Skip to Content

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen

Als kinderen naar school gaan mogen ze de eerste twee jaar nog vooral veel spelen, maar maken ze ook al kennis met de letters. Toen ik zelf op school zat begon dat pas in groep 3, maar tegenwoordig is het heel normaal als kleuters al letters herkennen en korte woordjes kunnen lezen.

Vaak wordt dit heel laagdrempelig aangeboden, spelenderwijs zodat het vooral ook leuk blijft. Zodra ze naar groep 3 gaan komt daar verandering in; al in de eerste weken leren ze in een hoog tempo de letters en nieuwe woordjes.

De eerste dag kwam dochter heel trots thuis dat ze het woordje ‘ik’ had geleerd en daarna volgde nog veel meer. 

Thuis taalontwikkeling stimuleren

Ik ben niet de enige ouder. Ruim negentig procent van ouders met kinderen op de basisschool, vindt het belangrijk om thuis ook actief te zijn met de taalontwikkeling, blijkt uit onderzoek.

Met de drie nieuwe Veilig leren lezen spellen, stimuleert Uitgeverij Zwijsen die taalbevordering zowel thuis als op school. De spellen sluiten namelijk volledig aan op de aanvankelijk leesmethode Veilig leren lezen, waarmee zeker tachtig procent van alle kinderen in Nederland leert lezen.

De Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad adviseren ouders en leerkrachten om kinderen op jonge leeftijd te motiveren om te lezen. Zo zullen ze als volwassenen beter kunnen lezen, het meer doen en dit weer overbrengen op hun kinderen.

In hun advies staat ook: ‘In groep 3 komt de nadruk te liggen op het onder de knie krijgen van het technisch lezen: het decoderen van woorden. Lezen verandert vanaf dat moment van iets plezierigs in een vaardigheid die met veel geploeter verworven moet worden.

De nadruk op verhalen, op gesprekjes over boeken, op het plezier van het lezen, verdwijnt.’

De nieuwe Veilig leren lezen spellen zijn hierin een goede oplossing om het leesplezier in de klas en thuis te verhogen. Het is niet zozeer oefenen met lezen of woordjes lezen, maar spelenderwijs zijn ze hier onbewust mee bezig waardoor ze ook meer gemotiveerd zijn. Zelf merkte ik dat woordjes die eerst niet goed gingen nu opeens goed geoefend worden.

Natuurlijk wordt er op school veel aandacht besteed aan de letters; grote kans dat er een bord is waar met enige regelmaat een nieuwe letter op verschijnt of hangt er een slinger in de klas waar alle woorden op staan.

Ze oefenen klassikaal of individueel de letters en woordjes en het eerste lezen. Het wordt echter ook thuis aangeraden om te oefenen.

Er zijn verschillende oefeningen die je kan doen zodat het lezen steeds makkelijker afgaat en geautomatiseerd wordt. Door dit op verschillende manieren en momenten of situaties te oefenen maakt het kind het zich veel sneller eigen.

Als je kind mogelijk een taalachterstand heeft, er thuis ook een andere taal wordt gesproken of er mogelijk dyslexie op de loer ligt is het helemaal verstandig om ook thuis te oefenen om een echte achterstand te voorkomen. Dit oefenen hoeft zeker niet saai te zijn ;-)

Door thuis te oefenen wordt ook de ouderbetrokkenheid bij school een stuk groter.

Veilig Leren lezen van Zwijsen

Een methode die op de meeste basisscholen in Nederland gebruikt wordt is de Veilig Leren Lezen methode van Uitgeverij Zwijsen. Onze dochter noemt dit leren lezen ook wel ‘zoemen’ vanwege de bij “zoem” die de mascotte is van deze methode. De stof is opgedeeld in een aantal kernen en iedere kern staan er nieuwe letters en woorden centraal. Zodra die onder de knie zijn gaan ze door naar een volgende kern en wordt de stof uitgebreid met meer letters, klanken en woorden tot ze alle letters kennen.

In de eerste helft van het schooljaar ligt de focus op het leren kennen van alle 34 lettertekens. Zodra dit doel is ‘behaald’ wordt dit op veel scholen gevierd met het letterfeest. In kern 6, halverwege het schooljaar, leren kinderen de laatste letters, waarna het echte lezen kan beginnen. Vanaf dat moment zal er ook geoefend worden met het automatiseren zodat de leessnelheid omhoog kan.

Flitsen

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen - Mamaliefde

Een van de oefeningen die we hier thuis doen is flitsen; bij de eerste kern kregen we vellen mee naar huis met woordjes er op. Deze konden we uitknippen zodat je kleine kaartjes krijgt met de woorden die je dan laat zien en je kind moet lezen. En daarna de volgende, de volgende etc.

