Skip to Content

Vanaf welke leeftijd naar de peuterspeelzaal?

Vanaf welke leeftijd naar de peuterspeelzaal?

Voor ongeveer 13 jaar ben ik werkzaam geweest als peuterleidster.

In die 13 jaar is er veel veranderd op de speelzaal. Van voornamelijk brengen, spelen en weer opgehaald worden, tot werken met dagritme en structuur, thema´s die aangeboden worden en volgsystemen om een ontwikkelingslijn te volgen bij de kinderen. Veel leuke jaren meegemaakt en ik heb altijd met zeer veel liefde voor de groep(en) gestaan.

Oké, als (oud)pedagogisch medewerkster ben ik misschien niet zo´n neutrale partij om deze vraag te beantwoorden. In mijn ogen zijn er natuurlijk alleen maar positieve punten te benoemen om je kind naar een peuterspeelzaal te brengen. Maar er zijn ook nog wel wat tegenargumenten te benoemen (hoewel ik wel erg hard heb moeten zoeken haha)

De nadelen

Laat ik beginnen met de nadelen.

Op een speelzaal wordt gewerkt in vaste groepen, met de daarbij behorende vaste groepsuren. Meestal een ochtend en een middag in de week en heel soms 2 ochtenden. In totaal 5 uren per week per groep. Voor ouders is dit niet flexibel in te delen naar eigen keuze. Het is bijvoorbeeld maandagmorgen en donderdagmiddag, of maandagmiddag en woensdagochtend en anders niet.

De speelzaal is dicht tijdens schoolvakanties. Dit onderbreekt de structuur die de kinderen hebben opgebouwd en kan verwarrend zijn voor de peuters.

De leeftijd waarop peuters welkom zijn is soms discutabel. Vanaf 2 jaar zijn de peuters al welkom, maar ik heb gemerkt dat kinderen vaak nog té jong zijn om dan al naar school te gaan. Zeker de laatste jaren dat we meer `schools` gingen werken en bepaalde doelen aan de peuters gingen koppelen, zag je aan sommige kinderen dat deze druk veel te groot was. De stap van mama loskomen en uit de veilige vertrouwde huissituatie naar een klaslokaal met vreemde juf was een stap te ver die het kind nog niet aan kon. In overleg met ouders is dus ook regelmatig besproken om het kind terug te plaatsen op de wachtlijst en het na een half jaar nog een kans te geven. Dit was vaak met zeer positief resultaat.

Kinderen zijn vooral in het begin vaker ziek, of in ieder geval zeer geregeld verkouden. Er wordt veel om je heen geniest en gesnotterd. Maar dit brengt ook weer een voordeel met zich mee, want kinderen bouwen wel al snel een goede weerstand op.

De voordelen

Ben ik dus toch al inmiddels bij de voordelen gekomen

Het is een goede manier om de taalontwikkeling te stimuleren. Er wordt veel gepraat en voorgelezen en verschillende onderwerpen komen tijdens (werk)thema´s aan bod. Kinderen komen al snel met zeer veel taal in aanraking. Ze horen van alles en pikken het snel op allemaal.

Het bevordert ook de sociale ontwikkeling. Samenspelen, speelgoed delen, op je beurt wachten. Ze leren omgaan met andere kinderen binnen een groep. Leren elkaar goed kennen, weten dat iedereen een eigen naam heeft. Worden bewust van zichzelf en dus ook van de ander. Maken snel vrienden. En natuurlijk ook de bijbehorende ruzies, wat helemaal niet erg is. Ze leren ook weer goed maken, conflicten krijgen en oplossen. Zeer belangrijk voor de rest van je leven.

Daarbij leren peuters ook los te komen van thuis. Ze leren zich ook veilig te voelen bij andere volwassenen en leren vertrouwen op degene die hen brengt dat ze ook weer worden opgehaald.

Kinderen komen sneller in aanraking met nieuwe of andere materialen. Veel kinderen hebben thuis geen zandbak, of mogen thuis niet spelen met bijvoorbeeld klei, of verven. Begrijpelijk hoor, ik zei dit vroeger ook al tegen mijn eigen kinderen: “doe dat maar lekker op school bij de juf”. Daar hangen geen dure overgordijnen voor de vensterbank. Want op school is aangeleerd dat natte verftekeningen in de vensterbank konden drogen en daar zijn alle meubels van handig afneembaar hout, hier thuis is het meeste van stof!

Kinderen kunnen op een schoolplein leren fietsen en buitenspelen. Zonder gevaar, het plein is meestal met een hekwerk afgesloten zodat kinderen niet wegkunnen en er is geen gevaar voor verkeer. Onbekommerd rondrennen dus of lekker achter elkaar aan crossen op een fiets, een step of een kar.

