Hoe leer je pubers & tieners zelfstandig te koken, en wat zijn geschikte afspraken?

Als ouder van jonge kinderen is het essentieel om alle mogelijke capaciteiten te hebben, van plannen en organiseren tot leiden en uitvoeren. Het opvoeden van kinderen voelt soms als een fulltime baan. In een druk schema probeer je de dag efficiënt te plannen en taken doelgericht uit te voeren zonder extra tijd te verspillen.

Toch zijn er momenten waarop je gewoon even alleen wilt zijn, vooral in de keuken of badkamer, waar gevaarlijke voorwerpen zoals scherpe messen en hete pannen zijn. Maar als je kinderen nooit leren hoe ze hiermee moeten omgaan, blijft het een potentieel gevaar. Dit artikel onderzoekt het belang van het leren van deze vaardigheden op jonge leeftijd.

Inhoud toon

Er komt een moment dat….

Het is dus wel van belang dat een kind geleerd wordt om op een verantwoorde veilige manier in de keuken te kunnen en mogen handelen.

Er komt hoe dan ook een moment in je leven, dat je kind het een keer zelf zal moeten doen. Je bent misschien een keer later thuis van je werk, je hebt een afspraak met iemand om een hapje te eten of je gaat een weekendje weg met je partner. Dan zal je kind, die inmiddels al is opgegroeid tot puber, het alleen moeten kunnen rooien. Zelf alles moeten kunnen regelen, van op tijd opstaan voor school of werk en genoeg brood voor lunch meenemen tot ’s avonds zelfvoorzienend een maaltijd kunnen opeten.

Een boterham smeren, een tosti maken, een pizza in de oven opwarmen is dan misschien geen probleem. Maar wat als het nu wat vaker voorkomt, dat er tijdens het avondeten een beroep wordt gedaan op je kind zelf? Is jouw kind dan in staat om een volwaardige gezonde maaltijd op tafel te zetten?

Als moeder van drie pubers kan ik je hierop volmondig JA antwoorden. JA, dit is mogelijk en zeer goed te doen voor zowel jongens als meiden.

Uit ervaring weet ik dat kinderen dit prima kunnen, ik kan met een gerust hart de deur achter mij sluiten wetende dat het huis in goede handen is en dat alle drie mijn kinderen in staat zijn om alles wat ze moeten doen ook echt zelfstandig te kunnen doen.

Hoe ik ze zover heb gekregen? Kort gezegd: door ze het te laten doen!

Vroeg beginnen en vooral gebruik maken van de ontdekkingsdrang van jonge kinderen

Natuurlijk is het goed om alert te zijn op de gevaren in een keuken. Maar wie een kind altijd maar uit die keuken jaagt zal nooit leren om verstandig met gevaarlijke spullen om te gaan. Leer je kind liever meteen op de juiste manier een mes vast te houden en begin met een klein handzaam mesje. Niet direct het grote vleesmes tevoorschijn halen, maar gewoon een klein aardappelschilmesje.

Leer je kind op eenvoudige wijze snijden en begin met een zacht product waar het mesje moeiteloos door snijdt. Denk bijvoorbeeld aan een banaan. Lang genoeg om vast te houden, ver genoeg weg van het mes en ideaal om in plakjes gesneden te worden zonder zware kracht te moeten zetten op het mes.

Laat je kind zoveel als mogelijk meehelpen. Groentes wassen, stukjes snijden, vlees kruiden, gehaktballetjes kneden, proeven van rauwe groentes en stukjes fruit, ruiken aan specerijen en kruiden. Maak van je keuken een ontdekkingsplek waar je samen van alles leert en proeft.

De keuken moet een vertrouwde omgeving worden, waar het kind leert te handelen op verantwoorde wijze zonder gevaar voor zichzelf of een ander. Hier leert het kind het meest van. Wie enkel te horen krijgt dat een keuken vol gevaar zit, zal alleen maar bang worden en later voornamelijk eten bij de afhaal naar binnen krijgen. En juist dát moet je voorkomen lijkt mij.

