Skip to Content

Wereldlichtjesdag; kaarsje banden & gedicht ook voor miskraam / overlijden

Wereldlichtjesdag; kaarsje banden & gedicht ook voor miskraam / overlijden

Wereldlichtjesdag, een initiatief dat begon in Amerika in 1997, bedacht door de stichting The Compassionate Friends. Deze organisatie begeleidt en ondersteunt gezinnen na het overlijden van een kind.

Door het aansteken van een kaars kan er symbolisch afscheid genomen worden van het overleden kind en draag je het licht met je mee in de hoop dat dit de pijn iets kan verzachten. Helaas kampen niet alleen ouders in Amerika met een dergelijk verlies. Wereldwijd zijn er ouders die door het leven moeten met een groot gemis.

Wereldlichtjesdag


Vandaar dat het initiatief van lichtjesdag wereldwijd is gaan groeien en in 2006 is het ook geïntroduceerd hier in Nederland.

Nu wordt er jaarlijks op de 2e zondag van december wereldwijd om 19.00 uur stilgestaan bij het overlijden van een kind. Maar, hoor ik je denken, dit kan toch niet wereldwijd allemaal tegelijk om zeven uur ’s avonds?

Klopt, met alle verschillende tijdzones is dit inderdaad niet stipt mogelijk. Maar het mooie van een vast tijdstip is dat er zo op deze manier een zee van licht in een golfbeweging over de aardbol rolt.

Op deze manier krijg je het gevoel dat iedereen even met jou en je verdriet meeleeft, dat je er samen bent voor elkaar en het kan je sterk maken om weer door te gaan.

Op Wereldlichtjesdag wordt dus stilgestaan bij alle overleden kinderen, hierbij gaat het om alle kinderen over de hele wereld en dan maakt het niet uit hoe oud het kind was of hoelang het geleden is dat het kind is overleden.

Zij worden allemaal geëerd en herdacht door een kaarsje te branden en door te luisteren naar muziek, of naar gedichten over rouw en verlies.

Zo wordt er een lichtpuntje gecreëerd in de donkere dagen van de maand december. Het biedt ouders ook de gelegenheid om andere ouders met een zelfde verdriet te kunnen ontmoeten.

Voor ouders met een overleden kind is het belangrijk om te weten en te zien dat zij niet alleen zijn met hun verdriet. Ze kunnen bij elkaar steun vinden, omdat ze elkaars leegte het beste begrijpen, omdat ze hetzelfde hebben meegemaakt. Dit is heel betekenisvol en kan positief helpen bij het rouwproces.

Een overleden dierbare blijft voor altijd in gedachten. Dit verlies draag je voor altijd met je mee. Het is een proces waar je doorheen moet en het een plekje in je leven zal moeten geven. Iedereen doet dit op zijn of haar manier, niemand kan dit voor een ander bepalen hoe je dit proces door moet maken.

Een stilgeboren kind

Wereldlichtjesdag is ook bedoeld voor kinderen die stil geboren zijn. Een stilgeboren kind is voor, tijdens of vlak na de bevalling overleden. Het krijgen van een miskraam is ook een rouwproces waar ouders doorheen moeten.

En dit proces is ook voor iedereen weer anders, zelfs tussen partners onderling kunnen verschillende gevoelens zijn. Voor de moeder die het kindje gedragen heeft in haar buik kan een miskraam als een groter verlies voelen dan de vader dit ervaart.

Geef elkaar de ruimte en praat erover, samen en met anderen als je hier behoefte aan hebt. En maak vooral duidelijk wat je wilt van de buitenwereld.

Zeker voor de buitenwereld kan een verdriet om een miskraam lastig zijn om in te schatten hoe groot jouw verdriet is en wat je nu nodig hebt. Er is weinig concreets, geen officiële begrafenis.

Voor een werkgever is er qua regelgeving ook niet echt iets wettelijks vastgelegd, volgens de vakbond FNV kun je je ziekmelden als je tijdens de eerste 24 weken van je zwangerschap een miskraam krijgt en als je na 24 weken een miskraam krijgt zou je recht moeten hebben op een verlof voor 16 weken.

Dit geldt alleen voor de vrouw die het kindje draagt. Hoe het verder zit met de partner is niet te zeggen. Eigenlijk wel opmerkelijk dat hier anno 2022 nog steeds niets voor is vastgelegd. Zeker als je hoort wat de statistieken zijn; één op de vier vrouwen krijgt te maken met een miskraam (bron)

Ik heb er zelf ook een miskraam gehad en toen werd mij verteld door de gynaecoloog dat maar liefst één op de drie zwangerschappen vroegtijdig worden afgebroken op natuurlijke wijze.

Ongelooflijk veel dus en geen wet die je het recht geeft op een moment van rust, die je geen onvoorwaardelijke periode geeft om dit verdriet en verlies een plekje te geven. Jij als vrouw die op de eerste plaats lichamelijk moet herstellen en jij als partner die uiteraard ook de mentale klap te verduren krijgt en hier de tijd voor verdiend om mee om te gaan.

Vorig jaar is er door demissionair minister Koolmees een klein stapje gezet in de goede richting, in april 2021 is het verzoek ingediend aan de Kamer om te kijken naar mogelijkheden voor een betaald verlof voor mensen die te maken krijgen met een miskraam of een stilgeboorte. (bron).

Laten we hopen dat hier op korte termijn een positief antwoord op komt, voor uiteraard beide partners.

