Kindertekeningen analyseren; 5 voorbeelden van ontwikkeling per leeftijd

Net als alle overige activiteiten zal ook het tekenen van je kind in ontwikkeling zijn en zal hij of zij steeds mooier kunnen tekenen. Maar kindertekeningen zeggen niet alleen veel over de fijne motoriek van je kleine.

Tekeningen laten ook zijn blik op de wereld zien. En het is een manier voor je kind om zich te kunnen uiten en belevenissen te kunnen verwerken.

Een onschuldig tekeningetje is dus veel meer dan zo maar een paar krabbeltjes. Oké, die zullen er inderdaad ook wel tussen zitten, maar door de tekeningen een serieuze blik waardig te keuren kan je veel over je kind leren. En uiteraard is het voor je kind heel stimulerend als je zijn tekeningen ‘zo mooi’ vindt!

Inhoud toon

Waarom tekenen belangrijk is

Zoals gezegd is tekenen meer dan alleen maar wat streepjes zetten. Tekenen helpt bij het ontwikkelen van de fijne motoriek. En ja, oefening baart kunst, dus maak er gewoon eens tijd voor vrij.

Het ene kindje zal uit zichzelf graag met potloden in de weer zijn, maar er zijn ook kinderen die het eigenlijk wel prima vinden. Door samen te tekenen kan je zijn interesse wekken, want gezellig samen bezig zijn, vindt eigenlijk ieder kind wel leuk.

Daarnaast stimuleert het zijn fantasie, creativiteit en helpt het dus bij verwerken van gebeurtenissen. Dit hoeven helemaal niet meteen grote, schokkende dingen te zijn. Hoe mama eten kookt, kan ook zomaar een onderwerp zijn.

Tot twee jaar

Echt tekenen zal je kindje onder twee jaar waarschijnlijk nog niet doen. Maar hij ontdekt wel steeds meer over beelden. Ook merkt hij dat het wel leuk is om een beetje te kliederen, bijvoorbeeld, met het eten en dat er dan vormen ontstaan.

Hij zal natuurlijk in contact komen met andere materialen en doorhebben dat hij dat kan vormen. In het zand, bijvoorbeeld, of met het sop in bad.

Twee tot vier jaar; krabbelfase

Kindertekeningen analyseren; 5 voorbeelden van ontwikkeling per leeftijd - Mamaliefde

Om te kunnen tekenen moet je een beroep doen op je fijne motoriek. Deze begint zich te ontwikkelen als je kindje bijna 2 is. En dan komen dus ook de eerste krabbels op papier. Hierbij zijn het inderdaad nog gewoon wat krassen, maar uiteindelijk zal hij zelf deze krassen een naam gaan geven. Overigens kan dit ook rustig een dag later weer iets anders zijn ;-)

Heeft je kindje er een idee bij, stimuleert het dat uiteraard ook om beter zijn best te doen op de krabbels. Door met hem over zijn ‘krabbels’ te praten, krijg je wel een leuk inkijkje in zijn hoofd. Waar houdt hij zich mee bezig, bijvoorbeeld.

Het is erg leuk om bij de krabbels op te schrijven wat het is. Bewaar af en toe een tekening in een album en maak zo een leuke herinnering voor hem. Een map speciaal voor tekeningen laat ook mooi de ontwikkeling zien!

Er wordt gezegd dat je kind het verschil tussen zichzelf en de buitenwereld kan zien als het gesloten cirkels kan tekenen!

Drie tot vijf jaar; kop-potigen

Vanaf drie jaar komen de bekende kop-potigen aan de beurt. Een hoofd met armen en benen en later de bekende stokjes met streepjes voor de armen en benen. Steeds meer zullen de tekeningen op de werkelijke wereld gaan lijken. Zo zullen de poppetjes na ongeveer de vijfde verjaardag niet meer zweven, maar ergens op staan.

Een kind tekent in het begin niet de dingen na zoals ze zijn, maar hoe hij ze ‘weet’. Een huis wordt getekend als een poppenhuis: je ziet wat er binnen afspeelt.

Vanaf zes jaar; realistische fase

Rond zes jaar zal een kind de wereld gaan indelen in een lucht en een grond. De horizon doet dus zijn intrede. Hiermee wordt de tekening al een stuk realistischer. Maar baby’s kan je nog altijd in de buik zien zitten! Bij poppetjes of bomen, bijvoorbeeld, zie je steeds beter de echte vormen ontstaan.

Zo veranderen de poppetjes langzaam in een echt lijf met armen, benen en een hoofd. Is het haar vaak eerst een paar streepjes op een hoofd, uiteindelijk zal het kind een mooi kapsel tekenen. En de bomen krijgen steeds duidelijker takjes met blaadjes…

Tip: Gaat je kind opeens weer krastekeningen maken, laat het dan vooral zijn gang gaan. Mogelijk kan dit een signaal zijn dat je kind iets (onbewust) aan het verwerken is van jongere leeftijd. Noem je kind dan geen baby en zeg dat het beter kan, maar laat het even.

Vanaf negen jaar; zichtbare werkelijkheid

Natuurlijk zal de ontwikkeling bij ieder kind weer anders liggen. Maar meestal begint een kind pas vanaf tien jaar echt de zichtbare wereld te tekenen. Huizen hebben muren, dus zie je niet wat er binnen in is, bijvoorbeeld.

Dingen staan voor of achter iets en omdat zijn oogzenuw nu zo ontwikkeld is dat hij meer begrijpt van diepte, zal hij dat ook in zijn tekeningen willen stoppen. Maar omdat hij dus kritischer zal kijken naar hoe iets eruit ziet, kan hij onzekerder worden.