De kleine koekenbakker

Kinderen en koekjes zijn altijd al een perfecte combi geweest. Hoe leuk is het dan om zelf die koekjes te mogen bakken? Geweldig vinden ze dit. Het kneden van het deeg, liefst met blote handen. De koude blokjes boter fijn knijpen. Het deeg uitrollen tot grote lap. Het uitsteken van vormpjes en dan een overvolle plaat vullen met de allerlekkerste koekjes. En dat koekje krijg je uiteraard na het bakken als ultieme beloning bij een vers kopje thee.

Laat kinderen ook op jonge leeftijd al vertrouwd raken met de oven. Leer ze dat de oven aan de buitenkant misschien te heet wordt en dat ze daar niet aan moeten komen. Laat ze zien dat je de bakplaat niet met blote handen uit de oven haalt, maar met beschermende handschoen of ovenwant of pannenlappen. Leer ze de oven op de juiste temperatuur instellen en wanneer de koekjes erin en weer uit kunnen. Kijk tussendoor met je kind door het raampje om te zien of het nog goed gaat van binnen en niet alles aanbrandt.

Koekjes, cake, taartjes, cupcakes, muffins. Tal van lekkere zoete hapjes kunnen door jonge kinderen al snel op een juiste manier gebakken worden. Eerst samen, alles stap voor stap en later vraag jij je kind wat de juiste volgorde is van handelen. En elke keer doe jij als ouder een stapje verder uit die keuken. Net zolang tot ze het echt helemaal zelf kunnen.

Vanaf dat moment is ook de oven een vertrouwd apparaat waar je kind veilig mee om kan gaan.

Koken is leuk

Als je iets moet doen, scheelt het al de helft als je de opdracht leuk genoeg vindt om uit te voeren. Dit motiveert om er mee aan de slag te gaan.

Dit geldt dus ook voor koken. Wie in de keuken staat met de gedachte “even snel iets in elkaar flansen” met vooral het doel om de maag te vullen, staat niet echt enthousiast achter het fornuis. Deze lichaamshouding die je dan uitstraalt zal ook niet motiverend werken op je kinderen. Als ze jou zo op deze manier bezig zien, laten ze het koken ook liever voor gezien want daar zal waarschijnlijk niks aan zijn.

Zodra je enthousiast in de weer bent met allerlei potten en pannen zal het je kind eerder prikkelen en nieuwsgierig worden naar wat je gaat maken. Groot is nu dus ook de kans dat er gevraagd gaat worden of je nog hulp nodig hebt.

En ja er is altijd wel hulp gewenst! Kom maar op, dan klaren we samen dit karwei. En zetten wij saampjes iets lekkers neer op tafel waar we met zijn allen van zullen smullen!

Om je kind extra gemotiveerd te krijgen om in de keuken tot actie te komen kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om het lievelingsgerecht van je kind door hem of haar zelf klaar te laten maken. Jij vindt andijviestamppot toch zo lekker? Kom dan zal ik je leren hoe dat gemaakt wordt en dan kun je later in je eigen huis ook zo heerlijk genieten van dit maal.

Reken maar van YES dat ze hiervoor te porren zijn!

Leren kost tijd

Alles wat je goed onder de knie wilt krijgen vergt tijd, geduld en oefenen. Ook koken en bakken vraagt om veel oefenen en herhalen. Misschien wordt er wel voor de tiende keer gevraagd aan jou hoe die oven werkt, hoe je de juiste temperatuur instelt. Maakt niet uit, blijf geduldig uitleggen, doe het voor, laat daarna het kind de handeling herhalen en op een gegeven moment zal je kind het weten!

Niemand is in staat om na het zien van een handeling deze blindelings na te bootsen. Ik kijk bijvoorbeeld heel graag naar kookprogramma’s en zie topchefs als Gordon Ramsay met messen hakken en snijden alsof het niks is. Ik doe mijn uiterste best om ook op die manier mijn groentes en vlees te choppen, maar meestal chop ik vooral topjes van mijn vinger af….au!

