Het is geen geheim dat kinderen veel energie hebben en graag nieuwe dingen ontdekken. Ze zijn nieuwsgierig en staan open voor nieuwe ervaringen, maar sommige kinderen zijn meer gevoelig voor prikkels dan anderen.
Prikkelgevoelige kinderen kunnen overweldigd raken door alle indrukken om hen heen, waardoor ze angstig, boos of gestrest kunnen worden.
In dit artikel bespreken we wat prikkelgevoeligheid is, hoe je het kunt herkennen en wat je kunt doen om prikkelgevoelige kinderen te helpen.
Wat is een prikkelgevoelig kind?
Een prikkelgevoelig kind is iemand die gevoeliger is voor prikkels dan andere kinderen. Prikkels zijn alle signalen en informatie die via onze zintuigen binnenkomen, zoals geluiden, geuren, smaken, aanrakingen en visuele indrukken.
Voor een prikkelgevoelig kind kunnen deze signalen te veel worden en leiden tot overprikkeling.
Overprikkeling kan verschillende symptomen hebben, waaronder:
- Angstig of paniekerig gedrag
- Huilen, schreeuwen of boos worden
- Teruggetrokken gedrag of vermijding van situaties
- Vermoeidheid of uitputting
- Hoofdpijn of buikpijn
- Slaapproblemen
- Concentratieproblemen
Wat zijn prikkels?
Prikkelverwerking is een complex proces dat plaatsvindt in onze hersenen. Onze zintuigen nemen prikkels op en sturen deze informatie door naar de hersenen, waar deze wordt verwerkt.
De hersenen filteren de prikkels en bepalen welke informatie belangrijk is en welke niet. Voor prikkelgevoelige kinderen kan dit proces moeilijker zijn, waardoor ze overweldigd raken door te veel prikkels.
Er zijn veel verschillende soorten prikkels, zoals:
- Geluiden: harde geluiden, zoals sirenes, of veel achtergrondgeluiden, zoals in een drukke winkelstraat, kunnen prikkelend zijn voor kinderen.
- Visuele prikkels: drukke of felle lichten, bewegende objecten of een overweldigende omgeving kunnen ook prikkelend zijn.
- Geuren: sterke of onbekende geuren kunnen voor sommige kinderen moeilijk zijn om te verwerken.
- Aanraking: sommige kinderen zijn gevoeliger voor aanrakingen dan anderen en kunnen overprikkeld raken door te veel of te weinig aanraking.
- Emotionele prikkels: prikkels van anderen, zoals emoties of stress, kunnen ook van invloed zijn op de prikkelverwerking van kinderen.
Wat heeft een prikkelgevoelig kind nodig?
Prikkelgevoelige kinderen hebben behoefte aan een omgeving die minder prikkelend is en waarin ze zich veilig en comfortabel voelen.
Het is belangrijk om te zorgen voor een vaste structuur en regelmaat in het dagelijks leven van een prikkelgevoelig kind, zodat ze weten wat er gaat gebeuren en zich kunnen voorbereiden op nieuwe situaties.
Daarnaast zijn er nog een aantal dingen die je als ouder of verzorger kunt doen om een prikkelgevoelig kind te helpen:
- Creëer een rustige en overzichtelijke omgeving: probeer de omgeving waarin het kind zich bevindt rustig en overzichtelijk te maken. Dit kan bijvoorbeeld door rustige kleuren te gebruiken en de ruimte op een logische manier in te richten.
- Stel grenzen: Het is belangrijk dat het kind weet wat wel en niet mag. Stel duidelijke grenzen en leg uit waarom bepaalde dingen niet kunnen of mogen.
- Luister naar het kind: Prikkelgevoelige kinderen kunnen soms overprikkeld raken doordat ze te veel indrukken krijgen en daardoor niet goed meer weten wat ze moeten doen. Luister daarom goed naar het kind en probeer te achterhalen wat het nodig heeft om zich weer beter te voelen.
- Geef het kind tijd om tot rust te komen. Als een kind overprikkeld is geraakt, geef het dan tijd om tot rust te komen. Dit kan bijvoorbeeld door even samen te gaan zitten en rustig te praten, een rustig spelletje te spelen of even alleen te zijn.
Overprikkeling voorkomen
Het voorkomen van overprikkeling is voor prikkelgevoelige kinderen erg belangrijk. Hier zijn een aantal tips om overprikkeling te voorkomen:
- Zorg voor regelmaat: Prikkelgevoelige kinderen hebben behoefte aan regelmaat en structuur in hun dagelijks leven. Zorg daarom voor vaste tijden voor eten, slapen en spelen.
- Vermijd drukte en chaos: Vermijd drukke en chaotische omgevingen zoals drukke winkelstraten of volle pretparken.
- Laat het kind bepalen hoeveel prikkels het kan hebben: Laat het kind zelf aangeven wanneer het genoeg prikkels heeft gehad en wanneer het tijd is om even tot rust te komen.
- Biedt een veilige plek: Creëer een plek waar het kind zich veilig en comfortabel voelt en waar het zich kan terugtrekken als het even te veel wordt.
Wat helpt bij prikkelverwerking?
Er zijn verschillende manieren om de prikkelverwerking bij een prikkelgevoelig kind te ondersteunen:
- Regelmatig bewegen: Bewegen kan helpen bij het verwerken van prikkels. Laat het kind daarom regelmatig bewegen, bijvoorbeeld door buiten te spelen of te sporten.
