Skip to Content

Zika virus; welke landen en bestemmingen & symptomen besmetting virus en behandeling

Zika virus; welke landen en bestemmingen & symptomen besmetting virus en behandeling

Het zikavirus is een virus dat de zikakoorts veroorzaakt. Van alle mensen die besmet raken met dit virus krijgt ongeveer 1 op de 5 mensen maar klachten waardoor het dus vaak onopgemerkt blijft. Maar wat is dit zikavirus precies en in welke landen komt het voor?

Waar komt het virus voor?

Het zikavirus komt voor in Afrika, Azië en in de landen in en rond de Indische Oceaan. Ook is er in 2015 en 2016 een zeer grote uitbraak van dit virus geweest in Midden- en Zuid-Amerika, in het zuiden van Noord-Amerika en in het Caribisch gebied. Deze uitbraak was in 2019 zo goed als over en daarmee is het risico om besmet te raken ook sterk afgenomen.

Zikavirusepidemie

In mei 2015 was er een grote uitbraak van het virus in Brazilië. Al snel verspreidde deze uitbraak zich over verschillende landen in Zuid- en Midden-Amerika en het Caribisch gebied. Zo is deze uitbraak uitgegroeid tot een epidemie. Een half jaar later, in november 2015 kwamen de eerste aanwijzingen dat dit virus schadelijk kon zijn tijdens de zwangerschap.

Vanaf november 2016 is er een meldingsplicht voor het zikavirus bij zwangerschap en gecompliceerde infecties. Verspreiding van het virus binnen Nederland is echter onwaarschijnlijk omdat de muggen niet in Nederland voorkomen.

In 1947 is het virus voor het eerst gezien in Afrika, maar heeft daar nooit tot zulke grote epidemieën geleid. Sinds 2007 wordt het virus ook in Micronesië gevonden en sinds 2013 ook in Frans-Polynesië.

In ons land zijn er alleen maar importgevallen van dit virus bekend. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer iemand die het virus bij zich draagt in Nederland komt te wonen of hier op vakantie gaat.

Wat is het virus precies?

Zoals gezegd is het zikavirus een virus dat de zikakoorts veroorzaakt. Het virus wordt verspreid in tropische gebieden door de gelekoortsmug of denguemug. Dit is een infectieziekte waarbij niet iedereen klachten krijgt. Slechts 1 op de 5 mensen die besmet raken met dit virus krijgt klachten.

De verschijnselen zijn vrij mild, wel is wetenschappelijk bewezen dat de besmetting schadelijk kan zijn voor het ongeboren kind. Bij 6% van kinderen die het zikavirus hebben komen aangeboren afwijkingen voor zoals microcefalie, daarnaast kan na infectie ook het syndroom van Guillain-Barré ontstaan.

Microcefalie

Microcefalie is een afwijking van het centrale zenuwstelsel. Hierbij is de schedelomvang te klein. Ook ontwikkelen de hersenen zich niet goed waardoor de schedel kleiner blijft. Daarnaast is er meestal sprake van een verstandelijke beperking. Microcefalie kan erfelijk zijn maar het is ook mogelijk deze afwijking te krijgen van een secundaire oorzaak.

Microcefalie kan ontstaan door een chromosoomafwijking, maar ook door een ontwikkelingsstoornis of infectie tijdens de zwangerschap zoals bij het zikavirus het geval is. Meestal is microcefalie een kenmerk van een syndroom.

Het syndroom van Guillain-Barré

Dit syndroom is een aandoening van het zenuwstelsel, een auto-immuunreactie die samengaat met spierzwakte en -verlamming.

GBS, zoals het syndroom wordt afgekort, is een vorm van polyneuropathie; namelijk de achteruitgang van de perifere zenuwen die ver van het ruggenmerg verwijderd zijn. De patiënt kan hiervan na een tijdje vanzelf genezen maar het kan ook zijn dat de aandoening chronisch is.

Wat zijn de eventuele klachten na besmetting?

Symptomen van dit virus ontstaan binnen 3 tot 12 dagen na besmetting. De meeste mensen herstellen hier binnen een week weer van, zonder ernstige problemen. De klachten die kunnen voorkomen zijn:

  • Acute koorts, dit kan ook matig zijn
  • Ontsteking in het oog, maar niet etterig
  • Spier- en gewrichtspijn, vooral in handen en voeten
  • Huiduitslag, dit begint vaak in het gezicht
  • Hoofdpijn
  • Geen eetlust
  • Overgeven
  • Diarree
  • Buikpijn

Afwijkingen bij het ongeboren kind door besmetting tijdens de zwangerschap is een ernstigere klacht die soms ook voorkomt net als het syndroom van Guillain-Barré.

Besmetting en preventie

Het virus wordt overgebracht door de gelekoortsmug of denguemug. Deze mug voedt zich met menselijk bloed en is actief van zonsopkomst tot zonsondergang.

Wanneer je in een gebied bent waar deze mug voorkomt is het belangrijk om maatregelen te nemen om de muggen te weren. Zo is het verstandig bedekkende kleding te dragen, dus een lange broek en een shirt met lange mouwen, de onbedekte huid in te smeren met een middel dat DEET bevat zoals deze hier.

Let wel op: kinderen onder de twee jaar en zwangere vrouwen mogen alleen producten gebruiken waar maximaal 30% DEET in zit. Daarnaast doe je er goed aan onder een klamboe of in een muggenvrije ruimte te slapen.

Ook vormen reizigers een risicogroep voor het krijgen van een overdraagbare ziekte via de mug zoals het zikavirus. Maar ook chikungunya, knokkelkoorts en malaria worden via muggen overgebracht.

Vooral voor zwangere vrouwen en vrouwen met een zwangerschapswens vormt dit een risico. Je doet er dan ook goed aan informatie op te vragen via een behandelend arts of een reizigerskliniek voordat je op reis gaat.

Ook komt het heel soms voor dat het virus via seksueel contact wordt overgedragen. Hier zijn wetenschappers achter gekomen omdat het virus in sperma is gevonden. Wel is de kans dat dit gebeurt erg klein. Zeker nu het risico op besmetting door muggen sterk is afgenomen is deze kans nog veel kleiner.

Leave a comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *