Skip to Content

Stappenplan tanden poetsen voor kinderen; hoe vaak bij vieze tanden?

Stappenplan tanden poetsen voor kinderen; hoe vaak bij vieze tanden?

Tanden poetsen, zodra je kind de eerste tandjes krijgt zal je daarmee beginnen. Voor baby’s zijn er speciale tandenborstels waar je je vinger doorheen kan steken zodat hij of zij daar al aan kan wennen.

Je kan nooit vroeg genoeg beginnen met tanden poetsen. Want je tanden krijg je maar één keer en daar moet je zuinig op zijn.

Waarom tanden poetsen

Het is erg belangrijk voor je gezondheid om iedere dag je tanden te poetsen, belangrijker dan je denkt. Daarom is het goed om die urgentie ook duidelijk uit te leggen aan je kind.

Als ze serieus worden genomen en begrijpen waarom, zullen ze ook sneller accepteren dat het erbij hoort. Ook al vinden ze het niet altijd even leuk.

  • Als je je tanden niet (goed) poetst kan je een slechte adem krijgen waardoor je uit je mond gaat stinken. Achtergebleven voedsel kan gaan rotten waar de lucht vandaan komt.
  • Daarnaast kunnen er bacteriën in de mond achterblijven en tandplak veroorzaken. Als er tandplak achterblijft kunnen er gaatjes en tandvleesontstekingen ontstaan. Tandplak kan ook zorgen voor tandbederf, tandbederf is een bacteriële ziekte. Als jij / jouw kind dus tandbederf wil voorkomen, moet hij inzien dat het verstandig is om twee keer per dag zijn tanden te poetsen.
  • Niet poetsen kan ook leiden tot een verlies van witte bloedlichaampjes, die essentieel zijn voor de weerstand. Met andere woorden: wie zijn tanden niet regelmatig poetst, wordt sneller ziek. Onderzoekers van de School of Dentistry van de Universiteit van Birmingham hebben zelfs ontdekt dat onder meer hartproblemen en de ziekte van Alzheimer verband kunnen houden met het niet poetsen van de tanden.

Hoe vaak & hoe lang tanden poetsen

Bij kinderen tot twee jaar volstaat één keer per dag poetsen. Tandplak, bacteriën en voedselresten zijn binnen 24 uur nog niet heel erg schadelijk.

Zodra je kind twee jaar is is het advies om twee keer per dag de tanden te poetsen. In tegenstelling tot wat de meesten denken is dit niet na afloop van de maaltijd om bacterieën te verwijderen.

Het advies is om in de ochtend voor het ontbijt te poetsen, dit omdat je anders tijdens het ontbijt alle bacteriën die er ‘s nachts in je mond zijn ontstaan doorslikt en de kans groter is dat dit gevolgen heeft voor je weerstand of anders een uur na het ontbijt.

De tweede keer is in de avond, maar dan wel pas een half uur na het eten. Het glazuur op je tanden wordt namelijk zachter tijdens het eten vanwege het zuur dat de mondbacteriën aanmaken, na een half uur is de ergste zuuraanval weg en voorkom je dat je door meteen te poetsen het tandglazuur beschadigd.

Het advies is om twee minuten je tanden te poetsen, dit zou het meest optimale effect hebben. Het gaat echter niet zozeer om de tijd, maar om de poetstechniek. Alle vlakken van iedere tand en het tandvlees dienen gepoetst te worden.

Als je slechts een minuut zou poetsen pak je de helft van de nieuw gevormde tandaanslag aan. Twee minuten is voldoende om grondig schoon te maken.

Tanden poetsen stappenplan & instructie

Door te hard te poetsen, beschadig je het tandvlees en glazuur. En juist het glazuur beschermt de tanden tegen gaatjes. Eenmaal weggesleten, komt tandglazuur niet meer terug. Daarom wordt het ook geadviseerd om geen harde borstel te gebruiken.

Zet de tandenborstel schuin tegen de rand van het tandvlees aan, in een hoek van ongeveer 45°, zodat de borstelharen ook het tandvlees kunnen bereiken. Door het tandvlees mee te nemen stimuleer je de bloedsdoorloop en verklein je de kans op een tandvleesontsteking.

Daarnaast kan je dan het beste de tandplak verwijderen die tussen de rand van het tandvlees en de tand achterblijft.

Voor een optimale reiniging moet je de tijd nemen om iedere tand los van elkaar te poetsen. Poets de binnenkant, buitenkant en kauwvlakken en vergeet de achterkant van de kiezen niet.

Het beste kan je dit in een vaste volgorde doen zodat je geen plekken overslaat. Bijvoorbeeld in de volgende volgorde:

  • Buitenkant bovenkaak: in het midden beginnen, naar achteren en terug naar het midden; vervolgens de andere kant op en terug naar het midden
  • Buitenkant onderkaak: hetzelfde als de bovenkaak.
  • Binnenkant bovenkaak: vanuit het midden naar achteren en terug, vervolgens de nadere kant op en terug naar het midden.
  • Binnenkant onderkaak: idem vanuit het midden beginnen
  • Kauwvlak bovenkaak: beginnen naar achteren en terug naar het midden, vervolgens de andere kant op en terug naar het midden
  • Kauwvlak onderkaak: idem vanuit het midden beginnen

Het poetsen doe je het beste wanneer je een ronde beweging maakt en van het tandvlees naar de tand toe poetst.

Het beste kan je fluoride tandpasta gebruiken, helemaal als je kind al gewisseld heeft en ‘grote mensen tanden heeft’. Fluriode maakt het tandglazuur harder en voorkomt beschadigen aan de tand en dus gaatjes.

Voor de wisseling komt er echter al een volwassen kies achter de achterste melkkies, veel ouders weten dit niet omdat er geen tand is uitgevallen. Deze wordt ook sneller overgeslagen omdat hij lager zit dan de rest van de tanden. Deze achterste kies poets je het beste vanaf de zijkant.

Poets na afloop de tanden na, of controleer het poetsgedrag om te kijken of ze er niet de kantjes vanaf lopen.

Na het poetsen kan je met een slok water nog even dertig seconden je tanden spoelen om het schuim tussen de tanden te verwijderen. Doe dit maar eenmaal omdat je anders het fluoride beschermlaagje weer verwijderd.

Daarnaast kan je aanvullend de onbereikbare ruimte tussen de tanden reinigen met ragers, flosdraad of tandenstokers. Met tanden poetsen bereik je namelijk slechts 60% van het tandoppervlakte.

Elektrisch tanden poetsen

Met een gewone tandenborstel lukt het niet altijd om je tanden goed te poetsen. Zo kan er makkelijk tandplak achterblijven op of tussen de tanden en de kiezen achteraan. Met een elektrische tandenborstel is het makkelijk om tandplak te verwijderen. 

De elektrische tandenborstel maakt de juiste poetsbeweging zodat het voor het kind makkelijker wordt om de tanden te poetsen.  Daarom ook dat veel tandartsen een elektrische tandenborstel adviseren. Je hoeft je alleen te concentreren op de juiste houding van de borstelkop.

De meeste elektrische tandenborstels hebben ook een klok, zodat je zeker weet dat je lang genoeg je tanden poetst.

Uit onderzoek van TNO blijkt dat bijna de helft van alle Nederlanders te lang met dezelfde tandenborstel poetst. 45 procent van de Nederlanders poetst langer dan drie maanden met dezelfde tandenborstel.

Sommigen zelfs langer dan een jaar. Het beste kan je een borstel gebruiken met zachte haren die je vervangt zodra de haren uit elkaar gaan staan en buiten de kop uitsteken. Als je te lang met dezelfde borstel poetst verliezen de nylon haartjes hun stugheid waardoor tandplak niet goed meer verwijderd kan worden.

Hierdoor ontstaan gaatjes. Daarnaast is de borstel een broedplaats voor miljoenen bacteriën. Met name wanneer de tandenborstel in dezelfde ruimte staat als het toilet, moet men uitkijken. In sommige gevallen werd door TNO namelijk de gevaarlijke E.coli bacterie gevonden.

Door regelmatig je tandenborstel te vervangen daalt de kans op gaatjes en andere klachten aanzienlijk.

Twijfel je of het tijd is, of vergeet je dat wel eens denk dan eens na over een abonnement zoals van Dr. Dent waarbij je om de 8 / 12 weken een nieuwe tandenborstelkop krijgt om te vervangen.

Compleet met een handige tip voor een goede mondhygiëne.

Met een elektrische tandenborstel hoef je je geen zorgen te maken over de poetsbeweging en kan je je beter concentreren op de plaatsing van de borstelkop in de mond. Poetsen met een elektrische tandenborstel betekent niet dat de gebitsverzorging verder ‘automatisch’ gaat.

Ook nu is het belangrijk dat u de borstel goed hanteert en zorgvuldig te werk gaat. Poetsen met een elektrische tandenborstel maakt het reinigen tussen uw tanden en kiezen niet overbodig!

Tanden poetsen leuk maken

Niet alle kinderen vinden tanden poetsen even leuk, met name op de dreumes- / peuterleeftijd kan het tanden poetsen voor een groot drama zorgen.

Natuurlijk kan je er voor kiezen om dit drama tijdelijk te ontwijken door even niet te poetsen en het later weer te proberen. Maar of dat nu de beste oplossing is?

Aan de andere kant in de houdgreep bij papa zodat mama het gevecht kan leveren om te poetsen is ook niet even wenselijk. Daarom een aantal tips die kunnen helpen.

  • Maak het onderdeel van het avondritueel; dus naar boven, uitkleden, wassen / douchen, pyjama aan, tanden poetsen, verhaaltje en liedje en naar bed. Je kind weet dan wat er gaat komen en gaat het zien als vast terugkerend onderdeel.
  • Leg ze uit waarom ze tanden moeten poetsen.
  • Neem de tijd voor het tanden poetsen en maak er geen haastklus van.
  • Probeer de sfeer ontspannen te houden zonder strijd.
  • Zing een liedje tijdens het tanden poetsen. Bijvoorbeeld dit liedje van Sesamstraat. Poets je tanden op en neer, links en rechts en heen en weer. Poets je tanden voor het slapen gaan en als je ‘s morgens bent opgestaan.
  • Geef je kind zelf zijn tandenborstel en laat het eerst zelf even aanklooien waarna jij het gaat doen.
  • Geef je kind een compliment als het zelf probeert zijn tanden te poetsen.
  • Koop een kindertandenborstel en laat je kind de kleur en plaatje uitzoeken; of het een draak of prinses wil.
  • Probeer verschillende soorten kindertandpasta, iedere tandpasta smaakt net iets anders. Soms is het zoeken naar het favoriete smaakje van je kind.
  • Zet een opstapje voor de spiegel waar je kind op kan klimmen om zichzelf te zien tijdens het poetsen.
  • Wissel af qua ouder, soms vindt je kind het prettiger als mama helpt en de ander dat papa helpt. Geldt bijvoorbeeld ook voor nageltjes knippen.
  • Controleer of er geen tanden doorkomen, als er tandjes doorkomen vindt je kind het niet fijn als je in zijn mond zit. Dit is echter iets tijdelijks.
  • Belonen met stickers als je mag tanden poetsen.
  • Wat je absoluut niet moet doen; bang maken voor de tandarts. Dan krijg je problemen tijdens de halfjaarlijkse controle.

Onthoudt; de aanhouder wint. Dus blijf het proberen om de tanden te poetsen.

Tanden poetsen app

Ook de digitale ontwikkelingen dragen bij aan het leuker maken van het tanden poetsen. Zo zijn er diverse apps die je kan gebruiken. Van een app met een timer of poetsinstructie maar ook vrolijke liedjes.

  • Brush Busters; deze app is ontwikkeld door Philips en officieel geschikt voor kinderen tot elf jaar. Deze app maakt er een spelletje van om de tanden te poetsen. In de tijd dat jij je tanden poetst, poetst het karakter ook zijn tanden hier is een heel verhaal rondom heen bedacht en kunnen er beloningen ingesteld worden bij 20 of meer poetsbeurten.
  • Poetstijd Aquafresh; wanneer je deze app download, wordt het echt leuk om je tanden twee minuten langt te poetsen! Het figuur ‘Nurdle’ zingt twee minuten een vrolijk Nederlands liedje, waarna je Nurdle-sterren kan ontvangen wanneer je het hele liedje lang poetst. Met de sterren kan je in de Nurdle-shop kleding en andere accessoires kopen om Nurdle aan te kleden.
  • Disney Magic Timer; deze gratis app van Oral B kan alleen worden gebruikt in combinatie met de Oral-B Stages Power elektrische tandenborstel. Via de app kun je tijdens het tandenpoetsen verschillende Disney superhelden ontdekken. Ze worden pas helemaal zichtbaar na twee minuten poetsen. Daardoor houd je gemakkelijk de twee minuten vol!

Op een gegeven moment wil je kind zelf poetsen en dat is natuurlijk goed, ook om te oefenen. Wel raden tandartsen aan om tot 10 jaar de tanden van je kind zelf ook te poetsen. Je kan napoetsen, maar je kan ook je kind laten napoetsen, dan zou het voor je kind minder kunnen voelen alsof ze het niet goed doen. 

Let bij 5 à 6 jaar extra goed op bij het doorkomen van de eerste kiezen, kinderen hebben dat zelf niet altijd door, maar ook deze kiezen zijn extra kwetsbaar vlak na het doorkomen. 

Als je kind met 10 jaar zelf gaat poetsen, of al eerder, kan je tabletjes kopen, zogenaamde plakverklikkers en die na een poetsbeurt gebruiken. Die verkleuren de tanden op plekken die niet goed zijn gepoetst en zo leert je kind echt alle hoekjes mee te pakken.

Er zijn speciale kindertandenborstels te koop met apps die het leuk maken met spelletjes en filmpjes, en ook registeren of je kind alles heeft gepoetst, zie bijvoorbeeld de Philips Sonicare for Kids

Liedjes over tandenpoetsen:

Hoe gaat het tanden poetsen bij jullie thuis?

Linda van Aken