Ben jij ook al gewaarschuwd voor ‘the terrible 2’? De fase waarin je peuter tegen alles NEE zegt, flinke driftbuien heeft en zich dagelijks in het gangpad van de supermarkt dramatisch op de grond kan laten vallen als het anders gaat dan hij of zij wil en een enorme scéne maakt om iets wat in onze ogen het niet waard is om zo van slag door te raken..
Die twee-is-nee-fase is niets in vergelijking met als peuters drie jaar zijn en echte ‘threenagers’ worden.
Ze zijn te ‘oud’ voor baby- en dreumesdingen, maar nog te jong om naar school te gaan. Ze zitten er echt tussenin en dat kan het nodige drama opleveren. Peuters staan bekend om hun sterke wil en mening.
Deze fase is goed voor je kind en het hoort erbij, maar het kan je als ouder klotsende oksels en heel wat geduld van je vragen. Wat is peuterpuberteit precies en hoe kom je als ouder het beste door deze fase heen?
Peuterpuberteit, het klinkt voor niet-peuter ouders misschien wat overdreven, maar als je er middenin staat weet je heel goed waarom deze periode zo genoemd wordt.
Zomaar van het een op het andere moment slaat je lieve, aanhankelijke peuter om naar een opstandige puber…eh…peuter. Driftaanvallen en geen land mee te bezeilen. Waarom eigenlijk?
Betekenis; Wat is peuterpuberteit?
De peuterpuberteit staat voor de periode van 18 maanden tot ongeveer de kleutertijd. Bekende uitspraken bij deze tijdsperiode zijn: ‘ik ben twee en ik zeg nee!!’ of : ‘ik ben drie en ik doe het nog steeds nie(t)’
Hoe tegenstrijdig dit ook lijkt, alle kinderen hebben de peuterpuberteit nodig. Een peuter denkt namelijk totaal anders als oudere kinderen en volwassenen.
Het liefste heeft een peuter over alles controle en komt hij of zij zelf op de eerste plek. Maar nu moet het ineens leren omgaan met grenzen, delen met een ander en wachten op je beurt. In de peuterpuberteit leert je peuter iedere dag meer over hoe de wereld en maatschappij precies in elkaar steekt en dat geeft frustratie.
Daarnaast kan een peuter nog niet goed met emoties overweg en benoemen is al helemaal een brug te ver. En dat is lastig, want een jong kind wil vooral veel maar kan nog lang niet alles zelf.
Als ouder ben je zo nodig, omdat jonge kinderen de consequenties van hun acties nog niet kunnen overzien. Ze zijn heerlijk impulsief en dat is bij tijden hilarisch, maar in het verkeer of thuis kan het ook leiden tot gevaarlijke situaties als je ze hun gang laat gang.
Doordat emoties nog niet goed geuit kunnen worden en je peuter het lastig vindt om zich te beheersen, leidt dit tot veel frustraties. Zo kan je peuter zich het ene moment blij en enthousiast voelen en het volgende moment boos en het liefste met alles smijten wat in handbereik ligt. Of juist heel verdrietig en angstig.
Deze stemmingswisselingen horen ook bij de peuterpuberteit en komen bij meisjes en jongens evenveel voor.
Symptomen van de peuterpuberteit
De peuterpuberteit wordt vooral gekenmerkt door veel driftbuien, maar ook kun je denken aan:
- Wegrennen
- Jammeren
- Slaan of schoppen
- Met iets gooien
- Duwen of trekken
- Huilen
- Adem inhouden
- Op de grond laten vallen
- Gillen of krijsen
- Schreeuwen
- Verstijven
- Haren uit het hoofd trekken
- Grommen
Kenmerken van de peuterpuberteit
- Eigen mening; Laten we beginnen met die peuterpuberteit het beginnen met het zeggen van nee en het langzaamaan vormen van een eigen mening. Vaak blijft het daar ook niet bij, want peuters wil is wet!
- ‘ikke zelluf doen’ ; Het liefste doet je peuter alles zelf. Van welke kleding er gedragen wordt, tot schoenen aandoen of niet helpen met het versieren van de cake maar de volledige regie in handen willen hebben. Dit is een manier om zo de controle in de hand te hebben en te houden. Dit is toch wel het meest kenmerkende gedrag van een peuter. Het zelf willen doen; van het smeren van een boterham, tot het aantrekken van een broek. Of ze het zelf kunnen, of nog niet. Het moet in ieder geval geprobeerd worden. Want stel je voor! En dat slapen, dat is alleen voor als het donker is. Als het zonnetje schijnt hoeft je peuter echt niet naar bedje toe!
- Nee!; Wil je mee naar de winkel? Nee! Blijf je dan thuis bij oma? Nee! Het lijkt bij tijden wel eens of je schattige peuter niets wil. Het woordje nee is een middel om macht te houden in een grote wereld voor een heel klein mensje. Frustrerend voor jou als ouder, maar er is wat aan te doen. Zie daarvoor de tips verder in dit artikel.
- Een eigen ik; Een peuter leert dat hij een eigen persoontje is en niet gewoon een verlengstuk van mama. Dat moet natuurlijk gevierd worden, dus zal hij steeds meer zijn grenzen gaan verleggen én gaan uitproberen.
- Op ontdekkingstocht; Jouw kleine peuter gaat, ongeveer als hij anderhalf is, op ontdekkingstocht door de wereld. Hij kan zichzelf verplaatsen en zo wordt zijn wereldje daadwerkelijk groter. Hij zal steeds meer zelf willen ontdekken en zelf willen doen. Uiteraard ook nodig want hier leert hij/zij alleen maar van. Maar het kan hem ook bang maken, al dat onbekende. En bij dit alles komt er een hoop frustratie om de hoek kijken. Want je zal maar van alles zelf willen doen en dan lukt het weer niet!
- Verzorgend; Als ze wat ouder worden krijgen ze ook dat extreem lieve en verzorgende over zich heen. Het is niet alleen maar rondsjouwen en vooral veel knuffelen met de poppen, beren of wat dan ook. Nee er moet voor gezorgd worden. Ze moeten mee naar bed, aan tafel, er wordt voor ze gekookt. Als ze naar buiten gaan moet de pop ook mee. En pas maar op als er een baby in de buurt komt, die krijg jij dus echt niet meer te zien. Wordt volledig ‘opge-eisd’.
- Eigen smaak; Dit heeft misschien wel een overlap met het zelf willen doen. Ze krijgen ook hun eigen smaak. Kleding die jij hebt gekocht kan zo geband worden uit de garderobe die goedgekeurd wordt om te dragen. En denk maar niet dat je die schoenen aankrijgt die lekker warm zijn omdat het buiten koud is. Nee, de gympies met lichtjes erin. Maar de jas die je geeft is niet goed genoeg, dat moet een dikkere zijn want het is koud…
- Spraakwaterval; Wat kunnen ze kletsen, de mondjes staan nooit meer stil. Als je kind nog een baby is ben je blij met de eerste brabbels. Zodra ze de eerste woordjes zeggen moet iedereen het horen. Als peuter daarentegen, het blijft maar doorgaan. Ze lijken geen rust meer te kennen.
- Wat wel / niet mag; Heel rustig aan begint het rechtvaardigheidsgevoel van kinderen zich te ontwikkelen. Misschien dat ze zelf nog wel eens over de lijn gaan, omdat ze spontaan zijn ‘vergeten’ wat de regel is. Vaak kan je dit niet eens kwalijk nemen. Als een ander kind het wel doet, moet je ze eens horen. Luid protest. Van ‘hij trok aan mijn haar’ tot en met ‘zij pakte twee snoepjes’. Oh zo bang soms dat ze zelf te kort komen.
- Groepjesvorming; Zodra ze wat ouder zijn, rond de drie jaar gaan ze voorkeuren krijgen voor andere kinderen. In principe is het heel makkelijk; ieder kind waarmee ze spelen is hun vriendje. Toch komt er onbewust al een voorkeur, zo zie je meisjes toch al wat vaker met meisjes spelen en jongens met jongens. Of zie je dat bepaalde kinderen naar elkaar toe trekken. Je ziet ook dat ze steeds meer andere kinderen gaan observeren om vervolgens hun gedrag te imiteren. Je kan ze bijvoorbeeld mee laten doen in groepjes.
- Leergierig; Alles willen ze weten. Continu blijven ze je vragen stellen en willen ze weten ‘waarom?’. Ze willen weten wat voor dier het is, welke kleur iets is, waar iets vandaan komt, hoe iets gebeurd en ga zo maar door. Het is te hopen dat ze nog lang zo blijven.
- Onbevangen; Aan de ene kant leren ze om te gaan met ‘angst’ voor als je ze verlaat, spoken in het donker, auto’s bij het oversteken. Aan de andere kant zijn ze nog heerlijk naïef en onbevangen. Je kan ze van alles wijs maken. Dat je met een trucje hun neus ‘afpakt’ en tussen je vingers hebt zitten, Sinterklaas cadeautjes brengt of dat je ze niet ziet als ze zich onder de tafel verstoppen en hardop blijven grinniken.
Een combinatie van bovenstaand
Persoonlijk denk ik dat het uiteindelijk gaat om een combinatie van bovenstaande oplossingen. Natuurlijk moet je ook peuters met respect behandelen. En moet je in ieder geval proberen het gesprek aan te gaan. Het kind te helpen onder woorden te brengen wat het voelt en bedoelt.
