Skip to Content

Ontwikkeling jongen & meisje 13 & 14 jaar tijdens puberteit

Ontwikkeling jongen & meisje 13 & 14 jaar tijdens puberteit

Je kleine mannetje of vrouwtje is met 13 a 14 jaar stiekem best groot geworden. Zomaar ‘opeens’ groeien ze boven je uit en gaan met je in discussie over zaken die altijd vrij gewoon waren.

Maar ze pikken niet langer dat jouw regels ook hun regels moeten zijn. Ze krijgen hun eigen meningen over wereldse zaken en of je wilt of niet: daar gaan ze ook voor! Hallo puberwereld!

Maar is het nu allemaal echt zo erg als je altijd hoort en hoe ga je hier nu het beste mee om?

Pubergedrag

Sommige kinderen beginnen al eind basisschool puberstreken te krijgen, terwijl een ander er nog jaren niet aan toe is. Maar de meeste kinderen zullen rond hun 13e of 14e behoorlijk een puber geworden zijn.

Vaak zitten ze in een groeispurt, beginnen ze interesse te krijgen in volwassen zaken en hebben ze zich het vrijere leven op de middelbare school eigen gemaakt.

Hier zitten pa en moe immers niet meer zo met hun neus bovenop, vaak is de school in een andere woonplaats en je hebt steeds wisselende leerkrachten: het geeft een gevoel van veel meer aangewezen te zijn op jezelf.

En dat kan voor de één eng zijn, maar mijn ervaring is eigenlijk veel meer dat de ouders het eng vinden en het kind smult ervan… Maar natuurlijk is ieder kind anders.

De één zal zijn kop in de wind gooien en overal tegenin willen gaan, terwijl de ander het liefst nog lekker dicht tegen pa of moe aan op de bank kruipt.

En weet je: het leuke aan de pubertijd is, dat ze vaak het alle twee wel in zich hebben. Het is toch prachtig om te zien hoe je kind groot wordt en toch ook nog graag even het kleintje van je is!

Ontwikkeling van een 13-jarige

Op de leeftijd van 13 ondergaan kinderen aanzienlijke veranderingen in verschillende aspecten van hun leven.

Fysiek gezien bevinden ze zich midden in de puberteit, wat leidt tot snelle groei, zowel in lengte als in gewicht.

Hormonale veranderingen veroorzaken ook emotionele schommelingen en veranderingen in hun sociale dynamiek. Het is een tijd van ontdekking en zelfherdefiniëring.

Ontwikkeling van een 14-jarige

Op 14-jarige leeftijd zetten de ontwikkelingen zich voort, zij het met meer stabiliteit op sommige gebieden.

Pubers ontwikkelen een steeds duidelijker gevoel van identiteit en beginnen zich meer bewust te worden van hun persoonlijke interesses en waarden.

Tegelijkertijd blijft de invloed van leeftijdsgenoten en de behoefte aan sociale acceptatie sterk aanwezig.

Ontwikkeling op veel vlakken

Je puber moet zich gaan losmaken van wie hij als kind was en gaat zich voorbereiden op zijn volwassen leven. Dit is voor jou een hele verandering, maar minstens net zo voor je kind.

Zo zal zijn lichaam gaan veranderen, doet de eerste menstruatie of zaadlozing zijn intrede en kunnen gevoelens opeens met hem op de loop gaan.

Wees als ouder zijn grote steun en toeverlaat én geef je kind ook meteen de ruimte om zichzelf te kunnen ontdekken op allerlei fronten.

Lichamelijke ontwikkeling

De lichamelijke ontwikkeling van 13- en 14-jarigen is opmerkelijk. Snelle groei, ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken en een toename van hormonen kenmerken deze fase.

Het is belangrijk om de nadruk te leggen op gezonde levensstijlgewoonten, zoals voldoende slaap, voeding en lichaamsbeweging, om de lichamelijke ontwikkeling te ondersteunen.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Op sociaal-emotioneel gebied worstelen tieners met het balanceren van onafhankelijkheid en het behouden van gezonde relaties met familie en vrienden. Ze ervaren intense emoties en ontwikkelen copingmechanismen.

Ouders en verzorgers spelen een cruciale rol bij het bieden van emotionele ondersteuning en het aanmoedigen van open communicatie.

Lees ook: Puberbrein; hersenontwikkeling pubers

Cognitieve ontwikkeling

De cognitieve ontwikkeling op deze leeftijd omvat het verfijnen van abstract denken en probleemoplossende vaardigheden. Tieners worden steeds beter in het begrijpen van complexe concepten en het kritisch analyseren van informatie.

Het ondersteunen van hun intellectuele nieuwsgierigheid en het aanmoedigen van zelfontdekkend leren is essentieel.

Verschillen tussen jongens en meisjes in de eerste jaren van de pubertijd

Hoewel er algemene overeenkomsten zijn in de puberteitsontwikkeling, kunnen er ook verschillen zijn tussen jongens en meisjes.

Meisjes ervaren bijvoorbeeld doorgaans een eerdere groeispurt, terwijl jongens later beginnen maar vaak een snellere groei doormaken.

Verschillen in hormonale veranderingen en de impact op emotioneel welzijn kunnen ook opvallen.

Seksuele voorlichting: hoe doe je dat of doe je het niet?

In de tegenwoordige tijd kan je jezelf afvragen of je nu nog wel echt seksuele voorlichting moet geven. Ze krijgen al zoveel voor hun kiezen via internet (ook al probeer je dat te voorkomen) en op school. Maar natuurlijk is het wel goed om er met je kind over te praten.

Zie je er tegenop? Je hoeft er helemaal geen hoogdravend iets van te maken! Heel serieus om de tafel gaan zitten, waarom zou je? Volgens mijn persoonlijke mening kan je veel beter inhaken op dingen die gezegd worden, bijvoorbeeld situaties die onder het eten over tafel gaan.

Door hier speels op in te springen en dan direct dingen te vertellen maken het geheel veel minder ingewikkeld en is voor de kinderen ook minder beladen.

Daarnaast kan je ook een voorlichtingsboek kopen voor pubers en die gewoon op zijn kamer leggen.

Vertel er uiteraard wel bij dat als hij of zij vragen heeft, die aan jou gesteld kunnen worden! Houden jullie wel van een goed gesprek samen? Tja, dan houdt niets je tegen om ook dit onderwerp zo te bespreken!

Zelfstandigheid van het kind van 13/14 jaar

Tijdens deze jaren groeit het verlangen naar autonomie. Kinderen willen meer verantwoordelijkheid en beslissingsvrijheid. Het is belangrijk om hen geleidelijk aan meer taken toe te vertrouwen, zodat ze zelfstandigheid kunnen ontwikkelen en tegelijkertijd de nodige begeleiding ontvangen.

Een andere mening hebben is oké

Dat er ruzies horen bij de pubertijd wordt vaak wel dubbeldik erin gewreven door anderen, of dit nu een school of gewoon de krant is. Natuurlijk komt dit voor, want je kind krijgt een eigen mening die behoorlijk tegen jouw principes in kan gaan.

Maar het is niet alleen de schuld van de puber, die er met zijn akelige hormoonhuishouding ook niet zoveel aan kan doen dat hij soms bloedchagrijnig is en het volgende moment uit zijn dak gaat op een vette hit…

Ook jij als ouder kan eens naar jezelf kijken hoe jij omgaat met andere meningen. Geef je kind de ruimte om zijn eigen ideeën te hebben. Het is geen verlengstuk van jou, hij of zij is een eigen persoonlijkheid!

Gaat het om regels in huis, dan zou je samen kunnen kijken of er dingen anders kunnen zodat jullie beiden gelukkig zijn.

Uiteraard houd jij nog het laatste woord en kunnen sommige dingen gewoonweg niet, maar door je kind serieus te nemen bereik je twee dingen: je kind voelt zich gehoord en zal dus ook eerder geneigd zijn om met minder genoegen te nemen én hij zal eerder met dingen naar je toe komen dan dat hij weet dat je er toch weer tegenin zal gaan.

En dat kunnen ook serieuze zaken zijn! O ja, en niet te vergeten: je geeft het goede voorbeeld!

