Schreeuwen tegen kind; gevolgen en wat als je er spijt van hebt?

Als ouders houden we allemaal zielsveel van onze kinderen. Het liefst zijn we de hele dag vrolijk en genieten we met volle teugen van het ouderschap. Maar soms gebeurt er wel eens iets waardoor je je niet meer kunt beheersen en de bom ontploft.

Je begint tegen je kind te schreeuwen. Soms vind je dat terecht, soms voel je je achteraf schuldig. Maar wat voor gevolgen heeft dit schreeuwen eigenlijk voor je kind? En heeft het wel het effect dat we ermee willen bereiken? Kan het ook anders?

Inhoud toon

Waarom schreeuwen we?

Schreeuwen is een uitlaatklep voor emoties. Alles wat er in ons leven gebeurt stapelt zich op. Misschien heb je niet goed geslapen vannacht, heb je ruzie gehad met je partner, gaat die collega er met jouw promotie vandoor of irriteer je je mateloos aan je buurman die de hele dag lawaai aan het maken is.

Misschien is er niks van dit alles aan de hand, maar heb je het gewoon druk. Stress is de grootste boosdoener van zo’n beetje alles tegenwoordig, je relatie kan eronder leiden, je liefdesleven, je gezondheid, maar ook hoe je op alles reageert.

Als je kind dan ook nog eens niet meewerkt, kan dit net de druppel zijn die de emmer doet overlopen.

Daarnaast zien sommige ouders schreeuwen als een vorm van discipline. Als ouder heb je meer levenservaring en weet je al hoe alles moet, dus je kind kan het beste naar jou luisteren en doen wat jij zegt.

Is dit niet het geval, dan zorgt dit voor frustratie en zal de ouder zichzelf laten gelden door zich autoritair op te stellen en te gaan schreeuwen, zodat het kind gedwongen is om te luisteren en te doen wat de ouder zegt.

Soms zijn kinderen ergens druk mee bezig en horen ze je niet. Schreeuwen wordt dan nog wel eens gebruikt als een manier om aandacht te krijgen van je kind.

Welk doel bereik je met schreeuwen?

Of eigenlijk, welk doel bereik je niet? Namelijk vaak niet het doel dat je voor ogen hebt. Als je schreeuwt tegen je kind komt dat vaak omdat je wilt dat je kind naar je luistert, ergens mee ophoudt of hem juist iets te laten doen.

Als jij in zo’n situatie tegen je kind schreeuwt, luistert hij misschien op dat moment naar je of doet hij wat je van hem vraagt. Maar uiteindelijk is je kind alleen gefocust op het schreeuwen zelf en niet meer op WAAROM je tegen hem schreeuwde.

Schreeuwen heeft namelijk een enorme impact op kinderen. Ze zullen zich dus focussen op jou en je geschreeuw en niet op hun eigen gedrag. Daarom zal hij dus geen spijt hebben van iets dat hij fout heeft gedaan. En hij zal niet bedenken hoe hij het de volgende keer anders kan doen.

Op het moment zelf lijkt schreeuwen dus te werken, maar op de langere termijn werkt het alleen maar averechts. Maar omdat de oorzaak van het probleem niet wordt aangepakt, zul je hetzelfde probleem op een later tijdstip opnieuw tegenkomen, wat geheid weer tot ruzie en schreeuwen zal leiden. Dit wordt dus een vicieuze cirkel.

Het effect dat schreeuwen heeft op je kind

Veel ouders zijn er trots op dat ze hun kind niet slaan of schoppen, maar schreeuwen wel regelmatig tegen hun kind. Ben jij zo’n ouder? Dan moet ik je helaas met je neus op de harde feiten drukken, schreeuwen heeft namelijk bijna hetzelfde psychologische effect op kinderen als lichamelijk geweld.

Hoewel jij hem waarschijnlijk niet fysiek zult aanvallen, zal het lichaam van jouw kind wel zo reageren als je tegen hem schreeuwt. Als je je aangevallen voelt gaat je lichaam in de vecht-, vlucht- of bevriesmodus.

Het ene kind zal je dus gaan slaan of schoppen om zichzelf verdedigen. Zelfs als hij dit nog nooit eerder heeft gedaan, zal een ‘aanval’ van jou dit uit kunnen lokken. Hier heeft hij zelf geen controle over, dit is een natuurlijke reactie, het lichaam zal zichzelf automatisch verdedigen.

Een andere reactie kan zijn om te vluchten, dus weggaan of zichzelf terugtrekken. Of hij schiet in de bevriesmodus, hij staat je met grote ogen aan te kijken en durft zich niet te bewegen.

Wat al deze reacties met elkaar gemeen hebben is dat het voor het kind een angstaanjagend moment is. Hij wordt ineens aangevallen door de persoon waar hij ontzettend veel van houdt, die hij vertrouwt en waarvan hij afhankelijk is voor bijna alles, zoals onderdak, liefde en voedsel.

Ook ben jij 2 keer zo groot als hij en is het dus extra intimiderend als zo’n groot persoon tegen hem staat te schreeuwen. Als dit regelmatig voorkomt zal je kind zich niet meer veilig voelen bij jou, wat de band tussen jullie voor altijd kan beschadigen.

Naast dat dit de band tussen jullie niet ten goede komt, is het ook erg slecht voor het zelfbeeld van het kind. Als er maar vaak genoeg tegen hem geschreeuwd wordt, zal hij gaan denken dat er iets mis met hem is. Dat hij slecht is.

Vaak snappen kinderen niet waarom we schreeuwen, dus gaan ze zelf een oorzaak zoeken. Als ze die niet kunnen vinden, zoeken ze die in zichzelf en zullen zichzelf zien als een kind dat niks goed kan doen. Hij is namelijk degene die er steeds voor zorgt dat papa of mama boos wordt.

Naast deze psychologische gevolgen is schreeuwen nou niet bepaald het beste voorbeeld om je kind te leren communiceren. Als jij veel schreeuwt zullen jouw kinderen dit ook gaan doen, omdat kinderen alles wat ze zien kopiëren.

Als een kind geboren wordt kent en weet het nog niks van de wereld om hem heen. Naarmate hij meer dingen ervaart zal hij nieuwe dingen leren en opslaan.

Als hij altijd alleen maar in contact is geweest met ouders die tegen hem schreeuwen, dan zal hij dit ook gaan doen alleen maar om het feit dat hij niet geleerd heeft hoe je op een ‘normale’ manier kunt communiceren.

Wij zijn het rolmodel van onze kinderen. Wij hebben de taak om ze voor te bereiden op het leven en ze alles te leren wat ze nodig hebben om gelukkig en succesvol te zijn in het leven. Bedenk je dus goed bij alles wat je doet wat dit voor impact heeft op je kind en wat je kind hiervan leert en onthoudt.

Hoe kan het anders?

We hebben het erover gehad dat je met schreeuwen je doel op de langere termijn niet bereikt en dat het daarnaast negatieve gevolgen heeft voor je kind. Maar wat kun je dan wel doen?

Ten eerst, zorg ervoor dat je zelf relaxed blijft.

Dit is ontzettend belangrijk! Doe er dus alles aan om jezelf onder controle te houden. Ben je zelf al gestrest, zorg dan voor ontspanning. En zorg ervoor dat je weet wat de triggers zijn die jou tot het uiterste drijven, zodat je deze voor kunt zijn. Geef het goede voorbeeld, jij bent de volwassene, dus gedraag je ook zo.

Leg uit.

Leg je kind uit waarom je iets van hem wilt. Vaak heeft je kind er dan wel begrip voor. Als je zomaar iets verbiedt of hij ineens alles moet onderbreken om iets voor jou te doen, zal dit irritatie opleveren en zal hij in protest komen.

Probeer uit te leggen waarom hij bijvoorbeeld niet zonder jas naar buiten mag, waarom je graag wilt dat hij eerst zijn speelgoed opruimt voordat hij wat anders gaat doen en waarom hij voor het eten geen snoepje mag. Doe dit wel op een rustige toon.

Probeer de kant van je kind te zien en toon begrip voor zijn kant.

Soms is een kind even ergens druk mee bezig en verlangen wij van het kind dat het zijn activiteit meteen afbreekt en doet wat we vragen.

Terwijl we het zelf ook vervelend vinden om midden in een belangrijk telefoongesprek onderbroken te worden om iets voor een ander te moeten doen. Als je kind druk bezig is, laat je kind dat dan eerst afmaken voordat je iets van hem vraagt.

Misschien heeft je kind wel een andere goede reden voor zijn gedrag. Zo kan een kind dat heel moe is, constant jengelig zijn en nergens zin in hebben. Of is een kind gefrustreerd omdat iets niet lukt en begint daarom te gooien met zijn speelgoed.