Wat in mijn ogen niet wil zeggen dat je ze altijd maar hun zin moet geven, alhoewel dat soms wel gewoon de makkelijkste optie om verder escaleren te voorkomen.
Maar ook dat dat ze leren wat sociaal gewenst of ongewenst gedrag is en leren het een plaats te geven en hoe er mee om te gaan. Dat ze niet altijd hun zin kunnen krijgen. Dat heeft in mijn ogen niets te maken met het laten onderdrukken van gevoelens.
Als ik kijk naar de peuter hier in huis is hij er niet altijd van gediend om aandacht te krijgen. Werkt dat zelfs juist averechts en gaat hij juist alleen maar meer om zich heen slaan. Wat je ook voorstelt of probeert om het af te leiden, het is niet goed (genoeg). Op dat moment.
Dan blijft het laten uitrazen en negeren toch als enige optie over. Natuurlijk binnen een zoveel mogelijk gecontroleerde veilige situatie.
Hoelang duurt de peuterpuberteit?
Zoals bij veel zaken is ook de peuterpuberteit niet bij ieder kind hetzelfde. Dit geldt ook voor hoelang het zal duren.
Zo rond 18 maanden kan je kind zijn eigen willetje gaan ontdekken en er zijn kinderen die deze fase rustig volhouden totdat ze naar school gaan (als ze vier jaar zijn dus). Maar schrik niet: echt niet ieder kind zal zo in opstand komen.
Vanuit eigen ervaring weet ik dat ze het allemaal weer anders doen en de één nu eenmaal een grotere driftkop is dan de ander.
Maar hoe ze ook doen: ze doen het niet om je te pesten, ze hebben deze fase gewoon even nodig én ze kunnen simpelweg niet anders. Jouw liefdevolle begeleiding is daarbij van groot belang, waarbij je duidelijk en consequent met je kindje communiceert.
Is twee is nee onzin?
‘Twee is nee’: is dit onzin? Als je het bekijkt vanuit de vraag of deze periode echt bestaat. Ja, die bestaat zeker, dus is het geen onzin. Als je deze vraag bekijkt vanuit de pedagogische kant, dan is het ook zeker geen onzin.
Je kindje is opeens niet meer te paaien om jouw zin te doen, hij wil zelf dingen ontdekken. Zelf dingen doen en zo zelf groeien in zijn ontwikkeling. Heel gezond en gewoon nodig om op te groeien tot een zelfstandige volwassene.
Maar jij moet opeens toezien dat je kindje niet meer zo makkelijk zich aanpast naar jouw wensen. Wilde je weg, dan pakte je hem op en stopte hem gewoon zonder bezwaar in de buggy. Of het slaaptijd was, dat bepaalde jij, en veel kindjes pikten dat tot een maandje of 18 ook nog gewoon.
Misschien even wat gesputter, maar ach, dan kwam het wel goed. Maar dit mini mensje beseft nu zachtjes aan dat het zelf iets wil en dat hij of zij de macht heeft om gewoon ‘Nee’ te zeggen.
Onzin dus die fase? Nee dus! Die fase is broodnodig voor je kind! En jij zal er mee moeten leren omgaan. Want het eigen willetje van je kind zal steeds groter worden.
Het enige voordeel wat later naar voren komt (en daarmee dus minder heftig is) is dat je kind zich steeds beter zal kunnen uitdrukken en zichzelf steeds beter zal leren begrijpen.
Hij zal beter om kunnen gaan met dingen die niet lukken en ga zo maar door. Hierdoor kan hij jou beter uitleggen wat het wil en worden de driftbuien minder! Doe deze fase dus zeker niet af als onzin.
Het is één van de ontwikkelingsfases in het leventje van je kind. Door daar op de juiste manier mee om te gaan help je je kind om op te groeien tot een zelfverzekerd, blij mens.
Extra tips
Natuurlijk zijn er nog de gewone basisregels waardoor iedereen zich beter voelt. Zorg dat je kind dus goed en lang genoeg slaapt. Want vermoeide kindertjes zijn nog sneller boos. Maar ook dat het geen honger heeft, bijvoorbeeld.
Zorg ook goed voor jezelf. Want je kind voelt echt wel aan als jij niet lekker in je vel zit. En jij kan veel minder hebben, waardoor de boel nog eerder escaleert.
Zorg dus ook voor jezelf dat je voldoende uitrust, goed eet en op zijn tijd kunt ontspannen! En blijf lachen! En weet je: gelukkig gaat de pubertijd bij peuters weer over. En de echte pubertijd laat dan gelukkig nog even op zich wachten…!
Als je het niet meer weet?
Soms gaat het gedrag van je kind zó ver, of blijft het zolang volhouden, dan kan het gewoon niet meer stoppen met huilen of gillen. Met als gevolg dat je dan als ouder niet meer weet wat je moet doen. Dat je zelf even een stapje terug moet doen om handelingen waar je achteraf spijt van krijgt te voorkomen.
