Skip to Content

Eerste oefenhapjes baby; voedingsschema 4 / 6 maanden

Eerste oefenhapjes baby; voedingsschema 4 / 6 maanden

Als je baby vier maanden is kun je beginnen met het geven van de eerste hapjes vaste babyvoeding, al dan niet gepureerd. Bij onze zoon zijn we met vijf maanden begonnen.

Met name omdat hij bij de controle op het consultatiebureau niet zo heel veel was aangekomen. De borstvoeding is op die leeftijd echter nog steeds het belangrijkste, het bevat alle voedingsstoffen die meneer nodig heeft.

Daarom is er ook sprake van bijvoeding.

We begonnen met het geven van een lepeltjespapje. En later met een fruit- en groentenhapje

Het advies of je eerst moet beginnen met groenten of fruit wisselt per jaar dus dat moet je op gevoel doen en kijken naar wat je kind aangeeft.

Voedingsschema’s

Voedingsschema’s zijn gebaseerd op een gemiddelde behoefte van een kind op een bepaalde leeftijd. Natuurlijk kan het zomaar zo zijn dat jouw kind net iets meer of juist minder nodig heeft.

Vanzelfsprekend kan het consultatiebureau jou helpen om hier inzicht in te krijgen, mocht je daar zelf niet uitkomen.

Daarnaast is de indeling van de tijd uiteraard afhankelijk van jouw eigen dagritme. Door te schuiven met de tijden kan je jouw meest geschikte indeling vinden.

Ook de slaapbehoefte is per kind heel verschillend, maar slaap is wel heel belangrijk voor ieder kindje.

Voeding baby 0 tot 4 maanden

In deze periode krijgen baby’s enkel borst- of flesvoeding.

Bij borstvoeding betekend dit gemiddeld 8 tot 10 voedingen per dag, waarbij er gelet wordt op de vraag van de baby.

Na vier maanden is dit meestal teruggebracht naar 5 a 6 keer per dag, om de drie uur. Krijgt de baby gekolfde melk dan zal dit meestal 200 mL zijn.

Over het algemeen zorgt borstvoeding ervoor dat de baby ‘slechts’ een poepluier per week heeft.

Bij flesvoeding wordt er in eerste instantie ook 8 tot 10 keer gevoed met maximaal 50 mL (de inhoud van de maag van een pasgeboren baby).

In vier maanden loopt dat terug naar 5 keer per dag 210 mL en gemiddeld een poepluier per dag.

Voor baby’s die veel last hebben van reflux kan een oplossing met johannesbroodpitmeel proberen.

Baby 1-4 weken

  • Bij flesvoeding: 8x 75-110 ml
  • Bij borstvoeding: voeden op aanvraag, liefst zo vaak mogelijk om de voeding goed op gang te laten komen
  • Vaste voeding: geen
  • Slapen: heel afhankelijk van de behoefte van je baby. Veel jonge baby’s zullen maar even wakker zijn tussendoor. Maar sommige liggen ook al heerlijk even alles in zich op te nemen.

Tijden (bij flesvoeding, borstvoeding is immers op aanvraag)

  • 07:00 90 ml
  • 10:00 90 ml
  • 13:00 90 ml
  • 16:00 90 ml
  • 19:00 90 ml
  • 22:00 90 ml
  • 01:00 90 ml
  • 04:00 90 ml

Baby 4-8 weken

  • Bij flesvoeding: 6 x 110-150 ml of 7 x 75-110 ml
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek
  • Vaste voeding: geen
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 4 à 5 uur slapen, verdeeld over dutjes van ongeveer een uurtje. ’s Nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden (bij 7x flesvoeding, borstvoeding is immers op aanvraag)

  • 07:00 100 ml
  • 11:00 100 ml
  • 14:00 100 ml
  • 17:00 100 ml (is een extra voeding, waar sommige kindjes behoefte aan hebben. Deze kan je dus eventueel overslaan)
  • 18:00 100 ml
  • 21:00 100 ml
  • 23:00 100 ml
  • 02:30 100 ml

Baby 8-12 weken

  • Bij flesvoeding: 6 x 110-150 ml
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding, maar voeden op verzoek heeft voorkeur
  • Vaste voeding: geen
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 3 tot 5 uur slapen, verdeeld over meerdere dutjes. ’s Nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden:

  • 7:00 110-150 ml
  • 11:00 110-150 ml
  • 14:30 110-150 ml
  • 18:00 110-150 ml
  • 20:00 110-150 ml
  • 23:00 110-150 ml
  • 02:30 Indien nodig

Voeding 4 tot 6 maanden

Op deze leeftijd is melkvoeding nog steeds de belangrijkste voeding voor je baby. Vaste voeding is een zogenaamde bijvoeding.

