Skip to Content

De rechten en plichten van een stiefouder

De rechten en plichten van een stiefouder

Als stiefouder kunnen de kinderen je heel dierbaar zijn. Je beschouwt ze misschien wel helemaal als je eigen kinderen. Maar hoe zit het nu eigenlijk met jouw rechten en plichten? Heb je die eigenlijk wel als stiefouder? 

Wat is een stiefouder?

Onder stiefouders worden mensen bedoeld die getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben met een persoon die al kinderen heeft.

Nu zullen we altijd de nieuwe partner van een vader of moeder een stiefouder noemen, maar wat betreft de rechten en plichten gaat het om stiefouders waarbij het stiefkind ook echt tot het gezin behoort. 

Stiefouder zonder huwelijk 

Ben je wel stiefouder, maar ben je niet officieel samen met je partner (dus jullie zijn niet getrouwd en hebben geen geregistreerd partnerschap) dan heb je geen plichten naar het kind toe. Je zou wel aanspraak kunnen maken op ouderschapsverlof.

Uiteraard moet je dan wel duurzaam voor het kind zorgen en wel op hetzelfde adres ingeschreven staan als je stiefkind. Je kunt dit verlof opnemen tot het kind 8 jaar is. Je hebt recht op 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. 

Onderhoudsplicht als stiefouder

Als stiefouder die wel getrouwd is (of met een geregistreerd partnerschap, uiteraard) heb je vanzelfsprekend ook recht op ouderschapsverlof. Maar je hebt dan ook onderhoudsplicht!

Je moet dus ook betalen voor de verzorging en de opvoeding van de kinderen van je partner. Hierbij wordt er gekeken naar je draagkracht of anders gezegd: naar je inkomen. Uiteraard zal dit duren tot het kind 18 jaar is.

Ook zal je tot zijn 21e moeten bijdragen aan de studie en het levensonderhoud van dit kind. Het zou kunnen betekenen dat door jouw bijdrage aan onderhoud de kinderalimentatie van de ex van je partner lager zal worden!

Belastingvrij schenken

Je mag een kind een bepaald bedrag per jaar belastingvrij schenken. Hoeveel verschilt per jaar, dus kijk op de site van de overheid voor de exacte cijfers. In 2023 is het in ieder geval €6.035.

Dit bedrag mag je ook schenken aan je stiefkind of pleegkind. Maar dit bedrag is eenmalig, dus voor beide ouders samen. Jullie mogen dus niet beide dit bedrag schenken. 

Wat zijn je rechten na een scheiding?

Jullie relatie eindigt. Daarmee eindigt ook direct jouw rol richting het kind. Je hebt op geen enkele manier meer rechten of plichten. Het betekent dat jouw verplichting tot betalen direct stopt. Je hebt ook geen plicht om kinderalimentatie te betalen. Maar dus ook geen rechten meer.

Zijn jij en het kind echter heel erg aan elkaar gehecht geraakt en wil je dus wel graag een rol blijven spelen in zijn of haar leven? Je zou dan kunnen proberen om een omgangsregeling voor elkaar te krijgen. Je moet dan wel kunnen aantonen dat die band er is. Zoals je wel zult begrijpen is dit iets voor de rechter om te bepalen of je een omgangsregeling kunt krijgen.

Is het kind ouder dan 12 jaar en heeft het zelf bezwaren tegen een omgangsregeling? Dan kan de rechter het verzoek om die reden afwijzen. Ook zal de rechter bepalen of het kind er geen schade door zal ondervinden. Het belang van het kind staat dan ook voorop. 

Kan ik wel officieel ouder worden van mijn stiefkind?

Ja, dat kan! Dan moet wel de situatie aan bepaalde voorwaarden voldoen. Je kunt het kind erkennen als alleen je partner het ouderlijk gezag heeft. Daarmee ben je stiefouder af en word je gezien als de tweede ouder.

Zijn jullie getrouwd of hebben jullie geregistreerd partnerschap, dan ben je ook meteen een ouder met ouderlijk gezag.

Hebben jullie die officiële verbinding niet, dan kan je wel het ouderlijk gezag krijgen, maar dit zullen jullie dan nog extra moeten aanvragen bij de rechter. Het ouderlijk gezag aanvragen kan alleen als:

  • De partner minimaal 3 jaar alleen het gezag over het kind heeft
  • Jullie minimaal 1 jaar samen voor het kind zorgen
  • Het in het belang van het kind is
  • En er wordt gekeken of de andere ouder nog een rol speelt in het leven van het kind

Ouderlijk gezag van een stiefkind

Je hebt als stiefouder dus niet automatisch het ouderlijk gezag over het kind. De biologische ouders zullen dit in normale situaties hebben. Jij kunt niet als derde ouder ook het gezag krijgen. Is de ex van je partner uit dit gezag gezet, dan kun jij dus wel het ouderlijk gezag aanvragen. 

Een stiefkind adopteren

Dan is er nog een optie: het stiefkind adopteren. Partneradoptie wordt dit genoemd. Ook hiervoor gelden enkele voorwaarden. 

  • Jullie moeten nu al minimaal 3 jaar samenleven
  • Hiervan moeten jullie al minimaal 1 jaar voor het kind zorgen
  • Er mag niemand anders gezag over het kind hebben dan jouw partner en eventueel jijzelf al
  • De andere ouder biedt overduidelijk niets meer richting het kind. Of dit zo is zal de rechter bepalen.

Hoe zit het met erfenissen bij stiefrelaties?

Wat erfenissen betreft heb je helemaal geen rechten richting je stiefkind als je het kind niet officieel hebt erkend of geadopteerd. Overlijdt het kind of jij? In beide gevallen zal er niks geërfd worden.

Wil je dat je stiefkind ook een deel erft als je overlijdt? Denk er dan dus aan om dit vast te laten leggen in een testament.

Soms kan het voorkomen dat een volwassen stiefkind alsnog wordt geadopteerd om zo toch een officiële ouder-kindrelatie te hebben. Ook hier zijn diverse regels aan verbonden en kan niet zomaar.

Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)