Skip to Content

Wanneer stoppen met speen; tot welke leeftijd en tips afleren ‘s-nachts

Wanneer stoppen met speen; tot welke leeftijd en tips afleren ‘s-nachts

Op een gegeven moment is het zover; kleine kinderen worden groot en de speen gaat de deur uit. In het begin zal het kind de speen alleen nog krijgen tijdens het slapen, maar als het kind oud genoeg is zal dat ook zonder gaan.

Hoe pak je het definitieve afscheid aan? Belangrijk is te onthouden dat het voor de meeste kinderen belangrijk is dat ze zelf afscheid mogen nemen van hun speen en niet dat ze opeens weg zijn, dan zullen ze alleen maar gaan zoeken.

Waarom stoppen met de speen?

Voor een pasgeboren baby is een speen ideaal. Hij heeft een zuigreflex en de speen voldoet perfect aan die behoefte.

Bovendien verkleint een speen de kans op wiegendood. Maar met één jaar eten de meeste baby’s met de pot mee en is de zuigreflex verdwenen en een speen onnodig.

Sterker nog, als een kind te lang een speen blijft gebruiken, doet dat eerder kwaad dan goed. Daarom is het belangrijk dat je baby al op jonge leeftijd afleert op een fopspeen te zuigen.

De kaak van een kind dat de hele dag duimt of speent heeft meer te verduren dan een kind dat 20 minuten per dag met de speen in slaap valt.

Haal daarom zodra hij slaapt de speen uit zijn mond en leg hem weg. Niet in zijn bed of ledikant, want dan kan hij er weer naar grijpen. Toch is het beter om het gebruik van een speen helemaal af te leren.

Zodra je kindje tandjes begint te krijgen is het belangrijk om de fopspeen elke dag te controleren. Dit doe je door even hard aan het zuiggedeelte te trekken en te kijken of je beschadigingen ziet.

Bij beschadigingen, direct de fopspeen vervangen. Begint je kindje te bijten op de fopspeen, dan is het verstandig direct te stoppen met foppen.

Je kindje zal echter gehecht zijn aan de fopspeen, die veilig en vertrouwd voelt en geeft die niet zomaar op, zeker niet ineens. Je zult je kindje dus in stapjes moeten begeleiden…

Te lang doorgaan kan nadelig zijn voor het gebit van je baby en de stand van de kaak. Zo wordt de kans dat zijn mond gaat openstaan groter. De mondspieren worden slapper en doordat hij door z’n mond ademt, wordt de kans op verkoudheden en ontstekingen groter.

Je kind kan dan minder goed horen en dat kan weer effect hebben op z’n spraak. Hij wordt vaak minder goed verstaanbaar. Ook kan door het zuigen een ruimte tussen de boven-en ondertanden ontstaan, ook wel openbeet genoemd.

Hierdoor kan hij z’n tanden niet goed op elkaar doen en gaat hij anders slikken, omdat hij z’n tong tussen de onder- en boventanden duwt.

Kortom: in het ergste geval betekent het te lang gebruiken van een speen een reeks bezoeken aan een logopedist en een orthodontist om de boel weer te laten rechtzetten.

Wanneer stoppen met de fopspeen?

Er is geen goede of foute leeftijd om je kindje te laten stoppen met de fopspeen. De leeftijd waarop er afscheid genomen wordt, verschilt van kind tot kind.

Als baby zal je kind veel zuigbehoefte hebben, maar rond de één jaar wordt dit al minder. Zodra ze naar de kleuterklas gaan zijn ze er helemaal vanaf. 

Sommige ouders laten hun baby al afwennen als hij of zij een halfjaar oud is, wanneer het zuigreflex bij de baby is afgenomen en de baby nog niet aan de speen gehecht en gewend is.

Kijk goed naar je kind of hij / zij in staat is om afscheid te nemen van de speen en dit ook begrijpt zodat er niet na een dag weer om gevraagd wordt.

Als dit toch gebeurt blijf dan consequent, na een paar keer zal je kind dat begrijpen. Probeer zijn aandacht af te leiden door hem complimentjes te geven over hoe goed hij het doet zonder speen en dat hij zo groot is.

Tips om te stoppen met de speen

Een eerste stap kan zijn dat het kind ’s ochtends zelf zijn speentje afgeeft als onderdeel van het ochtendritueel. Vervolgens kan je de speen ’s nachts uit de mond halen, nadat je kind in slaap is gevallen. Sluit dan wel de mond om een scheef gebit te voorkomen.

Kies een handige periode uit, niet rondom de feestdagen of verjaardagen, of als je kind voor het eerst naar de opvang gaat, dan heeft je kind te maken met veel stress.

Ideeën voor het definitieve afscheid zijn:

  • Samen weggooien: Heel simpel, gewoon samen de spenen weggooien. Je kindje ziet dan dat het weg is.
  • In de lucht: De speen wordt aan een ballon geknoopt die gevuld is met helium. Het kind mag zelf de ballon loslaten en daarmee de speen. Samen kan het dan de speen uitzwaaien.
  • Weggeven: Maak een cadeautje van de speen en laat hem je kindje aan iemand anders geven. Bijvoorbeeld een andere baby die hem nog kan gebruiken. Natuurlijk wel in overleg met de moeder van de baby. Maar het cadeau geven is een duidelijk momentje voor je kind.
  • Spenenfee: Net zoals verloren tanden mag de speen onder het kussen; deze wordt dan door mama of papa weggehaald als ze slapen en vervangen voor een muntje.
  • Sinterklaas: Als Sinterklaas komt kan het kind zelf zijn speentje in zijn schoen doen.
  • Ritueel verbranden: De speen kan ook verbrand worden in de open haard, net zoals in Scandinavië gebeurd.
  • Slapen: Het speentje heeft ook zijn slaap nodig, het kind mag zelf zijn speen in een bakje / bedje naast zijn bed leggen tijdens het slapen. Zo is het toch in de buurt.
  • Alternatief: Ga samen op zoek naar een alternatief voor de speen, zoals een doekje waarop gesabbeld kan worden, een knuffel of wat dan ook.

Op bepaalde momenten heeft een kind vaak extra behoefte aan de speen. Bijvoorbeeld als hij voor het eten voor de tv zit of een beetje hangerig is. Op zo’n moment kun je ‘m beter laten meehelpen met koken of wat anders actiefs laten doen. Afleiden dus.

Een ander lastig tijdstip is het slapengaan. De speen heeft dan puur een rustgevende functie. Een knuffel als troostmiddel, een extra liedje zingen of een verhaaltje voorlezen, is dan een goede vervanging.

Tot slot; wees vooral heel consequent. Blijf volhouden en geef niet op. Jij bent de baas, en niet je kind.

Stoppen met foppen

Stoppen met de vertrouwde fopspeen is best moeilijk. Difrax brengt verantwoorde fopspenen op de markt maar denkt met dit boek ook mee over het afleren van het gebruik van fopspenen.

Het 15 dagen stopplan is zorgvuldig opgebouwd en biedt voor elke dag een verhaaltje en een opdracht of spelletje.

Ondertussen geeft Soe Soe de fopspenenfee nog tips voor ouders en wordt het programma duidelijk toegelicht.

Geadviseerd door een kinderarts en een kinderlogopediste is zo een boek ontstaan dat zowel voor ouder en kind verantwoord, leerzaam en plezierig is.

Op de 15de dag kan de laatste fopspeen worden toegestuurd aan Soe Soe de fopspenenfee en zal Fopmuis, de troostmuis (die ook in het verhaal een rol speelt) worden opgestuurd naar uw kind.

Dit boek koop je hier.

Verschil speen en duimen

De gevolgen van duimen en spenen zijn hetzelfde: versmalling van de bovenkaak, een hoog gehemelte, een open- of overbeet.

Belangrijk verschil: een speen is makkelijker af te leren dan duimen, want die kun je weggooien en een duim niet.

Hoe hebben jullie afscheid genomen van de speen?

Linda van Aken
  1. Milou says:

    Doekje om te sabbelen als alternatief zal ik niet aanraden. Onze oudste had een doekje waarop hij sabbelde en creëerde daarmee een flinke overbeet. Gelukkig hebben we deze op advies van de tandarts naar het buurjongetje zonder tandjes gebracht en is het allemaal bij getrokken.

    Nu bezig met de jongste van de speen af te krijgen… hopelijk komen we de nacht door *vingers gekruist*

  2. Ilse en Tim says:

    Bij ons hielp het vroeger om de apeen te vervangen voor een knuffeldoekje.

    Dit was jaren geleden, inmiddels worden die doekjes nu gebruikt als vaatdoekje/schoonmaakdoekje en poetsdoekje

Comments are closed.