Straattaal is een variant van jongerentaal en hoor je waarschijnlijk op elke hoek van de straat. Het is een soort multicultureel Nederlands, want veel woorden en uitdrukkingen van jongerentaal komen oorspronkelijk uit andere talen.
Zo worden er in straattaal vooral veel Surinaamse en Engelse woorden gebruikt, wat vervolgens wordt gemixt met de Nederlandse taal en zo ontstaat er een heel nieuwe taal.
Het is niet zo dat straattaal alleen wordt gesproken door mensen met een niet-Westerse achtergrond; ook mensen die zijn geboren en getogen in Nederland spreken steeds vaker straattaal. Betekent dit dan een verloedering van de Nederlandse taal?
Nee hoor, het is juist een teken dat de jeugd van tegenwoordig verbaal hartstikke creatief en door meertaligheid geïnspireerd is. Wist je dat er zelfs een Bijbel is in straattaal?
- Aight: dit is een reactie die je kunt geven als iemand iets tofs doet of zegt
- Akka: dit betekent “kont”
- Bae: dit is een afkorting voor “before anyone else”. Hiermee wordt een beste vriend of vriendin bedoeld
- Ballieman: dit betekent “voetballer”
- Barkie: dit is een ander woord voor “100 euro”
- Braka: dit betekent “dronken” of “uitgeput”
- Brokko: dit betekent “stuk gaan” of “lachen”
- Dampoe: dit betekent “scheet”
- Damsko: dit is een ander woord voor de stad Amsterdam
- Djaaien: dit betekent “annuleren” of “afblazen”
- Doekoe: dit betekent “geld”
- Donnie: dit is een ander woord voor “10 euro”
- Fattoe (fa2): dit betekent “grapje”
- Feskull: dit betekent “gaaf,” “cool” of “vet”
- Fissa: dit betekent “feestje”
- Fittie: dit betekent “ruzie”
- Floes: dit betekent ook “geld”
- G: dit is een afkorting van “gangster”, maar de betekenis is “goede vriend”
- Ganga: dit is een ander woord voor “gruwelijk”, dat overigens in straattaal ook een andere betekenis heeft dan iets waar je van moet gruwelen; het is eerder een ander woord voor “cool”
- Kaulo: dit betekent zoiets als “erg” of “heel”, en je gebruikt het dus als je iets wilt versterken. Het is een bijwoord om een bijvoeglijk naamwoord te benadrukken
- Kapot: dit betekent ongeveer hetzelfde als “kaulo”
- Kech: dit betekent “hoer” of “prostituee”, maar wordt vaker gebruikt als denigrerende titel voor een vrouw in het algemeen
- Kill: dit is een soort afkorting van “kerel”. Het betekent “vriend”
- Lit: dit betekent “gezellig”
- Loesoe: dit betekent “weggaan”
- O mi gado: dit betekent “oh my god” en gebruik je wanneer je iets ongelooflijk vindt
- Osso: dit betekent “huis”
- Patta’s: dit betekent “schoenen”
- Prank: dit betekent “grap”
- Skirr: dit betekent “geldloos” of “arm”, maar je kunt het ook zeggen als iemand opeens raar doet
- Spang: dit betekent “mooi’ of “lekker” en kun je dus zeggen over iets of iemand
- Waggie: dit betekent “auto”
Waarom is er straattaal?
Jongeren hebben straattaal bedacht als manier om het groepsgevoel te benadrukken. Maar daarnaast is het een soort geheimtaal. Alleen zij spreken die straattaal, en als je niet bij de groep hoort, kun je het dus ook niet verstaan en kun je niet meepraten. Je hoort er dan niet bij.
Omdat jongeren graag willen dat hun straattaal ook geheim blijft, kan het gebeuren dat er regelmatig nieuwe woorden worden bedacht. Straattaal is daarmee de snelst vernieuwende taal die er bestaat.
Eigenlijk ben je vaak al te laat als je een woord in straattaal hebt ontdekt, want tegen de tijd dat je het wilt gaan gebruiken, is er wel weer iets nieuws bedacht.
Deze jongerentaal kan erg handig zijn als de jongeren dingen tegen elkaar willen zeggen, die niemand anders mag begrijpen. Ze kunnen in hun geheime straattaal tegen elkaar praten, zonder dat omstanders enig idee hebben waar het over gaat.
Sommige jongerengroepen en straatbendes maken in grote steden de straten onveilig, en daar moet regelmatig politie aan te pas komen. Het is dan heel handig als de groep met elkaar kan communiceren zondag dat agenten ze snappen.
Maar ook hier is natuurlijk iets op bedacht: steeds meer politieagenten krijgen een cursus straattaal zodat ze de jongeren enigszins kunnen begrijpen. Daar moeten ze natuurlijk wel goed mee uitkijken, want zodra de jongeren door hebben dat de agenten hun taal ook spreken, verzinnen ze wel weer nieuwe woorden.
Voor de politie is het goed om zich te verdiepen in straattaal, zodat ze kunnen begrijpen wat er speelt op straat. Maar ergens in verdiepen en het zelf spreken, zijn natuurlijk twee totaal verschillende dingen.
Een agent kan gemakkelijk zijn geloofwaardigheid kwijtraken en wordt niet meer serieus genomen door de jongeren, als hij zelf straattaal gaat gebruiken. Bovendien is die taal dan voor de jongeren niet “cool’ meer, en bedenken ze snel nieuwe woorden en uitdrukkingen.
Straattaal is ook zeer onderhevig aan veranderingen; zodra bepaalde uitdrukkingen ‘standaard’ zijn, komen er weer alternatieven. Ook zie je dat bepaalde ontwikkelingen invloed hebben op de straattaal.
Zo was een paar jaar geleden afkortingen en cijfers in woorden erg gangbaar om digitaal naar elkaar te sturen (denk aan brb be right back) en werd dat overgenomen in de straattaal.
Enkele woorden in straattaal
Ook als ouder kan het handig zijn om enige kennis van straattaal te hebben. Maar ook hier moet je dus goed uitkijken dat de woorden alweer uit de mode kunnen zijn zodra je ze hebt geleerd en wilt gaan gebruiken. Dat laatste is sowieso niet echt een goed idee, want je pubers zullen zich waarschijnlijk doodschamen!
Eerste hulp bij straattaal
Heb je een woord gehoord in straattaal en heb je geen idee wat het betekent? Gelukkig bestaat er een straattaalwoordenboek!
Op de website www.straatwoordenboek.nl kun je heel eenvoudig het woord intypen en lees je de betekenis ervan. Dagelijks worden er nieuwe woorden toegevoegd, dus zo blijf je vanzelf goed op de hoogte.
Doe de quiz
Wil je weten of jij al wat straattaal beheerst? Sommige woorden betekenen echt niet wat je denkt dat ze betekenen! Super leuk dus om eens te proberen: welke straattaalwoorden ken jij, en welke nog niet? Doe de quiz en kom er achter wat deze straattaalwoorden betekenen. Je kunt de quiz hier vinden.
Met een diploma in taalwetenschappen op zak, voelt Jisca zich helemaal in haar element wanneer ze met taal bezig is. Het schrijven van artikelen voor Mamaliefde is een van haar favoriete bezigheden. Ze deelt graag haar eigen ervaringen, of doet al schrijvend, nieuwe kennis op door grondig onderzoek te verrichten.
- Doopnaam kiezen; incl. lijst met voorbeelden - 21 March 2024
- Surprise cadeau ideeën voor onder de 5 euro - 1 October 2023
- Sinterklaas vieren met oudere kinderen; 5 tips met pubers en tieners - 1 October 2023
