gehad op zowel de Nederlandse literatuur als de koloniale politiek.

“De donkere kamer van Damokles” – Willem Frederik Hermans (1958)

Deze spannende roman gaat over de Tweede Wereldoorlog en de zoektocht naar je identiteit. Hoofdpersoon Osewoudt raakt verstrikt in een web van leugens en verraad, waardoor hij zijn eigen realiteit in twijfel trekt.

“De avonden” – Gerard Reve (1947)

Dit bekende boek beschrijft de laatste tien dagen van het jaar 1946, waarin de 23-jarige Frits van Egters worstelt met verveling, existentiële onrust en een moeizame relatie met zijn ouders.

“Het leven is vurrukkulluk” – Remco Campert (1961)

Een lichtvoetige roman die het leven van een groep jonge mensen in Amsterdam tijdens de jaren vijftig beschrijft, met thema’s als liefde, vriendschap en het najagen van dromen.

Moderne Nederlandse literatuur

Ook de moderne Nederlandse literatuur kent veel parels. Hieronder enkele voorbeelden:

“De aanslag” – Harry Mulisch (1982)

Een indrukwekkende roman over schuld, onschuld en toeval, waarin de protagonist Anton Steenwijk worstelt met de gevolgen van een aanslag tijdens de Tweede Wereldoorlog.

“Het gouden ei” – Tim Krabbé (1984)

Een korte, maar spannende psychologische thriller over een man die op zoek gaat naar zijn verdwenen vriendin en belandt in een nachtmerrie.

“De wereld van Sofie” – Jostein Gaarder (1991)

Een unieke roman die de geschiedenis van de filosofie op een toegankelijke manier vertelt door het verhaal van de jonge Sofie, die vragen stelt over het leven en haar eigen bestaan.

“Het diner” – Herman Koch (2009)

In deze roman komen twee echtparen bijeen in een chique restaurant om een schokkend voorval rond hun kinderen te bespreken. Het boek belicht thema’s als familie, loyaliteit en morele dilemma’s.

“Komt een vrouw bij de dokter” – Kluun (2003)

Deze controversiële bestseller vertelt het autobiografische verhaal van een man die zijn vrouw verliest aan borstkanker. Het boek gaat over liefde, verlies en de worsteling met verantwoordelijkheid.

“Joe Speedboot” – Tommy Wieringa (2005)

Dit humoristische en ontroerende verhaal gaat over de vriendschap tussen de invalide Fransje en de avontuurlijke Joe Speedboot. Samen gaan ze op zoek naar vrijheid en zelfontplooiing.

“Tonio” – A.F.Th. van der Heijden (2011)

In deze hartverscheurende requiemroman verwerkt de auteur het plotselinge verlies van zijn enige zoon, Tonio.

Vertaalde literatuur

Naast Nederlandse boeken, kunnen VWO-leerlingen ook kiezen voor vertaalde literatuur. Hier enkele aanraders:

“1984” – George Orwell (1949)

Deze dystopische roman speelt zich af in een totalitaire staat waarin de Partij onder leiding van Big Brother alles controleert. Het boek is een waarschuwing tegen het gevaar van machtsmisbruik en censuur.

“De vreemdeling” – Albert Camus (1942)

Dit existentialistische meesterwerk vertelt het verhaal van Meursault, die zonder duidelijke reden een man doodschiet en vervolgens met zijn eigen onverschilligheid en de absurditeit van het leven wordt geconfronteerd.

“De beproeving” – Stephen King (1978)

In deze epische roman staat een groep overlevenden centraal na de uitbraak van een dodelijk virus. Ze moeten kiezen tussen goed en kwaad in een wereld waarin de beschaving langzaam afbrokkelt.

“Een schitterend gebrek” – Arthur Japin (2003)

Dit historische drama vertelt het tragische liefdesverhaal van Casanova en zijn eerste geliefde, Lucia, die door een pokkenlitteken haar leven ingrijpend ziet veranderen.

“Brave New World” – Aldous Huxley (1932)

Een dystopische roman die een angstaanjagende toekomstige wereld schetst waarin mensen gekweekt en geconditioneerd worden om een ‘perfecte’ samenleving te vormen.

Non-fictie

Voor wie liever non-fictie leest, zijn er ook interessante boeken die deel uit kunnen maken van de lijst:

“In Europa” – Geert Mak (2004)

In dit omvangrijke boek reist Geert Mak door Europa en beschrijft de geschiedenis van de twintigste eeuw aan de hand van persoonlijke verhalen en historische gebeurtenissen.

“Het zwaarste kleed” – Nazmiye Oral (2019)

In dit persoonlijke boek beschrijft actrice en schrijfster Nazmiye Oral haar worsteling met haar conservatieve Turkse achtergrond en de Nederlandse maatschappij waarin zij opgroeide.

“Het huis van de moskee” – Kader Abdolah (2005)

Een meeslepende roman over het leven van een Iraanse familie ten tijde van de Islamitische Revolutie.

“De grote zaal” – Jacoba van Velde (1953)

Een ontroerende en realistische roman over het leven in een bejaardentehuis en de confrontatie met ouderdom en eenzaamheid.

“Extreem luid & ongelooflijk dichtbij” – Jonathan Safran Foer (2005)

Een ontroerend en humoristisch verhaal over de negenjarige Oskar Schell, die op zoek gaat naar antwoorden na de dood van zijn vader tijdens de aanslagen op 11 september 2001.

Tips om het lezen voor de lijst aangenamer te maken

Lezen voor de lijst kan soms een opgave zijn. Hier enkele tips om het leuker en makkelijker te maken:

  • Maak een leesplanning: Verdeel de boeken over het schooljaar, zodat je niet alles op het laatste moment moet lezen.
  • Lees samen met klasgenoten: Richt een leesclub op of wissel boekbesprekingen uit, zodat je van elkaar kunt leren en het lezen leuker wordt.
  • Kies boeken die je interesseren: Zoek naar boeken binnen jouw interessegebied of met thema’s die je aanspreken. Zo zul je gemotiveerder zijn om te lezen.
Linda van Aken