Een vrij onbekend feest in Nederland wat je voornamelijk nog tegenkomt op de vrije school of binnen de Christelijke kerk is Maria Lichtmis. Maar waar komt deze traditie nu eigenlijk vandaan en wat heeft dit met pannenkoeken te maken?
Wat is Maria Lichtmis?
Het Maria–Lichtmisfeest, ook wel Lichtmis genoemd, is een Christelijk, Joods en Katholiek feest wat staat voor de herdenking van de opdracht of presentatie van de Heer aan de tempel. Hierbij wordt gevierd dat ieder eerstgeboren jongen wordt opgedragen aan God. Dit wordt het vrijkopen van de eerstgeborenen genoemd.
Volgens de Joodse wet, Leviticus 12, zouden de jongens 30 dagen oud moeten zijn om vrijgekocht te worden. De meisjes die geboren waren, werden pas na 80 dagen vrijgekocht.
In het verleden namen de ouders hun zoon mee naar de tempel en betaalden de priester met geld of met een ander offer, zoals een dier, om zo hun zoon vrij te kopen. Hiernaast herdenken de Joden het zuiveringsoffer van de moeder van Jezus, Maria, die dit 40 dagen na de geboorte van Jezus bracht, volgens de Joodse wetten.
De eerste verwijzingen naar dit feest werden rond het jaar 381 gevonden tijdens de tochten van de pelgrims. Deze vierden toen op 14 februari een plechtigheid in Jeruzalem, door middel van een processie.
Deze feestdag heeft echter nooit een echt naam gekregen in de geschiedenis, maar door vele herkenbare facetten werd het duidelijk dat zij toen al een Maria Lichtmis vierde. Vanaf het jaar 494 werd door paus Gelasius het Lichtmis feest officieel gemaakt.
In het westerse Christendom wordt het Maria- Lichtmisfeest gezien als een feest van ontmoeting van de Heer. Ook wel opdracht van de Heer genoemd, met name door de Katholieken. Hier is de opdracht van de Heer dan ook het 4e blijde mysterie van de Rozenkrans.
Hoe wordt de Lichtmis tegenwoordig gevierd?
Tegenwoordig word het Maria – Lichtmisfeest gevierd op 2 februari. Dit is 40 dagen na de geboorte van Jezus, die met kerst werd geboren. Dit is de laatste feestdag die verbonden is met het kerstfeest.
Als de datum op een zondag valt, zal de zondagse dienst bij de christenen hier dan ook zeker bij stilstaan. In de protestantse kerken wordt hier niet zoveel aandacht aan gegeven, omdat Luther destijds de kerk van vele katholieke gebruiken heeft schoongemaakt, en er dus minder aan feesten van heiligen wordt gedaan.
Op deze feestdag worden er traditioneel kaarsen gewijd door de Katholieken en een kaarsenprocessie gehouden. In andere landen en talen wordt er in de naam van dit feest verwezen naar kaarsen, omdat zij dit zien als een feest van licht na de kerstperiode.
Een land zoals Zweden houd zich graag vast aan dit soort tradities, en viert dan ook ieder jaar mee. In sommige landen strekken ze de kerstperiode uit tot aan het Maria Lichtmisfeest.
Zoals in Polen en Guatemala. Deze laten dan traditiegetrouw ook de kerstboom staan tot 2 februari, en halen deze niet weg na 6 januari zoals in het westen vaak gebeurt.
In de westerse kerken en geloofsgemeenschappen wordt er vaak rond 2 februari een uitnodiging verstuurd naar ouders die pas kinderen hebben gekregen om deze te laten dopen of mee te laten vieren.
Omdat 2 februari niet altijd op een zondag valt, word hier vaak uitgeweken naar de zondag die rond deze datum valt, zodat de gemeente hierbij aanwezig kan zijn. Vaak wordt dit in Christelijke kringen gedaan.
Hier vind je meer ideeën en tips voor de kinderviering.
Lichtmis op de vrije school
Een vrije school staat bekend dat het onderwijsprogramma is afgestemd op de ontwikkelingsfasen van de mens. Ieder kind bevat bepaalde talenten die op deze school verder worden ontwikkeld.
De vrije school is gebaseerd op de antroposofische opvattingen van Rudolf Steiner. De vrije school biedt een compleet onderwijspakket aan waarbij ook natuur een centrale plek heeft in het pakket. Echter, biedt de vrije school wat meer ruimte in de persoonlijke ontwikkeling van het kind.
Binnen deze school en antroposofische opvattingen hiervan wordt wel ieder jaar de Maria Lichtmis gevierd. Hier staat de Lichtmis in het teken van het daglicht wat na deze tweede februari steeds sterker wordt. En dat hierdoor de nieuwe levenscyclus van de natuur begint.
Op de vrije school richten ze zich dan ook meer op het veranderen van de seizoenen. Er zal veel worden geknutseld met natuurlijke producten en er worden natuurtafels gemaakt.
Om de lokalen wat meer Lichtmissfeer te geven worden hier witte gordijnen opgehangen en op de dag zelf worden er stompjes van de Maria Lichtmiskaars aangestoken. Dit is als teken dat er geen extra licht meer nodig is nu de zon meer aanwezig zal zijn.
Waarom worden er pannenkoeken gegeten?
Het is een traditie om tijdens dit Lichtmisfeest pannenkoeken te eten. Met name in Brabant en België wordt deze traditie in ere gehouden. Er zijn 2 verschillende redenen waarom deze pannenkoeken met het feest worden gegeten:
- De eerste reden is dat vroeger op 2 februari de mensen van het platteland van werk of verblijfplaats konden veranderen. Dit werd toen gevierd met een soort platte koek wat op de openhaard werd klaargemaakt, om de heimwee naar het vorige werk of woning te verminderen. Hier werden later de pannenkoeken voor gebruikt.
- De tweede reden is dat de pannenkoek verwijst naar de zon en het licht. Dit kom door de vorm en de kleur van de pannenkoek. Volgens de eeuwenoude traditie is het zo dat, als je pannenkoeken eet op 2 februari met het feest, je een voorspoedig jaar zult hebben.
Het gebed van Maria – Lichtmis
Zoals bij vele kerken en geestelijke stromingen wordt er vaak gebeden. Een gebed passend bij de dienst. Tijdens het Maria Lichtmisfeest betekent dat er ook gebeden zal worden voor een voorspoedig jaar.
Deze gebeden zullen gebaseerd zijn op de teksten vanuit de bijbel en van de verhalen van vroeger. Ook worden er vaak gedichten gebruikt als gebed. De in 1927 geboren Michel van de Plas schreef het volgende gedicht voor de Maria Lichtmis met daarin het Evangelie van Lucas verwerkt:
Vandaag een lied voor Simeon
die door de geest van God gedreven
het kind mocht zien waardoor het leven
op deze aarde opnieuw begon.
Die Jezus in zijn armen nam
Een ogenblik en diep bewogen
bevroeden mocht hoe voor zijn ogen
Gods troost over de wereld kwam.
Die wist al wat ik heb verwacht
mijn leven lang en afgebeden
aan redding en aan lieve vrede
is hier en ziet mij aan en lacht.
Die toen op eenmaal zeggen kon
ontroerd en recht en profeteren
hoe God de dingen zal leren
en zong, het lied van Simeon.
En ons vroeg in zijn vergezicht
of wij nog vroom zijn en nog open
voor zoveel heil, of wij nog hopen
op het bevrijdend wereldlicht.
Met een achtergrond als pedagoge is Linda goed thuis in de theoretische aspecten van het ouderschap. Toch erkent ze dat in de praktijk, als moeder, de dingen soms net iets anders uitpakken. Daarnaast heeft ze een zwak voor kwalitatief speelgoed.
Linda heeft een passie voor reizen en ontdekt graag nieuwe plekken en probeert de vele werkuren te balanceren door kostbare quality time door te brengen met haar gezin.
Het zijn deze persoonlijke ervaringen die haar inspireren om te schrijven, en daarom behoren gezinsgerelateerde onderwerpen tot haar favorieten. Spontane acties schuwt ze niet; Linda staat altijd open voor een beetje avontuur.
- Betaalbare uitjes met kinderen voor in de vakantie - 20 April 2024
- 15 Candy kebab traktatie ideeën; snoep op een stokje - 19 April 2024
- Ontspanningsoefeningen voor kinderen - 18 April 2024
