Rechten en plichten; wat mag je of verandert er als je 12, 16, 17, 18 en 21 bent?

Een puber in huis. Het kan een uitdaging zijn, maar het kan minstens net zo een heerlijke fase zijn waarin je kind steeds groter wordt en steeds meer zelf mag gaan beslissen (of je dat nu leuk vindt of niet…deze rechten zijn nu eenmaal bij wet bepaald!).

Maar op welke leeftijd mogen ze nu eigenlijk gaan werken op zaterdag? En wanneer mogen ze gaan autorijden? Kortom: een lijst met wat ze allemaal mogen op welke leeftijd!

Inhoud toon

12 jaar

Je kind is een brugsmurf geworden (of wat de benaming op de school van je kind ook mag zijn) en voelt zich al heel groot. Hoewel: op de basisschool was hij of zij heel groot en nu voelt het zich misschien juist wel weer een beetje klein…

Toch is het wel waar: je kind wordt nu echt groot. De tijd dat jij alles bepaalde begint nu beetje bij beetje af te brokkelen. Want met 12 jaar mag je kind:

Orgaandonor worden. Zonder toestemming van de ouders een identiteitskaart aanvragen (een paspoort mag ook, maar daar moeten dan ouders wel toestemming voor geven)
Als het kind ziek is heeft het het recht om te horen wat het nu echt mankeert én het mag meepraten over de behandeling die hij of zij krijgt. De arts mag niet zomaar doen wat de ouders willen, ook het kind heeft nu een stem hierin en die moet gerespecteerd worden. Overigens hebben ouders hierin ook nog rechten. De arts mag niks doen als het kind het niet wil, maar ook niet als de ouders het niet willen
Een tattoo zou nu mogen mits de ouders er hun toestemming voor geven. Overigens mag een tatoeëerder dit alleen zetten (geldt ook voor een piercing trouwens) als de ouders erbij zijn. Hoofd, hals, polsen en handen mogen nog altijd niet. Met andere woorden: de meest zichtbare delen dus…

13 jaar

Het is maar 1 jaartje ouder, maar toch mag je met 13 jaar opeens iets waar je kind misschien wel heel erg naar uitgekeken heeft.

Werken. Hoewel je zoon of dochter nog lang niet alles mag (gelukkig maar), kan het wel een leuk bijbaantje opzoeken voor op de zaterdag en zo lekker gaan sparen voor een eigen computer… Betaalde klusjes mogen nu dus. Dit mag nooit onder schooltijd zijn. Een echt baantje in de schoolvakanties of op zaterdag kan ook. Er zijn wel allerlei beroepen die nog niet mogen. Zo mag je bijvoorbeeld wel vakken vullen in de supermarkt, maar helpen met het lossen van de vrachtwagen bij diezelfde supermarkt mag dan weer niet.
Het scheelt ook nog of het om het bedrijf van je ouders gaat of als je ergens anders gaat werken. Werken in een fabriek, achter de kassa of in de horeca waar alcohol geschonken wordt: dat mag allemaal nog niet. Maar oppassen, fruit plukken of bijvoorbeeld eenvoudig, licht werk op de camping mag wel. Meer informatie vind je hier.

14 jaar

Identificatieplicht. Met 14 jaar moet je zoon of dochter zich altijd kunnen identificeren, net als jij. Een identiteitskaart is dus onvermijdelijk, want je kind heeft immers nog geen rijbewijs die hij/zij hiervoor kan gebruiken. Of een paspoort kan uiteraard ook. Met 14 jaar kan een kind nu zelf aansprakelijk gesteld worden voor schade dat het aanricht, maar als ouder blijf je nog altijd medeverantwoordelijk.
Verkiesbaar stellen. Geloof het of niet, maar jouw veertienjarige zoon of dochter mag zichzelf verkiesbaar stellen voor de gemeenteraad en andere overheden. Ook die van de Tweede Kamer dus. Hoewel er wel een (vreemde) voorwaarde aan zit. Je mag je dus verkiesbaar stellen, maar als je wordt gekozen mag je nog geen zetel innemen. Dat mag pas vanaf 18 jaar.
Ook de DigiD is vanaf nu alleen nog maar aan te vragen door het kind zelf.

15 jaar

Hoera, we mogen meer met werken… Of je daar als ouder blij van wordt is een ander verhaal.

Bijbaantjes. Want je kind mag nu de ochtendkrant gaan bezorgen. En wie neemt dat over als het kind ziek is? Inderdaad, pa of moe, die dan door de regen voor dag en dauw op het fietsje zit… Maar oké, je kind wordt groot en daar moet je iets voor over hebben. Overigens zit er voor de ochtendkrant nog wel een voorwaarde aan vast voor 15-jarigen. Hij mag niet voor 6 uur in de ochtend op pad moeten. Dan moet hij minimaal 18 zijn. Hij mag nu langer werken en op meer tijdstippen. Maar uiteraard nog altijd buiten schooltijden.
Vanaf deze leeftijd heeft hij voor deze werkzaamheden dan ook recht op het minimumjeugdloon. Is je kind 15,5 jaar oud, dan mag het brommertheorie-examen gehaald worden.

16 jaar

Met 16 jaar wordt er een heel extra lijstje aan wat er mag toegevoegd!

