Praten over gevoelens kan voor jezelf al lastig zijn, maar we weten ook dat het wél goed is om over je emoties te praten. Dit geldt uiteraard ook voor je kinderen. Je kind helpen om over gevoelens te praten is dan ook geen overbodige luxe. Hoe pak je dit aan? En wat doe je als je kind geen prater is?
Waarom over gevoelens praten?
Met je kind over zijn emoties praten, over wat er in hem omgaat of wat iets met hem doet, is niet alleen goed om hem te helpen met zijn verdriet of andere gevoelens van het moment zelf. Het is ook goed om hem die vaardigheid aan te leren voor de rest van zijn leven.
Jong geleerd is immers oud gedaan! Er zijn kinderen die alles spontaan eruit flappen of toch wel uit zichzelf naar je toekomen. Maar er zijn ook kinderen die, zo jong als ze zijn, alles al binnen houden.
In het laatste geval zul je dus nog iets meer moeten doen om je kind aan het praten te krijgen. Maar juist voor deze kinderen is het wel belangrijk. Uit zichzelf zullen ze het immers niet doen!
Een ander punt is het je leren uitdrukken. Los van of je dat wel of niet durft, is het voor een kind nog lastig om alle gevoelens te benoemen of waarom ze zich zo voelen.
Juist door met jou te praten help je hem (of haar) om deze vaardigheid aan te leren én helderheid op het moment zelf te krijgen.
Met je kind zulke gesprekken voeren zorgt ook voor een stevige vertrouwensband, waardoor je kind zich gehoord voelt én daardoor ook sneller met zijn of haar problemen naar je toe zal komen.
Hoe praat je met je kind als hij zelf komt?
Is je kind wel een prater en komt het naar je toe? Ook al is het probleem voor jou een onbenullig iets, voor je kind is het wél belangrijk. Lach hem dan ook nooit uit en wees er echt met je aandacht bij. Zo leert je kind dat het altijd mag komen met zijn of haar verhaal.
Doe je dit niet, dan zal het uiteindelijk ook niet meer met dingen komen die grotere problemen opleveren. Je lacht hem toch uit… of je hebt toch geen tijd.
Praat rustig met je kind en luister dus goed naar hem of haar. Ja, soms komt het niet altijd uit. Maar het is simpelweg wel wat ze nodig hebben. En niet ergens snel tussen de blikken op je beeldscherm door!
Hoe praat je met je kind?
Heb je door dat je kind anders is dan gewoonlijk en wil je weten wat er aan de hand is? Dan zul je zelf moeten proberen om iets uit je kind los te krijgen.
Maar hoe pak je dat nu het beste aan? Er zijn immers kinderen (en volwassenen) die juist helemaal dichtklappen als er te veel druk op ze gelegd wordt om te praten.
Zegt je kind iets waar je op in kunt gaan, pak die kans dan! Dat werkt beter dan zelf gaan vissen naar verhalen. Begin anders met gewone vragen als ‘hoe was het op school (of waar ze dan ook geweest zijn).’ Zeker bij jonge kinderen kan dit werken.
Komt er nog niks, dan kun je gerichtere vragen gaan stellen. Zorg er wel voor dat je vragen zo gesteld worden dat ze geen beschuldigingen bevatten.
Iets zeggen als ‘Waarom ben je nu weer zo nukkig?’ is natuurlijk een regelrechte beschuldiging die juist tegendraads werkt. Stel dan ook liever vragen die enkel belangstelling uitstralen en je kind in zijn waarde laten.
Daarnaast stel je open vragen. Een vraag stellen die alleen beantwoord hoeft te worden met een ja of nee is ook niet ideaal, omdat je kind dan enkel ja zegt op de vraag of hij boos is…en weet je nog niet veel.
Daarnaast zorgen open vragen er ook voor dat je kind zelf na moet denken over wat hij nu precies voelt en waar dat door komt. Hiermee kunnen dingen ook voor hem helder worden. Heb je nog een heel jong kind, dan is een open vraag juist te ingewikkeld!
Zorg dat er een fijne vertrouwensband tussen jullie is, zodat je kind zich veilig genoeg bij je voelt om te praten. En dat het zich ook geliefd en gehoord voelt. Dit bereik je onder andere door te zorgen dat je iedere dag minimaal 1 keer echt alle aandacht aan dat ene kind kan geven.
Voor het naar bed gaan, bijvoorbeeld, of juist als ze net uit school komen. Zodat ze even de kans hebben om hun verhaal te doen (ook als er niks aan de hand is verder).
Bedenk ook dat kinderen anders in de wereld staan dan jij. Iets waar hij of zij mee zit kan voor jou niks voorstellen, maar voor hem een torenhoog probleem zijn. Neem dit serieus.
Maar let op: het kan ook andersom. Jij kan denken dat je kind ergens mee zou moeten zitten (bijvoorbeeld na een heftige gebeurtenis) en vind je dat er gepraat moet worden, terwijl je kind juist behoefte kan hebben aan gewoon doen en gewoon spelen.
Natuurlijk houd je het in de gaten, maar te veel pushen kan net zo goed averechts werken!
Tips als je kind geen prater is
Is je kind geen prater of zie je dat hij met dit onderwerp minder vrij is? Het kan helpen om het minder zwaar te maken door ondertussen samen ergens mee bezig te zijn. Een ‘spontaan’ gesprekje in de auto, bijvoorbeeld, of tijdens een wandeling.
Omdat je dan minder op elkaar gefocust bent (je hoeft elkaar niet aan te kijken) kan dit net een beetje lucht geven. Je kind voelt zich niet continu bekeken, zeg maar.
Het goede voorbeeld geven
Wil jij je kind leren om over zijn of haar gevoelens te praten, dan is het goed om ook zelf het goede voorbeeld te geven. Ben je zelf boos omdat iemand je een rotstreek heeft geleverd? Benoem gewoon zelf ook naar je kinderen toe dat je boos bent.
Je hoeft niet alles in detail uit te leggen, want het is niet de bedoeling dat je je kind opzadelt met jouw probleem. Maar laten zien dat ook jij weleens niet blij en vrolijk bent en dat je daar gewoon over kunt praten, is prima.
Bij heftige gebeurtenissen
Er kunnen heftige gebeurtenissen zijn die vragen om een gesprek, zoals:
- Pesten
- Problemen op school
- Bij scheiding van de ouders
- Het overlijden van een dierbare
- Bij pubers komen er nog meer zaken bij, zoals:
- Als je kind drugs gebruikt, rookt of drinkt
- Als de verkering uit gaat
- Als je kind worstelt met zijn gender of geaardheid
Heb je door dat het spreken met je kind moeilijk gaat, maar dat er echt wel iets is? Dan kun je altijd hulp inroepen. Dit kun je doen door zelf eerst eens ergens te gaan praten om gesprekstechnieken aangereikt te krijgen.
Maar het kan ook goed zijn als je kind extern met iemand spreekt. De situatie kan namelijk ook zo zijn dat je kind juist niet met jou erover kan of durft te praten omdat het jou niet nog meer pijn wil doen.
Het hoeft helemaal niet zo te zijn dat hij of zij het doet omdat het bang voor je is of geen vertrouwen in je heeft. Zeker in situaties waarbij de ouder zelf ook verdriet heeft (bij het overlijden van een gezinslid, bijvoorbeeld, of een echtscheiding) kan het kind niet willen praten om jou te beschermen!
Natuurlijk heeft je kind wel hulp nodig. Raadpleeg hiervoor een professional of zoek eens naar een lotgenotengroep voor kinderen.
Tenslotte: maak niet alles zwaar!
Natuurlijk doen we het met de beste bedoelingen, maar we moeten ook opletten dat we kinderen niet al meeslepen naar allerlei therapieën gaat om te werken aan je gevoelens terwijl er weinig aan de hand is.
Je kan zo de situatie alleen maar nog zwaarder maken dan het eigenlijk voor het kind is én je geeft het signaal af dat je kind altijd een ander nodig heeft. Aangeleerde hulpeloosheid kan dan een gevolg zijn.
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