Of heeft een ander kind zijn auto afgepakt en begint hij daarom te slaan. Kijk dus eerst naar de oorzaak van zijn gedrag en probeer dit aan te pakken.

Pas je verwachtingen aan.

De hersenen van je kind zijn nog niet compleet ontwikkeld. Die zijn pas volledig ontwikkeld tegen de tijd dat je kind jongvolwassene is. Kinderen kunnen dus heel anders reageren op situaties dan volwassenen. Mijn zoontje van 2 jaar kan bijvoorbeeld helemaal over de rooie gaan als ik zijn jas openmaak, terwijl hij dit zelf had willen doen.

Ik zie dit niet als een groot probleem waar hij zich zo over op hoeft te winden, maar omdat zijn hersenen nog niet compleet ontwikkeld zijn, kan hij hier nog niet logisch over nadenken zoals ik dat wel kan.

Houd dit dus in je achterhoofd. Behandel kinderen dus ook niet als volwassenen, maar ga uit van de leeftijd die ze werkelijk hebben en wat je op die leeftijd van ze kunt verwachten.

Gebruik humor.

Kinderen zijn vaker geneigd om te doen wat je van ze vraagt als ze het leuk vinden om te doen. Gebruik dus humor om het leuk te maken of maak er een spelletje van. Als je kind niet naar boven wilt gaan om te gaan slapen, zeg bijvoorbeeld: “Zullen we springend als een kikker naar de trap gaan? Of kruipend als een baby?”

Bied je excuses aan.

Natuurlijk zijn wij ouders ook mensen en zijn wij niet perfect. Het kan altijd een keer voorkomen dat je uit je slof schiet en tegen je kind schreeuwt. Maar maak het daarna weer goed. Bied je excuses aan.

Laat je kind zien dat het menselijk is om fouten te maken en dat ook papa of mama wel eens iets verkeerd doet. Zo verzacht je de situatie en beperk je de negatieve gevolgen voor je kind. Daarnaast leer je hem ook hoe hij zelf berouw kan tonen als hij een keer iets verkeerd doet.

Wanneer is schreeuwen wel effectief?

Al zou ik dan niet kiezen voor de term ‘schreeuwen’, maar eerder voor ‘stem verheffen’. In mijn ogen zijn er maar een paar situaties waarbij dit echt geoorloofd is. En dat zijn:

Een gevaarlijke situatie. Bijvoorbeeld: je kind is buiten met de bal aan het spelen, de bal rolt de weg op, je kind rent erachteraan terwijl er een auto aan komt of je ziet je peuter met zijn handen grijpen naar een pan met kokend water dat op het fornuis staat.
Als je kind zichzelf of een ander pijn kan doen. Bijvoorbeeld: je kind is in gevecht met een broertje of zusje of je kind let niet op tijdens het fietsen en dreigt tegen een voetganger aan te fietsen.

Je gebruikt het verheffen van je stem in deze gevallen voor de schrikreactie die het uitlokt. Je schreeuwt dan om hem of een ander te beschermen en ervoor te zorgen dat hij onmiddellijk stopt met waar hij mee bezig is. Zodra je zijn aandacht hebt, praat je op normale toon verder en leg je uit waarom je schreeuwde.

Als er vaak tegen een kind geschreeuwd wordt, kan een kind daar immuun voor worden. Als er dus een keer echt iets aan de hand is en je schreeuwt, blijft op zo’n moment de schrikreactie uit en luistert het kind niet, met alle nare gevolgen van dien. Gebruik schreeuwen dus alleen in noodgevallen.

Meer lees je hier.

Discipline

Author
Recent Posts

Volg mij via

Tessa Janssen

Schrijver at Happy Momlife

Ik ben Tessa, 33 jaar en moeder van een zoontje van 2,5 jaar. Ik vind het ontzettend interessant om me te verdiepen in verschillende opvoedstijlen en het gedrag van kinderen in specifieke situaties. Daarom ben ik sinds kort begonnen met de opleiding Opvoedcoach. Daarnaast geniet ik met volle teugen van het moederschap en vind ik het erg leuk om over allerlei aspecten van het moederschap te schrijven. Naast blogs voor Mamaliefde schrijf ik op mijn eigen site over het moederschap. Daarnaast vind ik het fijn om nieuwe dingen te leren en te ervaren, te koken en bakken, creatief bezig te zijn, te lezen, wandelen en lekker te genieten van de natuur.

Volg mij via