Een speeltijd is een klein moment van de dag. Dit kan minder eng zijn vooral in het begin voor een peuter. Je hoeft niet van ´s morgens vroeg tot ´s avonds laat ergens te zijn. Mama of papa brengt het kind maar komt het ook zo alweer ophalen. Natuurlijk is dit tijdsbesef er niet bij peuters en daarom was ik heel blij dat er op een gegeven moment gewerkt ging worden met dagritmekaarten. De kinderen konden de hele tijd precies zien wanneer het spelen klaar zou zijn en dat gaf veel veiligheid.

Doordat het maar om een klein gedeelte van de dag gaat dat kinderen komen spelen, is er dus thuis ook altijd opvang voor de peuter. Of het nu van de ouders zelf is, of door een oppas of opa en oma, er is altijd iemand die het kind komt ophalen en dat houdt dus ook in dat als het kind ziek is of een keer niet zo lekker in zijn vel zit, er niet meteen paniek is bij het thuisfront. De opvang thuis was toch al geregeld.

Ook al is het maar een klein dagdeel dat het kind komt spelen, kan het in het begin best moeilijk zijn voor het kind om los te komen en afscheid te nemen. Hier is op de speelzaal genoeg ruimte voor om op verschillende manieren een wenperiode voor het kind te maken. En maakt het ook makkelijker om als je kind voor de eerste keer naar de basisschool gaat om afscheid te nemen.

Het stimuleert de zindelijkheidstraining. Kinderen zien oudere peuters naar de wc gaan en worden uiteraard nieuwsgierig, hé dat wil ik ook. Prima dan wordt het tijd dat er geoefend gaat worden.

Het karakter van een kind komt sneller naar boven. Hoe reageert het binnen een groep? Reageert het als een haantje, altijd vooraan met het hoogste woord, of houdt het zich afzijdig en praat minder makkelijk in de kring? Ik had bijvoorbeeld een meisje op de groep die altijd met papieren zakdoekjes rondliep om snotneuzen weg te poetsen en zij bekommerde zich ook altijd om verdrietige kinderen. Die gaat later vast de zorg in, zei ik tegen moeder die moest lachen en vertelde mij dat haar zussen en moeder ook in de zorg zaten, dus dat zou kunnen. En er was een jongen die altijd bij de bureaustoel naar de wielen keek hoe die vast zaten, maar ook konden rollen en draaien. Dat werd dus een techneut (vader bleek in de bouw te zitten). Zo grappig om dit te zien, zo jong als ze zijn!

Wat vooral een groot voordeel is van een speelzaal, is dat deze gevestigd zit in een basisschool. Het is ook in de loop der jaren echt een onderdeel geworden van de basisschool. De peuters kunnen op deze manier al vroegtijdig kennis maken met het gebouw en de vele andere kinderen. Ze zien al wat (kleuter)juffen (of meesters) die ze straks bij de overgang naar groep 1 al herkennen. Ze herkennen sommige kinderen van de peutergroep teug bij de kleutergroep, wat ook weer wat extra steun biedt bij de overgang. De juf of meester waar het kind in de kleutergroep start heeft het kind ook al een keer gezien en ouders zullen ook sneller een bekend gezicht hebben, wat contacten onderling versterkt, de drempel ligt lager om elkaar aan te spreken.

Het contact met andere ouders is ook sneller gelegd omdat je samen begint en eindigt. Er komt hierdoor geregeld voor dat je met een groepje ouders op het plein staat te wachten tot de deur opengaat. Een mooi moment om elkaar te leren kennen, te ontmoeten.

Een speeltijd heeft een duidelijk begin en eind van de dag. Je start samen als groep in de kring en gaat daarna aan de slag met het programma en aan het eind wordt er gezamenlijk afgesloten weer in de kring. Alle kinderen weer tegelijk naar huis. Heel duidelijke momenten waar de kinderen snel rust in zien. Op een kinderdagverblijf komt het toch vaker voor dat kinderen tussendoor worden opgehaald omdat een ouder al klaar is met werken. Dat geeft onrust bij andere peuters (waarom mag zij wel naar huis en ik niet? Hé een mama, niet mijn mama……waar is mijn mama, ik wil ook naar mijn mama.) Er ontstaat even een ontregeling in het koppie van de peuter en dit soort momenten zijn dus bij een peuterspeelzaal heel minimaal.

Is jouw kind naar de peuterspeelzaal geweest?

Isabell
Latest posts by Isabell (see all)