Als je borstvoeding geeft zullen dit minimaal 4 a 5 voedingen per dag zijn, meer mag je natuurlijk altijd op verzoek geven.

Als je flesvoeding geeft zijn dit 4 a 5 flesjes om de 5/6 uur van 150 tot 210 mL per flesje.

Daarnaast kan je kiezen voor de introductie van vaste voeding. 

Vroeger adviseerde het consultatiebureau om te wachten tot 6 maanden voor er begonnen kan worden met de eerste hapjes vaste voeding. Het voedingscentrum adviseert dit nog steeds.

Tegenwoordig wordt er meer gekeken naar de baby zelf en kan dit ook al vanaf vier maanden. Als een baby smakgeluidjes gaat maken, of je nadoet tijdens het eten kan dit een signaal zijn dat hij er klaar voor is.

Het geven van bijvoeding kan echter wel betekenen dat de melkproductie terugloopt

. De kans op voedselallergie is groter als je pas na 6 maanden begint met bijvoeding van je baby. Onderzoekers raden daarom tegenwoordig aan te starten met de eerste oefenhapjes vanaf 4 maanden.

Twijfel je of je met 4 of 6 maanden moet beginnen lees dan eens dit verhaal.

Eerder beginnen met vast voedsel kan het risico op het ontwikkelen van een voedselovergevoeligheid vergroten en een negatief effect hebben op je melkproductie.

Met oefenhapjes went je baby aan andere smaken dan die van warme melk. Hij leert happen van een lepel en oefent de mondspieren. Dit is goed om te leren praten straks.

Een andere manier van eten is wennen. Je baby zuigt meer van het lepeltje dan dat hij hapt.

Maar je zult zien: het gaat steeds beter. De eerste hapjes vervangen nog geen borst- of flesvoeding, een eetlepel fruit of groenten per dag is meer dan voldoende.

Wel kun je het aanbieden van de oefenhapjes het beste proberen op het moment dat je baby anders een voeding krijgt. Vul dit aan met de gewone melkvoeding.

Langzaamaan eet je baby steeds meer en vervangt het één borst- of flesvoeding zodat je kan gaan afbouwen.

Als je baby gewend is aan vast voedsel, is het tijd voor een tweede vaste voeding.

De eerste stapjes kunnen zijn het vervangen van de fles rond 9 uur door een flesje met rijstebloem, maïsmeel of pap, aangemaakt met nutrilon of moedermelk (voor het laatste is er speciale biologische rijstebloem op de markt). Dit verdraagt je baby het beste en zo leert je baby te happen van een lepel.

 Rond 15.00 kan er een kleiner flesje gegeven worden in combinatie meteen paar hapjes groenten of fruit.

Als een baby maar een hapje wilt of het uitspuugt is dit geen probleem, dit hoort bij het leerproces. Gemiddeld moet een baby iets 10x geproefd hebben voordat het gewend is aan de nieuwe smaak.

Na een paar dagen kun je je baby laten proeven van fijngemalen fruit en groente.

Zorg ervoor dat het eten gepureerd en half vloeibaar is. Pap, fruit en groenten kun je bijvoorbeeld aanlengen met de melk die je baby gewend is te drinken.

Je kunt groente en fruit ook stomen of koken en af laten koelen. Dan is het vruchtvlees zachter.

Waar je mee begint maakt niet uit, zolang het een paar hapjes zijn. Borstvoeding blijft het belangrijkste.

In het begin kun je verschillende smaken beter niet mengen. Je baby heeft tijd nodig om te wennen aan de verschillende smaken. Deze onderscheidt hij beter als je ze apart aanbiedt.

Als je baby eenmaal aan verschillende soorten is gewend, kun je ze natuurlijk wel mengen.

De vaste voeding is dus nog geen vervanging van een fles, maar meer bedoeld aan het wennen van nieuwe structuren en een nieuwe handeling.

Baby 4 maanden

  • Bij flesvoeding: 5 x 150-180 ml, eventueel met wat rijstebloem
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding, maar voeden op verzoek heeft voorkeur
  • Vaste voeding: er kan begonnen worden met oefenhapjes (in overleg met consultatiebureau)
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 3 uur slapen, verdeeld over zo’n 2 tot 3 dutjes. ’s Nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur. Of je kindje doorslaapt? Kan, maar nog lang niet ieder kindje doet dat op deze leeftijd.

Tijden:

  • 7:00 150 ml
  • 11:00 150 ml
  • 14:30 150 ml
  • 18:00 150 ml
  • 22:30 150 ml

Baby 5 maanden

  • Bij flesvoeding: 4 x 180-200 ml, eventueel met wat rijstebloem
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding, maar voeden op verzoek heeft voorkeur
  • Vaste voeding: er kan verder gegaan worden met kleine oefenhapjes.
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 3 uur slapen, verdeeld over zo’n 2 dutjes. ’s Nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden:

  • 7:00 180 ml
  • 11:30 180 ml
  • 14:30 180 ml
  • 18:00 180 ml

Baby 6 maanden

  • Bij flesvoeding: 3 x 180-200 ml, 1x minder, wat je mag gaan minderen. In totaal op een dag ca. 650 ml.
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding
  • Vaste voeding: 1x een vaste voeding i.p.v. de fles.
  • Eetmomenten: 5x
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 3 uur slapen, verdeeld over zo’n 2 dutjes. ’s Nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden:

  • 7:00 180 ml flesvoeding, borstvoeding of pap
  • 11:30 180 ml flesvoeding, borstvoeding en een vast hapje (fruit of broodje)
  • 14:30 180 ml flesvoeding of borstvoeding
  • 17:00 Vaste voeding (groente, bijvoorbeeld)
  • 18:30 180 ml flesvoeding of borstvoeding

Vaste voeding baby 6 tot 8 maanden

Borstvoeding bevat de eerste zes maanden alle benodigde voedingsstoffen voor een gezonde, voldragen baby. Bovendien voorziet borstvoeding in een emotionele behoefte van het kind.

De Wereldgezondheidsorganisatie en Unicef adviseren dan ook om in ieder geval zes maanden uitsluitend borstvoeding te geven.

Na die eerste zes maanden zijn de meeste baby’s toe aan het leren eten van ander voedsel; hun darmen zijn voldoende uitgerijpt om de eerste kleine hapjes te kunnen verteren.

In deze periode blijft melkvoeding de standaard ‘maaltijd’ van een baby maar kan je fijngemalen hapjes rustig vervangen door vaster voedsel.

Een baby mag zijn eerste boterhamkorstjes gaan eten (om te oefenen met kauwen). Het groenten en of fruithapje mag ook minder fijn zijn, zo kan je zachte stukjes banaan geven of gestoomde broccoli.

Hoeveel het kind eet verschilt per kind. Een goede vuistregel is; jij bepaalt wat het kind eet, hij bepaalt hoeveel hij eet.

Vanaf zes maanden mag je baby graanproducten hebben. 

Na de eerste groente- en fruithapjes kun je starten met gluten in kleine hoeveelheden. Bijvoorbeeld kleine stukjes beschuit in een fruithapje

. Geef kleine hoeveelheden, zodat je baby nog voldoende melk blijft drinken.

Je kunt er nu ook een broodkorstje bij geven. Zo leert je kind kauwen, ook als het nog geen tanden en kiezen heeft. Je kleintje bijt en sabbelt met de kaken. Dat is goed voor de mondspieren.

Verder ga je gewoon door met de kleine oefenhapjes, alleen prak je ze nu iets minder fijn.

Het voedingsschema van een baby op deze leeftijd kan er als volgt uit zien. Dit hoeft niet gelijk het volledige dagmenu te zijn, bouw dit rustig op.

  • 4 tot 6 melkvoedingen per dag (borst of flesvoeding)
  • Hapjes opbouwen tot 1 volledige brood / pap of avondmaaltijd
  • Fruithapje; 50 gram fruit of groenten

Baby 7, 8 en 9 maanden

  • Bij flesvoeding: 600 ml per dag. Verdeeld over meerdere momenten.
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding.
  • Vaste voeding: biedt meerdere smaken aan om je kindje te laten wennen! Bouw de hoeveelheid langzaam op. Zorg ook voor afwisseling in de structuur van het eten! Let wel op dat nog niet alle groenten en fruit geschikt zijn voor je kindje!
  • Tussendoortjes: bijvoorbeeld een keer een soepstengel
  • Eetmomenten: 5x
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 3 uur slapen, ‘s nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden:

  • 7:00 180 ml flesvoeding, borstvoeding of pap
  • 9:30 Fruithapje
  • 11:30 Broodje of ander vast hapje, water
  • 14:30 180 ml flesvoeding of borstvoeding
  • 17:30 Vaste voeding (groente, bijvoorbeeld), water
  • 18:30 180 ml flesvoeding of borstvoeding

Vaste voeding baby 8 tot 10 maanden

Met het geven van oefenhapjes ga je door tot je kindje 8 maanden is. Vanaf 8 maanden vervang je langzaamaan de melkvoeding voor echte maaltijden.

Als je flesvoeding geeft, zal er een flesvoeding afgaan. Als je borstvoeding geeft, merk je misschien dat je baby minder bij je wil drinken.

Of je baby nu fles- of borstvoeding krijgt, hij bepaalt in zijn eigen tempo de overgang naar vaste voeding. Vertrouw op je kind, hij geeft het zelf aan.

Maak er ook geen strijd van als hij geen zin in eten heeft. Pushen werkt vaak averechts.

In deze periode kan de melkvoeding voorzichtig vervangen worden door een volledige vaste maaltijd. In de praktijk betekend dit een groentenhapje met een fijngeprakte aardappel of pasta. 

Een goede vuistregel bij het wennen: Er is zeker een week voor nodig om een maaltijd stap voor stap zo groot te maken dat 1 van de melkvoedingen weggelaten kan worden.

Laat je kind eerst even wennen aan de nieuwe situatie voor je een volgende melkvoeding vervangt.  

Let er wel op dat je je kind nog 2 á 3 melkvoedingen per dag blijft geven. Dat kan borst- of flesvoeding zijn.

Naast de vaste voeding kan je baby ook beginnen met het leren drinken uit een beker. Dit kan een fles zijn met handvaten die hij zelf kan vasthouden of een tuitbeker. In de beker kan je het beste water doen.

Tip: Vergeet geen foto’s te maken als je kind iets nieuws voorgeschoteld krijgt!

Geef het ook de kans om als je de tijd ervoor hebt zelf te leren eten met een lepel. Bijvoorbeeld magere yoghurt is hiervoor zeer geschikt.

Je kan je kind dit als toetje geven of kiezen voor een paar slokjes aan de borst. Is ook een prima alternatief als je bezig bent met het afbouwen van de avondfles.

Het voedingsschema op deze leeftijd kan er als volgt uit zien;

  • Ontbijt; Borstvoeding of 200 ml opvolgmelk (eventueel met 2-3 schepjes rijstebloem)
  • Lunch; Bord pap van 100 ml opvolgmelk met rijstebloem of stukjes bruin brood + borstvoeding of fles van 100 ml opvolgmelk.
  • 1 a 2 tussendoortjes; 50 tot 100 gram fruit of groenten en beker water
  • Avondeten; Maaltijd van circa 200 gram. Ideale samenstelling is 100 gram groente, 80 gram aardappelen / rijs / pasta en 20 gram vlees in combinatie met borstvoeding of een fles van 100 ml opvolgmelk.
  • Laatste voeding; Borstvoeding of 200 ml opvolgmelk. (eventueel met 2 a 3 schepjes rijstebloem als je kind snel honger heeft of om doorslapen te stimuleren)

Vaste voeding baby 10 tot 12 maanden

Vanaf 10 tot 12 maanden leert je kind uit een beker drinken en leert het eten met een lepel. Je kind gaat nu echt maaltijden eten.

 Het is beter om je kind tussendoor niet te veel te laten eten. Het moet tenslotte genoeg eetlust overhouden voor de maaltijden.

Je kunt het best op een vast moment iets tussendoor geven. Je kind leert daardoor dat het alleen op die tijden iets krijgt. 

Gezonde tussendoortjes zijn bijvoorbeeld fruit, een soepstengel, rozijntjes, kleine tomaatjes, een wortel of stukjes komkommer.