Hierbij kregen we de tip dat iedere dag 10 minuten beter is dan 1x per week een uur. Na een paar dagen flitsen zien we ook al zeker vooruitgang; woorden of letters die eerst nog moeilijk gevonden worden zitten er steeds beter in.

Tijdens het flitsen kan je het tempo proberen op te voeren en er meer snelheid in te krijgen, maar accuratesse en goed lezen is toch belangrijker! Sneller leren lezen komt vanzelf wel naar mate je kind meer oefent.

Thuisportaal Zwijsen

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen - Mamaliefde

Eén van de favoriete werkvormen van veel kinderen is toch wel ‘achter de computer’ oefenen. Tegenwoordig leren ze niet alleen maar van het bord of uit een boek of schrift maar ook op een tablet of van achter een laptop.

Zwijsen heeft ook leerlingsoftware waarmee op school en thuis geoefend kan worden. De oefeningen hebben vooral betrekking op;

  • technisch lezen en spellen, begrijpend lezen
  • woordenschat
  • leesbevordering
  • En vanaf kern 6 ook leesturbo om woorden sneller te automatiseren

De leerkracht kan aangeven welke oefeningen er gemaakt kunnen worden door het kind om zo de vooruitgang in de gaten te houden. Naast dat ze met deze software op school kunnen oefenen kan er ook een thuislicentie aangeschaft worden door de school.

Op die manier kan je dus thuis ook oefenen. Of je kind nu wat meer oefening nodig heeft of juist om extra uitdaging aan te bieden.

Door het maken van oefeningen kunnen de kinderen muntjes verdienen. Dit is een beloningssysteem want met die muntjes kunnen ze decoratie kopen voor hun boomhut. Denk bijvoorbeeld aan meubeltjes, een schilderijtje etc.

Bij onze dochter werkt dit erg goed want ze wil graag muntjes verdienen om iets te kopen voor haar boomhut ;-) Ze vindt het ook erg leuk om te oefenen; aan de ene kant omdat ze dan op ‘mama’s’ laptop mag en aan de andere kant omdat dat soms toch leuker is dan van papier leren ;-)

Ik zal ook niet snel het moment vergeten dat ze voor het eerst ging oefenen thuis; het eerste woordje was namelijk ‘pik’ met de afbeelding van een kip die op de vloer voedsel aan het pikken is.

Leren lezen zoekboeken avi start

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen - Mamaliefde

Speciaal voor kinderen die net leren lezen in groep 3 komt Uitgeverij Zwijsen dit najaar met de nieuwe serie ‘Leren lezen zoekboeken’. Met deze kleurrijke zoekboeken oefenen kinderen die net in groep 3 zitten, alvast verder met de eerste woorden die ze op school leren. In de zoekboeken zijn woorden verstopt die overeenkomen met de woorden uit de kernen zoals ‘kim’, ‘sim’, ‘ik’ en ‘maan’.

De eerste drie boeken zijn inmiddels verschenen en de andere drie volgen half oktober. Uitgever Anke Werker van Zwijsen vertelt over het idee voor de boeken: ‘We kregen zowel van ouders als van leerkrachten vaak te horen dat boekjes op AVI start (het laagste AVI-niveau) vaak nog moeilijk zijn voor kinderen die net beginnen met lezen. Leerkrachten gaven aan te weinig boeken te hebben die in de allereerste weken en maanden helpen bij het oefenen van woordjes.’

Als ik naar mijn eigen dochter kijkt kiest ze vaak toch voor stripboeken, of ‘leest’ ze vooral de plaatjes en maakt ze daar haar eigen verhaal bij in plaats van dat ze probeert te lezen. Vooral toch vanwege een stukje gemakzucht. Onze dochter vindt het echter wel leuk om op deze manier te oefenen met lezen. Het boek is eigenlijk een grote prent met een aantal woorden.

Aangezien dit de woorden zijn die ze ook op school oefenen komen ze bekend voor en stimuleren ze het zelfvertrouwen van haar dat ze het inderdaad wel weet. Niet alleen onze dochter, ook onze zoon (groep 2) oefent al heel graag met de boeken omdat hij zelf ook wil leren lezen.

Ieder boek sluit aan bij een kern en heeft een ander verhaal / thema en is getekend door een andere illustrator zodat ze uniek blijven. Achterin elk boek vind je extra informatie en vind je bijvoorbeeld een schema waarin je ziet welke letters en woorden bij welke kern horen. Of tips om ook op een andere manier te oefenen.