Want dat iedereen een eigen mening mag hebben en dat dat oké is, is toch een prima waarde die je door wilt geven, nietwaar?

Als je kind in de knoop zit

Een puber is ook maar een mens…en het kan dus zomaar gebeuren dat je kind met zichzelf overhoop ligt door al die veranderingen en gevoelens. Soms is dit vrij duidelijk te zien, maar pubers zijn vaak meesters in het verbergen van hun echte emotie.

Een keer een dip is natuurlijk helemaal zo’n ramp niet en hoort gewoon bij het leven, toch?

Maar blijft je puber somber op de bank hangen, heeft hij nergens zin in en meer van dit soort zaken, dan is het zaak om snel in te grijpen.

Hoe sneller een depressie herkend wordt, hoe beter/sneller je kind geholpen kan worden om weer van het leven te kunnen genieten. Kenmerken kunnen zijn:

  • Slaapproblemen
  • Vermoeidheid
  • Leerproblemen
  • Angsten
  • Agressief gedrag
  • Omgangsproblemen
  • Geen eetlust
  • Afvallen
  • Somber
  • Boos en opvliegend gedrag
  • Weinig plezier hebben in dingen
  • Huilen
  • Zelfmedelijden
  • Overdreven vrolijk doen!
  • Veel piekeren
  • Besluiteloosheid
  • Denken aan de dood
  • Zich afzonderen
  • Rusteloos zijn
  • Zich te jong gedragen!

Natuurlijk is dit lijstje niet compleet en hebben de kinderen niet alle symptomen! Raadpleeg je arts als je je zorgen maakt en kijk hier eens.

Lees ook: Mijn puber piekert veel, wat kan ik doen?
Lees ook: 10 tips voor als je kind last heeft van depressieve gevoelens

Huisregels voor een 13/14-jarige

Bij het opstellen van huisregels voor een 13-jarige is het cruciaal om een balans te vinden tussen het handhaven van structuur en het geven van ruimte voor groei.

Duidelijke communicatie over verwachtingen met betrekking tot huiswerk, schermtijd, sociale activiteiten en verantwoordelijkheden draagt bij aan een gezonde omgeving.

Het instellen van regels met ruimte voor dialoog helpt bij het bevorderen van begrip en samenwerking.

Complimenten werken nog altijd

Je puber komt misschien onverschillig over, maar weet je: hij vindt het nog steeds fijn om gewaardeerd te worden.

Stiekem willen ook pubers gewoon de waardering van hun ouders hebben en die kan jij geven door gewoon zijn fijne gedrag te complimenteren.

Zonder commentaar erbij als ‘zeker als je het voortaan zo doet…’ of zoiets. Gewoon een compliment omdat hij spontaan de tafel helpt afruimen, bijvoorbeeld, en daarmee klaar!

Pubertijd een ramp?

Zodra je het over de pubertijd hebt, komen toch vooral de negatieve zaken naar voren. Eigenlijk jammer en door dit te doen ga je er ook al vanuit dat het een ramp zal zijn. Niet doen! Pubers zijn juist hartstikke leuk! Ze hebben verfrissende ideeën, waar jij gewoon ook van leren kan!

Het is prachtig om opeens op een heel ander manier met je kind om te kunnen gaan en te zien hoe hij of zij zich ontwikkelt. Loslaten is een moeilijk ding, maar kijk eens naar de dingen die ervoor terugkomen!

Opeens kan je samen met je kind dingen doen, die je met een klein kind echt nog niet op zo’n manier kan.

Zo sta ik regelmatig met 1 van mijn zoons nieuwe recepten uit te proberen in de keuken (en dan leren we van elkaar!) en bij mijn zussen zie ik de gezellige winkelsessies met hun grote dochters.

Je raakt ze niet kwijt: de rollen worden alleen maar anders! Tot op zekere hoogte trouwens, want stiekem blijven het gewoon je “kleine mannetjes en vrouwtjes” ook al steken ze mijlenver boven je uit. Maar dat gaan we ze niet vertellen natuurlijk!

Lees ook: Praten met je puber; Tips voor de communicatie van gesprekken tussen ouder en kind

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)