Het voedingsschema op deze leeftijd kan er als volgt uit zien;

  • Ontbijt; Bord pap van 100 ml opvolgmelk of stukjes bruin brood + borstvoeding of fles van 100 ml opvolgmelk.
  • Lunch; Bord pap van 100 ml opvolgmelk of stukjes bruin brood + beker water
  • 2 tussendoortjes; 50 tot 100 gram fruit of groenten en beker water
  • Avondeten; Maaltijd van circa 200 gram. Ideale samenstelling is 100 gram groente, 80 gram aardappelen / rijs / pasta en 20 gram vlees in combinatie met beker water
  • Laatste voeding; Borstvoeding of 200 ml opvolgmelk. (eventueel met 2 a 3 schepjes rijstebloem als je kind snel honger heeft of om doorslapen te stimuleren)

Baby 10, 11 maanden

  • Bij flesvoeding: 500 ml per dag. Verdeeld over meerdere momenten.
  • Bij borstvoeding: liefst voeden op verzoek, je kan proberen eenzelfde ritme te krijgen als bij flesvoeding.
  • Vaste voeding: in principe mag je kindje nu mee eten met het gezin. Zorg dat het eten weinig zout bevat en dat het eten fijngeprakt is (of zacht genoeg is).
  • Tussendoortjes: bijvoorbeeld een keer een soepstengel
  • Eetmomenten: 5x
  • Slapen: overdag zal een baby van deze leeftijd ongeveer 2-3 uur slapen, ‘s nachts kan je kindje nachten maken van zo’n 12 uur.

Tijden:

  • 7:00 180 ml flesvoeding, borstvoeding of pap
  • 09:30 Fruithapje
  • 11:30 Broodje of ander vast hapje, water
  • 14:30 Water of sapje
  • 17:30 Vaste voeding (groente, bijvoorbeeld), water
  • 18:30 150 ml flesvoeding of borstvoeding

Vaste voeding baby 12 maanden

Vanaf 1 jaar is de baby groot genoeg om met het gezin mee te eten. Dit betekend drie maaltijden per dag en een paar gezonde tussendoortjes.

Ook halfvolle melk mag een kind nu gaan drinken.

Echter blijft wel gelden dat kinderen scherpe of hele duidelijke smaken niet waarderen en moeten leren kennen dus je beter niet teveel kruiden kan gebruiken. 

Je kind mag in principe alles uit de Schijf van Vijf eten wat jij ook eet, maar dan wat minder.

Als je kind gevarieerd eet volgens de Schijf van Vijf (en extra vitamine D slikt), dan krijgt hij voldoende goede voedingsstoffen binnen.

Voedingsstoffen zijn eiwitten, koolhydraten, vetten, vitamines en mineralen. Al deze voedingsstoffen gebruikt je kind om te groeien. Varieer vooral met groente en fruit.

Verder heeft je kind nog weinig ruimte voor producten die niet in de Schijf van Vijf staan, zoals koekjes en zoete dranken. Zo mag je kruiden gaan gebruiken en koemelk geven. De kans op een allergie is nu kleiner.

Let ook op met rauwe dierlijke producten omdat je kind daar sneller een voedselinfectie van krijgt.

Probeer nieuwe smaken wel stapsgewijs te introduceren zodat je kindje rustig kan wennen.

Het voedingsschema op deze leeftijd kan er als volgt uit zien;

  • Ontbijt; Bord pap van 100 ml opvolgmelk of stukjes bruin brood + borstvoeding of beker melk
  • Lunch; Bord pap van 100 ml opvolgmelk of stukjes bruin brood + beker melk
  • 2 tussendoortjes; 50 tot 100 gram fruit of groenten en beker water
  • Avondeten; Maaltijd van circa 200 gram. Ideale samenstelling is 100 gram groente, 80 gram aardappelen / rijs / pasta en 20 gram vlees in combinatie met beker water
  • Laatste voeding; Borstvoeding of water

Baby 12 maanden

Een baby van 12 maanden kan gewoon normaal mee gaan draaien met het gezin qua eten. Geef je kindje ongeveer 300 ml melk per dag (of nog borstvoeding natuurlijk). Dit komt neer op 2 bekertjes per dag. Bij borstvoeding hou je ook minimaal 2x per dag aan, maar meer is ook prima. Meestal zullen de kindjes overdag alleen nog maar een middagdutje doen.

Is je kindje tussen de 1 en 4 jaar en twijfel je over de voeding die hij binnen krijgt? Probeer dan eens de eetwijzer.

Linda van Aken