Skip to Content

Vanaf welke leeftijd leren lezen en tips oefenen sneller lezen

Vanaf welke leeftijd leren lezen en tips oefenen sneller lezen

Leren lezen is een van de basisvaardigheden die kinderen leren als ze rond de 6/7 jaar oud zijn. Ze leren wat letters zijn, welke klanken er zijn en dat die samen woorden vormen.

Met die nieuw verworven vaardigheid gaat er een hele wereld voor ze open. Ze realiseren zich dat er overal taal gebruikt wordt.

Naar mate ze steeds meer leren beginnen ze het vaak ook leuker te worden en lezen ze alles wat los en vast zit. Er zijn verschillende methodes en oefeningen die je kan gebruiken om je kind te leren lezen.

Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om in de vakantie de zogenaamde zomerval te voorkomen door ook dan te blijven lezen.

Welke leeftijd leren lezen?

Hoewel de meningen hier ook in de onderwijswereld uitéén lopen op dit punt, kan je zeggen dat een kleuter al wel met voorbereidend werk bezig is, maar het echte leren lezen toch een ding is wat in groep 3 echt begint.

Natuurlijk is dit heel verschillend per kind, maar ja, er zijn kinderen die inderdaad als kleuter hier gewoon al toe zijn.

De overgang van de kleuterklas naar groep 3 kan soms nog een te grote stap zijn voor een kind. Zeker als ze nog vrij jong zijn.

Punten waar dan naar gekeken wordt zijn o.a. motivatie van het kind, hoeveel letters ze eventueel al opgepikt hebben bij de kleuters, of ze al wel begrijpend kunnen luisteren

(! Inderdaad luisteren, wat toch nodig is om ook begrijpend te kunnen lezen) en of ze een beetje gevoel voor de taal ontwikkeld hebben

Hierbij kan je denken aan lettergrepen herkennen en dat soort zaken. Nu zal iedere school daar weer anders tegenaan kijken, maar deze punten zijn vaak wel speerpunten.

Ook wordt er gekeken of je kind wel toe is aan minder spelen en meer leren.

Als je kleuter wil leren lezen

Neemt niet weg dat er genoeg kleuters/vijfjarigen zijn die al graag willen leren lezen. Als je kind hier zelf mee komt is dat helemaal goed en mag je het zeker wel stimuleren.

Om de interesse van je kind op een leuke manier te ondersteunen kan je denken aan:

  • Een letterlijn ophangen, zodat je kindje kan oefenen met de letters, net als in de klas
  • Spelletjes aanbieden die voor beginnende lezertjes zijn. Dit kan ook prima op een tablet. Uitgeverij Zwijsen ontwikkelt hier in de ‘Maan Roos Vis’ serie leuke spelletjes voor
  • Een abonnement nemen op een tijdschrift speciaal voor beginnende lezertjes. De Bobo is hierin de grote bekende. Maar je kunt ook denken aan de Okki, die dan wel voor groep 3 bedoeld is, maar natuurlijk ook prima kan
  • Boekjes aanbieden voor beginnende lezertjes
  • Leuke werkbladen maken of op internet uitzoeken. Je kindje lekker bezig laten zijn met lettertjes dus
  • Een ouderwetse letterbak aanschaffen en je kind woordjes laten maken

Lezen stimuleren in de vakantie

“Blijf in de vakantie lezen. Lees minstens 5 bladzijdes per dag. En vergeet vooral de krul niet te zetten wanneer het je gelukt is.”

Dit soort brieven krijg je vaak van de leerkracht mee vlak voor een vakantie. Kinderen zitten dan vaak in groep 3 en zijn net begonnen met het leren lezen.

In het begin is het belangrijk om het lezen bij te houden en te bevorderen. Hieronder lees je wat tips om het wat aantrekkelijker te maken voor kinderen om door te blijven gaan met lezen.

Want alleen maar boekjes lezen, is op een gegeven moment ook saai als je geen zin hebt om te lezen.

Heerlijk op vakantie de boel de boel laten. Maar dan kom je terug van vakantie en blijkt dat je dochter aan het begin van het schooljaar een leesniveau gezakt is.

Of dat je zoon balend naar school gaat omdat hij lezen ‘stom’ vindt.  Als je kind in groep 3 zit heb je vast wel eens van het begrip ‘zomerval’ gehoord.

Uit onderzoek is gebleken dat kinderen die gedurende de zomervakantie niet of nauwelijks lezen 1 á 2 AVI-niveaus terugvallen in hun leesontwikkeling en in groep 4 dit weer moeten inhalen. Dit zomerverval kan eenvoudig worden tegengegaan.

Als kinderen tijdens de zomervakantie regelmatig lezen is er geen sprake van terugval. Ook gedurende de rest van het jaar kan thuis lezen je kind stimuleren om sneller te lezen of in een hoger tempo.

Onderzoek toont aan dat lezen tijdens de zomervakantie de leesvaardigheid (het AVI-niveau) op peil houdt. Dit positieve effect geldt voor kinderen van alle leeftijden. Ze zijn gewend om op school ‘vrij’ te lezen: wanneer dit wegvalt, bestaat het risico dat ze een achterstand oplopen.

Juist door tijd te besteden aan vrij lezen, krijgen kinderen meer woorden onder ogen. Bovendien komen ze met ander taalgebruik in aanraking dan wanneer ze alleen met klasgenoten kletsen of appen. Zo vergroten ze hun woordenschat en dat is weer goed voor hun schoolprestaties.

Lekker blijven lezen tijdens de vakantie, dus!

Lezen is leuk! Maar omdat kinderen op school moeten lezen om te leren, raakt het plezier van lezen soms naar de achtergrond. En dat is zonde. Want lezen moet vooral ook leuk zijn. Wegdromen in mooie, spannende verhalen.

Even weg uit de werkelijkheid, een moment helemaal voor jezelf. Of zoals J.K. Rowling het omschrijft: “Ik geloof niet in de magie in mijn boeken. Maar ik geloof wel dat er iets magisch kan gebeuren als je een goed boek leest.”

Ook voor kleine kinderen is lezen in de zomer een must. Wat is er nu leuker dan, juist wanneer papa en mama wat meer tijd hebben, lekker samen boekjes lezen en eindeloos praten over de verhalen?

Belonen

Een kind belonen werkt als een tierelier. Kinderen zijn op deze leeftijd nog erg gevoelig voor beloningen. Een beloning werkt helemaal goed wanneer je kind deze zelf bedacht heeft.

Tip: Koop een stickerboekje en maak van een A4-tje een heus beloningspapiertje. Bij tien stickers krijgt jouw kind een beloning.

Overleg samen wat er voor nodig is om een sticker te behalen. Leg ook hierbij de lat niet te hoog, want dan gaat het beloningssysteem tegen je werken.

En komen er gedachtes als: Ik ga het toch niet meer redden, dus ga ik ook niet meer lezen. Het heeft toch geen zin meer.

Oefenen leren lezen

Dobbelsteen lezen

Je kind gooit met een dobbelsteen en krijgt voor ieder getal een andere opdracht om te lezen. Bijvoorbeeld;

1 voorlezen
2 amen lezen / papegaai lezen
3 om de beurt een woord lezen
4 op een gekke plek lezen
5 achteruit lezen; dus in plaats van met het eerste woord begin je aan de achterkant
6. een digitaal boek lezen

Een ander alternatief voor dobbelsteen lezen is dat je rijtjes maakt met uitdagende woorden. In totaal heb je zes rijtjes, als je gooit moet je dat rijtje voorlezen tot jullie allebei de zes rijtjes hebben voorgelezen.

Racelezen / 1-minuut lezen

Je las het al bij de opsomming van voorbeelden bij de leesbingo. Racelezen. En ook in dit geval, had ik geen idee van het bestaan.

Hoe gaat het in zijn werk? Kinderen krijgen 1 minuut de tijd om de woordjes te lezen die op het ‘kernblad’ staan. (Deze vind je in de link, kies de juiste kern waar je kind in leest op school.)

De opdracht is op zoveel mogelijk woorden te lezen. Als de tijd op is, dan zet je een streepje onder het woord waar ze is gebleven.

Daarna volgen nog twee kansen om verder te komen. En je zit de tweede keer weer een streep onder het woord wat ze de tweede keer behaald hebben.

En nogmaals bij de derde. In de volgorde: Rood – oranje – groen.

Meer informatie vind je hier.

Woorden of letters flitsen

Maak kaartjes met de woorden die passen bij het niveau van het kind. Zoek bijvoorbeeld op kern + groep 3 waar ze op dat moment mee bezig zijn. Schrijf op de kaartjes de woorden en laat die aan het kind zien om te oefenen.

Probeer dit iedere keer steeds een stukje sneller zodat je kind kan oefenen met het automatiseren van de woorden in plaats van het los hakken en plakken van de letters.

Ook op youtube vind je verschillende filmpjes met letters of woorden om te flitsen, passend bij het kern waar ze op dat moment mee bezig zijn.

Je kind krijgt bijvoorbeeld drie seconden om een woord te lezen en dan de volgende. In het kader van bewegend leren zijn er ook filmpjes waarbij je moet staan en joggen op de plaats terwijl je leest en zitten er tussendoor korte energizers met bewegingen.

Begrijpend lezen

Naast lezen zelf is het natuurlijk ook de kunst om te begrijpen wat je leest. Daarom zijn er teksten met vervolgens een aantal vragen die je kind kan beantwoorden.

Deze vind je onder andere bij Juf Maike hier en Juf Milou. Ook op Junior Einstein zijn er diverse verhaaltjes te vinden om te oefenen.

Slangen en Ladders

Misschien ken je dit bordspel nog wel van vroeger? In plaats van cijfers staan er nu woordjes op het bord. Omstebeurt gooi je met een dobbelsteen en mag je een paar vakjes vooruit. Het woord op het vakje waar je terecht komt lees je voor.

Sta je op een ladder dan mag je omhoog, kom je terecht op de kop van een slang dan glij je weer naar beneden. Ook dat woord wordt voorgelezen. Wie het eerste de finish haalt heeft gewonnen.

Bordspelkaarten die je eenvoudig kan uitprinten vind je hier.

Samen lezen

Niveau: Kies eerst voor om het AVI-niveau te kiezen wat je kind beheerst. Zo krijgt hij zelfvertrouwen. Vraag daarna of zij een hoger niveau wil proberen.

Laat de keuze bij je kind. Je kunt uiteraard de voor- en nadelen benoemen als het kind dat wil.

Lees zelf voor

Loopt je kind niet warm om te gaan lezen? Geef dan zelf het goede voorbeeld en lees eerst voor. Kies voor een boek dat je kind zelf niet kan lezen.

Bijvoorbeeld een sprookjesboek. Zo houd je de boeken die zij zelf kunnen lezen over.

Geef daarnaast zelf nogmaals het voorbeeld door zelf te lezen. Het is makkelijk vertier om op je mobiel te zitten. Een boek lezen kost wat meer doorzettingsvermogen om echt in het boek te komen.

Gun jezelf rust en ga een boek lezen. Let maar eens op. Je kind komt naast je zitten met een eigen boek. Het liefst kruipen ze nog op je schoot ook ?

Interactief lezen

Alvorens jullie het boek gaan lezen, stel dan eerst eens de volgende vragen:

  • Wat zie je op de plaatjes?
  • Waar denk je dat het verhaal over zal gaan?
  • Wie is de hoofdpersoon?
  • Wat hoop je dat er gaat gebeuren?

Door vragen te stellen laat je het brein zelf al dingen bedenken bij het boek en is je kind meer betrokken. Bovendien is het goed voor de ontwikkeling van je kind. Want hij denkt eerst zelf na, alvorens hij het via het boek te horen krijgt wat al op papier geschreven staat.

Het leukste is natuurlijk als jij dit zelf ook doet. De kunst is natuurlijk, om de woorden nog niet te gaan lezen. Eens kijken wie er het dichtste bij de waarheid zat.

Voor – koor – doorlezen

Het is een methode op school.

  1. Lees eerst voor.
  2. Doe het daarna samen in koor.
  3. Vervolgens mag zij het zelf door lezen.

Het is waardevol om samen één-op-één te lezen. Niet alleen voor je dochter, maar ook voor jezelf. We worden namelijk snel geleefd heden ten dage. Kies dit keer natuurlijk wel een boek op het niveau van je kind.

