Yule is de periode rondom de winterzonnewende en stamt uit lang vervlogen tijden. Het is het feest van de zonnewende waarbij er gevierd wordt dat het licht terugkeert. Het midwinterfeest staat voor groots feestvieren én lekker eten… Wat is Yule? Waar wordt het gevierd en waarom? En hoe kan jij het vieren?
Wat is Yule?
Yule staat bekend onder heel veel namen. Het wordt ook Joel (Yul) genoemd of rooknachten, moedersnachten, wilde nachten, ruwe nachten en ook Kerst wordt in 1 adem genoemd. Het is maar net vanuit welke traditie je ernaar kijkt. Yule wordt namelijk gevierd door mensen die meer de mystieke kanten opzoeken en die de kringloop van de natuur eren.
Maar Yule wordt in Scandinavische landen volop gevierd en in bijvoorbeeld Zweden wordt Kerst zelf gewoon zo genoemd. Eigenlijk is Yule natuurlijk het oorspronkelijke midwinterfeest. Het licht keert immers terug tijdens deze periode.
Wanneer is Yule?
Yule valt dus samen met de kortste dag. Daarna komt het licht immers weer ‘terug’. En dat wordt gevierd! Het duurt 12 nachten en het werd gezien als het feest van licht en vrede. Zo gezegd heeft het veel weg van waar het met Kerst om gaat. De geboorte van Jezus wordt dan herdacht en ook dat heeft alles te maken met licht (want Jezus is het licht der wereld) en de engelen zongen ook ‘Vrede op aarde’ na zijn geboorte.
Hoe oud is Yule?
Yule werd al gevierd voordat er zoiets als Kerst bestond. Men gaat ervan uit dat het feest al gevierd werd in de Steentijd! Men heeft namelijk bouwwerken gevonden die als tempel dienstdeden en waarbij het zonlicht met midwinter juist in het binnenste van dit gebouw viel.
Yule en versieringen
Omdat zowel Yule als Kerst te maken heeft met licht, kan je het eigenlijk prima combineren qua versieringen in huis. En niet alleen met lichtjes, maar ook met de groene takken. Die haalde men vroeger namelijk ook al in huis om Yule te vieren! Hierbij stonden de groene takken symbool voor vruchtbaarheid.
Groene takken waren daarom uitermate geschikt, want die leven immers nog. Dus dan kom je toch ook uit op naaldbomen, zoals dennenbomen. Maar ook hulst en maretak vallen eronder. Inderdaad, eigenlijk niet heel veel anders dan onze eigen Kerststukjes…
Wie vieren Yule?
In Scandinavische landen wordt Yule gevierd, waarbij er vaak gewoon sprake is van Kerst vieren. Maar Yule wordt hier gezien als een paganistisch feest, wat inhoudt dat het valt onder de zogenaamde Heidense feesten. Feesten die al dateren van voor de Christelijke bekering en die niet gestoeld zijn op de Bijbel of andere heilige boeken van bijvoorbeeld het Jodendam of de Islam.
Meestal gaat het om feesten die nog stammen uit de tijd van bijvoorbeeld de Kelten, Vikingen of de Germanen. Nog altijd (of misschien wel juist weer) zijn er mensen die juist dat gedachtegoed vasthouden. Zij komen samen in kleine groepen en vieren op hun eigen manier het lichtfeest.
Zelf Yule vieren
Natuurlijk kan je zelf ook Yule vieren. Het is natuurlijk maar net welk gedachtegoed jij dan wilt eren hoe je dit doet. Hou je van de Zweedse gebruiken en maak je er dus een mix van met de Kerst of ga je juist voor de viering van de terugkeer van het licht en zijn oorspronkelijke feest?
Bij laatstgenoemde kan je vast via internet groepen mensen vinden die ergens iets organiseren om bij elkaar te komen. Wij kijken hier naar de manier van de Scandinavische Yule vieringen én hoe je zelf met de kinderen deze zonnewende kunt vieren.
