Hoe zit het nu precies met ouderlijk gezag en voogdij?

Ouderlijk gezag en voogdij: twee termen waarvan je wel snapt dat het met een kind te maken heeft waarover jij de verantwoording draagt.

Maar wat is het verschil en hoe kun je regelen dat je dit krijgt als het kind niet jouw biologische kind is? En het erkennen van een kind; is dat hetzelfde als het ouderlijk gezag krijgen?

Inhoud toon

Wat is ouderlijk gezag?

Het ouderlijk gezag valt, zoals de naam al doet vermoeden, toe aan de ouders van het kind. Hiermee hebben zij de verplichting om het kind te onderhouden, te verzorgen en op te voeden.

Zij zullen te allen tijde samen de belangrijke beslissingen moeten nemen en eigenlijk zelfs de verantwoording hebben om het contact tussen kind en de andere ouder te stimuleren!

Een minderjarig kind in Nederland staat altijd onder het gezag van zijn moeder, bij getrouwde ouders (of bij geregistreerd partnerschap) ook automatisch onder die van de vader en soms kan er een derde zijn: een voogd.

Zijn de ouders niet officieel samen dan zal de vader dit gezag moeten aanvragen. Dit wordt dan vastgelegd in het gezagsregister.

Wat is voogdij?

Voogdij treedt pas in werking als er geen ouders meer in leven zijn. In zo’n geval moet iemand anders immers voor het kind zorgen. Voogdij geeft dezelfde verplichtingen als ouderlijk gezag: het opvoeden, verzorgen en onderhouden van het kind.

Voogdij kan gegeven worden aan bijvoorbeeld familieleden of vrienden, maar het kunnen ook ‘vreemden’ zijn die door de rechtbank worden aangewezen. Ouders kunnen al laten vastleggen dat als er iets met ze gebeurt, wie er dan de voogdij over hun kinderen krijgt.

Voogdij en ondertoezichtstelling

Let op: een voogd bij een ondertoezichtstelling is anders dan de voogd bij voogdij. In laatstgenoemde geval zal de voogd de volledige rol van ouder op zich nemen.

Bij ondertoezichtstelling wil het zeggen dat het kind nog gewoon zijn eigen ouders heeft en de (gezins-)voogd hierin ondersteunt en de veiligheid van het kind, bijvoorbeeld, bewaakt.

Hierbij houden de ouders dus wel het ouderlijk gezag, maar zijn ze verplicht om de hulp van de gezinsvoogd te accepteren.

Wat gebeurt er bij erkenning?

Bij erkenning stelt een man, met toestemming van de moeder, dat hij de vader van het kind is. Erkennen kan gewoon gedaan worden bij de burgerlijke stand van de gemeente. Dit kan trouwens ook gedaan worden door iemand anders dan de biologische vader.

Maar let op: erkennen is niet hetzelfde als het ouderlijk gezag krijgen. Dit zal je apart moeten aanvragen. Het kind is anders wel je kind, maar je mag niet mee beslissen over de opvoeding van het kind!

Overigens geeft het wel het recht om omgang te hebben met het kind en de gezaghebbende ouder zal je moeten informeren over het kind. Ook is het kind wel je erfgenaam en heb jij de plicht om het kind te onderhouden!

Even kortweg gezegd: het kind is gewoon jouw kind, zonder dat jij er iets over te zeggen hebt… Daarvoor zul je dus een aanvraag moeten indienen!

Ouderlijk gezag beëindigen

In principe zijn ouders verantwoordelijk voor hun kind tot hun achttiende en onderhoudsplichtig zelfs tot hun éénentwintigste. Toch kan het gebeuren dat het ouderlijk gezag eerder stopgezet wordt.

Een rechter kan iemand uit de ouderlijke macht zetten, waarbij het meestal gaat om zeer ernstige gevallen waarbij het kind of zijn ontwikkeling gevaar loopt.

Op zo’n moment krijgt een instelling of een pleegouder dit gezag. Zij zullen de ouders wel zo goed mogelijk blijven informeren, maar deze hebben niets meer te zeggen over het kind.

Bij echtscheidingen kan het noodzakelijk zijn om één van de ouders te ontslaan uit de ouderlijke macht. Dit wordt echter alleen in heel zeldzame gevallen toegestaan en er wordt altijd uitgegaan van de positie van het kind in dit verhaal!

Ouderlijk gezag bij jonge moeders

Je kunt pas het ouderlijk gezag krijgen als je 18 bent. Moeders, die bij geboorte 16 of 17 zijn, kunnen bij de kinderrechter een meerderjarigheidsverklaring aanvragen. Ook dan zul je automatisch het ouderlijk gezag krijgen.

Als je niet meerderjarig (verklaard) bent, en ook de vader nog geen 18 is, zal het gezag aan een pleegouder toegewezen worden. Je kunt dit gezag terugkrijgen als je 18 bent, door dit aan te vragen bij de rechter.

Na overlijden

Als 1 ouder overlijdt, zal de andere ouder uiteraard alleen het ouderlijk gezag hebben. Heeft deze ouder een nieuwe partner? Ook als deze het gezag nog niet heeft en de overgebleven ouder overlijdt ook, zal hij of zij het gezag krijgen over het kind.

In een testament of in het gezagsregister kunnen 1 of 2 voogden benoemd worden voor de kinderen mocht er iets met de ouders gebeuren.

Bij adoptie

Bij adoptie zullen de adoptieouder(s) uiteraard het volledige gezag over het kind hebben. Dit gezag is gewoon het ouderlijk gezag. Bij adoptie van een Nederlands kind of een kind vanuit een Haags adoptieverdragland is erkenning niet meer nodig en is op dit gebied alles direct geregeld als de adoptie rond is.

Adopteer je echter uit een ander land dan hierboven vermeld, zal de adoptie eerst goedgekeurd moeten worden!

Pas daarna is deze rechtsgeldig en is het kind erkend als jouw kind én zal het ouderlijk gezag bij jou komen te liggen.

En hoe zit het met twee moeders?

In het geval van twee moeders, kan de niet-biologische moeder het gezag krijgen door het kind te erkennen of gaat dit automatisch bij huwelijk of geregistreerd partnerschap.

Bij laatstgenoemde moet wel duidelijk gemaakt kunnen worden via een certificaat van een kliniek dat de zwangerschap is ontstaan via een onbekende zaaddonor.

Om in het buitenland ook zeker te zijn van het ouderschap van de tweede moeder, kan het noodzakelijk zijn om te kiezen voor partneradoptie.

En bij twee vaders?

Naast adoptie kunnen vaders ook gebruik maken van een draagmoeder, wat overigens niet verboden is in Nederland! In laatstgenoemde geval is het natuurlijk afhankelijk van de afspraken die onderling gemaakt worden hoe het gezag geregeld gaat worden.

Op zich zal de moeder altijd in eerste instantie het ouderlijk gezag hebben. Juridisch zal er dus goed opgelet moeten worden hoe dit aangepakt moet worden!

Het is dan ook aan te raden om hiervoor een specialist in de arm te nemen, zodat alles goed vastgelegd wordt!

Juridisch

Scheiding

Alleenstaand ouderschap

Relatie

Vaderschap

Author
Recent Posts

Volg me via:

Wil Cats

Schrijfster at geWILde teksten

Wil is een trotse moeder van vier puberende / volwassen jongens en vindt haar vreugde als beheerder van een 'vrolijke veestapel' in het bruisende gezinsleven en haar liefdevolle huwelijk.

Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!

Volg me via: