Sinds 1 april 2017 is het aanbod van prenatale screening in Nederland uitgebreid met de NIPT. NIPT staat voor Niet Invasieve Prenatale Test. Het woord NIPT-test is dus een beetje dubbelop, maar vooruit, veel mensen vinden dat makkelijker.
Lisette is van huis uit verloskundige en werkt als echoscopiste dus legt uit hoe of wat. En waarom je hem wel of niet zou moeten doen?
Wat is de NIPT?
De NIPT is dus een prenatale screeningstest. Dit betekent dat je die in de zwangerschap kunt laten doen om mogelijke afwijkingen bij het ongeboren kind op te sporen.
Je hoeft hier geen indicatie voor te hebben zoals afwijkingen in de familie of een hoge leeftijd, het woordje ‘screening’ geeft aan dat de test voor iedereen toegankelijk is.
Met de NIPT wordt bloed van de moeder onderzocht. Hier zweeft in de zwangerschap namelijk ook genetisch materiaal van de baby in rond.
Vanaf 11 weken zwangerschap is deze hoeveelheid hoog genoeg om een NIPT uit te voeren. Er wordt dan in het bloed van de moeder gekeken of er een abnormaal hoge concentratie van bepaalde chromosomen in het bloed zitten, die van de baby zouden kunnen zijn.
Zo ja, dan heeft de baby waarschijnlijk één van deze afwijkingen.
Naar welke afwijkingen wordt gekeken?
Met de NIPT wordt gekeken naar de afwijkingen Down Syndroom (trisomie 21), Edwards Syndroom (trisomie 18) en Patau Syndroom (trisomie 13).
De laatste twee zijn voor veel mensen onbekend, dat komt omdat een kindje met één van deze afwijkingen niet levensvatbaar is. Het zal dus in de zwangerschap of kort daarna overlijden. Van het Down Syndroom heeft bijna iedereen weleens gehoord.
Wordt de NIPT vergoed?
De NIPT wordt niet vergoed uit de basisverzekering. Dit komt omdat het nog geen officieel ingevoerde test is in Nederland, op dit moment wordt de test onder de noemer van wetenschappelijke studie (de TRIDENT =–studie) uitgevoerd.
In Nederland duurt het namelijk lang om screeningstesten in de standaardzorg te krijgen, hier is de overheid erg terughoudend in.
In Nederland betaal je voor de NIPT €175,-. De test is eigenlijk veel duurder, maar de rest wordt gefinancierd in het kader van het onderzoek. In het buitenland kun je een NIPT laten uitvoeren voor rond de €500,-, hiervoor ga je dan naar een commercieel bureau.
Toen de test in Nederland nog niet werd aangeboden weken veel zwangere vrouwen uit naar België.
Is de NIPT 100% betrouwbaar?
Nee, de NIPT is niet 100% betrouwbaar. Dit heeft meerdere redenen. Het genetisch materiaal van het kind dat in de bloedbaan van de moeder zit, komt van de placenta, en niet van het kind zelf.
Een enkele keer heeft het kind andere genen dan de placenta. Ook is het bloed van de moeder niet exact te scheiden van het bloed van het kind.
Mocht moeder een afwijking hebben in het chromosomenpatroon (dat weet je niet altijd van tevoren) dan kan er dus ook een uitslag komen die niet klopt.
Daarom krijg je bij een afwijkende uitslag van de NIPT altijd nog een vruchtwaterpunctie of vlokkentest aangeboden, om zekerheid te krijgen over de uitslag.
Hoe lang duurt de uitslag?
Na het bloedprikken duurt het ongeveer 10 werkdagen voordat de uitslag van de NIPT bij de verloskundige of gynaecoloog komt. Deze stelt de zwangere dan op de hoogte van de uitslag.
Een enkele keer kan het bloed niet goed getest worden, bijvoorbeeld als er te weinig materiaal van de foetus aanwezig is in het bloed. Je krijgt dan een oproep om opnieuw bloed te laten afnemen.
Zijn er nadelen?
Soms lukt het ook bij herhaaldelijk bloed prikken niet om genoeg cellen uit het bloed van de moeder te krijgen. De test mislukt dan.
Dit is een nadeel omdat de zwangerschap dan te ver gevorderd is om alsnog een combinatietest te laten doen, deze kan tussen de 11 en 14 weken zwangerschap.
Bij de NIPT kunnen naast trisomie 21, 18 en 13 soms andere afwijkingen worden gevonden. Dit kunnen ernstige afwijkingen zijn, of afwijkingen waarvan niemand weet of het kwaad kan. Over chromosomen en genen weten wetenschappers namelijk nog lang niet alles!
Je kunt ervoor kiezen of je zo’n nevenbevinding te horen wilt krijgen, ja of nee. Een onduidelijke bevinding kan voor heel veel onrust zorgen in de zwangerschap, terwijl het niets hoeft te betekenen.
Aan de andere kant worden er soms ernstige afwijkingen gevonden uit deze nevenbevindingen. Goed over nadenken dus.
Kan iedereen de NIPT krijgen?
