Skip to Content

Mijn kind liegt; waarom en wat kan je eraan doen?

Mijn kind liegt; waarom en wat kan je eraan doen?

Een kind dat liegt, wat doe je daarmee? Liegen ze bewust of is er meer aan de hand? Moet ik me zorgen maken of hoort dit er gewoon bij?

Ieder kind zal weleens liegen (of misschien is het wel beter om te zeggen: ieder mens zal weleens liegen). Dat is natuurlijk niet meteen iets om over in te zitten. Maar een structureel liegend kind is uiteraard weer een ander verhaal!

Redenen om te liegen

Natuurlijk zijn er meerdere redenen waarom een kind zal liegen. Denk hierbij maar eens aan:

  • Zichzelf beschermen
  • Uit schuldgevoel
  • Beloofd om een geheim te bewaren
  • Om jou geen pijn te doen!
  • Zich beter voordoen door gebrek aan zelfvertrouwen
  • Een vriendje te beschermen

Maar ook: omdat feit en fictie niet duidelijk is.

Hun eigen waarheid

Om maar even ter geruststelling met het begin van het ‘kind zijn’ te beginnen: in de beleving van een kind is er nog geen duidelijk onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid.

Daarmee is het dus meteen duidelijk dat een jong kind, wat bij hoog en laag iets onmogelijks loopt te beweren, helemaal niet aan het liegen is. Het is er zelf van overtuigd dat het echt zo is.

Het is dan misschien ZIJN werkelijkheid en niet die van jou, maar dat is weer een heel andere discussie. Fantasie en kinderen: het hoort onlosmakelijk bij elkaar en is juist heel goed voor de ontwikkeling van het kind.

Uit schuldgevoel of angst

Je zult als ouder vast wel doorhebben wanneer je kindje ergens over liegt om zo niet op z’n kop te krijgen. Je vraagt aan een peuter of hij iets gedaan heeft en hij kan zomaar bikkelhard nee zeggen, terwijl je zelf gezien hebt dat hij het deed.

Hoe pak je dit nu aan? Leugentjes om eigen bestwil zijn niet meteen een reden tot paniek, maar het zomaar toelaten is natuurlijk ook niet slim.

Met je beschuldigende vinger gaan wijzen leidt alleen maar tot ruzies die nergens toe leiden. Een peuter heeft echt nog niet door dat hij eigenlijk fout bezig is.

Beter kan je gewoon vertellen hoe het wel moet (‘je mag alleen een koekje pakken als mama het zegt’) en verder niet ingaan op dat hij het ontkend heeft. Een welles-nietesstrijd heeft totaal geen nut en zorgt alleen maar voor meer frustraties.

Worden ze ouder, dan mag je ze natuurlijk wel op hun gedrag gaan aanspreken. Maar pas op voor veroordelen voordat je weet waarom je kind liegt.

Misschien wil hij juist een ander kindje zo beschermen en dat is toch eigenlijk helemaal niet zo’n verkeerde eigenschap. Vraag dus eerst waarom hij gelogen heeft, voordat je verdere stappen onderneemt.

Denkbeeldige vriendjes

Kleuters kunnen denkbeeldige vriendjes hebben. Deze vriendjes kunnen bestaan om meerdere redenen. Het kan te maken hebben met eenzaam zijn of verlangen naar een bepaald soort vriendje.

Kindjes die een tweelingbroertje of -zusje zijn kwijtgeraakt (bij of zelfs voor de bevalling) kunnen hun gemis op deze manier ook een plek geven.

Het kan zo ver gaan dat kinderen hierdoor leugentjes vertellen. Deze vriendjes zijn voor je kind erg belangrijk en door hun levendige fantasie zijn ze ook een echt onderdeel voor de beleving van je kind.

Voor een kind is het een manier om dingen en gebeurtenissen te verwerken. Helemaal niets om je druk over te maken dus, zolang je kind in de “echte” wereld ook gewoon contacten maakt.

Feit of fictie

Kinderen die ongeveer 9 jaar zijn, kunnen het onderscheid tussen fictie en feiten echt duidelijk gaan maken. Hierdoor kan je dus meer gaan verwachten. Maar ook nu blijft het belangrijk dat je niet meteen in de aanval gaat.

Blijf communiceren met je kind, vraag waarom het zo doet en maak duidelijk wat je wel en niet wilt hebben zonder meteen met je vingertje te gaan wijzen.

Pubers

Een gezond opgroeiend kind zal steeds meer zijn eigen weg gaan en daarmee dus ook steeds meer een eigen leven gaan leiden. Dit neemt meteen met zich mee dat ze steeds minder zullen gaan vertellen over de dingen die ze meemaken.

Dit zegt uiteraard helemaal niets over de dingen die ze doen. Maar het zegt alles over de fase waarin je kind zit.

Bedenk eens hoe je zelf was op die leeftijd. Ook jij wilde toch op een gegeven moment een privéleven, waar je pa of moe, hoe lief ze ook waren, niets mee te maken hadden? Dit had niets te maken met liegen, maar gewoon je eigen wereldje willen hebben. Eigenlijk heel gezond dus.

Kom je er achter dat je kind wel rare dingen uitspookt en hier niet eerlijk in is als jij ernaar informeert? Probeer tot hem of haar door te dringen. Vind je het moeilijk om hier goed mee om te gaan?

Bedenk dan dat er mensen zijn die hier graag met je over praten en je willen helpen. Neem bijvoorbeeld contact op met het Centrum voor Jeugd en Gezin of raadpleeg je huisarts.

Tips

  • Uiteraard zal je zelf ook niet moeten liegen. Vraagt jouw kind iets en ga jij hier vrolijk over staan liegen? Dan geef je natuurlijk het signaal af (als ze het doorhebben) dat liegen mag. Lieg dus zelf ook niet! Leef het goede voorbeeld…
  • Maak je kind nooit uit voor leugenaar waar anderen bij zijn. Wie zegt dat jij gelijk heeft? En als je zoon of dochter uit gebrek aan zelfvertrouwen de waarheid verdraait, hoe denk je dat het zich dan zal voelen? Praat hier samen op een rustig moment over!
  • Laat merken dat je ‘verdrietiger’ wordt van het liegen dan van het feit waarom er gelogen wordt. ‘Dat je een koekje stiekem hebt gepakt, vind ik niet leuk, maar ik vind het erger dat je tegen me liegt!’ Zo wordt liegen een stuk minder aantrekkelijk.
  • Heb je gezien dat je kind iets deed? Ga dan helemaal de discussie niet aan óf hij het heeft gedaan. Dat weet je immers al. Zeg dus gewoon dat het niet mag en laat hem niet in de verleiding komen om erover te liegen. Maar: beschuldig nooit een kind van iets als je niet zeker weet of het zo is.
Wil Cats
Volg me via:
Latest posts by Wil Cats (see all)