Eerste reactie: boos. Op mezelf. Het ziet er zo makkelijk uit, waarom kan ik dit niet? Duh, hoeveel jaar heeft hij hiervoor op de koksschool gezeten? Die messenskills komen de chefs ook niet zomaar aanwaaien toch? Oh ja, dat geeft wel weer een ander perspectief…..iets milder zijn naar mezelf en dus ook naar je kind die dit dus ook niet onder de knie krijgt na één keer. Geduld en veel oefenen.

Gaat het mis? Niet erg, niet boos worden, geen gemopper. Schouders ophalen en nog een keer proberen. Desnoods plan wijzigen en een ander gerecht maken. Jij bent de chef en jij bepaalt, of je kind dus in dit geval.

Geef vrijheid en ruimte om te experimenteren

Ieder mens is anders, denkt anders, ziet anders en wil dingen ook graag anders. Ook bij het leren van nieuwe dingen probeer je ongemerkt een kleine aanpassing te maken zodat het meer dichter bij jouzelf staat. Op deze manier maak je het dus helemaal “eigen”.

Koken is een ideale activiteit om flink te experimenteren en te ontdekken. Welke smaken passen goed bij elkaar, wat vind ik nu heel erg lekker, kook ik de groentes helemaal door of laat ik er nog een beetje bite aan?

Zelf betrap ik mij er ook dikwijls op dat ik recepten ter plekke aanpas. Ik mis dan bijvoorbeeld een bepaald ingrediënt of er moet iets bij wat ik niet lekker vind. Ik zoek altijd een alternatief wat er ook voor in de plaats kan worden gebruikt.

Geef je kind hier ook ruimte voor. Ook al roept hij soms dingen waarvan je nekharen overeind gaan staan….Wat? Dat kan toch niet, nee joh, smerig…..Laat deze gedachtes stilletjes in je hoofd, niets zeggen maar alleen maar vragen “denk je dat het zo dan lekkerder wordt?” als je kind er van overtuigd is geef hem dan toestemming . Probeer het maar, we zien wel hoe het uitpakt. Misschien is het wel heel erg lekker. En zo niet? Dan weet je dat voor een volgende keer ook weer.

Hier thuis maken ze met het tosti-ijzer de meest opzienbarende broodjes klaar. Mijn oudste zoon houdt niet van kaas, maar maakt de lekkerste tosti’s met vleeswaren en verschillende groentes als plakjes tomaat, paprika en ui. Zijn er nog wraps over? Dan worden deze dubbelgevouwen afgebakken in het tosti-ijzer of er worden Turkse broden gehalveerd en opgewarmd op het apparaat.

Maak gebruik van speciale gelegenheden

Samen eten verbindt mensen, dat hoef ik je niet uit te leggen. In alle culturen zien we dit terug. Tijdens het Suikerfeest, bij Thanksgiving of Kerst gaat het ook vaak om het gezellige moment samen aan een gedekte tafel met lekker eten genoeg voor iedereen. Er worden dan ook vaak kleine gerechtjes gemaakt door iedereen die meetafelt. Iedereen maakt thuis iets klaar en neemt dit mee naar de maaltijd.

Dit zijn natuurlijk ook de ideale momenten om je kind bij te betrekken. Bedenk vooraf samen wat je kind zou kunnen en willen maken en geef hem de ruimte om er mee aan de slag te gaan.

Ook een fijn idee voor je kind als het niet zo heel veel producten lekker vindt. Wetende dat er in ieder geval een schaal op tafel komt waarbij geen vies gezicht getrokken gaat worden, een geruststellende gedachte voor je kind en dat is ook minder stressvol.

Onze kinderen zijn vaak in de keuken te vinden en kunnen hier zelf ook echt van genieten. Vooraf plannen ze met zijn drietjes wie wat maakt en wat ze dan nodig hebben. Alles wordt tot in de puntjes bedacht, besproken en gedaan. Wij krijgen dus jaarlijks een diner aangeboden op onze huwelijksdag. Een heus driegangenmenu, aan een gedekte tafel, met kaarsjes, servetten en menukaart keurig uitgeprint.