Het kind mag nu zelf een arbeidsovereenkomst aangaan. Dit mag voor maximaal 9 uur per dag en hooguit 45 uur per week. Hierbij wordt schooltijd meegerekend als arbeidstijd! Wat niet mag: onder schooltijd (uiteraard), ’s nachts, oproepdiensten of overwerk
Leerplichtig ben je niet meer als je minimaal een havo-, vwo- of een mbo2-diploma hebt. Anders blijf je leerplichtig tot je 18e
Ondernemer worden, met toestemming van de rechter
Zelf verantwoordelijk voor schade
Medische behandelingen worden nu alleen nog door het kind bepaald
Een testament opmaken
Behalen van een brommer- of tractorrijbewijs
Nog fijner: met 16,5 beginnen met autorijlessen. Je theorie mag je gewoon met 16 jaar halen
Uitgaan zonder volwassenen, hoewel de drank nog een paar jaar buiten het bereik blijft
Seks hebben (voor je 16e mag het trouwens ook al! Alleen enkel en alleen met een leeftijdsgenoot). Uiteraard alleen als het vrijwillig is van beide kanten
Ben je als 16-jarig meisje zwanger? Dan kun je de rechter vragen om je meerderjarig te laten verklaren. Hierdoor kun je dan zelf beslissingen nemen en zo je kind zelf opvoeden
Zonder toestemming van de ouders een piercing of een tattoo laten zetten

17 jaar

Die auto komt steeds dichterbij. Met 17 jaar mag hij/zij afrijden en tot zijn 18e mag hij dan zelf rijden, mits er iemand naast zit. Deze begeleider moet minimaal zelf 5 jaar zijn rijbewijs hebben en je hebt een pasje nodig waarop deze vaste begeleiders staan. Deze ‘coaches’ zijn dus vastgelegd en kunnen dus niet zomaar iedereen zijn. Ga je studeren dan kun je nu alvast een basisstudiebeurs aanvragen.

18 jaar

De grootste mijlpaal voor een puber, wat leeftijden betreft. Want ja: dan is je kind opeens geen kind meer, maar gewoon volwassen. Hij mag nu dus gewoon alles doen wat jij doet! Hoewel jij als ouder nog wel tot zijn 21e onderhoudsplichtig voor hem bent. Wat je dan dus allemaal meer mag, is wel een heel lang lijstje. Maar even een paar grote veranderingen:

Zelfstandig rondrijden in de auto (met rijbewijs natuurlijk)
Zelf een uitkering aanvragen
Zelf je bankzaken regelen
Nu mag je dus ook de zetel innemen bij bijvoorbeeld de gemeenteraad of misschien wel in de landelijke politiek
Alimentatie kan nu op je eigen rekening gestort worden
Je mag zelf voogd worden van een kind
Je eigen huis kopen of huren
Je hebt geen kwalificatieplicht meer (school) en kan dus kiezen om voluit te gaan werken
Stemrecht!
Motorrijbewijs met een maximum van 11 kW mag gehaald worden, net als je vrachtwagenrijbewijs. Met een grote kanttekening bij de laatste. Dit is alleen als je ook je code 95 haalt (dit is een vakbekwaamheidscodering, waarvoor je op cursus moet). Zonder deze code 95 moet je 21 zijn. Of het moet gaan om lichte vrachtwagens en campers tot 7500 kg

Tja, de reclame NIXS is nu niet meer aan te voeren. Je kind mag gewoon drinken en roken enz., enz… Beetje vreemd: vroeger moest je 16 zijn voor bier e.d. en 21 voor sterke drank. Nu niks meer mag onder de 18, mag je opeens wel alles boven de 18. Met andere woorden: als je 18 bent mag je ook meteen sterke drank kopen.

20 jaar

Weinig verandering, op 1 rijbewijs na. Je mag nu voor iets zwaardere motors gaan. Namelijk tot maximaal 35 kW (rijbewijs A2).

21 jaar/24 jaar

Vroeger juist dé leeftijd waarop je ‘echt’ volwassen werd; maar tegenwoordig is het natuurlijk niet zo spannend meer. Want je bent met 18 immers al volwassen en mag je gewoon ongeveer alles.

Wat met 21 jaar nog wel verandert is de onderhoudsplicht. Is je zoon of dochter 21 geworden, dan heb jij niet meer de plicht om hem of haar te onderhouden. Als iemand 21 is, heeft hij recht op het minimumloon voor volwassenen.
Wat de rijbewijzen betreft kan er weer meer. Je mag nu dus je vrachtwagenrijbewijs halen zonder code 95 (ga je als beroepschauffeur werken, heb je die code 95 gewoon wel nodig, trouwens). Bij de motor mag ook meer. Maar pas vanaf je 24e mag je echt alles rijden qua motoren. Vanaf je 24e mag je je D-rijbewijs halen (bus). Gaat het om kleinere bussen (maximaal 16 passagiers en 8 meter lang) dan mag het vanaf je 21e.

Adolescent

Author
Recent Posts

Volg me via:

Wil Cats

Schrijfster at geWILde teksten

Wil is een trotse moeder van vier puberende / volwassen jongens en vindt haar vreugde als beheerder van een 'vrolijke veestapel' in het bruisende gezinsleven en haar liefdevolle huwelijk.

Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!