Papegaai lezen

Bij papegaai lezen lees je ook omstebeurt; de een begint met de eerste twee regels, vervolgens herhaald de een de laatste regel en leest een nieuwe regel voor. Zo stimuleer je tegelijkertijd het zelf lezen als het herhalen in een sneller tempo.

Hiervoor kan je eenvoudige teksten gebruiken die aansluiten bij het niveau van je kind, of de avi-boeken.

Juf Lieve

Wat is er nou leuker voor een kind om de juf te spelen over haar eigen moeder. Ik kan niets beters verzinnen. Speel gezellig mee en doe alsof je niet kunt lezen. Kinderen leren er veel van als ze een ander iets moeten uitleggen.

Bovendien vergroot dit het zelfvertrouwen enorm wanneer ze iets weten wat een ander nog niet weet. Hopelijk verdien jij ook een sticker ?

Geef het goede voorbeeld

Geef zelf het goede voorbeeld dus pak er regelmatig zelf ook een (fysiek) boek bij!

Leesbingo; leeskilometers te maken

Leesbingo. Ik had er nog nooit van gehoord totdat mijn dochter in groep 3 belandde. Het is een heel toffe methode om je kind te laten lezen. Vul in de vakjes allerlei opdrachten, gekke opdrachten zijn natuurlijk ook toegestaan.

Voorbeelden: Ik lees 15 minuten:

  • In mijn bed
  • Op zijn kop
  • De Donald Duck
  • Samen met papa
  • Het boek van school
  • De woordjes van racelezen
  • Achterstevoren
  • Mijn zusje voor

Nog leuker voor je kind is dat jij als ouder ook zelf de leesbingo invult. Eens kijken wie als eerst bingo heeft. En een valse bingo is natuurlijk een liedje zingen?

Lees ook: Leesbingo; op een grappige en inspirerende wijze meer lezen?

Luisterboeken

In de auto word je de muziek ook weleens zat. En de kinderen hebben niet altijd zin om naar de ‘ouderwetse’ muziek van hun ouders te luisteren.

Een luisterboek biedt de uitkomst. Kinderen kunnen heerlijk achterover zitten in de auto en luisteren naar ‘Belle en het Beest’. Zonder dat ze zelf de woorden hoeven te lezen. De woordenschat wordt hierdoor ook vergroot.

Zijn je kinderen al zover dat ze zelf willen meelezen? Dat kan! Bij de CD’s wordt ook altijd een boekje geleverd, waar de teksten geschreven zijn.

Ook zijn er tegenwoordig steeds meer boeken te vinden op youtube en spotify.

Kinderluisterboeken vind je hier.

Lees ook: Podcasts en luisterboeken voor kinderen op cd, youtube en spotify

Leren lezen apps

Veel kinderen zullen in de vakantie niet van hun beeldschermpje te weerhouden zijn. Er zijn ook apps waarmee je het lezen tijdens de vakantie kan oefenen en stimuleren. Win win dus; de kinderen op de tablet maar toch iets aan het oefenen.

Aanraders zijn onder andere;

  • Kees Komma; Kees Komma is bedoeld voor kinderen die moeite hebben met lezen en in groep 5/6 of groep 7/8 zitten. De gratis app bevat een spel waarbij je boeksnippers van Prof Apostrof moet terugvinden door wolkjes lek te prikken. Welke wolkjes je wél en welke je níet lek moet prikken, is afhankelijk van de opdracht die je van tevoren krijgt. Omdat er in die opdracht zowel geschreven als gesproken woorden ontbreken, is het belangrijk goed te lezen én te luisteren.
  • Letterlegger; Met de maan roos vis letterlegger van Zwijsen voor de iPad kunnen kinderen spelenderwijs woorden leggen. Deze app is zeer geschikt voor kinderen die interesse tonen voor letters en woorden en voor beginnende lezers. De letterlegger is gratis te downloaden.
  • Letterprins; Met de leesgame kunnen jonge lezers (groep 3 en 4) spelenderwijs hun woordkennis en leesprestaties verbeteren. Om goed te leren lezen is het voor kinderen essentieel om te oefenen, wat niet altijd gepaard gaat met enthousiasme. De leesgame Letterprins maakt het leren lezen leuk! Het spel draait om een kind dat de verdwaalde Letterprins ontmoet en met hem op avontuur gaat. Samen moeten ze door te leren lezen, via letterherkenning, het oefenen van woordjes en begrijpend lezen, de weg naar het kasteel van de Letterprins terugvinden. Letterprins leert het kind niet lezen, maar het kind helpt Letterprins. Dit verhoogt het plezier en de motivatie van het kind. Daarnaast is er na het doorlopen van ieder level een beloning in de vorm van een (virtuele) sticker, ster of een persoonlijke videoboodschap.
  • Pelle op reis; Deze app voor kinderen van 6 tot 12 jaar is ontwikkeld voor kinderen met dyslectie maar kan ook andere kinderen helpen om bijvoorbeeld de zogenaamde zomerval tegen te gaan. In Pelle op reis reis je de hele wereld rond om Pelle terug te vinden. Onderweg kom je verschillende leesopdrachten tegen, waarmee sterren te verdienen zijn. Heb je alle sterren gehaald? Dan kan je door naar het volgende gebied. Net zolang tot je Pelle gevonden hebt. Deze app is gratis voor kinderen met dyslectie die lid zijn van ONL of kan tegen betaling worden gedownload in de play store of app store.
  • Yoleo; Hoe krijg je kinderen die niet van lezen houden met hun neus in de boeken? Door lezen leuk te maken! Met Yoleo verdien je leespunten die je kunt gebruiken om je virtuele kamer in te richten. Lezen met Yoleo is ook makkelijk. Doordat de tekst wordt getoond en voorgelezen. Een soort karaoke dus. Duizenden kinderen maken al met veel plezier gebruik van Yoleo. Deze app is beschikbaar voor op de ipad.

Squla

Voor deze app heb je wel een internet verbinding nodig maar is ideaal om alvast met je kind te oefenen voor het komende schooljaar.

Door aan het begin van de vakantie alvast de groep aan te passen weet je zeker dat je kind de nodige uitdaging krijgt en nieuwe dingen leert en oefent zodat het nieuwe jaar wat makkelijker begint.

Lees ook: Squla

Vakantiebieb

Scheur met de kinderen naar de bibliotheek. Ze bezitten tal van boeken en elke week is het aanbod weer verschillend. Laat de kinderen lekker door de boeken snuffelen. Daar begint namelijk het feest al.

Snuffel zelf ook mee, je kent jouw kind goed genoeg om te weten waar zijn of haar interesses liggen. Want het kan zoveel schelen wat voor boek je je kind geeft om te lezen.

Er is voor ieder kind wel een boek wat ze écht leuk vinden om te lezen, ze moeten het alleen nog vinden en daar kun je als ouder echt bij helpen .Op de fiets rijden jullie weer terug naar huis met een tas vol boeken.

Ideaal voor de zomermaanden is de VakantieBieb-app van de Bibliotheek. Met deze gratis app neem je 50 e-books overal mee naartoe. Er zijn e-books voor jonge kinderen, voor jongeren en voor volwassenen.

En het mooiste is: de app is voor iedereen. Ook voor niet-leden van de bieb. Want, de koffers zitten al vol genoeg als je op vakantie gaat

Niemand zit erop te wachten om nog eens een stapel boeken voor het hele gezin mee te slepen. Juist daarom zijn e-books zo fijn: ze wegen bijna niets (oké, een paar kb misschien) en iedereen kan zijn/haar eigen boeken meenemen op de telefoon of tablet.

Geen enkel excuus dus om al die boeken niet mee te nemen!

Taalspeelgoed

Pim Pam Pet

Pim Pam Pet is een leuk spelletje om de letters eigen te maken. Speel eerst het spelletje door alleen met de schijf rond te draaien en de uitdaging aan te gaan wie als eerste kan benoemen hoe de letter heet die verschijnt.

Later kun je de kaartjes erbij halen en dus echt een meisjesnaam met de ‘K’ te verzinnen.