- Diepe druk: Diepe druk kan helpen bij het kalmeren van het zenuwstelsel. Dit kan bijvoorbeeld door het kind te knuffelen, een stevige deken te gebruiken of door het kind met gewichten te laten spelen.
- Sensorisch speelgoed: Sensory toys zijn speelgoed dat de zintuigen van het kind prikkelt, zoals fidget toys, sensorische ballen of kneedbare materialen. Dit kan helpen bij het verwerken van prikkels.
Kind teveel prikkels op school
Op school worden prikkelgevoelige kinderen vaak blootgesteld aan veel verschillende prikkels, zoals geluiden, bewegende objecten en sociale interacties. Hierdoor kunnen ze overprikkeld raken en moeite hebben met concentreren en leren.
Als ouder of verzorger kun je het volgende doen om je kind te ondersteunen op school:
- Informeer de school: Laat de school weten dat je kind prikkelgevoelig is en wat zijn of haar specifieke behoeften zijn. Bespreek bijvoorbeeld hoe de klas kan worden aangepast om het kind te ondersteunen.
- Maak gebruik van hulpmiddelen: Er zijn verschillende hulpmiddelen die kunnen helpen bij het verminderen van prikkels, zoals noise-cancellingkoptelefoons, een koptelefoon met rustgevende muziek of een speciale stoel om het kind te ondersteunen.
- Pauzes: Vraag de school om regelmatig pauzes in te lassen, zodat het kind de tijd heeft om tot rust te komen en te ontspannen.
Hoogsensitief kind overprikkeld
Hoogsensitieve kinderen zijn vaak extra gevoelig voor prikkels en kunnen sneller overprikkeld raken. Ze hebben meer tijd nodig om prikkels te verwerken en hebben daarom baat bij een rustige omgeving.
Als ouder of verzorger kun je het volgende doen om je hoogsensitieve kind te ondersteunen:
- Stel duidelijke grenzen: Zorg dat het kind weet wat wel en niet mag. Stel duidelijke grenzen en leg uit waarom bepaalde dingen niet kunnen of mogen.
- Bied een veilige plek: Creëer een veilige plek waar het kind zich kan terugtrekken als het even te veel wordt. Dit kan bijvoorbeeld een rustige kamer zijn of een speciaal hoekje in de woonkamer.
- Leer het kind ontspannen: Leer het kind ontspanningsoefeningen, zoals diepe ademhalingsoefeningen of meditatie. Dit kan helpen bij het tot rust komen en het verminderen van overprikkeling.
Hoe kan ik mijn kind laten ontspannen? / Waar wordt het rustig van?
Er zijn verschillende manieren om je kind te laten ontspannen en tot rust te komen:
- Muziek: Luisteren naar rustgevende muziek kan helpen bij het ontspannen. Kies bijvoorbeeld voor klassieke muziek, meditatiemuziek of natuurgeluiden.
- Massages: Een massage kan helpen bij het ontspannen van het lichaam en het verminderen van stress. Geef bijvoorbeeld een zachte rugmassage of een voetmassage.
- Yoga: Yoga kan helpen bij het ontspannen van het lichaam en het verminderen van stress. Er zijn speciale yoga-oefeningen voor kinderen die je samen kunt doen.
- Knuffelen: Knuffelen kan helpen bij het kalmeren van het zenuwstelsel en het verminderen van stress.
- Speelgoed: Er zijn ook speciale materialen zoals bijtringen en ander sensorisch speelgoed zoals fidgets hier.
Prikkelgevoeligheid volwassenen
Prikkelgevoeligheid komt niet alleen voor bij kinderen, maar ook bij volwassenen. Volwassenen kunnen bijvoorbeeld overprikkeld raken door een drukke werkomgeving, sociaal contact of overmatig gebruik van technologie.
Net als bij kinderen kunnen overprikkelde volwassenen te maken krijgen met symptomen zoals vermoeidheid, slaapproblemen en concentratieproblemen.
Het is belangrijk voor volwassenen om te leren omgaan met prikkelgevoeligheid, bijvoorbeeld door het beperken van overprikkelende situaties en het nemen van regelmatige pauzes.
Ook ontspanningsoefeningen, zoals yoga en meditatie, kunnen helpen bij het verminderen van stress en het tot rust komen.
Daarnaast kan het nuttig zijn om te kijken naar de oorzaak van de prikkelgevoeligheid. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld baat bij een dieet dat is gericht op het verminderen van prikkels, terwijl anderen baat hebben bij therapie om te leren omgaan met stress en prikkels.
Prikkelgevoeligheid is een veelvoorkomend probleem bij kinderen en volwassenen. Het kan leiden tot overprikkeling en symptomen zoals vermoeidheid, slaapproblemen en concentratieproblemen. Het is belangrijk om prikkelgevoelige kinderen en volwassenen te ondersteunen en te helpen bij het verminderen van overprikkeling.
Dit kan bijvoorbeeld door het creëren van een rustige omgeving, het stellen van duidelijke grenzen, het aanbieden van ontspanningsoefeningen en het vermijden van overprikkelende situaties.
Door te werken aan het verminderen van prikkels en het ondersteunen van prikkelgevoelige mensen, kunnen we bijdragen aan een gezonder en gelukkiger leven voor iedereen.
Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.
Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.
Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.
- Stapelstein stenen; 20 ideeën voor activiteiten en spelletjes - 25 April 2024
- 20 Ikea Flisat kindertafel hacks - 24 April 2024
- Affirmatie kaarten voor kinderen - 23 April 2024
