Skip to Content

Straffen of belonen; Wat werkt het beste binnen de opvoeding?

Straffen of belonen; Wat werkt het beste binnen de opvoeding?

Dat lieve, verse baby’tje is ineens veranderd in een razende en tierende peuter. Je zit met je handen in je haar, want waar is je anders zo rustige kind toch gebleven? Nadat je bent bijgekomen van de schrik van deze, gevoelsmatig zo plotselinge verandering, is het tijd om deze opvoedkwestie eens rustig te gaan bekijken. Want hoe ga je bijvoorbeeld om met straffen en belonen?

Ongewenst gedrag van je kind

Want, wat ga je hier aan doen? Gewoon maar boos in het peuterbed laten liggen of kies je voor een andere manier om het ongewenste gedrag ‘aan te pakken’?

Vooruit, aanpakken klinkt misschien heel heftig, maar je moet je wel afvragen of je wat wilt met het ongewenste gedrag van je kind. Negeren is niet zo heel erg, tot op zekere hoogte.

Bij sommige gedragingen kan het schenken van aandacht juist een stimulans zijn voor je kind om er nog een schepje bovenop te gooien. Je kind naar zijn kamer sturen en hem of haar vervolgens de kinderbedden van hem of haar en die van broer of zus te laten verbouwen, kan ook niet de oplossing zijn. Wat is nu wijsheid, straffen of belonen?

De nadelen van straffen

Het eerste wat er van straf te zeggen valt, is ‘wie heeft er wat aan’? Je kind wordt boos of verdrietig en jij voelt je misschien schuldig of misschien krijg je er een soort genoegdoening door. Maar bereik je er ook wat mee? Vooral kinderen tot een jaar of 4 à 5 leren niet zoveel van een straf. Het past dan nog niet zo goed bij de leeftijd.

Tieners zullen echter meer leren van een straf, mits met mate. Straf je te vaak en teveel, dan kan je kind er ongevoelig voor worden. Wil je bij kleinere kinderen toch een soort straf geven, kies dan voor de aanpak die we als lik-op-stuk kennen. Die mooie tekening van zus verscheuren, dan maak je een nieuwe.

De toren van broer omgooien, betekent bijvoorbeeld direct herbouwen. Kies voor een soort straf, dus niet en morgen geen speelafspraak én vroeg naar bed. Het is in ieder geval heel erg belangrijk om te benoemen dat je het specifieke gedrag vervelend vindt, en niet het kind zelf.

Waarom belonen beter is

Door een kind te straffen laat je zien wat het niet moet doen. Wat jij je kind er niet mee leert, is wat je wél van je kind verwacht. Vooral bij kleinere kinderen werkt afleiding heel goed. Gooien met spullen? ‘Ik zie dat je dit speelgoed niet zo leuk meer vindt. Dan kunnen we beter iets anders kiezen in plaats van ermee gooien.’

Op die manier bied je alternatieven voor het ongewenste gedrag. Beloon ook gedurende de dag het goede gedrag wat je ziet. Ruimt je kind uit zichzelf het speelgoed op? Geef hier dan ook een compliment voor. Dit is natuurlijk slechts één van de vele voorbeelden. Vooral peuters zijn gevoelig voor het belonen van goed gedrag.

Let op

Wanneer je kind wat ouder is en het echt ontoelaatbaar gedrag laat zien, bijvoorbeeld het pijn doen van jou of een ander, dan mag je best een straf bedenken. Zorg er wel voor dat de straf past bij de leeftijd van het kind en het ongewenste gedrag.

Schiet jezelf uit de slof? Vergeet niet dat jij ook maar een mens bent en het soms gewoon even teveel wordt. Maar wees dan ook niet te trots om sorry tegen je kind te zeggen. Ook daar leert je kind namelijk weer van.

Waar kies jij voor om je kind te corrigeren?

Floortje