Want hij ziet dan ook wel dat zijn huis er anders uitziet: het is plat! Maar hoe moet je ooit tekenen in 3D, om het zo maar even te noemen. Om nieuwe vaardigheden aan te leren, kan hij bijvoorbeeld gaan overtrekken en ieder kind zal zijn eigen voorkeuren krijgen.

De één zal graag striptekeningen maken, mooie fantasietekeningen of juist prachtige versieringen, zoals bloemetjesrandjes.

Vanaf tien jaar

Een ouder kind zal het steeds leuker vinden om moeilijkere werkjes te maken, met liniaal en passer bijvoorbeeld. Constructief werk, dus. Ook het zelf mengen van kleuren kan misschien wel zijn interesse wekken. De echte schilders in spé!

Speltherapie

Tekeningen worden regelmatig door speltherapeuten gebruikt om het kind te kunnen begrijpen of uit te lokken. Erover tekenen kan voor kinderen veiliger voelen dan erover moeten praten.

Aan tekeningen kan je goed zien hoe een kind zich voelt. Kijk maar eens alleen al naar het kleurgebruik. Wil je een kind uitdagen om iets van zichzelf bloot te geven? Laat hem dan juist ZONDER opdracht tekenen. Onbewust zullen ze dan tekenen over iets wat ze bezig houdt. Maar goed, is dat iets speciaal voor kinderen? Volgens mij werkt dat bij iedereen zo…

Speltherapeuten stellen ook dat je nooit commentaar moet geven op een tekening van een kind. Waarom krast het nu opeens, bijvoorbeeld, terwijl het zo mooi kan tekenen? Dat kan heel goed een uiting zijn van dingen die ooit gebeurd zijn toen hij klein was, om zo maar eens iets te noemen. En tekent je kind afwisselend mooi of lelijk?

Kijk dan eens naar zijn gedrag. Waarschijnlijk is hij daar in ook wisselend wijs en dan weer kinderlijker. De tekeningen passen dan dus helemaal bij zijn ontwikkeling.

Kindertekeningen analyseren en begrijpen

Kindertekeningen zijn niet alleen een uiting van creativiteit en een fijn tijdbedrijf maar zegt ook veel over de ontwikkeling van het kind. Van de manier waarop er getekend wordt, tot wat er getekend wordt en hoe of welke kleuren er gebruikt worden.

Wist je bijvoorbeeld dat pubers veel wit/zwart tekenen wat representatief is voor hun goed/fout denken, of dat jonge kinderen vaak de zon tekenen alszijnde buitenwereld of continu een enkel dier in een hoekje van de tekening dat je kind zich mogelijk buitengesloten voelt.

Meer weten over deze achterliggende gedachten? Dan zijn de volgende boeken een absolute aanrader:

Kinderen geven tekens

Wat kan een kindertekening ons vertellen over de emotionele toestand van een kind? Hoe kunnen we in een tekening de signalen herkennen die kinderen ons proberen te geven?

In Kinderen geven tekens worden kindertekeningen beschreven en geanalyseerd vanaf de allereerste krabbels tot en met tekeningen van pubers.

Bij de beschrijving van de tekeningen wordt steeds een relatie gelegd met kinderspel. Verder worden er sprekende voorbeelden gegeven vanuit de therapeutische praktijk van de auteur.

Dit boek is een hulpmiddel voor psychotherapeuten, creatief therapeuten, psychologen en natuurlijk voor alle ouders die geïnteresseerd zijn in de psychologische ontwikkeling van het kind.

Want het is niet alleen belangrijk, maar ook gewoon leuk om de diepere betekenis te begrijpen van het gezonde, normale kind dat tekent en speelt.

Meer informatie vind je hier.

Kindertekeningen; in ontwikkelingspsychologisch en diagnostisch perspectief

Tekeningen zijn niet weg te denken uit het psychodiagnostisch onderzoek van kinderen en nemen vaak een centrale plaats in tijdens een belevingsonderzoek.

Om kindertekeningen op een zinvolle en bruikbare wijze te interpreteren moet de onderzoeker beschikken over interpretatieve kaders die rekening houden met de ontwikkelingsniveaus van tekenprocessen en met de dynamiek van het diagnostisch proces waarin een kind bepaalde belevingen onthult en verhult.

De auteurs bespreken hoe men via kindertekeningen vanuit diverse invalshoeken hypothesen kan vormen over de belevingswijzen en kernthema’s van een kind en over de aard en de ernst van eventuele emotionele problemen. Een uitgebreide illustratie licht toe hoe een interpretatieproces concreet kan verlopen.

De benadering in dit cahier is hoofdzakelijk psychoanalytisch georiënteerd en gaat tevens uitvoerig in op ontwikkelingsaspecten. Het cahier veronderstelt enige klinisch psychologische en psychoanalytische voorkennis en is bedoeld als oriënterend kader in professionele opleidingen en in de praktijk van klinisch psychologen en therapeuten.

Voor deze tweede editie werd onder meer de ontwikkeling van het pre-figuratieve tekenen volledig herschreven en geactualiseerd, en werden extra illustraties en kleurentekeningen toegevoegd.

Meer informatie vind je hier.

Tekenen

Ontwikkeling kind

Author
Recent Posts

Volg me via:

Wil Cats

Schrijfster at geWILde teksten

Wil is een trotse moeder van vier puberende / volwassen jongens en vindt haar vreugde als beheerder van een 'vrolijke veestapel' in het bruisende gezinsleven en haar liefdevolle huwelijk.

Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!

Volg me via: