Skip to Content

Lichttafel materiaal, speelgoed en tekenen activiteiten voor kinderen en kleuters

Lichttafel materiaal, speelgoed en tekenen activiteiten voor kinderen en kleuters

Niet alleen kinderen hebben een wishlist als het gaat om speelgoed, vaak hebben papa en mama ook wel zo hun voorkeuren en wensen.

Eén van de items die bij mij al een tijdje op het lijstje staat is een lichttafel, want echt goedkoop zijn ze niet. Soms hebben ze op school in de kleuterklas een lichtbak waar mee gespeeld kan worden.

Naast spelen is dit ook een andere manier om te leren. Maar ook thuis is dit zeker een aanrader omdat je er heel veel mee kan. 

Al snel was ik niet meer de enige die hier enthousiast over was; manlief ging aan het werk om zelf ook transparanten te maken, kinderen wilde niet meer naar bed omdat ze wilden blijven spelen en zelfs op Instagram kwamen er leuke reacties, zelfs van de juf van de peuterspeelzaal waar hij nu even heen gaat.

Wat is een lichttafel?

Je hebt vast wel eens de zandtovenaar gezien? Waar hij op werkt is een heel grote uitvoering van een lichttafel. Deze heb je ook in een kleiner en handzamer formaat. 

Een lichttafel is in principe niet meer dan een houten bak met een lichtdoorlatende bovenkant. In de bak zitten felle lampjes die de plaat vanaf de onderkant verlichten.

De lichttafel die ik heb gekregen heeft een A3-formaat en is dus lekker groot. Hij is van hout gemaakt, maar helemaal hol dus niet zwaar ofzo. In de bak zitten ledstrips die zorgen voor een goede verlichting vanaf de onderkant.

Aan de zijkant zitten de batterijen verwerkt. Je hebt 6 batterijen nodig om beide strips aan te zetten.

Waarom een lichttafel?

Een lichttafel is een tafel maar dan met een extra feature, namelijk licht, waardoor het spelen een nieuwe dimensie krijgt. Kinderen vinden licht erg interessant; alleen al het verschil tussen licht en donker (dag en nacht).

Of wat dacht je van schaduwen als je buiten bent. Licht is een onderdeel van de natuur, door met licht te spelen leren ze dus eigenlijk op hun eigen niveau al een stukje natuurkunde. Licht helpt kinderen dezelfde objecten anders zien.

Op een lichttafel kunnen de kinderen spelen met licht. En oefenen spelenderwijs met licht, donker, schaduw, vormen, materialen en kleuren leren. Soms is een materiaal doorzichtig en laat het licht door en de andere keer niet.

Daarnaast trekt licht de aandacht van kinderen en houdt dit langer vast. Door te spelen op een lichttafel wordt de concentratieboog van het kind dus langer. Door het langer geconcentreerd werken kan het ook zonder lichttafel sneller nieuwe dingen leren en omgaan met problemen.

Ook kunnen ze zich verwonderen over de diverse kleuren, vormen en materialen. Door hiermee te spelen en het visueel geheugen te stimuleren zal het later ook makkelijker leren lezen, schrijven en tellen.

Met behulp van zand of suiker oefenen ze de fijne motoriek. Kunnen ze expressief aan de slag door tekeningen over te trekken. Of ze gaan aan de slag met reeksen, sorteren of zelfs rekenen en schrijven / lezen. Vrij spel ontwikkelt tevens de verbeelding die fundamenteel is voor creativiteit.

Een lichttafel is een materiaal dat typisch past binnen de filosofie van Loris Malaguzzi; de Reggio Emilia. “ Een kind heeft honderd talen om in te spreken, heeft honderd handen, honderd gedachten, honderd manieren van denken, spelen, of spreken…. “ L.Malaguzzi, 1996 (Reggio Emilia)

Onze ervaring met de lichttafel

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl

De eerste keer dat onze dochter ermee speelde hebben we eerst een transparant gebruikt om een patroon te leggen. Ze was als laatste nog aan het eten, dus was ik al begonnen met spelen.

Stiekem is het namelijk ook heel leuk om het zelf te doen. En dat maakte haar nieuwsgierig. Dat wilde zij ook wel. Zo hebben we samen na het eten nog zeker een uur gespeeld.

Van lijnen volgen in bepaalde patronen, tot en met een ‘opdracht’ zoals fiches leggen op de punten van een ster.

Zo aan het einde van de dag was haar concentratieboog niet heel lang meer, al hield ze het langer vol dan ik had verwacht dus gingen we verder met het schrijven van letters. Op Pinterest had ik al gezien dat je suiker op de plaat kan strooien en gebruiken om letters mee te schrijven.

Met een lang plat (niet scherp) mes kan je de suiker gladstrijken en op kaartjes schreef ik de letters die zij kon natekenen. Dat bleek ze erg leuk te vinden.

Omdat afwisseling ook belangrijk is en het ook goed is om gewoon lekker te spelen en ontdekken ging ze daarna tekenen. Poppetjes, huizen en zelfs Elsa en Olaf verschenen op de lichtbak.

Toen waren haar vingers zo plakkerig, de suiker vond ze stiekem namelijk ook erg lekker dus stopte ze telkens in haar mond ;-)

Daarna was onze zoon aan de beurt. De lichttafel zou geschikt zijn voor kinderen vanaf drie jaar dus ik was benieuwd hoe hij daarmee om zou gaan. Ook met hem zijn we eerst aan de slag gegaan met een transparant, omdat deze er nog op lag. N

amelijk die van kleuren sorteren. Altijd een goede oefening om kleuren te oefenen; zeker omdat hij nog wel moeite heeft met oranje en paars. Dit vond hij erg leuk.

Daarom maakten we het iets moeilijker en zijn we een patroon gaan volgen. Dat was qua fijne motoriek nog wel een beetje een uitdaging, dus dat gaan we vaker doen. Hij vond het gelukkig ook heel leuk om op te ruimen ;-)

Daarna zijn we gaan spelen met diverse materialen uit de keuken en de knutselkast, ik had wat ideeën in mijn achterhoofd na de inspiratie van Pinterest.

Terwijl er ergens mee gespeeld werd ging ik alvast op zoek naar de volgende materialen. Zoals de fiches zelf, maar ook rietjes, cocktailprikkers, chenille etc. Gewoon lekker ontdekken en spelen.

De eerste keer spelen met de lichtbak was dus een groot succes. Gelukkig maar, want ik kan enthousiast zijn maar dat hoeft niet voor de kinderen te gelden.

Wel merk ik dat ze het erg fijn vinden als ik er naast blijf zitten. Ze zijn nog een beetje onzeker en willen graag de bevestiging dat ze het goed doen, toch probeer ik terughoudend te zijn in feedback en zoveel mogelijk positieve feedback te geven.

Daarnaast viel het me op dat ze echt langer geconcentreerd blijven dan anders. Zeker bij onze dochter, die ook uren naar de tv kan kijken. Blijkbaar is zij echt heel gevoelig voor licht.

Ook de dagen daarna was de lichttafel erg populair. We beginnen dan met een oefening van één van de transparanten en daarna mogen ze zelf kiezen. Uit de doos mogen ze materialen kiezen om lekker mee te spelen en te ontdekken.

Spelend leren moet tenslotte ook leuk zijn! Ik merk ook dat activiteiten op de lichttafel veel beter uitpakken. Zoals het kleuren van water met crêpepapier of het overtekenen van plaatjes dat je dan niet meer op de ruiten hoeft te doen.

Tips voor begeleiding

Als kinderen in aanraking komen met nieuw speelmateriaal hebben ze soms even tijd nodig om vertrouwd te raken met het materiaal. Daarom is het belangrijk dat je het kind daar de tijd en vrijheid voor geeft om rustig in zijn eigen tempo bekend te raken met het nieuwe speelgoed.

Als volwassene kan je je kind stimuleren om te ontdekken door er naast te blijven zitten en complimentjes te geven als het iets nieuws oppakt. Of het nu ‘goed of fout’ is; het kind is aan het ontdekken dus dan is het altijd goed. Je kan het kind een beetje sturen door het aanbieden van materialen.

Door extra materialen toe te voegen of juist weg te nemen zodat er meer of minder opties ontstaan. Het leuke hiervan is dat je kind zelf opties kan bedenken om te spelen waar je zelf niet aan hebt gedacht. De fantasie van het kind krijgt dan vrij spel.

Zo waren we aan het kleien en zag ze de serpentine liggen. Ze vroeg om de “kleurtjes en rondjes” en het duurde even voor ik door had dat ze dat bedoelde. Dus klei opruimen, vijf rolletjes in vijf verschillende kleuren van de serpentine afgescheurd en op de tafel gelegd. Voorgedaan hoe je kan blazen om er slingers van te maken.

Gelijk was het ‘feest’. Omdat het lange slingers was wilde ze gaan knippen. Dus heeft ze de schaar er bij gepakt.

Voor de knipsels heb ik twee bordjes erbij gezet zodat niet alles op de grond ligt. Bedacht zij weer dat je op kleur kon sorteren, ik had nog niet eens gezien dat het dezelfde vijf kleuren waren als de vijf bordjes ;-)

Daarna werd er mee gekookt en waren we een heel avontuur verder.

Als je speelt met de transparanten kan je eerst de opdracht uitleggen of voordoen en daarna het kind laten maken. Eerst zelf laten ontdekken en later kan je alsnog even bijsturen.

Spelsuggesties voor op de lichttafel

Er zijn zo ongelofelijk veel opties voor op de lichttafel, van het vrij spelen met materialen, het leggen van mozaïeken, rekenen en taal. Je raakt niet uitgekeken, en de kinderen ook niet ;-)

Iedere keer bedenken ze weer nieuwe spelletjes en activiteiten. Meer inspiratie vind je op pinterest of op de blog van Gewoon-Wij die hem ook gebruiken als onderdeel voor het thuisonderwijs.

Spelen met transparanten

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl

Bij de lichttafel kregen we een set met transparanten op A3-formaat en een doosje vol fiches die al snel omgedoopt werden tot ‘edelstenen’. De transparanten hebben diverse opdrachten. Zo kan je oefenen met tellen, met kleuren sorteren, patronen, reeksen en nog veel meer.

Deze zijn geschikt voor kinderen vanaf drie jaar en je kan het natuurlijk zo uitdagend mogelijk maken als je zelf wilt. Zelfs voor volwassene is het nog erg leuk om er mee te spelen. Opdrachten zijn onder andere;

  • Kleuren sorteren
  • Leg steentjes op de hoeken van de ster
  • Hoeveel hoeken heeft een ster. Leg deze in de ster.
  • Let het aantal (met nummers en zonder nummers).
  • Leg fiches op de lijnen

Reeksen, cijfers en rekenen

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • Rietjes die je in diverse formaten hebt geknipt kunnen gesorteerd worden van groot naar klein. Of dat er rietjes van hetzelfde formaat bij elkaar gezocht moeten worden.
  • Er zijn siliconen cijfers die ook op de lichttafel gebruikt kunnen worden.
  • Met fiches kan je reeksen maken van 1, 2, 3, 4 etc.
  • Maak stapeltjes met blokjes / Duplostenen met de aantallen van de cijfers.

Letters en taal

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • Met de tafel vol suiker kan je daar letters in schrijven. Op A6-formaat kan je de letters schrijven (kleine letters) als voorbeeld.
  • Er zijn kartonnen letters waarmee je ook heel leuk kan spelen. Door ze na te schrijven, of met fiches na te leggen etc.

Kleuren en vormen

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • Met zwarte repen papier (of elektriciteitstape), recht of rond, kan je silhouetten maken en een zwart / wit afbeelding maken. Of wat dacht je van een straatje en je eigen Mondriaan in combinatie met gekleurde vlakken.
  • Sorteer de fiches op kleur.
  • Leg met de fiches diverse vormen.
  • Rietjes kunnen met chenille, of klompjes klei, aan elkaar worden gemaakt en er diverse vormen gemaakt. De hoeken kunnen aangepast worden.
  • Kleuren ‘mengen’ met vellen vliegerpapier (gelamineerd of tussen lijstjes van ijsstokjes).
  • Met satéprikkers, gekleurde cocktailprikkers of andere staafjes vormen leggen of lange slangen maken.
  • Geometrische figuren leggen.

Creatief

marmer verftekeningen maken met scheerschuim - Mamaliefde.nl
100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • Teken vormen over op een blanke transparant met behulp van een white board of op een vel doorschijnend wit papier
  • Maak een patroon af dat je op een vel papier tekent.
  • Spreid zand, suiker of zout over de tafel heen zodat er tekeningen in gemaakt kunnen worden.
  • Teken met de fiches bloemen, regenbogen of wat je maar wilt. Een soort Australische aboriginalkunst.
  • Met rietjes kunnen er afbeeldingen gemaakt worden.
  • Spuit wat klodders verf op een vel papier en laat ze hier met de handen of (stempel)kwasten mee spelen.
  • Hand omtrekken in speelzand.
  • Tekenen op A3-vel papier.

Sensopatisch

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • Spuit de tafel vol met scheerschuim om heerlijk mee te spelen en schilderijen in te maken.
  • Leg de tafel vol zand, zout of suiker zodat er mee gespeeld kan worden.
  • Leg de tafel vol met kleine stoffen bloemen (van de boa) eventueel in combinatie met de rietjes of chenille om er bloemen van te maken.
  • Leg wat veertjes op de tafel.
  • Leg wat platte aquariumsteentjes op de lichttafel om mee te spelen.
  • Zet gewoon de bak neer met alle materialen voor op de lichttafel en wacht af wat ze ermee gaan doen ;-)

Hier vind je meer voorbeelden van sensopatisch spel en materiaal.

Seizoenen

100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
100 tips en voorbeelden van het spelen met de lichttafel - Mamaliefde.nl
  • In de herfst kan je bladeren op de lichttafel leggen en gebruiken om om te trekken.
  • In de zomer doet een tafel vol zand en accessoires zoals kiezels, zand, zeeschelpen, zee gewassen twijgen, lotus ring, citrus segmenten, bladeren, gedroogde vruchten schelpen het erg goed.
  • Spelen met rozenblaadjes, roze gekleurde rijst en hartvormige bakvormpjes in het kader van Valentijn.
  • Confetti en serpentine in het kader van Carnaval.
  • Voor een winters landschap zijn zout en glitters of sterretjes erg leuk om mee te spelen.
  • Afbeeldingen van bloemen waarmee je samen met de fiches mandala’s kan downloaden vind je hier.

Spelend leren

Lichttafel materiaal, speelgoed en tekenen activiteiten voor kinderen en kleuters - Mamaliefde
  • Met gelamineerde gezichtsdelen zoals mondjes, ogen, neus en oren eventueel in combinatie met een kroontje, wenkbrauwen en een strikje kunnen gezichten gelegd worden.
  • Alle planten en dieren die in een bepaalde streek of periode voorkomen. Flora duidt het plantenrijk aan; fauna het dierenrijk, zoals weekdieren, geleedpotigen, vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren.
  • Je hebt ook magnetische staven en fiches waarmee volop gespeeld en geëxperimenteerd kan worden.
  • Als je een paar confetti in vormpjes lamineert en vervolgens verstopt onder een laagje zand kunnen de kinderen gaan schatzoeken (i spy) naar de voorwerpen en deze ‘blootleggen.
  • Je kan er ook een spelletje van maken dat ze moeten zoeken en dan moeten onthouden welke vormpjes ze zijn tegengekomen.
  • We hadden knikkers met Disneyprinsessen waarvan er telkens twee waren waar je memory mee kan spelen. Om te voorkomen dat de knikkers gaan rollen werkt een laagje bubbelplastic erg goed.
  • Met loose parts spelen en figuren leggen; zoals met wattenstaafjes, stukjes vilt, knopen, oogjes en gebaksvorkjes sneeuwpoppen maken.
  • Pleisters plastificeren zodat je daar eindeloos mee kan spelen. Zeker in combinatie met geplastificeerde afbeeldingen van een jongen en meisje.
  • Van een uitgeprint skelet heb ik een puzzel gemaakt met armen, voeten, benen, lichaam en hoofd.

Geschikte materialen voor op een lichttafel

De lichttafel is zoals het woord het eigenlijk al zegt; een tafel. Daar kan je dus alle kanten mee op. Want op een tafel kan je ook met heel veel spelen.

Het verschil is echter dat er uit deze tafel licht komt. Daarom zijn met name transparante en lichtdoorlatende voorwerpen echt heel fijn. Probeer wel ‘harde’ voorwerpen zoveel mogelijk te vermijden.

Er ontstaan vrij makkelijk krassen in het plexiglas. Mijn tip; ga als eerste op zoek naar huis-, tuin- en keukenmaterialen die al aanwezig zijn en zo gebruikt kunnen worden. Ook een rondje door de Action / Zeeman / Wibra kan zeer veel opleveren.

Huishoudelijk; koekjesstekers, decoratiestenen, rietjes, cocktailprikkers, bakjes, A3-papier, gebaksvorkjes, olie en water, lange pincet, siliconen cupcakevormpjes, transparante borden, anti slipmat voor in de douche.

Goedkoop materiaal; bubbelplastic, gekleurde flesdoppen, veren, buisjes, wattenschijfjes, oogjes, knopen, rozenblaadjes, confetti, linten, veters.

Speelgoed; regenboogblokken, San Kaku Mado driehoekjes, een tangram, magna tiles of magformers, knikkers, speelzand, puzzels, blokken, klei, funmais, aqua beads, magnetische stick & fiches.

Creatief; Chenille, crêpepapier, vloeipapier, stiften, papier, whiteboardmarker, pompons, sjablonen.

Sensopatisch materiaal; suiker, scheerschuim, water, veren, gekleurde spaghetti / rijst.

Voor het spelen met zand, suiker, scheerschuim of zelfs water en andere vloeistoffen of fijne stoffen zou ik het wel adviseren om op zoek te gaan naar een transparante deksel / dienblad met opstaande rand.

Zelf heb ik een vierkante bak gekocht bij de Action die ik nu ook gebruik als opbergkist. Op de vloeistoffen na kan het ook direct op de bak maar de ervaring leert dan wel dat je dan nog een paar dagen aan het vegen bent ;-)

Zelf materialen maken

Maar je kan ook heel eenvoudig zelf materialen maken. Het is dan wel erg fijn als je een lamineerapparaat in huis hebt. Met tissuepapier kan je bijvoorbeeld gekleurde vormen maken waarmee je als een soort 2D-blokken kan puzzelen.

Vliegerpapier is zelfs nog wat fijner omdat die helemaal doorschijnen en je dus ook kleuren kan ‘mengen’. Ook hebben we ‘schatkaarten’ gemaakt met vormpjesconfetti uit een confettikanon van Oud en Nieuw vorig jaar en andere platte vormpjes.

Door ze te lamineren kan je ze nog regelmatig gebruiken. Wist je trouwens dat je gewoon aan de binnenkant van een lamineervel kan schrijven of tekenen en deze vervolgens lamineren zodat het mooi helder wordt?

Linda van Aken
  1. Esmee schreef:

    Wat gaaf!!! Zoveel mogelijkheden en echt een uitdaging voor de kids… en ook voor de mama’s ;-) Ga het zeker onthouden!

  2. Sigrid schreef:

    Wauw! Ik was heel benieuwd naar de veelzijdigheid maar er zijn (dus) eindeloos veel mogelijkheden. Dat vind ik altijd t mooiste speelgoed… Staat op mn lijstje :)

Comments are closed.