Mini Loco

Mini Loco, wie is er niet mee opgegroeid? Dit taal-lezenboekje is speciaal gericht op kinderen uit groep 3. Het is afwisselend van rijm- tot aan plaatjesopdrachten.

Het grote AVI-doeboek

Vanaf welke leeftijd leren lezen en tips oefenen sneller lezen - Mamaliefde

Ook in de vakantie blijven lezen? Dat doe je met het grote AVI-doeboek! Dit AVI doeboek biedt urenlang vermaak én helpt beginnende lezers spelenderwijs hun leesniveau op peil te houden of zelfs door te groeien.

Het staat boordevol puzzels, raadsels, verhalen, strips en nog veel meer zodat het een feestje wordt om hierin te werken.

Met speciale AVI-verhalen van de leukste kinderboekenschrijvers: Jacques Vriens, Janneke Schotveld, Vivian den Hollander, Marianne Busser en Ron Schröder, Mirjam Mous en Arend van Dam. Er zijn verschillende delen gebaseerd op de verschillende AVI-niveaus voor verschillende klassen.

Wat als je kind moeite heeft met lezen

Niet ieder kind zal ‘vanzelf’ het lezen onder de knie krijgen. Nu kan je kind natuurlijk dyslectisch zijn. Als het goed is zal school daar goed opletten en je kind eventueel testen.

Heb je zelf zo je twijfels, kaart het rustig aan bij de leerkrachten, want jij maakt je kind anders mee dan dat zij het doen! Zo kunnen jullie samen het verschil maken voor je zoon of dochter.

Maar lang niet ieder kind wat moeite heeft met lezen is meteen dyslectisch! Het kunnen ook andere factoren zijn! Te veel afleiding, bijvoorbeeld, in de klas of gewoon nog veel te graag willen spelen en er geen geduld voor hebben. Wat je als ouder in zo’n geval kunt doen is:

  • Maak lezen leuk: zorg dat je boekjes leent of koopt die aansluiten bij de beleveniswereld van je kind. Gek op paarden? Zoek naar iets wat daarover gaat!
  • Lekker samen spelletjes doen! Is je kind gek op een beeldscherm? Dan zorg je dus voor spelletjes op de pc of tablet. Voor je kind zal het dan leuker zijn
  • Word je kind snel afgeleid? Overleg met de leerkracht wat er in de klas gedaan kan worden om deze afleiding te verminderen. Soms kan het versterkt worden door bijvoorbeeld een praatgrage buurman in de klas, dan is een ander plekje al een oplossing!
  • Wil je kind nog zo graag spelen? Laat hem eerst lekker spelen. En ga pas even met hem aan het lezen als die honger gestild is. Laat hem bijvoorbeeld gewoon op bed eerst jou voorlezen en daarna lees jij nog een paar bladzijden voor. Zo heeft je kind veel meer rust in zijn lijf om even echt te lezen, terwijl hij anders op het puntje van zijn stoel zit omdat de speeltuin roept…
  • Woordenschat vergroten is ook een groot goed. Dat kan door te lezen, maar ook door te luisteren! Zoek luisterboeken die hem of haar aanspreken en laat ze hier in alle rust naar luisteren. Nog even mogen luisteren voor ze gaan slapen, bijvoorbeeld. Of gewoon met de koptelefoon op de bank, met een lekker glas drinken erbij. Ook hiermee vergroot je trouwens het plezier in verhalen en dus de interesse in boeken!
  • Zorg dat lezen leuk blijft. Een kind wat lezen als een gruwel gaat zien door alle extra dingen die hij moet doen, verliest al helemaal zijn motivatie! En dat zou toch erg jammer zijn. Hou het leuk en gezellig
  • Lukt het niet, ook niet met bijles? Uit eigen ervaring weet ik dat ook school het mis kan hebben en er wel degelijk meer aan de hand kan zijn! Laat je kind eventueel eens testen door een extern bureau als school hier niet in mee wilt gaan!
  • Spelenderwijs letters benoemen! Loop je in de stad? Wijs eens een letter aan van een reclamebord, bijvoorbeeld.
Anita Schokker