Wat deze boeken extra bijzonder maakt is dat deze boeken niet alleen fungeren als zoekboek maar er ook nog een ‘geheimpje’ in verwerkt zit. Bij de boeken hoort er namelijk een AR-app dat een voorleesverhaal bevat en extra woorden uit kern 5 en 6 zodat ze ook later nog uitdaging kunnen halen uit de boeken. Als je de gratis app hebt geïnstalleerd kun je de qr-code op de voorkant van het boek scannen en vervolgens het boek ‘lezen’.

Je hoeft de telefoon of tablet maar op een bladzijde te richten en het verhaal begint vanzelf. Op het beeldscherm verschijnt de afbeelding.  Wel moet je de camera vrij lang stil houden, als je teveel van de pagina afwijkt of iets meer ‘inzoomt’ begint het verhaal opnieuw. Op die manier kunnen ze ook heel zelfstandig deze boeken ‘lezen’ en naar het verhaal luisteren.

Letterkwartet Veilig leren lezen

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen - Mamaliefde

Het letterkwartet is een kwartetspel voor kinderen die leren lezen. Hierin oefenen ze letters, onderscheiden ze klanken van woorden en koppelen ze klanken aan letters. Dit spel sluit aan op de aanvankelijk leesmethode Veilig leren lezen, waarin de klank en letter ook centraal staat. Zo oefenen kinderen thuis verder met de letters en woorden die ze op school leren.

Bij oma hadden ze al kennis gemaakt met het woordkwartet van Veilig leren lezen wat net een niveau hoger is, met ook de dubbele klanken en samengestelde woorden. Deze variant is iets eenvoudiger en daarom ook zeer geschikt voor onze kleuter. Normaal laat ik de kinderen niet snel winnen en moeten ze echt hun best doen, nu was ik daar iets makkelijker in want om te winnen moeten ze ook meer lezen!

Zinnen maken Veilig leren lezen

In dit spel maken kinderen zelf grappige zinnen met losse zinsdelen. Het kaartspel werkt op de lachspieren en prikkelt de fantasie van kinderen (en volwassenen). Eén van de leerdoelen van het spel is het oefenen met zinsopbouw. Er zijn drie stapeltjes met kaarten; zowel aan het begin, midden, als einde van de zin.

De kinderen vonden dit nog wel lastig met de puntjes om te zien of het begin of einde was. In plaats van het soort kwartetten waarbij je een trio moet verzamelen, deden we daarom een alternatief waarbij er drie stapels waren en je allebei omstebeurt drie kaarten omdraait en moet lezen. Daardoor ging het spel ook een stuk vlotter en wilden ze het daarna nog een keer doen.

Woordenschatmemo Veilig leren lezen

Zoem thuis oefenen; spelletjes Zwijssen veilig leren lezen - Mamaliefde

Het vergroten van de woordenschat en stimuleren van woordkennis zijn leerdoelen die ouders en leerkrachten met deze memo bereiken. Het is een uitdagend memospel, waarmee kinderen spelenderwijs woorden oefenen die ze op school leren. Ze vergroten hun woordenschat, waardoor leren lezen makkelijker gaat.

Dit vonden ze misschien nog wel het leukste spel. Wel zitten er enorm veel memoriekaarten in zodat het goed is om dit te verdelen over meerdere potjes of aan te passen aan het niveau van het kind. Er zitten zowel eenvoudige woorden in van drie letters als samengestelde woorden zoals ‘het speeltoestel’. We hebben daardoor een paar potjes gespeeld aangepast aan het niveau van het kind.

Als een alternatief spel waarbij we alle kaartjes open neerlegden op tafel; links de plaatjes en rechts de woorden en dan omstebeurt een paar bij elkaar zoeken. Of met de plaatjes open op tafel en iedere speler een stapel met kaartjes, als het je beurt is lees je het woord en zoek je het plaatje erbij.

Als de stapel is geweest gaan de plaatjes weer op tafel en de woorden schuiven door. Zodat je aan het einde toch alle woorden hebt gehad. Je kan dus heel veel variëren met dit spel en doordat het veel kaarten zijn hoef je ook niet iedere keer dezelfde woorden te herhalen.

Belangrijke rol voor ouders

‘Ouders spelen een belangrijke rol bij het bevorderen van lezen. Leesvaardigheid en leesmotivatie worden in aanzienlijke mate bepaald door hoe er thuis met lezen en boeken wordt omgegaan’, staat in het advies Lees! Een oproep tot een leesoffensief. Ruim zeventig procent van de ouders geeft aan een voorkeur te hebben voor fysieke, educatieve spellen.

Woorden en letters herkennen zijn belangrijke thema’s voor ouders. Hier sluiten de nieuwe Veilig leren lezen spellen op aan. De kinderen hier in huis vinden het in ieder geval superleuk en zijn daardoor nog meer gemotiveerd om te oefenen met lezen.

Oefenen jullie thuis ook met het leren lezen?

Linda van Aken