Nu komt het dus nog vooral op de coulance aan van een werkgever. In hoeverre krijg jij de tijd van je baas om te herstellen, fysiek en mentaal? Een werkgever die je verdriet (her)kent zal guller zijn met ruimte voor vrije dagen dan een werkgever die zich er weinig bij voor kan stellen.

Toen ik een miskraam kreeg had ik nog geen ervaring met een dergelijke gebeurtenis en dus ook nog geen idee wat me te wachten stond. Ik kreeg alle ruimte van mijn werkgever en collega’s. Mijn voordeel was dat ik werkte als pedagogisch medewerker en voornamelijk vrouwelijke collega’s had.

De leidster die toen verantwoordelijk was voor mijn werklocatie had zelf ook al eens een miskraam gehad en ze was hierdoor ook meteen heel meelevend. Ze drukte me direct op het hart om voldoende tijd te nemen en het rustig aan te doen de komende periode en dat ik pas weer op de werkvloer mocht komen als het daar goed voor voelde.

Ik begreep eerlijk gezegd niet eens wat ze zei. Ik vond het zelfs een beetje overdreven en dacht na het weekend wel weer gewoon te komen werken. Maar ze stond erop dat ik minimaal een week “ziek” op de lijst stond en achteraf ben ik haar hier heel dankbaar om geweest.

Die tijd had ik inderdaad nodig. En nog steeds hoor, na 15 jaar kan het nog altijd een verdrietig gevoel geven. Een klein moment kan een trigger geven en dan voel je weer even een dichtgeknepen keel en een zware bal in je buik. De tijd heelt maar het slijt nooit weg, dit draag je je leven lang met je mee.

Er is geen plekje waar ik heen kan, geen graf om even naar toe te gaan, geen tastbare herinnering van een foto of iets anders kleins.

Puur alleen in gedachte, een bepaald gevoel brengt mij zo nu en dan even weer terug naar de gebeurtenis. Mede hierdoor kun je dus het gevoel hebben dat je er alleen voor staat, dat het een verdriet is wat alleen jou aangaat.

Maar zodra je er over kunt praten zul je merken hoeveel mensen om je heen je gevoel toch een stukje herkennen. Uit eigen ervaring of omdat ze andere dierbaren om hen heen kennen die eenzelfde verdriet hebben. En door je hierover open te durven stellen weet een ander pas hoe jij je voelt.

Een ritueel

En misschien is het wel juist daarom zo belangrijk om een eigen ritueel te hebben, misschien helpt het je in je rouwproces. Zoek iets wat bij je past en waar jij je gevoel het beste in kwijt kunt.

Je kunt bijvoorbeeld denken aan een bepaald soort muziek, een specifiek liedje wat je raakt om dat op vaste momenten even te luisteren. Zo heeft Bas Ragas bijvoorbeeld een prachtnummer geschreven “nooit voorbij” ter gelegenheid voor Wereldlichtjesdag.

Mooie teksten en woorden uit gedichten kunnen ook helpend zijn. Er zijn al vele bundels geschreven met lieve gedichtjes over rouw en verdriet. Maar je kunt ook teksten op internet vinden. Ook via Pinterest zijn verschillende pakkende woorden te vinden.

Wereldlichtjesdag; kaarsje banden & gedicht ook voor miskraam / overlijden - Mamaliefde
Wereldlichtjesdag; kaarsje banden & gedicht ook voor miskraam / overlijden - Mamaliefde
Wereldlichtjesdag; kaarsje banden & gedicht ook voor miskraam / overlijden - Mamaliefde

Soms kan een tekst je enorm raken of de illustratie bij de woorden. Zo greep het beeld van de paardenbloem mij ook altijd aan.

Het raakte mij keer op keer als ik paardenbloemen zag en dan vooral de witte donzige pluisbolletjes waarvan de vruchtjes door de wind als parapluutjes worden meegevoerd om ergens anders weer verder te bloeien tot prachtige bloem. Die gedachte maakte mij altijd rustig en het hielp mij bij het verwerken.

Zo heb ik ook meerdere keren geprobeerd zo’n paardenbloem zelf te tekenen in de hoop het een mooi lijstje te kunnen geven en het op mijn bureau op mijn werkplek neer te zetten. Helaas zit er in mij geen tekenkunstenaar, het bleef bij leuke “probeersels” maar nooit het perfecte prentje waar ik op hoopte.

Met woorden was ik beter, ik krabbelde wat zinnen en woorden op papier en hier ontstond zowaar een mooi gedicht uit. Een pakkende tekst die heel dicht bij ons stond en waar zowel ik als mijn man kracht uit konden halen.

Het schrijven van dit gedicht maakte veel los in mij en ik voelde mij daarna al een stuk lichter. Dit was dus wat ik nodig had, dit was waar ik naar zocht.

Nog altijd ligt dit gedichtje in een laatje van mijn bureau en heel af en toe lees ik het nog een keer aan mezelf voor. Dit werkt voor mij en ik hoop echt van harte dat ook jij iets vindt wat past bij jou…

Probeer het een keer mee te ervaren, zoek in december even online op waar bij jou in de buurt een herdenking plaatsvindt en doe mee op die 2e zondag in december om zeven uur ’s avonds.

Steek het kaarsje aan en kijk naar het lichtje. En zie al die andere vaders en moeders om je heen met hun eigen lichtjes. Ontmoet elkaar, praat met elkaar, steun elkaar en vind troost bij elkaar, want je bent nooit alleen…

Isabell
Latest posts by Isabell (see all)