Skip to Content

Computational thinking bij kinderen

Computational thinking bij kinderen

Mijn eerste reactie toen ik de term computational thinking voor de eerste keer tegenkwam, was “Denken als een computer? Wat bedoelen ze daar nu weer mee?” Volgens meerdere sites bleek ik fout te zitten.

Hier wordt helemaal niet mee bedoeld dat je moet gaan denken als een computer. En het is ook niet hetzelfde als programmeren of iets met sociale media ofzo. Wat er dan wel mee bedoeld wordt?

Problemen oplossen met behulp van de computer… Juist ja. Maar aan de andere kant is het wel het snappen hoe de computer werkt. Dus zou ik zeggen: toch wel een beetje denken als een computer… Dus: wat houdt dit begrip nu eigenlijk echt in?

Een korte uitleg over computational thinking

Afhankelijk van het vraagstuk kun je denken bij computational thinking aan de volgende werkwijze:

  • Als er een probleem voorgeschoteld wordt, moet je kind gaan proberen om deze te ontleden in kleine stukjes. Zo wordt het niet alleen overzichtelijker voor je kind zelf, maar het oplossen wordt op deze manier ook eenvoudiger te behappen. Vervolgens gaat je kind ieder probleem stap-voor-stap oplossen.
  • Je kind kan gaan kijken of het patronen in het probleem kan ontdekken. Daardoor kan hij gaan inzien wat nu eigenlijk het probleem is, om deze vervolgens op te lossen.
  • De informatie wordt vereenvoudigd door eruit te halen wat overbodig is of door het op een overzichtelijke manier uit te beelden.
  • Hierbij kan hij of zij gebruik maken van een schema, grafiek, tekening enz.
  • Algoritmisch denken: veel problemen zijn oplosbaar door dezelfde route te ‘lopen’.
  • De oplossing zo formuleren dat het toepasbaar is bij volgende, gelijksoortige vraagstukken.

Voor alle punten geldt dat dit dus gebeurt met het werken met de computer. Door een probleem op deze manier te benaderen kan het vraagstuk door een computer opgelost worden. Simpeler gezegd: logisch redeneren met de computer.

Waarom ontleden van een probleem?

Bij problemen die complex zijn, is het op zich juist fijn om met de computer te kunnen werken. Probleem wat zich dan voordoet is hoe je zoiets doet. Veel informatie, veel variabelen: het zelf uitzoeken is lastig, maar hoe maak je de computer duidelijk wat het doen moet? Om die reden zal een leerling moeten begrijpen hoe de computer werkt.

Met deze vaardigheden kan het kind de problemen op de juiste manier benaderen. Hij zal leren hoe de informatie tot stand komt en daardoor ook leren hoe hij deze computer kan gebruiken om problemen op te lossen.

Zo zal hij leren hoe hij moet gaan denken in stappen en in bepaalde vaste routes die gevolgd moeten worden. Algoritmes leren dus.

Maar ook de procedures die nodig zijn. Dus toch wel een soort van ‘leren denken als een computer’ …

Werken met de computer in het onderwijs

Veel nadruk ligt er vaak in het onderwijs op de mediawijsheid. Waarbij er vaak stil gestaan wordt bij alle nadelen van internet, bijvoorbeeld. Natuurlijk is het voor de kinderen zelf veel interessanter om mét de computer te kunnen werken.

Niet alleen om dat er zoveel mee mogelijk is, maar minstens ook omdat een overgroot deel van de bedrijfsmarkt met de digitale wereld werkt. Eigenlijk is computational thinking een basisvaardigheid in onze moderne wereld.

Eventuele informatica, wat op middelbare scholen bij bepaalde richtingen gegeven wordt, is vanzelfsprekend interessant, maar eigenlijk lang niet voor iedereen. Want zeg nou zelf: je hebt een computer vooral om met bestaande programma’s aan de slag te kunnen gaan.

Ontwerpen van deze programma’s besteden de meeste bedrijven toch uit aan gespecialiseerde bedrijven.

Even flauw als voorbeeld: als mijn auto kapot is ga ik er ook niet aan sleutelen…daar bel ik de monteurs in een autogarage wel voor. Maar als ik alleen maar olie hoef bij te vullen, dan kan ik dat zelf ook wel.

Met andere woorden: snappen hoe mijn auto werkt is tot een bepaalde hoogte wel van belang! Zo is het ook met de computer. Snappen hoe het werkt, ‘denkt’ en hoe jij daar gebruik van kunt maken is van belang, zonder dat je meteen alles hoeft te kunnen programmeren!

Digitale geletterdheid

Misschien heb je deze term ook weleens gehoord. Computational thinking is daar een onderdeel van, maar digitale geletterdheid gaat verder. Hier vallen ook zaken onder als mediawijsheid en bijvoorbeeld de basisvaardigheden van ICT.

Meer dan alleen maar werken met de computer

Puur afgaande op voorgaande zou je nog kunnen zeggen dat het inderdaad gaat om leren hoe een computer ‘denkt’. Maar eigenlijk zou je ook kunnen stellen dat computational thinking verder gaat dan dat.

Deze manier van problemen oplossen kun je immers ook toepassen bij andere zaken.

Een groot probleem eerst in stukjes hakken en één-voor-één, in een vast patroon, oplossen: dat werkt ook in het ‘gewone’ leven en is dat ook niet iets wat we vroeger ook al met wiskunde deden?

In de kinderschoenen

We leven al langer in een digitale wereld. Toch staat computational thinking in het onderwijs nog een beetje in de kinderschoenen. Afgaande hoe alles verloopt op dat gebied zal dit niet heel lang duren en zullen er steeds meer mogelijkheden komen voor leerkrachten om op deze manier les te geven.

Bij onderwijsvanmorgen.nl melden ze het volgende: In het curriculum van de toekomst beschrijft Stichting Leerplanontwikkeling (SLO) computational thinking als vaardigheden die essentieel zijn om problemen op te lossen waarbij veel informatie, variabelen en rekenkracht nodig zijn.

Voorbeelden basisschool

Ook op een basisschool kan er al mee gewerkt worden! Jong geleerd is oud gedaan, en dat geldt ook hierbij. Kleuters kunnen zelfs al aan de slag op dit vakgebied.

Een kwestie van logisch redeneren kunnen zij immers ook al. Leren logisch redeneren kun je ook aanleren door eerst zonder computer te werken.

De volgende stap is om deze manier van nadenken te gebruiken bij het voorleggen van een probleem aan de computer. Leren kinderen hoe ze iets stapsgewijs moeten doen, dan leren ze algoritmes herkennen.

Online workshop

Wil je thuis met je kind hiermee oefenen? Kijk dan eens bij de online workshop van Wikiwijs.

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)