Dit zijn van die mooie genietmomentjes die ik echt koester. Zo mooi om te zien hoe ze hier jaarlijks weer in groeien, steeds minder ruzie maken bij het overleg en alle drie steeds zelfstandiger alles uitvoeren. Heerlijk! En wat een zelfvertrouwen krijgen kinderen hiervan! Die trotse gezichten als ze de maaltijd uitserveren, gespannen toekijken hoe wij onze eerste hap naar binnen werken en de opluchting als we het ook echt lekker vinden hahaha, dan smelt ik echt.

Wij gaan ook ieder jaar in de meivakantie naar een camping met de schoonfamilie. Opa, oma, tante, oom, neef en nichtje de hele bups bij elkaar kamperen op een veldje. Afgelopen jaar vierden we het 50-jarig huwelijk van opa en oma en onze kinderen hadden ook hier dus weer hún moment te pakken. Geen zin in een toneelstukje, geen ambitie om een liedje te bedenken en dan ook nog te moeten zingen…

Nee wij maken wel een maaltijd voor iedereen klaar! En ook hier hebben we niets bij geholpen. Neef en nicht werden ook ingeschakeld en betrokken en probleemloos stonden er 5 chefs te kokkerellen in de keuken alsof ze het al jaren deden, een geoliede machine zonder ruzie en zelfs de afwas werd door de kids geregeld. Wauw!!! Complimenten alom.

Inmiddels zijn onze kinderen dus al zodanig gedreven in de keuken, dat ze bijna nergens mee voor achteruit deinzen. Door flinke regenbuien werd onze vakantie deze zomer na slechts twee weken al beëindigd en bij thuiskomst klaarde het opmerkelijk snel weer op.

De kinderen hadden ondertussen al met de bijbaantjes geregeld dat ze eerder dan gepland ingeroosterd konden worden en wij hadden nog wel zin om nog een paar dagen met de caravan weg te gaan. Ga maar! Werd er geroepen. Helaas wij moeten werken en kunnen dus niet mee, maar ga gerust, wij redden het wel.

En zo gingen wij dus voor het eerst op pad met de caravan zonder kinderen. Het huishouden werd ondertussen goed bijgehouden. Elke avond stond er een gezonde maaltijd op tafel, de vaat werd bijgehouden en het huis zag er super schoon uit toen we terugkwamen.

Een nieuw tijdperk is aangebroken lijkt wel….even wennen hoor, ook voor ons en volgens de kinderen mogen we dit wel ieder jaar gaan doen. Hmm, daar zijn de meningen nog over verdeeld, we zien wel.

Kinderen zijn tot veel in staat en voor je het weet hebben ze jouw begeleiding (bijna) niet meer nodig. Laat ze lekker uitproberen, geef ze de ruimte en begin hier zo vroeg mogelijk mee. Alles wat je ze als kind hebt geleerd, leren ze nooit meer af en daar kunnen ze nog een leven lang profijt van hebben, en jullie als ouder dus ook!

Zelfstandigheid

Author
Recent Posts

Isabell

Creabea at Vlijtigiesje

Isabell is getrouwd en de trotse moeder van drie prachtige kinderen: twee jongens en een meisje. Haar professionele reis begon als pedagogisch medewerker op een peuterspeelzaal, maar na vele jaren besloot ze haar eigen weg in te slaan als creatief ondernemer.

Isabell brengt haar dagen door met het haken en creëren van diverse items, van kleine unieke geschenken tot grotere stukken die een plek in en rondom het huis verdienen. Al haar prachtige creaties zijn te bewonderen in haar ETSY shop.

Naast haar liefde voor creativiteit staat Isabell graag in de keuken, waar ze experimeert met gezonde recepten, bij voorkeur zonder suiker en andere ongezonde toevoegingen.

En dan is er nog die andere passie die haar hier heeft gebracht: schrijven. Isabell deelt graag haar avonturen als moeder, doordrenkt met humor en oprechtheid. Het dagelijkse leven met haar kinderen is een constante bron van inspiratie, en ze koestert het delen van deze ervaringen met anderen.