De NIPT is bedoeld voor zwangeren vanaf 11 weken zwangerschap. Omdat de test wordt aangeboden in studieverband, zijn er bepaalde criteria om mee te mogen doen. Zo moet je de uitleg kunnen begrijpen, minimaal 18 jaar zijn en vooraf het geldbedrag voldoen.
Ook zijn er medische redenen waarbij een NIPT niet uitgevoerd kan worden: bij bepaalde tweelingzwangerschappen of een vanishing twin (een tweede lege vruchtzak), of bij chromosoomafwijkingen van de vader of moeder. De verloskundige of gynaecoloog kan hier meer uitleg over geven en dit samen met de zwangere uitzoeken.
Hoe kan ik een NIPT aanvragen?
Aan het begin van de zwangerschap vraagt de gynaecoloog of verloskundige of je informatie wilt over de NIPT.
Als je dat wilt krijg je een gesprek van een halfuur aangeboden, waarin uitgelegd wordt hoe de NIPT werkt en waarin je alle vragen kunt stellen.
Als je besluit de NIPT te laten uitvoeren krijg je een laboratoriumformulier mee, waarbij je bij bepaalde prikpunten het bloed kunt laten afnemen.
Als je de NIPT niet wilt laten uitvoeren en hier geen informatie over wilt kun je dit ook aangeven, dat vindt het gesprek niet plaats.
Moet ik nu een NIPT doen of niet?
Het wel of niet laten uitvoeren van de NIPT is een persoonlijke keuze.
In het uitgebreide gesprek zal de zorgverlener hier dieper op ingaan. Ze zal je vragen of je weet wat het Down Syndroom inhoudt, en hoe je erin staat om een kind met Down Syndroom te krijgen.
De andere twee syndromen komen in dit gesprek ook aan bod. Of je wel of geen gebruik wilt maken van de NIPT kan van heel veel zaken afhankelijk zijn: de thuissituatie, hoe het gezin eruit ziet, de financiële situatie, geloofsovertuiging. De zorgverlener zal je altijd objectief proberen voor te lichten.
Voor meer informatie kun je ook op internet terecht, belangrijk is wel dat je op gedegen sites kijkt waarbij de informatie goed onderbouwd is.
Ook bestaat er een keuzehulp die je kan helpen bij het maken van de beslissing om wel of geen NIPT te doen.
Neem bij vragen of onduidelijkheden altijd contact op met je verloskundige of gynaecoloog!
Prenatale screening
- Prenatale screening & diagnostisch onderzoek tijdens zwangerschap
- Zwangerschapstest
- Echo zwangerschap; wanneer en hoeveel?
- Termijnecho; wanneer?
- Eerste echo; bij hoeveel weken
- 13 weken echo
- 3D pretecho & geslachtsbepaling
- Zelf een echo maken thuis
- Vruchtwaterpunctie
- NIPT test
- Nekplooimeting
- DNA vaderschapstest
- OGTT glucose tolerantie test
- Verloskundige; wat zijn de taken?
- Hartje luisteren baby
- Stoppen met roken als je zwanger wilt worden: zo doe je het - 26 February 2024
- Zo kijk je flexibel tv met het hele gezin: 5 tips - 26 February 2024
- Casual Chic & Comfortabel: Sweatshirt stijltips - 13 February 2024
Omdat ik 36 ben en zwanger sturen ze er toch wel op aan om de NIPT te doen. Een verhoogd risico heb je dan namelijk. Ik had het liever niet maar mijn partner wilde het wel. Let goed op want de 10 werkdagen gaan tellen als het bloed in het lab is. Mijn echoscopiste had gezegd ik bel als het niet goed is en ik stuur een brief als verder onderzoek niet nodig is.
Na 10 werkdagen vanaf het bloed prikken nog niets vernomen. Dus voor dat je net als ik op bent van de zenuwen en het maar duurt en duurt (zomer periode dus veel mensen op vakantie).
5 juli bloed laten prikken
8 juli was het bloed pas in het lab dus dan tellen
23 juli de uitslag in het ziekenhuis
(Ik heb de gebeld op de 24ste)
Wellicht komt de brief vandaag binnen (Gelukkig gisteren gehoord dat er geen afwijkingen zijn)
Stel je in op een maand dan valt het alleen maar mee.
Zorg ook dat je goed luisterd naar wat je verloskundige of echoscopiste zegt over de communicatie van de uitslag. Ik heb 2 keer nog naar het ziekenhuis gebeld en kreeg 2 keer van 2 assistenten hele andere antwoorden. Zelfs dat de uitslag per sms zou komen (super subtiel)
Of dat de NIPT rechtstreeks contact met je opneemt.
In een verwarrende tijd is dat echt niet fijn als niet iedereen goed op de hoogte is op een afdeling die te maken heeft met hormonale vrouwen ;)
Ik heb me er nooit in gediept en bij beide zwangerschappen (2013 en 2016) geen combinatietest op NIPT laten doen, maar wat ik me denk te herinneren is dat je, in ieder geval bij een combinatietest, niet te horen krijgt dat je een kindje met het Downsyndroom draagt, maar dat je een verhoogde kans hebt op. Is dat bij de NIPT niet zo, krijg je daar een duidelijke uitslag met ja of nee?