Skip to Content

Klas overdoen of lager niveau middelbare school

Klas overdoen of lager niveau middelbare school

Op de middelbare school kan je zoon of dochter het niet redden en dan komt de vraag of je beter je kind kunt laten afstromen naar een lager niveau of dat hij of zij dezelfde klas nog een keer overdoet. Voor beide is iets te zeggen en het zal dan ook per situatie verschillen wat beter is. Maar dan moet je natuurlijk wel weten wat de voor- en nadelen zijn van doubleren of afstromen. 

Wanneer blijf je zitten?

De regels voor zittenblijven is eigenlijk niet uit te leggen, omdat iedere school hierin een bepaalde vrijheid krijgt vanuit de overheid. Maar meestal is het bij middelbare scholen zo dat je niet meer dan 2 keer mag blijven zitten.

Maar je mag maar 1 keer in dezelfde klas blijven zitten. Anders moet je wel afstromen. Hoe de regels bij de school van je kind zijn kun je lezen in de schoolgids. Hierin vind je de overgangsnormen, waar de leerling aan moet voldoen om over te kunnen gaan. En hoe de regels dus zijn rondom doubleren. 

Voorwaardelijke overgang

Nu zijn er van die randgevallen, waarbij de school het kind een kans geeft om toch nog aan de eisen te voldoen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat hij proefwerken mag/moet herkansen. Aan de hand daarvan wordt dan bepaald of hij definitief over is of niet. Dit zal de leerling dan horen voor 1 januari. Dit kan niet in een examenjaar. 

Wie bepaalt de overgang?

Het mag duidelijk zijn dat de school bepaalt of een leerling overgaat of niet. Ben je het niet eens met de regels die de school hanteert, dan kan je invloed proberen uit te oefenen via de medezeggenschapsraad. Maar jij, als ouder, bepaalt dus niet of je kind wel of niet aan de overgangsnormen voldoet en dus wel of niet overgaat. 

Afstromen

In plaats van de klas nog een keer overdoen kan men er ook voor kiezen om af te stromen. Dit houdt in dat het kind in principe wel naar de volgende klas gaat, maar dan op een niveau lager. Zit je kind bijvoorbeeld in de tweede klas van het VWO, dan zal hij wel naar de derde klas gaan, maar dan op de Havo. 

Vroeger en nu

Vroeger was het heel normaal dat je gewoon bleef zitten en het nog een keer probeerde, als je de klas niet had gehaald. Terwijl er op een gegeven moment werd bedacht dat een kind dan beter kan afstromen. Zittenblijven was iets wat eigenlijk niet meer ‘kon’.

Gelukkig is het niet helemaal verdwenen en kan een kind wel degelijk een klas overdoen. En ziet men ook in dat het soms juist wel de beste oplossing is. Volgens de wet zou er trouwens een ononderbroken ontwikkelingsproces moeten zijn en daaruit kun je concluderen dat zittenblijven dus eigenlijk niet de bedoeling is…

Wat is beter: doubleren of afstromen

En dan komen we dus uit bij de oorspronkelijke vraag: wat is beter, zittenblijven of naar een lager niveau gaan? Zoals al eerder gezegd is die vraag niet zo zwart/wit te beantwoorden. En ook de meningen lopen uiteen als je je verdiept in dit onderwerp.

Omdat jouw kind en de situatie altijd uniek zijn, moet je dus vooral je laten informeren door de docenten én zelf ook even goed stilstaan bij de voor- en nadelen van beide opties. Misschien bepaalt school en heb jij of je kind niks te vertellen…maar het kan prima zo zijn dat jullie mogen meebeslissen hierin. 

Voordelen van zittenblijven

Er wordt gesteld dat zittenblijven op korte termijn een gunstig effect heeft op de ontwikkeling van het kind. Op lange termijn zou dit niet meer te constateren zijn. Maar je kunt natuurlijk verder denken. Zo kan je zoon of dochter wel degelijk het niveau halen, op dezelfde school blijven en hoeft zich niet meteen mislukt te voelen…

Wat natuurlijk ook niet zo is, maar afstromen kan een kind toch wel dat gevoel geven. Het kan zo zijn dat je kind gewoon even niet lekker in zijn vel zat of even de kolder in het puberbrein had en door het zittenblijven alsnog gewoon zijn school kan halen.

Nadelen van zittenblijven

Als een kind inderdaad het niveau gewoon niet aankan, dan is zittenblijven niet handig. Dan wordt het een jaar overdoen en loop je het risico dat het kind weer strandt of anders het jaar erop wel. Want dan is het immers geen herhaling meer van het jaar ervoor. 

Voordelen van afstromen

Het voordeel van afstromen kan zijn dat je kind op een niveau komt wat meer bij hem of haar past. Daarmee kan schoolgaan ook meteen veel fijner worden. Want altijd op je tenen moeten lopen (en het dan nog niet halen) is natuurlijk nooit leuk. Je kind heeft nu ook geen jaar verspild, want hij gaat wel over naar de volgende klas.

Nadelen van afstromen

Je zoon of dochter moet afscheid nemen van zijn vrienden en de vertrouwde omgeving als afstromen betekent dat hij naar een andere locatie moet. Hij kan balen omdat hij het hogere niveau nodig heeft om zijn dromen waar te maken. Maar: bij zittenblijven zal hij ook bij zijn vrienden weg moeten. En het hogere niveau kan altijd aansluitend alsnog gehaald worden. Zo heel veel extra jaren kost dat niet. 

Zomerschool

Een andere manier om je zoon of dochter toch wel te kunnen laten overgaan is de zomerschool. Het kan net genoeg zijn om achterstanden in te halen en daarmee te voorkomen dat jouw kind moet afstromen of blijft zitten!

Praktijkvoorbeeld

Stel dat een jongen of meisje enkel en alleen de mist ingaat door de talen.  Hij (zij) zit op de havo en moet de klas dus overdoen of afstromen naar VMBO-t. Of hij nu zal blijven zitten of zal afstromen en daarna de havo alsnog zal gaan doen: hij zal net zoveel jaar kwijt zijn. Dus tijdswinst is er niet door te blijven zitten.

Maar door af te stromen hoeft hij alleen nog maar Engels te doen als vreemde taal en geen Frans en Duits meer. De vakken waar hij dus moeite mee heeft. Gaat hij daarna naar de havo, dan kan hij een profiel zonder Frans en Duits kiezen.

De kans dat hij een jaar later weer de mist in zal gaan is er dan dus praktisch niet meer. Misschien zit daar wel hét antwoord wat je moet kiezen: afstromen in dit geval. Let dus op de situatie en kijk ook naar de veranderingen in het onderwijs als hij afstroomt. 

Linda van Aken