De afgelopen week zaten we met een zieke peuter en wist ik het regelmatig gewoon even niet meer. Normaal kan je dan het beste zelf even afstand nemen. Maar langs een drukke straat is dat niet zo veilig, en zeker niet als er een laagje natte sneeuw ligt waar je kind alleen maar viezer van wordt. Dan moet je toch even door.
Natuurlijk zijn we als moeders ook maar ‘gewoon’ mensen. Aan de andere kant zit er die tijger in je die haar kroost wil beschermen en je op dat soort momenten er doorheen helpt.
- Niet mee naar school wegbrengen / peuterspeelzaal
- Op school blijven boekjes lezen
- Niet willen fietsen
- Niet met de auto willen maar op de fiets
- Laarzen aan die te klein zijn
- Prinsessenjurk aan
- Niet naar bed
- Boterham als je aan het koken bent
- Appel in plaats van boterham bij het ontbijt
- Snoep, maar geen chocolade paaseitje
- Geen jas aan
- Alleen de spidermanjas aan
Gelukkig is het maar een fase. Het scheelt dat het de tweede is, dan heb je het allemaal al een keer meegemaakt en weet je dat het even doorzetten is, maar er over een paar maanden toch echt een einde aan komt. Dan zitten ze allebei op school en begint er weer een heel nieuwe fase…
Boekentips
Op zoek naar wat leesvoer om zo tips en adviezen op te doen voor deze ontwikkeling? Hierbij een top 5 van geschikte boeken je als ouder handvaten geven
- Temperamentvolle kinderen van Eva Bronsveld; Wat mij betreft een onmisbaar boek in de peuterpuberteit. Eva geeft handvatten voor het opvoeden van temperamentvolle kinderen ( denk aan kinderen die koppiger zijn, omschreven worden als sneller boos als andere kinderen, of erg van slag raken door een gebeurtenis ) Dit boek is gericht op het geven van adviezen voor jou als opvoeder, om zo jouw gedrag te veranderen. Je vindt het boek hier.
- Denk als je peuter / kleuter van Karolien Raeymakers; Karolien Raeymakers is een kinderpsychologie en gespecialiseerd in gedragstherapie. Dit boek is geschreven om te begrijpen hoe het werkt in een peuterbrein met daaruit voortvloeiend heel veel adviezen over onderwerpen als zindelijkheid, eten, emoties, slapen, koppigheid, reizen, het maken van uitstapjes, naar feestjes toegaan, naar de dokter gaan, uit eten in een restaurant en nog veel meer. Je vindt het boek hier.
- Van peuter tot kleuter door Ouders van Nu. Dit boek geeft alle infomatie en tips over het gedrag van je peuter met onderwerpen als de taalontwikkeling van je peuter stimuleren, herkenbare ouderstruggles ( denk aan schermtijd, digitaal opvoeden ) en de peuterpuberteit. Je vindt het boek hier.
- Het boek waarvan je wilde dat je ouders het gelezen hadden ( en je kinderen blij zijn dat jij het doet ). Als je op zoekt bent naar een boek die je helpen om een wirwar te vinden in de emoties bij je peuters en helpt om de band tussen jou en je kind te versterken, dan is dit boek een aanrader. Hier geen praktische adviezen over naar bed gaan of goede manieren maar gericht op hoe jijzelf omgaat met familie en vrienden en hoe de invloed van je eigen opvoeding doorwerkt in jouw manier van opvoeden, zonder dat je je bekritiseerd voelt. Je vindt dit boek hier.
- De zeven stappen naar succesvol ouderschap: van peuter tot kleuter. Dit Scandinavische boek geeft 7 stappen om deze opvoedfase met zelfvertrouwen en succeservaringen te doorlopen. Het is niet belerend geschreven, wel een verademing. Je denkt na over vragen als: is het erg als broers en zussen ruzie hebben? Hoe ga je om met een fantasievriendje bij je kind? Hoe ga je om met je eigen emoties in deze peuterpuberteit? Je vindt het boek hier.
Peuterpubertijd
- Bijzonderheden van iedere leeftijdsfase
- Peuterpubertijd kenmerken
- Ik ben twee en zeg nee fase; terrible two’s
- Waarom fase peuters
- Hoe overleef je de driftbui van je peuter?
- Peuterpuberteit kind driftig, gooien of slaan
- Peuter opvoeden kenmerken & lessen
- 100 vragen die kinderen dagelijks stellen
- Stemmingswisselingen kinderen
- Karaktereigenschappen peuters
- Temperamentvol kind
- Triple P methode
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Muziekinstrumenten voor kinderen; welke, waarmee beginnen etc. - 17 April 2024
- Fijne motoriek peuters - 16 April 2024
- Divali - 14 April 2024
