Normaal gesproken zal iedere moeder ook al goed voor haar baby zorgen als deze nog niet geboren is. Je houdt er rekening mee met wat je eet en wat je doet, bijvoorbeeld.
Maar ook nu komt het voor dat er moeders zijn die psychische problemen hebben of door andere oorzaken niet op de juiste manier leven om de gezondheid van de baby te waarborgen. Heb je als aanstaande moeder al een zorgplicht? Wat gebeurt er als je die plicht niet nakomt?
Zorgplicht en vrijheid
Als ouders heb je de plicht om je kind te beschermen en op de juiste manier te verzorgen. Maar je hebt ook de vrijheid om je kind naar eigen inzicht op te voeden. De vraag is of de overheid bij ongeboren kinderen nu wel of niet mag of moet ingrijpen omdat al snel deze twee feiten om de hoek komen kijken.
De Raad van Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming stelt in een rapport van 2015 dat ouders die hun nog ongeboren kind verwaarlozen, mishandelen en/of ernstige schade dreigen toe te brengen risicovol ouderschap uitoefenen.
Wat is risicovol ouderschap?
Factoren die men ziet als risico’s voor het ongeboren kind (en dus in de gaten gehouden moeten worden):
- Het gebruik van drugs, alcohol, sigaretten en medicijnen door de moeder
- Huiselijk geweld waardoor vrouwen door de stress ongezond leven maar hierbij geldt uiteraard ook de risico’s van het geweld zelf
- Zware psychische problemen kunnen vroeggeboorte of een lager geboortegewicht uitlokken
- Moeders met een verstandelijke beperking kunnen een risico lopen dat ze niet goed genoeg voor de baby kunnen zorgen
- Moeders die niet zelfstandig voor hun al geboren kinderen kunnen zorgen en daardoor het risico lopen om ook niet goed voor het ongeboren kind te zorgen
- Tienermoeders
- Anorexia bij de moeder is uiteraard schadelijk en risicovol voor de baby
- Risicovolle leefomstandigheden, zoals armoede, illegaal hier wonen of bijvoorbeeld slechte woonomstandigheden
- Weigeren medische zorg
Zorgaanbod
In Nederland wordt er getracht de moeders te ondersteunen om zo te voorkomen dat de baby niet gezond ontwikkelt of niet veilig kan opgroeien als het eenmaal geboren is. Zo is er de mogelijkheid om als vrouw met je kinderen opvang te krijgen in een Vrouwenopvang als er sprake is van huiselijk geweld.
e reguliere zorg of gespecialiseerde zorg kan aangeboden worden aan vrouwen met psychische problemen. Tienermoeders krijgen extra begeleiding en moeders die in slechte leefomstandigheden verblijven kunnen ondersteund worden door allerlei instanties.
Weigeren medische zorg
Medische zorg wordt steeds beter, waardoor er steeds meer mogelijk is voor het ongeboren kind. De vraag is alleen wat je een moeder wel of niet kan verplichten om te doen. Je hebt immers niet alleen te maken met het ongeboren kind, maar ook met het lichaam van de moeder!
Het is dan ook een ingewikkelde discussie tot hoever je een moeder mag verplichten om behandelingen te ondergaan in het belang van het ongeboren kindje. Het kind kan niet voor zichzelf opkomen, maar er bestaat ook nog altijd het zelfbeschikkingsrecht van de moeder.
Welk recht gaat er dan voor? De rechten van de moeder of de bescherming van het ongeboren kind? Dit kan zelfs zo ver gaan dat een rechter hierin moet beslissen!
Foetus onder toezicht van gezinsvoogd
Is men bang dat een baby werkelijk gevaar loopt, dan kan men voor een OTS (ondertoezichtstelling) kiezen. Dit kan betekenen dat de baby direct na de geboorte uit huis geplaatst wordt. Uiteraard wordt dit niet zomaar gedaan en zal men er alles aan doen om de situatie zo te kunnen veranderen dat dit niet nodig is.
Het kan zelfs nog ‘erger’. Bij vrouwen die dusdanig ernstige psychiatrische klachten hebben, ernstig verslaafd zijn of vrouwen met ernstige verstandelijke handicaps, kan ervoor gekozen worden om de vrouwen onder toezicht van een gezinsvoogd te plaatsen. Zij worden gezien als niet in staat om zelf voor hun kind te zorgen.
Een voogd zal in die gevallen voor moeder en ongeboren kind moeten zorgen. Een ongeboren kind kan vanaf 23 weken zwangerschap hiervoor in aanmerking komen.
De foetus is dan namelijk levensvatbaar. Vanaf dat moment heeft het kind ook juridisch bestaansrecht.
Vrouwen worden in dit geval gedwongen om hulp van jeugdzorg te aanvaarden. Ook kan de voogd al op zoek gaan naar een pleeggezin of indien mogelijk naar familieleden die in staat zijn om voor het kind te zorgen.
Hij of zij kan bijvoorbeeld ook de urine laten controleren op drugsgebruik en indien de moeder blijft gebruiken haar gedwongen laten opnemen, om zo het ongeboren kind te beschermen.
Hoelang kan een OTS duren?
Een OTS wordt maximaal voor 1 jaar uitgesproken door een kinderrechter. Dit kan wel steeds herhaald worden en duren tot het kind 18 jaar is. Overigens wil dit niet zeggen dat het kind dan standaard uit huis geplaatst wordt.
OTS kan ook gelden terwijl het kind gewoon thuis blijft wonen. Als ouders blijf je trouwens wel zelf het ouderlijk gezag houden, maar de ouders zijn bij een OTS dus wel verplicht om de aanwijzingen van de gezinsvoogd op te volgen.
Het ouderlijk gezag kwijtraken
Bij heel ernstige gevallen kan een kinderrechter bepalen dat de ouder wel uit de ouderlijk macht gezet wordt. In die gevallen zal een instelling of een pleegouder het gezag (voogdij) over het kind krijgen. De biologische ouders hebben dan niets meer te vertellen over het kind.
Toch hoort een voogd wel de biologische ouders op de hoogte te houden van het wel en wee van zijn of haar kind (voor zover mogelijk). De beëindiging van het gezag zal blijven bestaan tot het kind 18 en dus volwassen is.
Meer informatie vind je hier.
Juridisch
- Stiefouderadoptie hoe werkt dat
- Rechten ongeboren kind
- Kind erkennen gezag
- Voogdij vastleggen kind
- Onderhoudsplicht kinderen
- Ouderlijk gezag en voogdij
- Kinder- en partneralimentatie
- Kind adopteren Nederland
- Draagmoeder Nederland
- Achternaam kind kiezen
- Digitale nalatenschap regelen
- Mediator onmisbaar
- Minderjarige eigen bedrijf
- Internationaal kinderontvoering
- Zwangerschapsdiscriminatie op werk
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