Yule in Zweden
Het is de gewoonte om je huis te versieren met licht en de groene takken. Dat zal je waarschijnlijk toch al hebben… De kaarsen zijn vaak in de kleuren wit, groen en rood. Ook dat is niks nieuws onder de zon. Verder wordt er lekker gegeten waarbij er winterse groenten voorbij komen, peulvruchten, gezouten vlees en verder eten wat met de zon te maken heeft.
En dat kan je ruim zien. Je kunt namelijk denken aan zonnebloempitten, eten met een goudkleur of iets in de vorm van de zon. In Zweden is Yul gewoon Kerst en komen de gewone Kerstgebruiken naar voren.
Een verschil met de Kerst hier is het bestaan van Yultomte. Dit is dus de Kerstkabouter! Hij is kleiner dan 1 meter, ziet er een beetje armoedig uit door zijn versleten kleren en hij heeft een lange, witte baard. Dit kleine mannetje heeft een felgekleurd mutsje op. Zij worden gezien als de beschermers van de boerderij. Het schijnt zo te zijn dat men vroeger dacht dat deze tomte de ziel was van de eerste bewoner van de boerderij.
In je huis ook deze mannetjes een plekje geven kan dus leuk zijn… Maak ze bijvoorbeeld zelf! Er zijn leuke haakpakketten van te vinden.
Vieren van Yule op andere manieren
We laten Kerst nu even voor wat het is en richten ons nu meer op het vieren van het oorspronkelijke Yule. Wat zou je kunnen doen?
Lekker eten hoorde erbij. Je zou natuurlijk zelf lekker eten kunnen maken en inderdaad dit verbinden aan de zon. Dus met die kleur of die vorm. Gezellig met elkaar tafelen dus.
Verhalen voorlezen werd vroeger vaak gedaan. Of nog mooier: een verhaal voordragen, dan is het nog echter. Zoek een mooi verhaal op wat helemaal past bij dit feest en probeer het eens zelf te vertellen met mooie gebaren erbij. Of om het nog leuker voor kinderen te maken: waarom zou je er geen poppen bij gebruiken… Een eigen vrije invulling is niks mis mee, toch?
Vuur en zon horen bij elkaar. Heb je de kans om ergens iets met vuur te doen, dan past dat perfect. Een kampvuur zou natuurlijk helemaal prachtig zijn. Maar je zou ook kunnen denken aan ‘voor de open haard’ zitten.
Natuurlijk kan je Kerstversiering gebruiken, maar om het een echt natuurfeest te laten zijn is het vinden van natuurlijke versieringen misschien wel veel mooier. Ga met de kids de natuur in en verzamel mooie spullen waarmee jullie je huis kunnen versieren.
Wees dankbaar voor alles wat er dit jaar ‘in je schoot is geworpen’ en ga bijvoorbeeld met de kinderen hier eens voor zitten. Waar zijn zij dankbaar voor? Schrijf dit op!
Maak een yule-log. Dit is een houtblok die je versiert met takjes, bijvoorbeeld, en met kaarsen erin gestoken. Wil je er ceremonieel mee aan de slag, zorg dan dat het houtblok goed droog en schoon is. Verwijder eventueel de schors. Versieren kan bijvoorbeeld met dennennaalden, dennenappels en kaneel. Iedereen die versiert mag zijn intentie ondertussen zetten voor het nieuwe jaar.
Als de kaarsen gebrand worden, moet iedereen erbij aanwezig zijn. Zijn de kaarsen opgebrand, dan is het idee dat ook het houtblok in de open haard of buiten in het vuur verbrand wordt. Hiermee zouden dan alle intenties het universum ingezonden worden. Je zou dan ook aanwezig moeten blijven tot het houtblok volledig is opgebrand. Ondertussen kan er dan gezongen en gedanst worden.
Ook toepasselijk: een Yule-log cake eten! Het recept daarvoor vind je hier.
Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.
Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.
Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.
- LEGO Play Unstoppable Festival - 27 April 2024
- Het “Ik Word Vader” cadeau pakket voor toekomstig vaders - 26 April 2024
- Stapelstein stenen; 20 ideeën voor activiteiten en spelletjes - 25 April 2024
